ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 142 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 3 lipca 2013 r. AB 142 Nazwa i adres INSTYTUT NAFTY I GAZU ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków ZAKŁAD ANALIZ NAFTOWYCH ul. Łukasiewicza 1 31-429 Kraków Kod identyfikacji dziedziny/obiektu badań Dziedzina/obiekt badań: C/4; C/10 Badania chemiczne wyrobów chemicznych, ropy naftowej, paliw ciekłych, paliw gazowych, innych przetworów naftowych i materiałów smarnych Badania właściwości fizycznych wyrobów chemicznych, ropy naftowej, paliw ciekłych, paliw gazowych, C/4; N/10 innych przetworów naftowych i materiałów smarnych P/10 Pobieranie próbek ropy naftowej, paliw ciekłych, paliw gazowych, innych przetworów naftowych KIEROWNIK DZIAŁU AKREDYTACJI LABORATORIÓW BADAWCZYCH TADEUSZ MATRAS Niniejszy dokument jest załącznikiem do Certyfikatu Akredytacji Nr AB 142 z dnia 03.07.2013 r. Status akredytacji oraz aktualność zakresu akredytacji można potwierdzić na stronie internetowej PCA www.pca.gov.pl Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 1/14
olej opałowy lekki - benzyna lotnicza, paliwo do turbinowych silników lotniczych - benzyna lotnicza - benzyna bezołowiowa benzyna lotnicza, paliwo do turbinowych silników lotniczych paliwo do turbinowych silników lotniczych - paliwo do turbinowych silników lotniczych Laboratorium Rop i Analiz Standardowych ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków Liczba bromowa PN-85/C-04520/03 (0,1-200) g/100g nia biamperometrycznego Działanie wody PN-76/C-04057 ocena powierzchni ASTM D 1094-07 międzyfazowej, ocena stopnia rozdziału faz Metoda wizualna Odporność na utlenianie ASTM D 873-12 (1-15) mg/100ml Odporność na utlenienie metodą okresu PN ISO 7536:2011 indukcyjnego (30 480) min. Metoda okresu indukcyjnego Zawartość żywic PN-EN ISO 6246:2001 (0,4-30) mg/100ml Przewodność elektryczna (0-2000) ps/m Metoda konduktometryczna Odporność na utlenienie w wysokich temperaturach spadek ciśnienia na filtrze - (1-250) mm Hg ocena wizualna rury podgrzewacza - (0-4) Metoda JFTOT Temperatura krystalizacji (0 (-80)) C PN-93/C-04199 ASTM D 2624-09 ISO 6297:1997 ASTM D 3241-11a PN-84/C-04026 ASTM D 2386-06 (12) Obecność merkaptanów (tioli) test Doctora Wydzielanie wody z przenośnym separometrem (50-100) jednostek Metoda turbidymetryczna Temperatura zapłonu (40 70) C Metoda zamkniętego tygla TAG Punkt anilinowy (25-150) C Kwasowość (0,001 0,015) mg KOH/g Wysokość niekopcącego płomienia (10-40) mm Metoda wizualna PN-93/C-04135 ASTM D 3948-11 ASTM D 56-05 (10) PN-82/C-04028 ASTM D 3242 11 PN-83/C-04121 ASTM D 1322-12 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 2/14
- paliwo do turbinowych silników lotniczych, olej napędowy - biopaliwa ciekłe: bioetanol - biopaliwa ciekłe: bioetanol, paliwo etanolowe E85 benzyna lotnicza, biopaliwa ciekłe: paliwo etanolowe E 85 Paliwa gazowe - LPG - olej opałowy lekki i ciężki, biopaliwa ciekłe: bioetanol - pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe - benzyny lotnicze, olej opałowy lekki i ciężki, biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów Wyroby chemiczne - gliceryna - paliwo do turbinowych silników lotniczych, olej opałowy lekki, - oleje bazowe Liczba jodowa (0,1-20) g/100g Zawartość chlorków nieorganicznych (4-30) mg/l Metoda potencjometryczna Części nielotne, zawartość (10-25) mg/100ml Kwasowość (0,001-0,007) %(m/m) Zawartość siarki (0,6-30) mg/kg Metoda fluorescencji w nadfiolecie Zawartość wody (0,039-0,500) % (m/m) nia kulometrycznego phe (5-9) jednostek Metoda potencjometryczna Prężność par nasyconych powietrzem