POLSKA AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI WYDZIAŁ FILOLOGICZNY LISTY POLSKIE XVI WIEKU pod redakcją Kazimierza Rymuta Tom I Listy z lat 1525-1548 ' ze zbiorów Władysława Pociechy, Witolda Taszyckiego i Adama Turasiewicza NAKŁADEM POLSKIE] AKADEMII UMIEJĘTNOŚCI KRAKÓW 1998
Spis treści Przedmowa Wstęp do tomu pierwszego Skróty bibliograficzne użyte w komentarzu językowym do listów staropolskich... X Skróty językowe Zasady transliteracji LISTY: 1. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy koronny, do rajcy bocheńskiego <Piotrków, ok. 3 lutego 152S> 1 2. Jan, Wojciech i Bartosz Stęgowscy do Karola, księcia ziębickiego <ok. 1S26> 4 3. Stanisław Kucieriski, wojewodzie rawski, do Mikołaja Szydłowieckiego, kasztelana sandomierskiego i podskarbiego koronnego Kutno, 21 kwietnia 1529 6 4. Jan Rarowski z Rataj do Henryka i Karola, książąt ziębickich i oleśnickich Piaski, 29 czerwca 1529 8 5. Jan Potocki do Mikołaja Szydlowieckiego, kasztelana sandomierskiego i podskarbiego koronnego Zalesię, 23 września 1529 10 6. Stanisław Pieniążek, dzierżawca grybowski, do burmistrza i rajców miasta Bardiowa Grybów, 19 maja 1530 12 7. Wasyl Wrona, tłumacz języków wschodnich, i Jan Ludwigowski, do Krzysztofa Szydlowieckiego, kasztelana krakowskiego i kanclerza wielkiego koronnego Adńanopol, 20 września 1530 13 8. Stanisław Kostka, starosta golubski, do Mikołaja Nipszyca, sekretarza królewskiego Gostynin, 30 maja 1531 15 9. Olbracht Gasztołd, wojewoda wileński i kanclerz litewski, do Mikołaja Nipszyca, sekretarza królewskiego Wilno, 7 lipca 1531 17 10. Szczęsny Srzeński, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Płock, 7 listopada 1532 19 11. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol, <18-26 stycznia 1533> 21 12. Piotr Firlej z Dąbrowicy, kasztelan chełmski, starosta radomski i kazimierski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Kock, 7 marca 1533 25 13. Piotr Firlej z Dąbrowicy, kasztelan chełmski, starosta radomski i kazimierski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Kock, 14 marca 1533 27 V VII XII XIII
496 14. Jan Tarnowski, wojewoda ruski, do Piotra Tomickiego, biskupa krakowskiego i podkanclerzego koronnego Kraków, ok. 31 marca 1533 29 15. Szczęsny Srzeński, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Szreńsk, 16 kwietnia 1533 35 16. Piotr Tomicki, biskup krakowski, podkanclerzy koronny, do Piotra Dłuskiego, starosty sławkowskiego Iłża, 22 czerwca 1533 37 17. Ibrahim basza, wezyr wielki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol, 26 lipca-1 sierpnia 1533 39 18. Andrzej Tęczyriski, miecznik krakowski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Włostowice, 15 sierpnia 1533 41 19. Szczęsny Srzeński, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Mława, 2 listopada 1533 43 20. Stanisław Kościelecki, wojewoda poznański i starosta malborski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego fasieniec, 14 listopada 1533 44 21. Stanisław Kościelecki, wojewoda poznański i starosta malborski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Jasieniec, 24 listopada 1533 46 22. Ibrahim basza, wezyr wielki, do Zygmunta I, króla Aleppo, 3 marca 1534.. 49 23. Mikołaj Działyński, kasztelan chełmiński, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Brodnica, 18 marca 1534 53 24. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy, do Iwana Hornostaja, podskarbiego litewskiego Bodzentyn, 19 marca 1534 57 25. Mikołaj Działyński, kasztelan chełmiński, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Brodnica, 20 marca 1534 59 26. Stanisław Kościelecki, wojewoda poznański i starosta malborski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Bydgoszcz, 1 kwietnia 1534 61 27. Stanisław Kościelecki, wojewoda poznański i starosta malborski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Bydgoszcz, 30 maja 1534 63 28. