Przedmowa....................................... Wykaz skrótów.................................... Literatura........................................ XV XVII XXIII Prawo o ustroju sądów powszechnych z dnia 27 lipca 2001 r. (Dz.U. Nr 98, poz. 1070)........... 1 Dział I. Sądy powszechne............................ 2 Rozdział 1. Przepisy ogólne....................... 2 Art. 1. Rodzaje sądów; zadania...................... 2 Art. 2. Zadania sędziów, referendarzy i asesorów sądowych. 3 Art. 3. Samorząd sędziowski....................... 5 Art. 4. Ławnicy................................. 5 Art. 5. Język urzędowy........................... 6 Art. 6. Związki rodzinne.......................... 8 Art. 7. Nadzór jurysdykcyjny....................... 9 Art. 8. Działalność administracyjna................... 10 Art. 9. Nadzór administracyjny...................... 10 Art. 9a. Wewnętrzny i zewnętrzny nadzór administracyjny.. 11 Art. 9b. Ograniczenie nadzoru administracyjnego........ 12 Rozdział 2. Organizacja sądów..................... 12 Art. 10. Sądy rejonowe, okręgowe i apelacyjne.......... 12 Art. 11. Wydziały; przewodniczący................... 14 Art. 12. Wydziały sądu rejonowego.................. 15 Art. 13. (uchylony).............................. 17 Art. 14. (uchylony).............................. 17 Art. 15. (uchylony).............................. 17 Art. 16. Wydziały sądu okręgowego.................. 18 Art. 16a. Koordynator do spraw mediacji.............. 20 Art. 17. (uchylony).............................. 21 Art. 18. Wydziały sądu apelacyjnego................. 21 Art. 18a. Inne wydziały........................... 22 Art. 18b. Wydziały i ośrodki zamiejscowe.............. 22 Art. 19. Tworzenie i znoszenie wydziałów oraz ośrodków.. 23 Art. 20. Upoważnienie............................ 24 Art. 20a. Przydzielanie nowych stanowisk sędziowskich i asesorskich..................................... 26 V
VI Rozdział 3. Organy sądów........................ 28 Art. 21. Wyliczenie.............................. 28 Art. 22. Kompetencje prezesa....................... 30 Art. 22a. Podział spraw, przydział czynności............ 32 Art. 22b. Ustalanie liczby wiceprezesów............... 34 Art. 23. Powołanie prezesa sądu apelacyjnego........... 35 Art. 24. Powołanie prezesa sądu okręgowego............ 36 Art. 25. Powołanie prezesa sądu rejonowego............ 37 Art. 25a. (utracił moc)........................... 38 Art. 26. Kadencja prezesa......................... 39 Art. 27. Odwołanie prezesa albo wiceprezesa sądu....... 40 Art. 28. Kolegium sądu apelacyjnego, kadencja, uchwały... 41 Art. 29. Zadania kolegium......................... 43 Art. 30. Skład kolegium sądu okręgowego............. 44 Art. 31. Zadania kolegium......................... 45 Art. 31a. Dyrektor sądu, zadania.................... 46 Art. 32. Dyrektor sądu apelacyjnego.................. 48 Art. 32a. Obsadzanie stanowisk dyrektorów i kierownika finansowego.................................. 50 Art. 32b. Procedura odwołania dyrektora sądu........... 53 Art. 32c. Wynagrodzenie zasadnicze, dodatki........... 54 Art. 32d. Wymóg bezpartyjności i niepełnienia funkcji publicznych.................................... 55 Rozdział 4. Samorząd sędziowski................... 56 Art. 33. Zgromadzenie ogólne sędziów apelacji.......... 56 Art. 34. Zadania................................ 59 Art. 35. Zgromadzenie ogólne sędziów okręgu.......... 60 Art. 36. Zadania................................ 62 Art. 36a. Zebranie sędziów danego sądu............... 62 Rozdział 5. Wewnętrzny i zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną sądów w zakresie zapewnienia właściwego toku wewnętrznego urzędowania sądu związanego bezpośrednio ze sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości oraz wykonywaniem innych zadań z zakresu ochrony prawnej................ 63 Art. 37. Powierzenie czynności nadzoru; sędzia wizytator, inspektor.................................... 63 Art. 37a. Uprawnienia nadzorcze prezesa sądu.......... 66 Art. 37b. Czynności nadzorcze...................... 67 Art. 37c. Wizytacje wydziałów...................... 68 Art. 37d. Sędzia wizytator, powołanie................. 69 Art. 37e. Zalecenia pokontrolne..................... 69
