Sygn. akt IVC 1511/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 listopada 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział IV Cywilny w następującym składzie: Przewodnicząca :SSO. Anna Bartoszewska Protokolant: sekretarz sądowy Aneta Gąsińska po rozpoznaniu w dniu 28 października 201 Or. w W arszawie na rozprawie sprawy z powództwa przeciwko P rzed siębio rstw u Państwow em u o przeniesienie w łasno ści nieruch om o ści I powództwo oddala; II. zasądza solidarnie od powodów nałzonków na r7pr7 nnwoda Przedsiębiorstwa Państwowego kwotę 7.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
IVC 1511/08 UZASADNIENIE Powodowie, po sprecyzowaniu wniesionego w dniu 9.12.2008r. pozwu domagali się zobowiązania pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego i do nabycia od nich własności nieruchomości położonej w Warszawie przy i, stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym z obrębu 1-09-88 o powierzchni 791 m2, dla której jest prowadzona księga wieczysta o numerze za cenę 325.100 zł z odsetkami ustawowymi od dnia orzeczenia do dnia zapłaty. Pozwane przedsiębiorstwo wnosiło o oddalenie powództwa w całości. Sąd na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie ustalił następujący stan faktyczny: Powodowie na podstawie umowy notarialnei z dnia 31.01.2007r. stali się właścicielami działki o numerze ewidencyjnym z obrębu 1-09-38 położonej w Warszawie przy, Nabyli ją do majątku wspólnego od ) za cenę 180.000 zł ( akt notarialny k. 35). Dla nieruchomości Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczysta nr \ ( odpis z KW k.26)., dysponowała decyzją Prezydenta m.st. W arszawy nr o warunkach zabudowy, wydaną dnia 20.10.2006r. ustalającą warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz zabudowy dla inwestycji polegającej na realizacji budynku jednorodzinnego z garażem w bryle budynku, z elementami zagospodarowania terenu na części działki nr ew. przy ulicy (k.56). Decyzja ta, decyzją Prezydenta..., nr c. z dnia 13.02.2007r. została przeniesiona na rzecz Dowodów ( k. 64). Na skutek wniosku powodów z dnia 11.07.2007r. Prezydent d e cyzją nr z dnia 30.07.2007r. zezwolił na wyłączenie nieruchomości powodów z produkcji rolniczej i ustalił opłatę roczną z tytułu użytkowania gruntu na cele nierolnicze ( k. 54). Dnia 10.08.2007r. w Dzienniku Urzędowym W ojewody nr 156 pod pozycją 4276 zostało opublikowane rozporządzenie W ojewody I _ nr 50 z dnia 7.08.2007r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego z mocą obowiązywania od dnia 25.08.2007r.. Nieruchomość powodów została objęta tym obszarem i znalazła się dodatkowo w strefie ograniczeń zabudowy mieszkaniowej tzw. strefie. Zgodnie z tym rozporządzeniem w obszarze ograniczonego użytkowania w strefie zabrania się między in n y m i: przeznaczania nowych terenów i lokali na cele mieszkaniowe, zm iany sposobu użytkowania budynków w całości na cele mieszkaniowe, bądź budow y nowych budynków. W strefie dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy ( rozp. K. 72-74). W dniu 24.08.2007r. a więc wkrótce po opublikowaniu rozporządzenia n r 5<") i na dzień przed jego wejściem w życie w powodowie wystąpili do P rezydenta z wnioskiem pozwolenie na budowę budynku jednorodzinnego
wolnostojącego. Prezydent decyzją nr ' z dnia 1.10.2007r. odmówił zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę. Podjęcie rozstrzygnięcia Prezydent uzasadnił niezgodnością zamierzonej inwestycji z rozporządzeniem nr 50. Pogląd Prezydenta podzielił też rozpoznający odwołanie od jego decyzji organ II instancji w osobie Wojewody który decyzją z dnia 11.01.2008r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję nr. ( decyzja z uzasadnieniem k. 68-71). Powodowie zostali pouczeni o służącym im prawie wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Takiej skargi jednak nie wnieśli, tylko pismami z dnia 8.08.2008r. i 22.10.2008r. powołując się na przepisy art.129 ust.1 i 136 ust.2 ustawy z 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska wezwali pozwanego do wykupu ich nieruchomości ( pisma k. 81,86).Ponieważ pozwane przedsiębiorstwo odmówiło wykupu powodowie w dniu 15.12.2008r. wystąpili