Seniorzy na szlaku rezydencji magnackich cz.2 Autor: Tadeusz Dach gorawino.net Na??czów, Lublin, Koz?ówka, Ciechocinek, Toru? Kolejnym etapem wycieczki seniorów z Gminy Ryma? by? Na??czów, s?yn?cy g?ównie ze znajduj?cego si? tam uzdrowiska. Przypomnijmy tylko,?e Na??czów to jedyne w Polsce uzdrowisko o profilu wy??cznie kardiologicznym. Leczy si? tu przede wszystkim choroby: wie?cow?, nadci?nienie t?tnicze, nerwice serca i stany ogólnego wyczerpania psychofizycznego. Troch? historii Na pocz?tku XIX w. odkryto lecznicze w?a?ciwo?ci tutejszych wód; wykorzystali je trzej lekarze sybiracy: Fortunat Nowicki, Wac?aw Lasocki i Konrad Chmielewski, modernizuj?c w ko?cu XIX w. funkcjonuj?ce ju? uzdrowisko za pieni?dze ówczesnego w?a?ciciela Na??czowa Micha?a Górskiego. Stworzy? on uzdrowisko w dzisiejszym kszta?cie miasto-ogród. To on uczyni? z Na??czowa licz?cy si? o?rodek leczniczo-kulturalny, a kuracjuszami byli tutaj m.in. Stefan?eromski, Boles?aw Prus i Henryk Sienkiewicz. Wa?ny punkt oferty uzdrowiska stanowi??ród?a wód mineralnych z przewag? wodorow?glanu wapnia i?elaza. Lecznicze w?a?ciwo?ci wód i z?o?a borowin odkryto ok. 1800 r. Ka?dy z nas chyba zna wod? mineraln? Na??czowiank?. My postanowili?my napi? si? jej bezpo?rednio ze?róde? w Pijalni Wód Mineralnych i trzeba przyzna?,?e srodze si? zawiedli?my Chyba jednak wolimy wod? z butelki kupion? w sklepie. Spacer po pi?knym parku uzdrowiska i zdj?cia na?aweczce Prusa zako?czy?y nasz pobyt w Na??czowie.
Przed pa?acem w Koz?ówce W Lublinie mieszkali?my w hotelu Lublin. By?o gor?co, temperatury rz?du 33 do 34 stopnie Celsjusza. Nie by?o czym oddycha?. Na dworze gor?co, w hotelu równie?, napoje ciep?e, a otwarcie okien w pokojach nic nie pomaga?o. Do tego wszystkiego z ulicy pod naszymi oknami dobiega? ogromny ha?as przeje?d?aj?cych pojazdów. Obiadokolacje jadali?my na lubelskiej Starówce, wi?c trzeba by?o spory kawa?ek drogi przej??, co dla niektórych osób stanowi?o do?? du?y problem. Jest to miasto o bardzo bogatej historii. W Lublinie mieli?my okazj? zwiedzi? Zamek oraz Stare Miasto i znajduj?cy si? tam, utworzony przez Niemców podczas II wojny?wiatowej obóz koncentracyjny Majdanek. To na Zamku, hitlerowcy utworzyli ci??kie wi?zienie gestapo. Wi??niów torturowano i dr?czono w katowni gestapo Pod Zegarem, a wielu aresztowanych Polaków wywo?ono po krótkim pobycie do obozu koncentracyjnego na Majdanku.
Na Zamku dzia?a?o wi?zienie, przez które do 1954 przesz?o ok. 35 tys. Polaków, a 333 osoby straci?y w nim?ycie. Równie? na Majdanku Rosjanie natychmiast po wkroczeniu utworzyli obóz filtracyjny NKWD dla?o?nierzy AK i NSZ, wykorzystuj?c w tym celu infrastruktur? hitlerowsk?. Ciekawym miejscem, które zwiedzali?my jest Kaplica Trójcy?wi?tej, potocznie nazywana Kaplic? Zamkow? kaplica znajduj?ca si? na dziedzi?cu zamkowym w Lublinie, po??czona z cz??ci? muzealn? zamku. Powsta?a ona przed rokiem 1327 i ju? wtedy wymieniano j? jako nale??c? do zamku. W drugim dziesi?cioleciu XV wieku podj?te zosta?y prace malarskie we wn?trzu ko?cio?a. Wykona? je anonimowy zespó? malarzy ruskich.?ciany i sklepienie pokryte zosta?y polichromi? w stylu rusko-bizanty?skim. Malowid?a uko?czono w 1418 roku, co zosta?o utrwalone cyrylic? na tablicy fundacyjnej w?uku t?czowym ko?cio?a. Poza scenami religijnymi zdobi?cymi wn?trze ko?cio?a, znajduj? si? tu dwa portrety W?adys?awa Jagie??y. Polichromi? wykonano ró?nymi technikami: na suchym i na mokrym tynku, farbami temperowymi. Ostatnia renowacja malowide? zako?czona zosta?a w latach dziewi??dziesi?tych i do dzi? mo?na ogl?da? zrekonstruowane, zabytkowe freski. Przera?aj?cym do dzi? miejscem jest by?y Konzentrationslager Lublin, Vernichtungslager Lublin, Kriegsgefangenenlager Maydanek, KL Majdanek niemiecki obóz koncentracyjny oraz jeniecki w Lublinie, funkcjonuj?cy w latach 1941-1944. Nazwa w?a?ciwa obozu brzmia?a KL Lublin i tak obóz by? nazywany oficjalnie od 1943 roku. Potoczna nazwa Majdanek pochodzi od dzielnicy Lublina (Majdan Tatarski) i powsta?a po?ród mieszka?ców GG. Nazwy Majdanek u?ywali jednak niekiedy w oficjalnych dokumentach równie? i sami Niemcy. Wi??niami byli?ydzi kierowani tu nie tylko z Lubelszczyzny, ale i ca?ej Polski i zagranicy, a tak?e cz?onkowie ruchu oporu, inteligencja polska, je?cy sowieccy, mieszka?cy wysiedlonych wiosek Zamojszczyzny oraz zwykli ludzie brani w?apankach. Przez obóz przesz?o ok. 150 000 osób, a ostatnie badania wskazuj?,?e ofiar by?o 78 000, z czego 59 000 to byli?ydzi. Pa?stwowe Muzeum na Majdanku powsta?o ju? jesieni? 1944 r. na cz??ci terenu by?ego obozu koncentracyjnego, by?o zatem pierwsz? tego typu instytucj? na?wiecie.