mini REID (10-100) kpa Metoda mini REID Zawartość siarki (1-100) mg/kg Metoda fluorescencji w nadfiolecie Korodujące działanie na miedź stopień korozji (1 4) Metoda wizualna Zawartość siarki (5,0-60) mg/kg Metoda Wickbolda Zawartość azotu całkowitego (0,5-250 000) mg/kg Metoda chemiluminescencyjna Ciepło spalania (14 000-47 000) kj/kg Metoda kalorymetryczna Wartość opałowa (z obliczeń) Lepkość kinematyczna (3-100) mm 2 /s Metoda kapilarna PN-82/C-04068 PN-EN 15484:2009 PN-EN 15691:2010 PN-EN 15491:2009 PN-EN 15486:2009 PN-EN 15489:2009 PN-EN 15490:2009 PN-EN 13016-1:2009 ASTM D 5191-12 ASTM D 6667-10 PN-EN ISO 6251:2001 PN-EN 24260:2002 ASTM D 4629-12 PN-86/C-04062 PN-EN ISO 3104:2004 ASTM D 445-12 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 3/14
- olej opałowy ciężki - pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe olej opałowy lekki, Gęstość (800-1100) kg/m 3 Metoda piknometryczna Gęstość (600-1100) kg/m 3 Metoda oscylacyjna PN-EN ISO 3838:2008 PN-EN ISO 12185:2002 ASTM D 4052-11 - przemysłowe oleje smarowe, oleje silnikowe, oleje bazowe benzyny lotnicza, olej opałowy lekki, biopaliwa ciekłe: paliwo etanolowe E 85, olej napędowy - biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów, oleje roślinne - biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów - olej napędowy - oleje silnikowe - przemysłowe oleje smarowe, oleje silnikowe - olej opałowy ciężki - oleje silnikowe, oleje bazowe Korodujące działanie na miedź stopień korozji (1 4) Metoda wizualna Liczba jodowa (50-150) g/100g Liczba kwasowa (0,10-1,00) mg KOH/g Temperatura zapłonu (30 260) o C Metoda równowagowa w tyglu zamkniętym Indeks cetanowy (40-60) jednostek (z obliczeń) Liczba zasadowa całkowita (8-13) mg KOH/g nia potencjometrycznego Liczba kwasowa i liczba zasadowa (0,03-20) mg KOH/g Zawartość chloru Met. A (0,005-0,1) % Metoda kolorymetryczna Met. B (0,1-50) % Odparowalność (4,5-24) %(m/m) Metoda Noack a PN-EN ISO 2160:2004 ASTM D 130-10 PN-EN 14111:2004 PN-EN 14104:2004 PN-EN 3679:2007 PN-EN ISO 4264:2010 PN-76/C-04163 PN-85/C-04066 PN-91/C-04071 PN-C-04124:2000 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 4/14
- olej napędowy - przemysłowe oleje smarowe - olej opałowy lekki - przemysłowe oleje smarowe, oleje silnikowe olej opałowy lekki i ciężki, z FAME - frakcje i produkty naftowe o zakresie temperatur wrzenia (25 400) C - olej opałowy lekki, - pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe - przemysłowe oleje smarowe, oleje silnikowe - olej opałowy lekki i ciężki, z FAME - pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe - biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów - oleje silnikowe Odczyn wyciągu wodnego (1 14) jednostek Metoda A metoda potencjometryczna Metoda B metoda wizualna Temperatura mętnienia (-41 49) C Liczba kwasowa i liczba zasadowa (0,05-250) mg KOH/g nia potencjometrycznego Skład frakcyjny (25-400) C Metoda destylacyjna Pozostałość po koksowaniu (0,1-30) %(m/m) Pozostałość po spopieleniu (0,0004-30) %(m/m) Popiół siarczanowy (0,0004-30) %(m/m) Zawartość siarki (3-500) mg/kg Metoda fluorescencji w nadfiolecie PN-84/C-04064 PN-ISO 3015:1997 PN-88/C-04049 PN-EN ISO 3405:2012 ASTM D 86-11b PN-EN ISO 10370:1999 PN EN ISO 6245:2008 PN ISO 3987:2005 PN-EN ISO 20846:2012 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 5/14