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy koronny, do Jana Łoskiego, wojewody mazowieckiego <Kraków, ok. 4 czerwca 1534> 65 29. Mikołaj Taszycki, sędzia ziemski krakowski, do Seweryna Bonera, kasztelana żarnowieckiego Czchów, 22 czerwca 1534 68 30. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy, do Anny, księżniczki mazowieckiej <Kraków, ok. 6 lipca 1534> 70 31. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy koronny, do Jana Łoskiego, wojewody mazowieckiego <Kraków, ok. 6 lipca 1S34> 73 32. Stanisław Lanckoroński, wojewoda sandomierski, do Seweryna Bonera, kasztelana żarnowskiego, żupnika, burgrabiego i wielkorządcy krakowskiego Kamieniec, 29 października 1534 75
497 33. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy koronny, do królewny Jadwigi, córki Zygmunta I i Barbary Zapolyi <Kielce>, 14 grudnia 1534 78 34. Królewna Jadwiga do ojca, Zygmunta I, króla <Kraków, 14 grudnia 1534> 80 35. Królewna Jadwiga, córka Zygmunta I, króla, i Barbary Zapolyi, do Jana Chojeriskiego, biskupa przemyskiego <Kraków, 14 grudnia 1534> 82 36. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy koronny, do Jana Kościeleckiego, kasztelana łęczyckiego i starosty bydgoskiego Kielce, 26 grudnia 1534 84 37. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy koronny, do Jakuba Sładkowskiego, włodarza krakowskiego <Kielce, 153S> 87 38. Piotr Tomicki, biskup krakowski i podkanclerzy koronny, do Hieronima Moszyriskiego <Kielce, 1535> 89 39. Barbara z Kolów Radziwiłłowa, kasztelanowa wileńska, hetmanowa wielka litewska, do Jerzego Radziwiłła, kasztelana wileńskiego, hetmana wielkiego litewskiego Żuprany, 26 lipca 1535 91 40. Szczęsny Srzeriski, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Płock, 29 sierpnia 1535 94 41. Barbara Radziwiłłówna do ojca, Jerzego Radziwiłła, kasztelana wileńskiego i hetmana wielkiego litewskiego <ok. 1536> 96 42. Jan Kościelecki, kasztelan kaliski i starosta bydgoski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Świecie, 3 stycznia 1536 97 43. Olbracht Gasztołd, wojewoda i kanclerz litewski, do Jerzego Radziwiłła, kasztelana wileńskiego i hetmana wielkiego litewskiego Wilno, 12 marca 1536 99 44. Szczęsny Srzeński, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Szreńsk, 19 marca 1536 102 45. Szczęsny Srzeriski, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Szreńsk, 29 marca 1536 104 46. Zofia z Targowiska Szydłowiecka, kasztelanowa krakowska, do Janusza, księcia ziębickiego Ćmielów, 31 marca 1536 106 47. Maciej, opat koronowski, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Wodzinek, 20 kwietnia 1536 108 48. Bona, królowa polska, do Zofii Gasztołdowej, wojewodziny wileńskiej Kraków, 21 stycznia 1537 110 49. Piotr Opaliński, kasztelan gnieźnieński, ochmistrz dworu Zygmunta Augusta, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Kraków, 28 marca 1537 111 50. Aleksander Iłowski, cześnik wiski, do Maurycego Ferbera, biskupa warmińskiego Zebry, 1 kwietnia 1537 113 51. Krzysztof Osieczkowski do Jerzego, brata Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego <b.m.> 26 lipca 1537 115
498 52. Szczęsny Srzeriski, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Malbork, 28 września 1537 116 53. Mikołaj Rusocki, kasztelan biechowski, do posłów sejmowych Syców, przed 6 marca 1538 117 54. Paweł, student Uniwersytetu Krakowskiego, do N. Kraków, 31 maja 1538., 120 55. Nowiny z Krakowa z 1538 r. (gazeta pisana w formie listu) Kraków, 7 listopada 1538 122 56. Jan Tęczyriski, kasztelan wojnicki, do Jerzego Radziwiłła, kasztelana wileńskiego, marszałka nadwornego Wielkiego Księstwa Litewskiego i hetmana wielkiego litewskiego Kraśnik, 12 listopada 1538 125 57. Szczęsny Srzeriski, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa chełmiriskiego Szreńsk, 16 listopada 1538 128 58. Nieznany szlachcic do nieznanego