Zwiedzali?my to ponure miejsce, widzieli?my komory gazowe, baraki, w których mieszkali wi??niowie oraz krematorium. Wra?enia po pobycie na Majdanku by?y przygn?biaj?ce. Kilkakrotnie bywali?my na Starym Mie?cie, które chyba wszystkim si? bardzo podoba?o. Nasza pani przewodnik opowiada?a ze szczegó?ami i du?? znajomo?ci? rzeczy o poszczególnych miejscach Starówki, recytowa?a wiersze, a nawet?piewa?a Mieli?my okazj? zobaczy? Zau?ek W?adys?awa Panasa, profesora Uniwersytetu, pochodz?cego z naszej D?bicy, którego imi? nosi równie? ryma?ska biblioteka. Na Starówce wsz?dzie by?o pe?no ludzi, a w ogródkach kawiarnianych trudno by?o znale?? wolne miejsca. Ogl?dali?my te? budynki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz Uniwersytetu Przyrodniczego z Wydzia?em Medycyny Weterynaryjnej. Tym ostatnim bardzo by? zainteresowany nasz kolega W?odzimierz, który wiele lat wcze?niej tam studiowa?. Innych wra?e? do?wiadczyli?my podczas pobytu w miejscowo?ci Koz?ówka. Zwiedzali?my tam zespó? pa?acowo-parkowy rodziny Zamoyskich. We wn?trzach, które zachowa?y autentyczny wystrój z prze?omu XIX wieku i XX wieku w tym: neobarokowe i neoregencyjne plafony, piece z mi?nie?skich kafli, marmurowe kominki, d?bowe parkiety, zgromadzona jest równie? niezwyk?a kolekcja malarstwa (przewa?aj? portrety rodzinne oraz kopie arcydzie? malarstwa europejskiego), mebli, rze?b, luster, kobierców, porcelany, z?oconych br?zów i sreber, które swego czasu stanowi?y dawne wyposa?enie pa?acu. Wn?trza s? doskonale utrzymane i posiadaj? nieporównywalny w Polsce i bardzo rzadki w Europie stopie? autentyzmu. Byli?my tam w kaplicy wzorowanej na wersalskiej z kopi? nagrobka Zofii z Czartoryskich Zamoyskiej oraz ogród w stylu francuskiego baroku i powozowni?. W budynku dawnej powozowni znajduje si? jedyna w Polsce Galeria Sztuki Socrealizmu znana równie? jako "Muzeum Socrealizmu". Galeria prezentuje najciekawsze prace z I po?owy lat 50-tych XX wieku, które licz? ponad 1600 rze?b, rysunków, obrazów, grafik i plakatów. S? w?ród nich dzie?a ówczesnych czo?owych polskich artystów. Swoistym dope?nieniem galerii s? stoj?ce na zewn?trz zdemontowane pomniki Boles?awa Bieruta, W?odzimierza Lenina oraz Juliana Marchlewskiego i wiele innych.
Wracaj?c z Koz?ówki do Lublina, odwiedzili?my te? Lubartów. Na pocz?tku XVIII w. w?a?cicielami tej miejscowo?ci byli Sanguszkowie, którzy przyczynili si? do rozwoju miasta: przebudowali pa?ac, wybudowali dwa barokowe ko?cio?y oraz kilka kamienic. Pa?ac Sanguszków, w którym obecnie znajduje si? Starostwo Powiatowe, obejmuje murowany pa?ac z XVIII w., bram? pa?acow?, park i staw za pa?acem. Byli?my tam na mszy w bazylice pw.?w. Anny z pierwszej po?owy XVIII wieku. Spacerowali?my te?, podziwiaj?c park i pa?ac z zewn?trz. Na dziedzi?cu pa?acu odbywa?a si? impreza plenerowa. By?y wyst?py ludowego zespo?u dzieci?cego oraz przeró?ne stoiska handlowe. Nasi seniorzy do?? szybko w??czyli si? w zabaw? i ta?czyli do muzyki i piosenek jakie by?y?piewane na scenie. Organizatorzy festynu doceniaj?c to rozkr?cenie zabawy, cz?stowali seniorów chlebem ze smalcem i ogórkami. W drodze powrotnej do Rymania, odwiedzili?my równie? Ciechocinek, spaceruj?c w okolicach s?ynnych, zabytkowych t??ni. Natomiast w Toruniu zwiedzali?my Stare Miasto z lokalnym przewodnikiem pani? Ann? Wilczewsk?. Widzieli?my dawny zamek krzy?acki, Krzyw? Wie??, podziwiali?my pi?kne kamieniczki na Starówce, a na zako?czenie pobytu w Toruniu wszyscy zaopatrzyli si? w s?ynne toru?skie pierniki. Pó?nym wieczorem, zm?czeni ale zadowoleni dotarli?my do Rymania. {gallery}anioly/2015/lublin_m{/gallery} Zdj?cia: Tadeusz Dach