Zeszyty Prawnicze 13/3,

Podobne dokumenty
POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Maria Szulc SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 19 maja 2004 r., III CZP 21/04

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 55/11. Dnia 20 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

Postanowienie z dnia 18 października 2002 r., V CKN 1830/00

Ewa Kiziewicz główny specjalista w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych. Pełnomocnictwo w postępowaniu odszkodowawczym

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 131/15. Dnia 24 lutego 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSA Roman Dziczek (sprawozdawca)

DODATKOWE SPRAWOZDANIE

ZAGADNIENIE PRAWNE. Uzasadnienie

Uchwała z dnia 30 listopada 2011 r., III CZP 70/11

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

Uchwała z dnia 30 listopada 2011 r., III CZP 74/11

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 819/15. Dnia 2 grudnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. uchyla zaskarżone postanowienie. Uzasadnienie

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek

POSTANOWIENIE. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Marta Romańska (sprawozdawca)

OD 8 WRZEŚNIA 2016R. PONIŻSZE PRZEPISY STOSUJE SIĘ DO POSTĘPOWAŃ WSZCZĘTYCH PO WEJŚCIU W ŻYCIE USTAWY

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 77/14. Dnia 25 lutego 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2004 r. III CK 510/03

UCHWAŁA. Protokolant Katarzyna Bartczak

- o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów.

POSTANOWIENIE. o stwierdzenie wykonalności orzeczeń sądu zagranicznego, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

Uchwała z dnia 20 czerwca 2007 r., III CZP 50/07

ODPIS POSTANOWIENIE. Na oryginale właściwe podpisy Za zgodność. Sygn. akt II SAB/Gd4/15. Dnia 10 kwietnia 2015 roku

Spis treści. II. Postępowanie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności. tytułowi egzekucyjnemu, w którym wymieniony jest już drugi małżonek...

Elektroniczne Biuro Podawcze. Prof. Jacek Gołaczyński Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 4/07. Dnia 7 marca 2007 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada

UCHWAŁA. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka. Protokolant Bożena Kowalska

UWAGA! NOWELIZACJA PROCEDURY CYWILNEJ WCHODZI W ŻYCIE PO UPŁYWIE 3 MIESIĘCY, ALE TE PRZEPISY WCHODZĄ W ŻYCIE PO UPŁYWIE

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 82/07. Dnia 4 października 2007 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca) SSA Roman Dziczek

POSTANOWIENIE. Uzasadnienie

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Katarzyna Wełpa

UCHWAŁA. Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący) SSN Jacek Gudowski SSN Karol Weitz (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

USTAWA WCHODZI W ŻYCIE PO UPŁYWIE 12 MIESIĘCY OD DNIA OGŁOSZENIA, Z WYJĄTKIEM ARTUKUŁÓW WYMIENIONYCH W ART.23

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSA Monika Koba (sprawozdawca) uchyla zaskarżone postanowienie.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 4/10. Dnia 19 marca 2010 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Ryński

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 18 marca 2005 r., III CZP 3/05

Wszczęcie postępowania i doręczenia w ramach Elektronicznego Biura Podawczego Marcin Uliasz

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 73/15. Dnia 19 kwietnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 186/12. Dnia 23 stycznia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Irena LIPOWICZ RPO II/08/MW. Pan Jarosław Gowin Minister Sprawiedliwości

UCHWAŁA. Protokolant Iwona Budzik

WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT FARMACEUTYCZNY WE WROCŁAWIU WROCŁAW PL. POWSTAŃCÓW WARSZAWY 1 nfsekr@duw.pl

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 520/12. Dnia 18 kwietnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Projekt U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa

Uchwała z dnia 11 października 2001 r., III CZP 45/01

WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT FARMACEUTYCZNY WE WROCŁAWIU WROCŁAW PL. POWSTAŃCÓW WARSZAWY 1 nfsekr@duw.pl

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek. Protokolant Bożena Kowalska

ZAGADNIENIE PRAWNE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 12/11. Dnia 7 czerwca 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SK 3/14. Dnia 30 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Józef Iwulski

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Strus (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Zbigniew Hajn (sprawozdawca) SSN Romualda Spyt

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2013 r. I CSK 186/12

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński SSA Bohdan Bieniek (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 25 października 2006 r., III CZP 63/06

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) del. SSA Michał Kłos

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji

Uwierzytelnianie odpisów dokumentów w postępowaniu administracyjnym

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 121/12. Dnia 6 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 18/12. Dnia 1 czerwca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Protokolant Beata Rogalska

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Puszkarski

projekt U S T A W A z dnia 2010 r. o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) SSN Karol Weitz. Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Dariusz Zawistowski SSA Monika Koba (sprawozdawca)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia...