adresata <Kraków, koniec listopada albo początek grudnia 1538> 129 59. Stanisław Borowski, dworzanin biskupa kujawskiego, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Kraków, 13 stycznia 1539 130 60. Stanisław Grabkowski do N. Adrianopol, 23 lutego 1539 132 61. Paweł Płotowski, proboszcz i kanonik warmiński, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Warmia, 2 marca 1539 135 62. Mikołaj Iskrzycki, podkomorzy i starosta kamieniecki, do Mikołaja Wolskiego Kamieniec, 7 kwietnia 1539 137 63. Zygmunt I, król polski, do Jakuba Wilamowskiego, posła do Turcji Kraków, 14 kwietnia 1539 139 64. Zygmunt I, król polski, do swej córki Jadwigi, żony Joachima II, elektora brandenburskiego Kraków, 7 maja 1539 141 65. Szczęsny Srzeriski, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa warmiriskiego Dąbrówno, 21 lipca 1539 144 66. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla b.m. i d. <ok. 1540> 146 67. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla, i Zygmunta Augusta <Konstantynopol, 29 lutego-8 marca 1540> 148 68. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol <13-22 października 1540> 151 69. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol, <listopad 1540> 157 70. Jakub Wilamowski, poseł polski do Turcji, do Zygmunta I, króla Kamieniec, 27 listopada 1540 161 71. Jan Ruszkowski, poborca, do Ambrożego Ruszkowskiego, studenta Uniwersytetu Krakowskiego Radziejów, 27 grudnia 15<40> 168 72. Soliman I, sułtan turecki, do Osmana, sandżakbeja sylistryjskiego, i sędziów sandżakatu białogrodzkiego i bienierskiego Konstantynopol, maj 1541 170
499 73. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Adrianopol, <styczeń 1541> 174 74. Aleksander, wojewoda mołdawski, do Jerzego Jazłowieckiego, starosty kamienieckiego i czerwonogrodzkiego Niemecz, <styczeń 1541> 176 75 Jeremiasz, mytnik chocimski, i Drahicz, Turek chocimski, do Jerzego Jazłowieckiego, starosty kamienieckiego Chocim, <styczeń 1541> 178 76. Piotr Rares, wojewoda mołdawski, do Jerzego Jazłowieckiego, starosty kamienieckiego i czerwonogrodzkiego Romanowy Trep, 4 marca <1541> 180 77. Mikołaj Sieniawski, kasztelan bełski, do Stanisława Odrowąża, wojewody podolskiego Bolszow, 19 marca 1541 182 78. Piotr Rares, wojewoda mołdawski, do Jerzego Jazłowieckiego, starosty kamienieckiego i czerwonogrodzkiego Palucz, 22 <marca 1541> 186 79. Bernat Pretwicz do Mikołaja Sieniawskiego, kasztelana bełskiego Winnica, 22 marca 1541 188 80. Mikołaj Sieniawski, kasztelan bełski, do Stanisława Odrowąża, wojewody podolskiego Brzeżany, 28 marca 1541 190 81. Fussein, koniuszy nadworny sułtana Solimana I, do Zygmunta I, króla <Suczawa, marzec 1541> 193 82. Soliman I, sułtan turecki, do sandżaka białogrodzkiego <Konstantynopol, ok. marca 1541> 196 83. Soliman I, sułtan turecki, do sędziów sandżakatu białogrodzkiego i sędziego chorosowskiego <Konstantynopol, ok. marca 1541> 200 84. Piotr Rares, wojewoda mołdawski, do Zygmunta I, króla b.m., b.d. <ok. kwietnia 1541> 204 85. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla <Konstantynopol, 18-26 kwietnia 1541> 208 86. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol, maj 1541 210 87. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla <Konstantynopol, maj 1541> 215 88. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol, <maj 1541> 218 89. Fussein, koniuszy sułtana Solimana I, do Zygmunta I, króla <początek 1541> 220 90. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla <Buda>, wrzesień 1541 222 91 Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Budapeszt, wrzesień 1541 227 92. Stanisław Sternberg do księcia ziębickiego Opatów, 9 listopada 1541 229 93. Mikołaj Sieniawski, kasztelan bełski, do Bony Sforzy, królowej polskiej Osiek, 22 grudnia 1541 231