z niniejszym pozwem domagając się zobowiązania pozwanego do wykupu ich nieruchomości za cenę 317.982 zł zgodnie wartością tej nieruchomości wynikającą ze sporządzonego na ich zlecenie operatu szacunkowego ( operat k. 10 25) a następnie po sporządzeniu opinii przez biegłego sądowego skorygowali tę wartość do kwoty 325.100 zł (opinia k. 167-179, pismo powodów k. 205). Pozwane Przedsiębiorstwo wnosząc o oddalenie powództwa powołało się w pierwszej kolejności na klauzulę generalną ujętą w art. 5 k.c. podnosząc,iż w świetle okoliczności faktycznych sprawy żądanie powodów nosi znamiona nadużycia. Powodowie nabyli przedmiotową działkę w 31.01.2007r. za cenę 180.000 zł. Już od 2003r. działka ta podlegała ograniczeniom zabudowy mieszkaniowej wynikających kolejnych rozporządzeń Wojewody w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego : rozporządzenia nr 39 z dnia 19.07.2003r. (k.114-118), nr 93 z 30.09.2005r. (k. 120-122). Fakt przygotowywania przez Wojewodę kolejnego rozporządzenia w 2007r. był powszechnie znany i na ten temat ukazało się wiele publikacji w prasie i Internecie. Trudno w tej sytuacji przyjąć,że powodowie nie liczyli się z tym,że Wojewoda również i w tym rozporządzeniu wprowadzi ograniczenia w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Pozwany podnosił iż jest oczywistym,że skoro powodowie wystąpili z wnioskiem o pozwolenie na budowę już po opublikowaniu rozporządzenia nr 50 na dzień przed jego wejście w życie, to ich wystąpienie miało na celu jedynie uzyskanie decyzji odmownej, po to, by mieć uzasadnienie do żądania wykupu ich działki za cenę prawie dwukrotnie wyższą od tej za którą nabyli. Pozwany podnosił dodatkowo, że działka powodów nie straciła charakteru działki budowlanej, może być na niej zbudowany budynek mieszkalny z funkcją usługową. Po opublikowaniu orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 września 2009r. ( sygn. Akt II OSK 445/09 i II OSK 502/09, gdzie NSA stwierdził, że rozporządzenie W ojewody _ nr 50 z 7.08.2007r. w sprawie utworzenia obszaru oaraniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego,, stało się nieaktualne z dniem 15 listopada 2008r.pozwany powołał je jako argument za oddaleniem powództwa z powodu braku podstawy prawnej. Zdaniem pozwanego, nieaktualność rozporządzenia W ojewody skutkuje bezzasadnością roszczeń wnoszonych na podstawie art. 129 w związku z art. 136 ust.2 ustawy z 27.04.2001 Prawo ochrony środowiska, gdyż powyższe przepisy znajdują zastosowanie wyłącznie w przypadku wprowadzenia ograniczeń sposobu korzystania z nieruchomości w przypadku utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania a wszystkie ograniczenia ustanowione tym
rozporządzeniem, w tym między innymi zakaz budowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych, praktycznie z dniem 15.11.2008r przestały obowiązywać W odpowiedzi na te zarzuty powodowie powołując się na pismo Marszałka Województwa I z dnia 30.12.2009r. twierdzili,że rozporządzenie nr 50 nadal obowiązuje. Na podstawie przepisu przejściowego zawartego w art.47 ust.2 ustawy z dnia 29.07.2005r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. nr 175 poz. 1462). obowiązuje ono do czasu wydania nowego rozporządzenia przez organ uprawniony na mocy znowelizowanego przepisu art. 135 ust.2 ustawy prawo ochrony środowiska. Ponieważ do dnia dzisiejszego Sejmik W ojewództwa nie podjął uchwały o utworzeniu przedmiotowego obszaru ograniczonego użytkowania w dalszym ciągu obowiązuje rozporządzenie nr 50 Wojewody _ Sąd zważył co następuje: Nieruchomości powodów znalazły się w strefie w obszarze ograniczonego użytkowania ustanowionego Rozporządzeniem nr 50 W ojewody z 07 sierpnia 2007 r w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego (Dz. U. Woj. Maz. Nr 156, poz. 4276 z 10.08.2007 r.). Zgodnie w ww. rozporządzeniem w obszarze ograniczonego użytkowania wyróżniono dla której wprowadzono m.in. ograniczenia zabudowy mieszkaniowej. Ograniczenia polegały m.in. na zakazie zmiany sposobu użytkowania budynków w celach mieszkaniowych ( 4 ust. 1). Nowe zaś budynki mieszkalne jednorodzinne mogły być budowane wyłącznie jako towarzyszące innym funkcjom ( 4 ust. 2). Ponadto zgodnie z 5 należało w nowych i istniejących budynkach zapewnić właściwy klimat akustyczny. Rozporządzeniem nr 50 - zostało wydane na podstawie delegacji z art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o ochronie środowiska (Dz. U. z 2006 r., Nr 129, poz. 902). Jest to akt prawa miejscowego. Zgodnie z tym przepisem organem uprawnionym do tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania był wojewoda i dokonywał tego w drodze rozporządzenia Art. 135 ust. 2 - z dniem 1 stycznia 2008 r. - został zmieniony art. 19 pkt. 5 w zw.z art. 48 pkt. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. Nr 175, poz. 1462,ze zm.) i otrzymał treść, zgodnie z którą, obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 1 p k tl, dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy sejmik województwa, w drodze uchwały. Dodatkowo art. 47 ust. 2 stwierdzał, iż akty prawa miejscowego wydane na podstawie przepisów zmienianych niniejszą ustawą z zakresu zadań i kompetencji podlegających przekazaniu niniejszą ustawą zachowują moc do czasu wydania nowych aktów prawa miejscowego przez organy przejmujące ich zadania i kompetencje. Ustawa z 29 lipca 2005r, z dniem 30 czerwca 2008r, utraciła jednak moc obowiązywania. W/w art. 135 ust. 2 poddany został kolejnej nowelizacji z dniem 15 listopada 2008 r. dokonanej w art. 144 pkt 21 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, ze zm.), w ramach tej nowelizacji nie uległa zmianie właściwość sejmiku województwa i forma uchwały do ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Zmiana polegała na zastąpieniu odesłania do pojęcia przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływania na środowisko określonych w art. 51 ust. 1 pkt 1 (tej ustawy), na odesłanie do pojęcia przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, jako określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Nowelizacja nie zawiera przepisów przejściowych, które odnosiłyby się do istniejących uchwał ustanawiających obszary ograniczonego użytkowania. Skoro zatem zmieniła się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienił się w szczególności rodzaj aktu wykonawczego i organ upoważniony do jego wydania, jak również zmienił się zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści tego aktu, i jednocześnie w wyniku tej zmiany dotychczasowy akt wykonawczy stał się niezgodny ze znowelizowanym przepisem upoważniającym, wówczas przyjąć należy że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego. Wobec powyższego przyjąć należy wraz za Naczelnym Sądem Administracyjnym, że rozporządzenie nr 50 jako akt wykonawczy utraciło moc obowiązującą z dniem 15 listopada 2008r. \A /nhpr ntratv dnia 15 listopada 2008 r. mocy rozporządzenia nr 50 Wojewody z dnia 7 sierpnia 2007 r. w sprawie u tw o rz e n ia ohszarn ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego i 3 w brak jest podstawy prawnej do uwzględnienia roszczeń powodów opartych na przepisie art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska. Wraz z nieobowiązującym już rozporządzeniem przestały obowiązywać wszelkie ograniczenia w nim ustanowione, w tym zakaz budowy budynków mieszkalnych. Sąd podziela też stanowisko strony pozwanej,że powództwo winno ulec oddaleniu również w oparciu o treść art. 5 k.c. Okoliczności sprawy : fakt zakupu przez powodów przedmiotowej działki w trakcie prac nad utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotniska i szerokiej dyskusji na ten temat w mediach, fakt,że ograniczenia w zabudowie mieszkaniowej były na tym terenie wprowadzane już co najmniej od 2003r. oraz wystąpienie przez powodów z wnioskiem o pozwolenie na budowę na dzień przed wejściem w życie rozporządzenia nr 50,a następnie po uzyskaniu decyzji odmownej wystąpienie do pozwanego z roszczeniem o wykup nieruchomości za cenę prawie dwukrotnie wyższą niż zapłacona, świadczą o nadużyciu prawa przez powodów i uzasadniają obronę pozwanego na podstawie art.5 k.c. Wobec braku podstawy prawnej do uwzględnienia roszczeń powodów i w oparciu o treść art. 5 k.c. Sąd powództwo oddalił. O kosztach postępowania orzekł na podstawie art.98 k.p.c.