POSTANOWIENIE. SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca) SSN Jan Górowski

Postanowienie z dnia 30 lipca 1998 r. I PZ 32/98

POSTANOWIENIE. uchyla zaskarżone postanowienie. UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Maria Grzelka

Postanowienie. z dnia 17 maja 2007 r. Sąd Najwyższy III CZP 44/07

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

Wykaz publikacji na dzień 1 października 2016 r.

POSTANOWIENIE uchyla zaskarżone postanowienie.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Tadeusz Żyznowski

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 10 stycznia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSA Jacek Grela (sprawozdawca)

Poświadczanie odpisów i kopii dokumentów

POSTANOWIENIE. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Kazimierz Zawada SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Paweł Grzegorczyk

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 84/14. Dnia 14 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk

Uchwała z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZP 133/06

Uchwała z dnia 23 lipca 2003 r., III CZP 50/03

UCHWAŁA. Sygn. akt III CZP 17/13. Dnia 22 maja 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Transkrypt:

Mariusz Stanik Dowody z dokumentów poświadczonych za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika w postępowaniu w sprawie o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym Zeszyty Prawnicze 13/3, 165-175 2013

Zeszyty Prawnicze 13.3 / 2013 Mariusz Stanik Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego DOWODY Z DOKUMENTÓW POŚWIADCZONYCH ZA ZGODNOŚĆ Z ORYGINAŁEM PRZEZ PROFESJONALNEGO PEŁNOMOCNIKA W POSTĘPOWANIU W SPRAWIE O WPIS W KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM I. Wstęp Postępowanie rejestrowe (w tym postępowanie w sprawie o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym; dalej: Rejestrze ) jest postępowaniem sformalizowanym. Powyższe wynika m.in. z przepisu art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym 1 (dalej: KRS ), który przewiduje obowiązek składania wniosków o wpis w Rejestrze na urzędowych formularzach 2, jak też z przepisu art. 694 4 1 Kodeksu postępowania cywilnego 3 (dalej: k.p.c. ). Zgodnie z przepisem art. 694 4 1 k.p.c. Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach. Cytowany przepis wprowadza zatem zaostrzone 1 Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tj. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.). 2 Niniejszy artykuł dotyczy dowodów z dokumentów w postępowaniu w sprawie o wpis w Rejestrze dołączanych do wniosków składanych w formie papierowej. Poza zakresem niniejszego artykułu pozostaje problematyka wniosków i załączanych do nich dokumentów w sprawach o wpis w Rejestrze składanych drogą elektroniczną. 3 Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.).

166 Mariusz Stanik [2] względem reguł ogólnych wymogi formalne dotyczące załączanych do wniosku o wpis w Rejestrze dokumentów. W postępowaniu o wpis w Rejestrze załączone do wniosku dokumenty muszą mieć bowiem postać oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu lub wyciągu. Oryginałem jest dokument, na którym złożone zostały podpisy osób uprawnionych/upoważnionych do jego wystawienia. Urzędowego poświadczenia dokumentu może natomiast dokonać notariusz (zgodnie z przepisem art. 96 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie 4, notariusz poświadcza własnoręczność podpisu oraz zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem) oraz konsul Rzeczypospolitej Polskiej (zgodnie z przepisem art. 19 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 13 lutego 1984 roku o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej 5, konsul wykonuje czynności notarialne, a w szczególności sporządza i poświadcza wypisy, odpisy, wyciągi i kopie dokumentów, a także poświadcza własnoręczność podpisów i znaków ręcznych na dokumentach). Przez odpis dokumentu należy rozumieć kopię lub przepisany tekst oryginalnego dokumentu 6, przy czym przepisy prawa nie określają wymaganej formy prawnej odpisu (a zatem odpis może mieć także formę dokumentu przepisanego ręcznie). Wyciąg stanowi natomiast jedynie część dokumentu. Niedołączenie do wniosku o wpis w Rejestrze wszystkich wymaganych przepisami prawa dokumentów lub złożenie takich dokumentów w innej niż wymagana przez przepisy prawa formie (np. w postaci kserokopii dokumentu) stanowi brak formalny wniosku, który zgodnie z przepisem art. 19 ust. 3a KRS podlega usunięciu w trybie art. 130 k.p.c. Nadmienić przy tym trzeba, że badanie warunków formalnych 4 Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 ze zm.). 5 Ustawa z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823 ze zm.). 6 Za Słownikiem języka polskiego, www.sjp.pwn.pl. Zob. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r., sygn. III CK 369/05, «OSNC» 11/2006, poz. 187, zgodnie z którym Odpisem w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w tym odpisem orzeczenia w rozumieniu art. 140 k.p.c., jest dokument wiernie odzwierciedlający treść oryginału orzeczenia albo jego kopia.