- paliwo do turbinowych silników lotniczych - olej opałowy lekki i ciężki Ropa naftowa - pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe - oleje silnikowe - - olej opałowy lekki i ciężki, - olej opałowy ciężki - pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe - przemysłowe oleje smarowe, oleje silnikowe - olej opałowy lekki, Zawartość siarki merkaptanowej i siarkowodorowej (0,0002-0,0030) %(m/m) nia potencjometrycznego Temperatura płynięcia (-41 49) C Temperatura zablokowania zimnego filtru (CFPP) (-41 15) C Temperatura zapłonu (40-250) C Metoda zamkniętego tygla Penskye go- Martensa Zawartość wody (0,03-40) %(m/m) Metoda destylacyjna Zawartość wody (0,004-0,100) %(m/m) nia kulometrycznego PN-79/C-04155 PN ISO 3016:2005 PN-EN 116:2001 PN-EN ISO 2719:2007 PN-83/C-04523 PN-EN ISO 12937:2005 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 6/14
- benzyna bezołowiowa - benzyna lotnicza biopaliwa ciekłe: benzyna silnikowa z bioetanolem - olej napędowy z FAME - biopaliwa ciekłe: bioetanol Laboratorium Analiz Instrumentalnych ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków Zawartość benzenu PN-EN 238:2000 + A1:2008 (0,1 5,0) %(V/V) Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Zawartość manganu PN-EN 16135:2012 (2 8) mg/l Metoda płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) Zawartość ołowiu PN-EN 237:2007 (2,5-10) mg/l Metoda płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) Zawartość ołowiu PN-EN ISO 3830:2001 (0,026-1,3) g/l Zawartość związków tlenowych i PN-EN 1601:2001 organicznie związanego tlenu - związki tlenowe (0,17-15,0) % (m/m) - tlen organicznie związany do 3,7 %(m/m) GC-(O-FID) Zawartość estrów metylowych kwasów PN-EN 14078:2006 tłuszczowych oleju rzepakowego PN-EN 14078: 2011 (FAME) (0,05 20,0) %(V/V) Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Zawartość etanolu i wyższych PN-EN 15721:2010 nasyconych alkoholi, wyższych nasyconych monoalkoholi (C 3 C 5 ) - wyższe alkohole (0,001-2,5) %(m/m) - metanol (0,001-3) %(m/m) - inne lotne zanieczyszczenia (0,001-2) %(m/m) GC-(O-FID) Zawartość miedzi PN-A-79521:1999 pkt 4.14.2 (0,01-0,10) mg/kg Metoda płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) Zawartość fosforu PN-EN 15487:2009 (0,15-1,50) mg/l Metoda spektrofotometryczna Zawartość fosforu, siarki i miedzi PN-EN 15837:2011 fosfor (0,13 1,90) mg/kg siarka (2,0 15,0) mg/kg miedź (0,050 0,300) mg/kg Metoda optycznej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) Zawartość związków karbonylowych PN-A-79528-4:2000 pkt 3.5 (aldehydów) (0,1-0,5) g/l Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 7/14
- biopaliwa ciekłe: bioetanol - biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów Zawartość siarki (7-20) mg/kg Metoda fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją fali Wygląd Metoda wizualna Zawartość fosforu (4-20) mg/kg Metoda emisyjnej spektrometrii atomowej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) Zawartość glicerolu wolnego i związanego oraz mono-, di- i triacylogliceroli wolny glicerol 0,002 0,05 %(m/m) monoacyloglicerole 0,25 1,25 %(m/m) diacyloglicerole 0,10 0,5 % (m/m) triacyloglicerole 0,10 0,4 % (m/m) (GC-FID) Zawartość estrów i estrów metylowych kwasu linolenowego estry metylowe (90 99,4) %(m/m), estry metylowe kwasu linolenowego (1 15) %(m/m) (GC-FID) Zawartość metanolu, (0,01-0,5) %(m/m) (GC-FID) Zawartość polinienasyconych estrów metylowych kwasów tłuszczowych (PUFA) z czterema lub więcej wiązaniami podwójnymi (0,6-1,5) %(m/m) (GC-FID) Zawartość potasu (0,5 5,0) mg/kg Metoda płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) Zawartość sodu (1,0 5,0) mg/kg Metoda płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) Suma zawartości sodu i potasu (z obliczeń) PN-EN 15485:2009 PN-EN 15769:2010 PN-EN 14107:2004 PN-EN 14105:2012 PN-EN 14103:2012 PN-EN 14110:2004 PN-EN 15779:2011 PN-EN 14109:2004 PN-EN 14108:2004 PN-EN 14214:2012 PN-EN 14108:2004 PN-EN 14109:2004 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 8/14