Art. 37f. Zewnętrzny nadzór administracyjny............ 70 Art. 37g. Uprawnienia Ministra Sprawiedliwości......... 71 Art. 37h. Informacja roczna o działalności sądów........ 72 Art. 37i. Delegacja dla ministra..................... 73 Art. 38. (uchylony).............................. 74 Art. 39. (uchylony).............................. 74 Art. 40. Wytknięcie uchybienia...................... 75 Art. 41. Upoważnienie............................ 76 Rozdział 5a. Tryb rozpatrywania skarg i wniosków..... 78 Art. 41a. Rozpatrywanie bez zbędnej zwłoki............ 78 Art. 41b. Organ właściwy do rozpatrzenia skargi lub wniosku 79 Art. 41c. Przekazanie skargi właściwym organom........ 80 Art. 41d. Przekazanie skargi rzecznikowi dyscyplinarnemu. 80 Art. 41e. Delegacja dla ministra..................... 81 Rozdział 6. Ogólne przepisy o czynnościach sądów..... 82 Art. 42. Wyroki; jawność postępowania............... 82 Art. 43. Czynności poza siedzibą.................... 83 Art. 44. Pomoc sądowa........................... 83 Art. 45. Zastąpienie sędziego....................... 84 Art. 46. Skład sędziowski.......................... 85 Art. 47. Dodatkowy sędzia lub asesor sądowy na rozprawie. 86 Art. 48. Upomnienie; wydalenie z sali rozpraw.......... 87 Art. 49. Kara porządkowa......................... 87 Art. 50. Zażalenie............................... 88 Art. 51. Wyłączenie środków porządkowych............ 89 Art. 52. Skład jednoosobowy....................... 91 Art. 53. Akta spraw.............................. 91 Art. 53a. Moc dokumentu w systemie teleinformatycznym.. 92 Art. 53b. Weryfikacja podmiotów w systemie teleinformatycznym........................................ 93 Art. 54. Środki bezpieczeństwa...................... 94 Dział II. Sędziowie i asesorzy sądowi................... 96 Rozdział 1. Powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim................................. 96 Art. 55. Powoływanie sędziów...................... 96 Art. 56. (uchylony).............................. 98 Art. 57. Zgłoszenie kandydatury..................... 98 Art. 57a. Ocena kwalifikacji kandydata na wolne stanowisko 101 Art. 57aa. Dokumenty............................ 105 Art. 57ab. Zgłaszanie kandydatury................... 107 Art. 57ac. Pozostawienie zgłoszenia bez rozpatrzenia, zastrzeżenie....................................... 108 VII
VIII Art. 57ad. Oświadczenie o cofnięciu zgłoszenia......... 109 Art. 57ae. Dostęp do zgromadzonych w systemie dokumentów 110 Art. 57af. Okres przechowywania dokumentów.......... 110 Art. 57ag. Delegacja ustawowa...................... 111 Art. 57ah. Ocena kwalifikacji kandydatów............. 112 Art. 57b. Kryteria oceny kwalifikacji kandydata......... 113 Art. 57c. Referendarz, ocena kwalifikacji.............. 115 Art. 57d. Asystent sędziego, ocena kwalifikacji.......... 116 Art. 57e. Prokurator, ocena kwalifikacji............... 117 Art. 57f. Adwokat, radca, notariusz, ocena kwalifikacji.... 118 Art. 57g. Profesor, doktor habilitowany, ocena kwalifikacji.. 121 Art. 57h. Prezes Prokuratorii Generalnej, ocena kwalifikacji 122 Art. 57i. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, ocena kwalifikacji.................................. 122 Art. 58. Ocena kandydatów........................ 124 Art. 59. (uchylony).............................. 126 Art. 60. Rozpatrzenie kandydatur.................... 127 Art. 61. Kryteria powołania sędziego................. 127 Art. 62. Podstawy szczególne....................... 131 Art. 63. Sędziowie sądów okręgowych................ 131 Art. 63a. (uchylony)............................. 132 Art. 64. Sędziowie sądów apelacyjnych................ 133 Art. 64a. (uchylony)............................. 134 Rozdział 1a. Status sędziego....................... 134 Art. 65. Powstanie stosunku służbowego............... 134 Art. 65a. (uchylony)............................. 135 Art. 65b. (uchylony)............................. 135 Art. 66. Ślubowanie.............................. 135 Art. 67. Wykaz służbowy.......................... 136 Art. 68. Ustanie stosunku służbowego................. 137 Art. 69. Przejście w stan spoczynku.................. 139 Art. 70. Obligatoryjne przeniesienie w stan spoczynku.... 140 Art. 71. Fakultatywne przeniesienie w stan spoczynku..... 142 Art. 72. Zawiadomienie Ministra.................... 143 Art. 73. Decyzje Krajowej Rady Sądownictwa........... 143 Art. 74. Prawo powrotu........................... 144 Art. 75. Przeniesienie sędziego...................... 145 Art. 75a. Prawo do urlopu, ekwiwalent w przypadku przeniesienia lub awansu.............................. 147 Art. 76. Zwrot kosztów przeniesienia................. 147 Art. 77. Delegowanie sędziego...................... 148 Art. 77a. Należności dla sędziego delegowanego......... 153