500 94. Piotr Rares, wojewoda mołdawski, do Zygmunta I, króla b.m.d.r. <1541> 236 95. Gabriel Konopnicki ze Zbuczyna do Jakuba Białego, introligatora zamieszkałego w Krakowie Wieliczka, 1541 240 96. Bona Sforza, królowa polska, do Stanisława Bagieriskiego, pisarza zamku barskiego Wilno, 5 stycznia 1542 242 97. Mikołaj Sieniawski, wojewoda bełski, do Zygmunta I, króla b.m., 5 marca 1542 245 98. Paweł Olszariski, biskup wileriski, do Józefa Jasiriskiego, archidiakona kapituły wileńskiej Niedźwiedzice, 6 marca 1542 249 99. Maciej Włodek, poseł do Piotra Raresa, wojewody mołdawskiego, do Zygmunta I, króla Buczniowa, 7 kwietnia 1542 253 100. Andrzej Czermieriski do Jerzego Jazłowieckiego, starosty kamienieckiego i czerwonogrodzkiego Kamieniec, 22 maja 1542 256 101. Jan Ciświcki, wojewodzi kaliski, do Jana i Jerzego, książąt ziębickich <Kalisz>, 16 czerwca 1542 259 102. Osman, sandżak sylistryjski, do Zygmunta I, króla b.m. <maj 1542> 261 103. Bona, królowa polska, do Stanisława Bagieriskiego, pisarza barskiego Kraków, 7 lipca 1542 263 104. Zygmunt I, król polski, do Osman bega, sandżaka sylistryjskiego Kraków, 20 lipca 1542 267 105. Piotr Rares, wojewoda mołdawski, do Zygmunta I, króla B.m. <lipiec 1542> 270 106. Szczęsny Srzeński, wojewoda płocki, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego <Szreńsk, ok. 1 sierpnia 1542> 276 107. Zygmunt I, król polski, do Jana Lesieckiego, dworzanina królewskiego, posła do królowej węgierskiej Izabelli Kraków, 16 sierpnia 1542 277 108. Zygmunt I, król polski, do Jakuba Wilamowskiego, posła do Turcji Kraków, 16 sierpnia 1542 282 109. Jan Mielecki, Mikołaj Sieniawski, Jerzy Jazłowiecki i Wojciech Starzechowski, komisarze królewscy wyznaczeni do ustalenia granic z Turcją, do Zygmunta I, króla Bracław, <9 paździemika> 1542 284 110. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol, 10-19 listopada 1542 290 111. Andrzej Sierpski z Gulczewa, kasztelan płocki, do Piotra Gamrata, arcybiskupa gnieźnieriskiego i biskupa krakowskiego Gulczewo, 4 listopada 1542 296 112. Bona, królowa polska, do Barbary Radziwiłłowej, kasztelanowej wileńskiej, wdowy po Jerzym Radziwille Kraków, 16 grudnia 1542 298 113. Synay Czelebi, poseł turecki, do Zygmunta I, króla <Winnica, 30 grudnia 1542> 300
501 114. Bona, królowa polska, do Zofii Gasztoldowej, wojewodziny wileńskiej Kraków, 4 czerwca 1543 303 115. Jan Ocieski, podkomorzy krakowski, poseł do Turcji, do Zygmunta Augusta, króla Dobrowoda, 13 wrzesień 1543 305 116. Jan Ocieski, pisarz ziemi krakowskiej, do Lupy Podlodowskiego b.m., 4 listopada 1543 311 117. Królowa Elżbieta, żona Zygmunta Augusta, do jednego z księży, sekretarzy królewskich <druga połowa 1543 r.> 313 118. Piotr Okoń, podkomorzy rawski, ochmistrz dworu królowej Elżbiety, żony Zygmunta Augusta, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Piotrków, 13 lutego 1544 314 119. Piotr Okori z Grodziska, podkomorzy rawski, ochmistrz królowej Elżbiety, żony Zygmunta Augusta, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Warszawa, 7 kwietnia 1544 317 120. Piotr Okori z Grodziska, podkomorzy rawski, ochmistrz królowej Elżbiety, żony Zygmunta Augusta, do Jana Dantyszka, biskupa chełmińskiego Warszawa, 21 kwietnia 1544 319 121. Maciej Łobocki do Seweryna Bonera, żupnika i wielkorządcy krakowskiego Kamieniec (na Węgrzech), 22 lipca 1544 321 122. Piotr Okoń z Grodziska, podkomorzy rawski, ochmistrz dworu królowej Elżbiety, żony Zygmunta Augusta, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Brześć Litewski, 17 sierpnia 1544 324 123. Piotr Okori z Grodziska, podkomorzy rawski, ochmistrz dworu królowej Elżbiety, żony Zygmunta Augusta, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego <Brześć Litewski, 18 sierpnia 1544> 326 124. Bona, królowa polska, do Barbary Radziwiłlowej, kasztelanowej wileńskiej, wdowy po Jerzym Radziwille Brześć Litewski, <sierpień-wrzesień> 1544 327 125. Piotr Okori z Grodziska, podkomorzy rawski, ochmistrz dworu królowej Elżbiety, żony Zygmunta Augusta, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Wilno, 5 stycznia 1545 328 126. Elżbieta Szydłowiecka do Krystyny, księżny ziębickiej, żony Janusza b.m., po 22 maja 1545, a przed 1548 330 127. Elżbieta Szydłowiecka do Krystyny, księżny ziębickiej, żony Janusza b.m., po 22 maja 1545, a przed 1548 333 128. Katarzyna do męża Stanisława, introligatora, obywatela lwowskiego Lwów, 9 lipca 1545 335 129. Jan Działyriski, kasztelan elbląski i starosta bratiariski, do Tydemana Giese, biskupa chełmińskiego Bratian, 9 sierpnia 1545 337 130. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol, <14-23 stycznia 1546> 339 131. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Konstantynopol, luty 1546 341 132. Soliman I, sułtan turecki, do Zygmunta I, króla Obóz w Babaiskelesi, 23 lutego-3 marca 1546 343 133. Piotr Rare, wojewoda mołdawski, do Zygmunta I, króla <pierwsza połowa 1546 r.> 345
502 134. Zygmunt I, król polski, do Stanisława Broniewskiego, posła do Turcji <Kraków, koniec października 1546> 350 135. Zofia z Targowiska Szydłowiecka, kasztelanowa krakowska, do Janusza, księcia ziębickiego Ćmielów, 28 grudnia 1546 354 136. Ambroży Przyborowski z Przyborowa do Janusza, księcia ziębickiego <Przyborów, przed 8 marca 1542> 357 137. Janusz, książę ziębicki, do Ambrożego Przyborowskiego b.m. 8 marca 1547 361 138. Mikołaj Połtowski do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Frombork, 22 marca 1547 363 139. Zofia z Targowiska Szydłowiecka, kasztelanowa krakowska, do Janusza, księcia ziębickiego Opatów, 5 kwietnia 1547 365 140. Wawrzyniec, Marek, Jarosz, Grzegorz i Mateusz Opacowie do Janusza i Jerzego, książąt ziębickich Grabów, 10 kwietnia 1547 367 141. Zofia z Targowiska Szydłowiecka, kasztelanowa krakowska, do Janusza, księcia ziębickiego Ćmielów, 22 maja 1547 369 142. Janusz, książę ziębicki, do Zofii z Targowiska Szydłowieckiej, kasztelanowej i starościny krakowskiej b.m., 16 czerwca 1547 371 143. Zofia z Targowiska Szydłowiecka, kasztelanowa krakowska, do Janusza, księcia ziębickiego Ćmielów, 28 czerwca 1547 373 144. Jan Tarnowski, kasztelan krakowski, do Krystyny, księżny ziębickiej, żony Janusza Sandomierz, 17 lipca 1547 375 145. Zofia z Targowiska Szydłowiecka, kasztelanowa krakowska, do Janusza, księcia ziębickiego Ćmielów, 27 lipca 1547 377 146. Jan Tarnowski, kasztelan krakowski do Krystyny, księżny ziębickiej, żony Janusza Sandomierz, 27 lipca 1547 379 147. Mikołaj Radziwiłł Czarny, marszałek wielki litewski, do Zygmunta Augusta, króla Sandomierz, 21 sierpnia 1547 381 148. Mikołaj Radziwiłł Czarny, marszałek wielki litewski, do Zygmunta Augusta, króla Sandomierz, 21 sierpnia 1547 386 149. Mikołaj Radziwiłł Czarny, marszałek wielki litewski, do Zygmunta Augusta, króla Piotrków, 28 sierpnia 1547 391 150. Mikołaj Radziwiłł Czarny, marszałek wielki litewski, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego Piotrków, 4 września 1547 394 151. Wojciech Wojenowski, dworzanin Zygmunta Augusta, króla, do Jana Dantyszka, biskupa warmińskiego Wilno, 14 września 1547 403
503 152. Mikołaj Radziwiłł Czarny, marszałek wielki litewski, do Zygmunta Augusta, króla Piotrków, 22 września 1547 405 153. Mikołaj Radziwiłł Czarny, marszałek wielki litewski, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego Piotrków, 28 września 1547 408 154. Mikołaj Radziwiłł Czarny, marszałek wielki litewski, do Zygmunta Augusta, króla Sandomierz, 4 października 1547 411 155. Mikołaj Radziwiłł Czarny, marszałek wielki litewski, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego Neumark, 14 października 1547 414 156. Zofia Tarnowska, córka Jana, kasztelana krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego, do Krystyny, księżny ziębickiej, żony Janusza Połaniec, 14 października 1547 417 157. Stanisław Jordan z Zakliczyna do Grzegorza (Kołaczka), rajcy