[3] Dowody z dokumentów, poświadczonych za zgodność z oryginałem 167 wniosku o wpis w Rejestrze należy odróżnić od dokonywanego przez sąd rejestrowy na podstawie przepisu art. 23 ust. 1 KRS badania, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. II. Geneza problemu Przepis art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 października 2009 roku o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów 7 nadał nowe brzmienie przepisowi art. 129 k.p.c. Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2010 roku przepisem z art. 129 3 k.p.c., Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma charakter dokumentu urzędowego. Tym samym od dnia 1 stycznia 2010 roku w postępowaniu cywilnym możliwe jest uwierzytelnianie dokumentów przez występujących w sprawie wskazanych w cytowanym przepisie profesjonalnych pełnomocników, a uwierzytelnienie takie ma charakter dokumentu urzędowego. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu przywołanej wyżej ustawy z dnia 23 października 2009 roku o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów 8, jej celem było m.in. odformalizowanie postępowania cywilnego poprzez racjonalizację istniejącego obowiązku dołączania do akt sprawy dokumentów oryginalnych lub ich odpisów notarialnych, przy czym zmiana polega na szerszym niż dotychczas umożliwieniu uwierzytelniania odpisów dokumentów przez profesjonalnych pełnomocników stron, reprezentujących zawody zaufania publicznego. Wraz z nowelizacją przepisu art. 129 3 k.p.c. zmianie uległy także przepisy ustaw regulujących wykonywanie poszczególnych zawodów, wymienionych w art. 129 3 k.p.c. I tak, na przykład zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1b ustawy z dnia 26 maja 7 Ustawa z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów (Dz.U. z 2009 r. Nr 216, poz. 1676). 8 Zob. uzasadnienie do projektu ustawy z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów, druk sejmowy nr 2064, 19 maja 2009 r.

168 Mariusz Stanik [4] 1982 roku Prawo o adwokaturze, Adwokat ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno zawierać podpis adwokata, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie również godzinę dokonania czynności. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki lub uszkodzenia) adwokat stwierdza to w poświadczeniu 9. W związku z nadaniem nowego brzmienia przepisowi art. 129 3 k.p.c. powstało zatem istotne przede wszystkim z punktu widzenia praktyki zagadnienie relacji przedmiotowego przepisu w stosunku do normy objętej art. 694 4 1 k.p.c. Zgodnie z przepisem art. 13 2 k.p.c. przepisy o procesie (a zatem m.in. przepis art. 129 3 k.p.c.) stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań unormowanych w k.p.c. (a zatem np. do postępowania rejestrowego), chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. W przepisach szczególnych brak jest natomiast wyłączenia, które skutkowałoby brakiem możliwości stosowania przepisu art. 129 3 k.p.c. do innych niż proces postępowań. Pytanie zatem, czy od dnia wejścia w życie przepisu art. 129 3 k.p.c. w znowelizowanym brzmieniu, tj. od dnia 1 stycznia 2010 roku, dopuszczalne jest załączanie do wniosków o wpis w Rejestrze dokumentów poświadczonych za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 10, skoro poświadczenie takie ma charakter dokumentu urzędowego? Praktyka sądów rejestrowych w powyższej kwestii jest niejednolita. Zdarzają się bo- 9 Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (tj. Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.). Analogiczne zmiany objęte zostały przepisem art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tj. Dz.U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.); przepisem art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 155, poz. 925 ze zm.); oraz przepisem art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 169, poz. 1417 ze zm.). 10 Zgodnie z przepisem art. 87 1 k.p.c. rzecznik patentowy może być pełnomocnikiem jedynie w sprawach własności przemysłowej, a zatem wyłączona jest możliwość, aby rzecznik patentowy występował w imieniu strony (uczestnika) postępowania w spawie o wpis w Rejestrze.