Art. 78. Delegowanie do Ministerstwa................. 154 Art. 78a. Wynagrodzenie sędziego delegowanego........ 156 Art. 79. Podległość poleceniom..................... 158 Art. 80. Immunitet............................... 159 Art. 80a. (utracił moc)........................... 161 Art. 80b. (utracił moc)........................... 162 Art. 80c. (utracił moc)........................... 162 Art. 80d. (utracił moc)........................... 162 Art. 81. Odpowiedzialność za wykroczenia............. 162 Rozdział 2. Prawa i obowiązki sędziów............... 163 Art. 82. Obowiązki.............................. 163 Art. 82a. Szkolenia, podnoszenie kwalifikacji........... 164 Art. 82b. Patronat nad przebiegiem praktyk i staży....... 166 Art. 83. Czas pracy.............................. 166 Art. 84. Strój urzędowy; legitymacja.................. 167 Art. 85. Tajemnica służbowa........................ 168 Art. 86. Dodatkowe zatrudnienie..................... 169 Art. 87. Oświadczenie o stanie majątkowym............ 171 Art. 88. Formularz oświadczenia.................... 173 Art. 89. Droga służbowa.......................... 174 Art. 90. Zawiadomienie o własnej sprawie............. 175 Art. 91. Wynagrodzenie zasadnicze; dodatki............ 175 Art. 91a. Stawki wynagrodzenia sędziów obejmujących stanowisko..................................... 178 Art. 92. Urlop dodatkowy; gratyfikacja jubileuszowa...... 180 Art. 93. Urlop dla poratowania zdrowia................ 182 Art. 94. Nieobecność w pracy...................... 182 Art. 94a. Jednorazowe odszkodowanie................. 186 Art. 94b. Orzeczenie oceniające uszczerbek na zdrowiu.... 188 Art. 94c. Postępowanie kontrolne ZUS w sprawie zwolnień lekarskich................................... 190 Art. 95. Zamieszkanie............................ 191 Art. 96. Pomoc finansowa na mieszkanie.............. 193 Art. 97. Służba wojskowa.......................... 194 Art. 98. Funkcje publiczne......................... 195 Art. 99. Tytuł.................................. 197 Art. 100. Uposażenie............................. 198 Art. 101. Świadczenia pośmiertne.................... 200 Art. 102. Uposażenie rodzinne...................... 201 Art. 103. Upoważnienie........................... 202 Art. 104. Stan spoczynku.......................... 203 Art. 105. Sędzia w stanie spoczynku, powierzenie funkcji.. 204 IX
X Art. 106. Utrata uprawnień......................... 205 Rozdział 2a. System oceny pracy i planowania rozwoju zawodowego sędziego.......................... 206 Art. 106a. Ocena pracy sędziego.................... 206 Art. 106b. Wizytacja wydziału sądu.................. 207 Art. 106c. Indywidualny plan rozwoju zawodowego....... 207 Art. 106d. Realizacja planu........................ 208 Art. 106e. Delegacja dla ministra.................... 209 Art. 106f. Klauzula tajności........................ 209 Art. 106g. Wyłączenie stosowania.................... 210 Rozdział 2b. Asesorzy sądowi...................... 210 Art. 106h. Warunki powołania...................... 210 Art. 106i. Kadencja, ślubowanie..................... 213 Art. 106j. Zasada niezawisłości..................... 214 Art. 106k. Wygaśnięcie lub rozwiązanie stosunku służbowego 215 Art. 106l. Przeniesienie........................... 216 Art. 106m. Zwrot kosztów przeniesienia, prawo do urlopu.. 217 Art. 106n. Zgłoszenie kandydatury na wolne stanowisko... 218 Art. 106o. Wykaz sygnatur akt prowadzonych spraw...... 222 Art. 106p. Ocena kwalifikacji kandydata zajmującego stanowisko referendarza............................. 225 Art. 106q. Ocena kwalifikacji kandydata zajmującego stanowisko asystenta sędziego........................ 226 Art. 106r. Ocena kwalifikacji kandydata zajmującego stanowisko prokuratora............................. 227 Art. 106s. Ocena kwalifikacji kandydata wykonującego zawód adwokata, radcy prawnego, notariusza............... 228 Art. 106t. Ocena kwalifikacji kandydata z tytułem profesora lub doktora habilitowanego....................... 