- biopaliwa ciekłe: estry metylowe kwasów paliwo do turbinowych silników lotniczych - frakcje naftowe o temperaturze końca wrzenia nie wyższej niż 315 o C - mikrowoski, parafiny - z FAME - przemysłowe oleje smarowe, oleje silnikowe Wyroby chemiczne - dodatki do paliw i olejów smarowych Zawartość sodu, potasu, wapnia i magnezu (1-10) mg/kg Metoda optycznej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plaźmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) Zawartość grup węglowodorów - węglowodory aromatyczne: (13-40) %(V/V) - olefiny: (4-33) %(V/V) - węglowodory nasycone: (45-68) %(V/V) Metoda chromatografii żelowej (FIA) Ocena zgodności wartości absorbancji dla koncentratu WWA uzyskanego z próbki, w stosunku do wymagań zawartych w FDA 21 CFR Rozdział 172.886 oraz 172.880 zakres absorbancji UV - od 0,15 do 0,02 w zakresie długości fal: od 280 do 400 nm Metoda spektrofotometryczna Zawartość pierwiastków glin (6 40) mg/kg bar (0,5 4) mg/kg bor (4 30) mg/kg wapń (40 9000) mg/kg chrom (1 40) mg/kg miedź (2 160) mg/kg żelazo (2 140) mg/kg ołów (10 160) mg/kg magnez (5 1700) mg/kg mangan (5 700) mg/kg molibden (5 200) mg/kg nikiel (5 40) mg/kg fosfor (10 1000) mg/kg potas (40 1200) mg/kg krzem (8 50) mg/kg srebro (0,5 50) mg/kg sód (7 70) mg/kg cyna (10 40) mg/kg tytan (5 40) mg/kg wanad (1 50) mg/kg cynk (60 1600) mg/kg Metoda optycznej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP - OES) PN-EN 14538:2008 PN-EN 15553:2009 ASTM D 1319-10 FDA 21 CFR Rozdział 172.886 oraz 172.880 (1-04-2004) ASTM D 5185-09 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 9/14
Paliwa gazowe - LPG - frakcje naftowe o zakresie temperatur wrzenia (174 750) o C benzyna lotnicza, olej napędowy paliwo do turbinowych silników lotniczych, olej opałowy lekki i ciężki Ropa naftowa - frakcje naftowe o zakresie temperatur wrzenia (40 560) o C, pozostałości atmosferyczne, pozostałości próżniowe - przemysłowe oleje smarowe, oleje silnikowe Wartość opałowa (z obliczeń) Zawartość węglowodorów C 1 - C 5 i dienów (0,1-100) %(m/m) (GC-FID) Pozostałość po odparowaniu (20-100) mg/kg (GC-FID) Prężność par (0,013-13,68) MPa (z obliczeń) Obecność siarkowodoru obecny, brak Metoda wizualna Obecność wody obecna, brak Metoda wizualna Zapach Metoda organoleptyczna Gęstość (0,350-0,631) mg/m 3 (z obliczeń) Liczba oktanowa (75,8-97,2) (z obliczeń) Rozkład prawdziwych temperatur wrzenia (PTW) (174 750) o C (GC-FID) Zawartość siarki (0,03-5,0) %(m/m) Metoda fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją energii PN-C-96008:1998 pkt 4.4.8. PN-ISO 7941:1993+ Ap1:2002 PN-EN 15470:2009 PN-C-9600 8:1998 pkt 4.4.10 PN-ISO 8973:2000 PN-EN 589:2009 zał. C PN-EN ISO 8819:2000 PN-EN 15469:2009 PN-EN 589+A1:2012 zał. A PN-C-96008:1998 pkt 4.4.9. PN-EN ISO 8973:2000 PN-EN-589+A1:2012 zał. B ASTM D 6352-04 (09) PN-EN ISO 8754:2007 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 10/14
benzyna silnikowa z bioetanolem, - olej opałowy ciężki - olej opałowy, olej napędowy - olej opałowy lekki, olej napędowy - oleje żeglugowe - paliwo do turbinowych silników lotniczych - frakcje naftowe i produkty naftowe o temperaturze początku wrzenia 260 C - z FAME - frakcje naftowe i produkty naftowe o zakresie temperatur wrzenia 150 400 C - frakcje naftowe o temperaturze wrzenia 300 o C - przemysłowe oleje smarowe Zawartość siarki (5-500) mg/kg Metoda fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej z dyspersją fali Zawartość wanadu (5-1000) mg/kg