[5] Dowody z dokumentów, poświadczonych za zgodność z oryginałem 169 wiem sytuacje, w których sądy rejestrowe wzywają wnioskodawców do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez złożenie określonych dokumentów w oryginałach bądź odpisach poświadczonych przez notariusza lub konsula, twierdząc, że przepis art. 694 4 1 k.p.c. stanowi lex specialis w stosunku do art. 129 3 k.p.c. W tej sytuacji konieczne jest podjęcie próby ustalenia wzajemnego stosunku przywołanych wyżej norm prawnych, co w konsekwencji da odpowiedź na zadane wyżej pytanie, doniosłe zarówno w aspekcie teoretycznoprawnym, jak i praktycznym. Tytułem wstępu nadmienić jeszcze trzeba, że w powyższej kwestii stanowiska zajęło jak dotychczas niewielu przedstawicieli doktryny, a co znamienne, stanowiska te zasadniczo się od siebie różnią. M. Michalska-Marciniak, nie uzasadniając jednak swojego poglądu, twierdzi, że w postępowaniu rejestrowym przepis art. 129 2-4 k.p.c. nie ma zastosowania 11. Podobnie, jak się wydaje, K. Kołakowski, który z jednej strony słusznie wskazuje, że zgodnie z przepisem art. 129 3 in fine k.p.c. poświadczenie zgodności odpisu dokumentu z oryginałem dokonane przez występującego w sprawie profesjonalnego pełnomocnika ma jedynie charakter dokumentu urzędowego 12, natomiast z drugiej strony stanowisko swoje opiera, jak się wydaje, na uchwale Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2009 roku, która stała się w analizowanym zakresie nieaktualna wraz ze znowelizowaniem przepisów tzw. ustaw korporacyjnych 13. Odmienny od powyższych pogląd 11 Tak: M. Michalska-Marciniak, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie nieprocesowe, w razie zaginięcia lub zniszczenia akt, zabezpieczające i egzekucyjne. III: Komentarz do artykułów 506-1088, red. K. Piasecki, A. Marciniak, Warszawa 2012, komentarz do art. 694 4 k.p.c., Legalis. 12 Zob. K. Kołakowski, [w:], Kodeks postępowania cywilnego. I: Komentarz do artykułów 1-366, red. K. Piasecki, Warszawa 2010, komentarz do art. 129 k.p.c., Legalis. 13 Zob. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. III CZP 118/08, «OSNC» 6/2009, poz. 76, gdzie wskazano, iż Uwierzytelnianie odpisów dokumentów co do zasady powierzone zostało notariuszom, wykonującym zawód zaufania publicznego Adwokat, radca prawny i rzecznik patentowy także wykonują zawód zaufania publicznego, jednak nie wynika z ustaw ustrojowych, aby do zakresu ich zadań należało uwierzytelnianie odpisów dokumentów. Uchwała