230 Art. 106u. Odesłanie............................. 230 Art. 106v. Ocena kandydata świadczącego pomoc prawną.. 231 Art. 106w. Przebieg oceny......................... 232 Art. 106x. Ocena pracy asesora..................... 234 Art. 106y. Wynagrodzenie, dodatki funkcyjne........... 236 Art. 106z. Urlop dla poratowania zdrowia.............. 237 Art. 106za. Strój urzędowy......................... 238 Art. 106zb. Delegowanie do innego sądu.............. 238 Art. 106zc. Uchylenie się od wykonania polecenia........ 240 Art. 106zd. Postępowanie dyscyplinarne............... 240 Art. 106ze. Odpowiedzialność za wykroczenia.......... 242 Art. 106zf. Szkolenie i doskonalenie zawodowe.......... 242 Art. 106zg. Odesłanie............................ 243
Rozdział 3. Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów i asesorów...................................... 244 Wprowadzenie..................................... 244 Art. 107. Przewinienia dyscyplinarne................. 245 Art. 107a. Zakres odpowiedzialności asesora............ 246 Art. 108. Przedawnienie dyscyplinarne................ 247 Art. 109. Kary.................................. 248 Art. 110. Sądy dyscyplinarne....................... 250 Art. 111. Skład................................. 251 Art. 112. Rzecznik dyscyplinarny; zastępcy............. 251 Art. 113. Obrońca............................... 253 Art. 114. Wszczęcie postępowania................... 253 Art. 115. Wyznaczenie rozprawy.................... 254 Art. 116. Jawność............................... 255 Art. 117. Rozszerzenie oskarżenia................... 256 Art. 118. Ustanie stosunku służbowego................ 256 Art. 119. Przestępstwo............................ 257 Art. 120. Postępowanie karne....................... 258 Art. 121. Odwołanie............................. 259 Art. 122. Wyłączenie kasacji....................... 260 Art. 123. Wykonanie wyroku....................... 260 Art. 124. Rozwinięcie; zatarcie skazania............... 262 Art. 125. Wznowienie postępowania.................. 262 Art. 126. Rozwinięcie............................ 263 Art. 127. Uzasadnienie i doręczenie orzeczeń........... 264 Art. 128. Odesłanie.............................. 265 Art. 129. Zawieszenie w czynnościach służbowych, odpowiedzialność dyscyplinarna......................... 265 Art. 130. Przerwa w czynnościach służbowych.......... 266 Art. 131. Zażalenie.............................. 268 Art. 132. Ustanie zawieszenia....................... 269 Art. 132a. Zawieszenie w czynnościach służbowych uprawnienia pracownicze............................. 269 Art. 133. Koszty................................ 270 Dział III. (uchylony)............................... 271 Art. 134 145a. (uchylone)......................... 271 Art. 146. (uchylony)............................. 271 Art. 146a. (uchylony)............................ 271 Dział IV. Referendarze sądowi, kuratorzy sądowi, pracownicy sądów, stali mediatorzy, ławnicy oraz organy pomocnicze sądów......................................... 272 XI
XII Rozdział 1. Przepisy ogólne....................... 272 Art. 147. Struktura............................... 272 Art. 148. Upoważnienie........................... 273 Rozdział 2. Referendarze sądowi................... 275 Art. 149. Kwalifikacje............................ 275 Art. 149a. Nabór w drodze konkursu................. 276 Art. 150. Mianowanie; ślubowanie; starszy referendarz.... 277 Art. 151. Niezależność zawodowa.................... 278 Art. 151a. Przeniesienia na inne miejsce służbowe; rozwiązanie stosunku pracy............................. 279 Art. 151b. Wynagrodzenie zasadnicze................. 282 Art. 151c. Referendarz, przystąpienie do egzaminu sędziowskiego...................................... 285 Art. 152. Odpowiedzialność dyscyplinarna............. 286 Art. 153. (uchylony)............................. 288 Art. 153a. (uchylony)............................ 288 Art. 153b. Przydzielanie sądom nowych stanowisk referendarza sądowego................................. 288 Rozdział 3. Kuratorzy sądowi...................... 289 Art. 154. Kuratorzy sądowi........................ 289 Rozdział 4. Asystenci sędziów...................... 290 Art. 155. Asystenci.............................. 290 Art. 155a. Konkurs na stanowisko asystenta sędziego..... 