lwowskiego Droginia, 21 października 1547 419 158. Izabela Jagiellonka, królowa węgierska, do Samuela Maciejowskiego, biskupa krakowskiego Białogród, 10 listopada 1547 421 159. Barbara B. herbu Ostoja do księdza Rafała Wargawskiego, pisarza skarbu koronnego i kustosza włocławskiego Kraków, 21 listopada 1547 423 160. Zygmunt August, król polski, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego, i Stanisława Dowojny, starosty mereckiego, dworzanina i lekarza Barbary Radziwiłłówny Tykocin, 23 listopada 1547 426 161. Stanisław Dowojna, starosta merecki, dworzanin i lekarz Barbary Radziwiłłówny, do Zygmunta Augusta, króla Dubinki, 26 listopada 1547 428 162. Barbara Radziwiłłówna do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, koniec listopada 1547> 431 163. Barbara Radziwiłłówna do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, początek grudnia 1547> 433 164. Stanisław Dowojna, starosta merecki, dworzanin i lekarz Barbary Radziwiłłówny, do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, początek grudnia 1547> 435 165. Zygmunt August, król polski, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego Piotrków, 8 grudnia 1547 439 166. Barbara Radziwiłłówna do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, 9 grudnia 1547> 442 167. Mikołaj Radziwiłł Rudy, podczaszy Wielkiego Księstwa Litewskiego, i Stanisław Dowojna do Zygmunta Augusta, króla Dubinki, 9 grudnia 1547 444 168. Stanisław Dowojna, wojewoda połocki, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego Wsielub, 18 grudnia <1547> 447
504 169. Mikołaj Radziwiłł Rudy, podczaszy Wielkiego Księstwa Litewskiego, do Zygmunta Augusta, króla Dubinki, 21 grudnia 1547 449 170. Barbara Radziwiłłówna, królowa polska, do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, 21 grudnia 1547> 453 171. Barbara Radziwiłłówna do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, ok. 21 grudnia 1547> 456 172. Barbara Radziwiłłówna do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, koniec grudnia 1547> 458 173. Mikołaj Radziwiłł Rudy, podczaszy Wielkiego Księstwa Litewskiego,do Zygmunta Augusta, króla <1547-1548> 460 174. Zygmunt August, król polski, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego Piotrków, 3 stycznia 1548 466 175. Mikołaj Radziwiłł Rudy, podczaszy Wielkiego Księstwa Litewskiego, do Zygmunta Augusta, króla Dubinki, 22 stycznia 1548 468 176. Mikołaj Radziwiłł Rudy, podczaszy Wielkiego Księstwa Litewskiego, do Stanisława Kieżgajła, stolnika litewskiego Dubinki, 22 stycznia 1548 472 177. Zygmunt August, król polski, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego Piotrków, 25 stycznia 1548 474 178. Stanisław Dowojna, starosta merecki, dworzanin i lekarz Barbary Radziwiłłówny, do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki>, styczeń 1548 476 179. Zygmunt August, król polski, do Mikołaja Radziwiłła Rudego, podczaszego Wielkiego Księstwa Litewskiego, i Stanisława Dowojny, starosty mereckiego, dworzanina i lekarza Barbary Radziwiłłówny Piotrków, 2 lutego 1548 478 180. Zygmunt August, król polski, do Stanisława Łaskiego, wojewody sieradzkiego, posła do cesarza Karola V i króla Ferdynanda I Piotrków, 2 lutego 1548 479 181. Stanisław Dowojna, dworzanin i lekarz królowej Barbary Radziwiłłówny, do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, koniec lutego 1548> 481 182. Barcz Kromer do Marcina Kromera, doktora obojga praw, kanonika krakowskiego, kieleckiego i kustosza wiślickiego Biecz, 11 marca 1548 486 183. Ksiądz Rafał Wargawski, kustosz włocławski i pisarz skarbu koronnego, do Grzegorza Kołaczka, obywatela lwowskiego Kraków, 15 marca 1548 488 184. Barbara Radziwiłłówna, królowa polska, do Zygmunta Augusta, króla <Dubinki, w marcu 1548> 490 185. N. do N. Opis uroczystości na dworze cesarskim w Augsburgu, związanych ze śmiercią Zygmunta I, króla Augsburg, 1548 492