170 Mariusz Stanik [6] zdaje się prezentować T. Szanciłło, wskazując, iż brak jest wyłączenia, które powodowałoby ograniczenie możliwości stosowania przepisu art. 129 3 k.p.c. w innych postępowaniach niż proces 14. III. Stosunek normy ogólnej (lex generalis) do normy szczególnej (lex specialis) uwagi ogólne Jak powszechnie przyjmuje się w nauce prawa, stosunek normy ogólnej (lex generalis) do normy szczególnej (lex specialis) zachodzi w przypadku, gdy norma ogólna jest w znaczeniu logicznym nadrzędna względem zakresu normy szczególnej, a ta ostatnia podrzędna względem zakresu normy ogólnej 15. Inaczej mówiąc, abyśmy mieli do czynienia ze stosunkiem norm lex specialis lex generalis zakres hipotezy normy szczególnej musi zawierać się (mieścić się) w zakresie hipotezy normy ogólnej. W konsekwencji, warunkiem wyłączenia normy ogólnej przez normę szczególną jest, by hipoteza normy ogólnej (lex generalis) obejmowała każdy przypadek podpadający pod hipotezę normy szczególnej (lex specialis), a ponadto zawierała pewne elementy dodatkowe 16. Wskazać przy tym także trzeba, że zasada, zgodnie z którą norma szczególna wyłącza zastosowanie normy ogólnej (lex specialis derogat legi generali), nie jest zasadą absolutną. Jak słusznie zauważa bowiem A. Ohanowicz, wykluczenie zastosowania normy ogólnej przez normę szczególną nie zawsze jest oczywiste. Między normą ogólną ta została wydana przed wejściem w życie (a nawet przed uchwaleniem) ustawy z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów (Dz.U. Nr 216, poz. 676 ze zm.), mocą której do ustaw ustrojowych, regulujących wykonywanie zawodów adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego oraz radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, dodano przepisy, z których wynika uprawnienie osób wykonujących wymienione zawody do sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem. 14 Zob. T. Szanciłło, Uprawnienie pełnomocników do poświadczania dokumentów glosa III CZP 94/10, «Monitor Prawniczy» 8/2012, s. 441. 15 Tak: A. Ohanowicz, Zbieg norm w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1963, s. 45. 16 Tak: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. III CZP 90/11, «Lex» nr 1102779.

[7] Dowody z dokumentów, poświadczonych za zgodność z oryginałem 171 a normą szczególną zajść mogą bowiem następujące stosunki: albo norma szczególna wyklucza zastosowanie normy ogólnej (wskutek wyraźnego w tym względzie brzmienia normy szczególnej albo z tej przyczyny, że skutek prawny normy szczególnej nie da się pogodzić ze skutkiem prawnym normy ogólnej), albo też dopuszczalne jest zastosowanie normy ogólnej mimo istnienia normy szczególnej, i to bądź kumulatywnie, bądź alternatywnie. W przypadku, kiedy w danej sytuacji brak jest ustawowej wskazówki co do wykluczenia lub niewykluczenia normy ogólnej, konieczne jest ustalenie wzajemnego stosunku normy ogólnej i szczególnej, gdzie główną rolę odgrywać będą względy celowościowe (teleologiczne) 17. IV. Stosunek norm art. 694 4 1 k.p.c. i art. 129 3 k.p.c. Po pierwsze ustalić trzeba, czy pomiędzy normą art. 129 3 k.p.c. a normą art. 694 4 1 k.p.c. zachodzi stosunek lex generalis lex specialis. W tym celu porównać należy hipotezy obu wskazanych wyżej norm prawnych. Przepis art. 129 3 k.p.c. stanowi tzw. normę zezwalającą (uprawniającą, upoważniającą), która składa się z hipotezy jeżeli w sprawie cywilnej rozpoznawanej w trybie procesowym za stronę działa pełnomocnik będący adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa i pełnomocnik ten poświadczy w odpisie dokumentu jego zgodność z oryginałem oraz dyspozycji, to poświadczenie takie ma charakter dokumentu urzędowego. Przepis ten, na zasadzie przepisu art. 13 2 k.p.c., znajduje odpowiednie zastosowanie do innych rodzajów postępowań unormowanych w k.p.c., chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Nie istnieje przy tym przepis szczególny, który wyłączałby stosowanie art. 129 3 k.p.c. do postępowania o wpis w Rejestrze. Natomiast norma art. 694 4 1 k.p.c. jest tzw. normą nakazującą, która powinna być czytana łącznie z art. 19 ust. 3a KRS oraz art. 130 k.p.c. Przedmiotowa norma składa się zatem z hipotezy dokonanie wpisu do Rejestru, dyspozycji następuje wyłącznie na podstawie 17 Por. A. Ohanowicz, op.cit., s. 49-56.