Metoda kolorymetryczna Zawartość barwnika czerwonego (1,0-11,0) mg/l Metoda spektrofotometryczna Zawartość barwnika Solvent Red 164 (1-15) mg/l Metoda spektrofotometryczna Zawartość barwnika Solvent Blue 35 (1-15) mg/l Metoda spektrofotometryczna Zawartość węglowodorów naftalenowych (0,05 5)%m/m Metoda spektrofotometryczna Zawartość węglowodorów parafinowych, aromatycznych, związków polarnych i asfaltenów (0,1 100) %m/m Metoda chromatografii żelowej Zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, - węglowodory jednopierścieniowe (MAH) (6-30) %(m/m) - dwupierścieniowe (DAH) (1-10) %(m/m) - trój- i wielopierścieniowe (T+AH) (0-2) %(m/m) - wielopierścieniowe (POLY-AH) (1-12) %(m/m) - całkowita zawartość węglowodorów aromatycznych (7-42) %(m/m) Metoda wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją refraktometryczną (HPLC-RID) Zawartość wielopierścieniowych związków aromatycznych (WZA) (1-15) %(m/m) PN-EN ISO 20884:2012 PN-77/C-04029 DIN 51426:2011 metoda 2b Procedura INIG Nr 3-INIG/12 Procedura INIG Nr 3-INIG/12 ASTM D 1840-07 ASTM D 2007-11 PN-EN 12916:2008 IP 346:92 (04) Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 11/14
- przemysłowe oleje smarowe : - przemysłowe oleje smarowe Zawartość inhibitora utleniania (0,05 1,0) %(m/m) Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Stopień oksydacji, nitratacji sulfonowania Stopień oksydacji (1-10) A/cm Stopień nitracji (1-10) A/cm Stopień sulfonowania (1-7) A/cm Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni Rejestracja widma (400 4000) cm -1 Metoda spektrometrii w zakresie podczerwieni DIN 51451:2004 Procedura INiG-7-2012 wyd. 1 z dnia 08.10.2012 r. DIN 51451:2004 ASTM E 2412-10 DIN 51451:2004 ASTM E 2412-10 Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 12/14
- benzyna silnikowa z bioetanolem, - kondensat naftowy, produkty naftowe - ciekłe w temperaturze (0-200) o C Ropa naftowa paliwo żeglugowe, benzyna silnikowa z bioetanolem, - biopaliwa ciekłe: bioetanol -, oleje roślinne, tłuszcze zwierzęce Paliwa gazowe - skroplone gazy węglowodorowe C 3 -C 5 Biuro Kontroli ul. Łukasiewicza 1, 31-429 Kraków Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych z dystrybutorów Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych ze zbiorników Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych ze zbiorników Pobieranie próbek do badań chemicznych i fizycznych ze zbiorników PN-EN ISO 3170:2006 - za wyjątkiem punktów normy: 5.2.2.4.; 5.2.4.; 5.2.5.; 5.3.; 5.4.; 7.3.1.4; 7.3.1.5.; 7.4.3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, z dnia 1 września 2009 r. w sprawie sposobu pobierania próbek paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, wraz z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 lutego 2007 r. w sprawie metod badania jakości oleju opałowego, ciężkiego oleju opałowego oraz oleju do silników statków żeglugi śródlądowej PN-EN 14275:2005, Rozporządzenie Ministra Gospodarki, z dnia 1 września 2009 r. w sprawie sposobu pobierania próbek paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, wraz z późniejszymi zmianami PN-A-79527:2004 PN-EN ISO 5555:2002 PN-EN ISO 4257:2004 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 3 stycznia 2001 r. w sprawie sposobu pobierania próbek gazu skroplonego LPG Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 13/14
Wykaz zmian Zakresu Akredytacji Nr AB 142 Status zmian: wersja pierwotna - A Zatwierdzam status zmian KIEROWNIK DZIAŁU AKREDYTACJI LABORATORIÓW BADAWCZYCH TADEUSZ MATRAS dnia: 03.07.2013 r. Dział Akredytacji Laboratoriów Badawczych Wydanie nr 15, 3 lipca 2013 r. str. 14/14