294 Art. 155b. (uchylony)............................ 295 Art. 155c. (uchylony)............................ 295 Art. 155ca. Staż asystencki......................... 295 Art. 155cb. Czas trwania stażu...................... 296 Art. 155d. Przydzielenie sądom nowych stanowisk asystenta sędziego.................................... 297 Art. 155e. Delegowanie asystenta sędziego do pełnienia czynności w innym sądzie........................... 297 Rozdział 5. Urzędnicy i inni pracownicy sądowi........ 299 Art. 156. Inne regulacje........................... 299 Rozdział 6. Biegli............................... 299 Art. 157. Ustanawianie biegłych..................... 299 Rozdział 6a. Stali mediatorzy...................... 300 Art. 157a. Kwalifikacje........................... 300 Art. 157b. Wniosek o wpis na listę stałych mediatorów.... 301 Art. 157c. Skreślenie z listy mediatorów............... 302 Art. 157d. Lista stałych mediatorów.................. 303 Art. 157e. Aktualna lista stałych mediatorów............ 304 Art. 157f. Delegacja dla ministra.................... 304
Rozdział 7. Ławnicy............................. 305 Art. 158. Kwalifikacje............................ 305 Art. 159. Wyłączenia............................. 306 Art. 160. Wybory............................... 307 Art. 161. Liczba ławników......................... 307 Art. 162. Zgłaszanie kandydatów.................... 308 Art. 163. Termin wyborów......................... 310 Art. 164. Lista; ślubowanie; legitymacja............... 311 Art. 165. Kadencja............................... 311 Art. 166. Wygaśnięcie mandatu..................... 312 Art. 167. Wyłączenie od pełnienia obowiązków.......... 314 Art. 168. Wybory uzupełniające..................... 315 Art. 169. Niezawisłość............................ 315 Art. 170. Udział w rozprawach...................... 316 Art. 171. Ławnicy dodatkowi....................... 316 Art. 172. Zwolnienie od pracy; rekompensata........... 317 Art. 173. Zwrot wydatków......................... 318 Art. 174. Organ przyznający należności............... 318 Art. 175. Rada ławnicza........................... 319 Dział IVa. Przetwarzanie danych osobowych, telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych.................... 320 Art. 175a. Zakres uprawnień Ministra Sprawiedliwości.... 320 Art. 175b. Coroczna informacja na temat przetwarzania danych....................................... 322 Art. 175c. Przetwarzanie danych osobowych uzyskanych z systemu teleinformatycznego........................ 323 Dział V. Finansowanie działalności sądów powszechnych.... 324 Rozdział 1. Budżet sądownictwa.................... 324 Art. 176. Pozycja w budżecie państwa................ 324 Art. 177. Dysponenci............................. 324 Art. 177a. Wstąpienie do sprawy Ministra Sprawiedliwości. 325 Art. 178. Plany finansowe......................... 326 Rozdział 2. Gospodarka finansowa sądów............ 327 Art. 179. Gospodarka finansowa sądów................ 327 Art. 179a. Uprawnienia ministra w zakresie powierzania zadań 328 Dział VI. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe............................ 329 Rozdział 1. Zmiany w przepisach obowiązujących...... 329 Art. 180 195. (pominięte)......................... 329 Rozdział 2. Przepisy przejściowe i końcowe........... 329 Wprowadzenie..................................... 329 XIII
Art. 196. Istniejące sądy........................... 329 Art. 197. Ośrodki i wydziały zamiejscowe............. 329 Art. 198. Wynagrodzenie sędziów................... 330 Art. 199. Uposażenie sędziów SN.................... 330 Art. 200. Stan spoczynku.......................... 331 Art. 201. Kadencje; aplikacja; asesura................. 332 Art. 202. Sędziowie sądu rejonowego................. 332 Art. 203. Dyrektorzy sądów........................ 333 Art. 204. Sprawy dyscyplinarne..................... 333 Art. 205. Wynagrodzenie referendarzy................ 334 Art. 205a. Mianowanie na stanowisko referendarza sądowego 334 Art. 206. Wynagrodzenie i uposażenie prokuratorów...... 334 Art. 207. Przejście w stan spoczynku................. 335 Art. 208 210. (pominięte)......................... 335 Art. 211. Derogacja.............................. 335 Art. 212. Wejście w życie......................... 336 Załącznik Indeks rzeczowy................................... 339 XIV