172 Mariusz Stanik [8] dokumentów złożonych w oryginale albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach, a także sankcji pod rygorem zastosowania procedury przewidzianej w art. 130 k.p.c. (wezwanie do uzupełnienia braków w terminie, co do zasady, tygodniowym, pod rygorem zwrotu wniosku). W związku z powyższym wydaje się, że hipoteza normy art. 694 4 1 k.p.c. (obejmująca dokonanie wpisu do Rejestru, a zatem postępowanie nieprocesowe wszczęte wnioskiem o wpis w Rejestrze) mieści się w hipotezie normy art. 129 3 k.p.c. (która obejmuje każdą sprawę cywilną, zarówno rozpoznawaną w trybie procesowym, jak i nieprocesowym na zasadzie art. 13 2 k.p.c.). W konsekwencji stwierdzić trzeba, że pomiędzy normą art. 129 3 k.p.c. a normą art. 694 4 1 k.p.c. zachodzi stosunek lex generalis lex specialis. Powyższe nie oznacza jednak automatycznego wyłączenia stosowania przepisu art. 129 3 k.p.c. do postępowań w sprawach o wpis w Rejestrze. Jak zauważono bowiem powyżej, w analizowanej sytuacji brak jest ustawowej wskazówki co do wykluczenia bądź niewykluczenia normy ogólnej, a w konsekwencji konieczne jest ustalenie wzajemnego stosunku normy ogólnej i szczególnej na podstawie względów celowościowych. Po drugie zatem wskazać trzeba, że celem zmiany oraz ratio legis przepisu art. 129 3 k.p.c. jest przede wszystkim odformalizowanie postępowania cywilnego (zarówno co do procesu, jak i innych postępowań, w tym postępowania nieprocesowego). Celem oraz ratio legis przepisu art. 694 4 1 k.p.c. jest natomiast zapewnienie bezpieczeństwa obrotu (a ściślej, zapewnienie wiarygodności danych zawartych w Rejestrze). Pytanie zatem, czy cele obu analizowanych przepisów są wzajemnie sprzeczne, co prowadzi w konsekwencji do wykluczenia stosowania art. 129 3 k.p.c. w postępowaniach o wpis w Rejestrze? Moim zdaniem na to pytanie udzielić należy odpowiedzi przeczącej. Wskazać bowiem trzeba, że stosowanie przepisu art. 129 3 k.p.c. w postępowaniach o wpis w Rejestrze (tj. w konsekwencji umożliwienie dołączania do wniosków o wpis w Rejestrze dokumentów uwierzytelnionych przez profesjonalnych pełnomocników uczestników postępowania) w żaden sposób nie dezawuuje, ani tym bardziej nie uniemożliwia osiągnięcia celu przepisu art. 694 4 1 k.p.c. Z jednej

[9] Dowody z dokumentów, poświadczonych za zgodność z oryginałem 173 strony zauważyć należy, że profesjonalni pełnomocnicy wskazani w przepisie art. 129 3 k.p.c. wykonują zawody zaufania publicznego; ustawy ustrojowe, regulujące wykonywanie tych zawodów, przyznają tymże pełnomocnikom prawo uwierzytelniania dokumentów; a ponadto zgodnie ze wspomnianymi ustawami ustrojowymi uwierzytelnianie dokumentów przez tychże pełnomocników wymaga dochowania aktów najwyższej staranności (poświadczenie zgodności dokumentu z oryginałem powinno zawierać podpis pełnomocnika, datę i oznaczenie miejsca sporządzenia poświadczenia, a na żądanie również godzinę dokonania czynności; cechy szczególne poświadczanego dokumentu, takie, jak dopiski, poprawki lub uszkodzenia, powinny być ponadto stwierdzone w poświadczeniu). Z drugiej natomiast strony zauważyć trzeba, że profesjonalni pełnomocnicy wskazani w przepisie art. 129 3 k.p.c. podlegają odpowiedzialności karnej m.in. na podstawie przepisu art. 271 Kodeksu karnego 18 (gdzie stypizowane zostało przestępstwo poświadczenia nieprawdy) oraz na podstawie przepisu art. 273 Kodeksu karnego (gdzie stypizowane zostało przestępstwo posłużenia się dokumentem, w którym znajduje się poświadczenie nieprawdy) 19. Po trzecie wreszcie wskazać trzeba, że zastosowanie przepisu art. 129 3 k.p.c. do postępowania w przedmiocie wpisu do Rejestru potwierdził również pośrednio Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 grudnia 2010 roku 20, zgodnie z którą Kopia odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego, poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika wnioskodawcy będącego radcą prawnym, może stanowić podstawę nadania klauzuli wykonalności na rzecz następcy 18 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.). 19 Szerzej na temat odpowiedzialności karnej profesjonalnych pełnomocników w związku z uwierzytelnianiem dokumentów zob. B. Draniewicz, Uwierzytelnianie dokumentów przez pełnomocników zmiany w procedurze cywilnej, «Monitor Prawniczy» 10/2010, s. 548-549. 20 Zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2010 r., sygn. III CZP 94/10, «OSNC» 9/2011, poz. 91. Podobnie postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 września 20101 r., sygn. I Acz 1229/10, OSA we Wrocławiu 2011, Nr 1, poz. 208.

174 Mariusz Stanik [10] prawnego wierzyciela na podstawie art. 788 1 k.p.c. Przepis art. 788 1 k.p.c. dotyczy tzw. postępowania klauzulowego i stanowi, że Jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Tym samym, skoro zarówno w treści przepisu art. 788 1 k.p.c., jak i w treści przepisu art. 694 4 1 k.p.c. mowa jest o dokumentach urzędowych/urzędowo poświadczonych odpisach lub wyciągach, a w postępowaniu klauzulowym dopuszczalne jest stosowanie przepisu art. 129 3 k.p.c., to oczywistym jest, iż nie ma przeszkód prawnych do stosowania tegoż przepisu także w postępowaniu w przedmiocie wpisu do Rejestru. Zarówno postępowanie klauzulowe, jak i postępowanie w sprawie o wpis do Rejestru są postępowaniami sformalizowanymi, w których dowody z dokumentów odgrywają podstawowe znaczenie. Funkcja dowodowa dokumentów w obu tych postępowaniach sprowadza się jedynie do ograniczenia dostępnych środków dowodowych, co nie oznacza, że służą one innym celom niż wykazanie określonych faktów, co ma także miejsce w postępowaniu rozpoznawczym procesowym, do którego przepis art. 129 3 k.p.c. ma niewątpliwie zastosowanie 21. Charakter prawny postępowania rejestrowego nie stanowi zatem przeszkody w stosowaniu do niego przepisu art. 129 3 k.p.c. V. Podsumowanie Podsumowując stwierdzić trzeba, że pomimo tego, iż pomiędzy przepisem art. 129 3 k.p.c. a przepisem art. 694 4 1 k.p.c., zachodzi stosunek lex generalis lex specialis, to do przypadku tego nie znajdzie zastosowania zasada lex specialis derogat legi generali. W konsekwencji nie ma przeszkód prawnych, aby w postępowaniach o wpis w Rejestrze dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisów w Rejestrze, składane były w postaci odpisów bądź wyciągów poświad- 21 Por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2010 r., sygn. III CZP 94/10, «OSNC» 9/2011, poz. 91.

[11] Dowody z dokumentów, poświadczonych za zgodność z oryginałem 175 czonych za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika (adwokata, radcę prawnego, radcę Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa) uczestnika takiego postępowania. Tym samym, w przypadku dołączenia do wniosku o wpis w Rejestrze dokumentów we wskazanej wyżej postaci, nie ma podstaw prawnych do zastosowania z tego powodu przez sąd rejestrowy procedury opisanej w art. 130 k.p.c. w zw. z art. 19 ust. 3a KRS (wezwanie do uzupełnienia braków pod rygorem zwrotu wniosku). Documentary Evidence Certified as True by a Professional Proxy in Proceedings for an Entry in the National Court Register Summary The article concerns the acceptable form of documentary evidence in proceedings for an entry in the Polish National Court Register, in particular whether as of 1 January 2010 it is permissible to attach documents certified as true copies by the proxy appearing in the case, that is an attorney, legal representative, or attorney of the Polish State Treasury Office, to applications for entry in the Register. The analysis of this issue examines the provisions of Art. 129 3 and Art. 694 4 1 of the Polish Civil Procedure Code, including an analysis of the relation between these provisions. In conclusion the author observes that despite the fact that there is a lex generalis lex specialis relation between Art. 129 3 and Art. 694 4 1 of the Code, the principle of lex specialis derogat legi generali does not apply. Consequently, in the proceedings for entry in the Register there are no legal obstacles for the submission of documents on the basis of which entries are to be made in the Register, in the form of copies or transcripts certified as a true copy by the acting proxy (attorney, legal representative, or attorney of the State Treasury Office) of the party to such proceedings.