Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/6 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Zastosowanie: Producent: Dystrybutor: Siarczan(VI) magnezu MgSO4 siarczan(vi) magnezu bezwodny 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składnik stwarzający zagroŝenie: Symbol Zwroty Nazwa chemiczna % Nr CAS Nr WE ostrzegawczy zagroŝenia (R)* wag. siarczan(vi) magnezu 100 7487-88-9 231-298-2 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna. ZagroŜenie poŝarowe: ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC Substancja stała, niepalna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i dymy. Siarczan(VI) magnezu w postaci pyłu jest substancją słabo draŝniącą błony śluzowe oraz skórę. Substancja stosunkowo dobrze rozpuszczalna w wodzie. Nie wywiera szkodliwego działania w środowisku wodnym. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę z zanieczyszczonego siarczanem(vi) magnezu środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Następstwa wdychania: 1. Zapewnić dopływ świeŝego powietrza. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji półleŝącej. 2. W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. Doraźna pomoc przy połknięciu nadmiernej dawki polega na płukaniu Ŝołądka wodą. 2. W razie potrzeby zapewnić pomoc medyczna. SkaŜenie oczu: 1. Zanieczyszczone oczy delikatnie oczyścić mechanicznie. Następnie oczy naleŝy obficie i długo przemywać tylko zimną wodą, starając się wywijać powieki. Wpuścić 1-2 krople oleju rycynowego dla złagodzenia bólu. Oczy osłonić gazą. Zapewnić pomoc okulisty. 2. W razie potrzeby zapewnić pomoc okulisty. Zanieczyszczenie skóry: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem. 2. W przypadku gdy podraŝnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Substancja stała, niepalna. W ogniu wydzielają się toksyczne gazy, pary i
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/6 Środki gaśnicze: Zalecenia szczegółowe: dymy. Zgodne z naturą poŝaru sąsiednich obiektów. Brak. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: W przypadku wydostania się duŝej ilości siarczanu(vi) magnezu do środowiska, zanieczyszczony obszar naleŝy wyizolować z otoczenia. W pierwszej kolejności odciąć źródło zanieczyszczenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. Unikać kontaktu z uwolnionym siarczanem(vi) magnezu. Stosować ubrania ochronne z tkanin zwartych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2 lub P3). Starać się odciąć źródło zanieczyszczenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym). Zabezpieczenie środowiska: Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku zanieczyszczenia wód, powiadomić odpowiednie władze. SkaŜony grunt podlega wymianie. Metody utylizacji: Unieszkodliwianie na drodze rolniczego wykorzystania. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom/wybuchom: Podczas stosowania siarczanu(vi) magnezu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z siarczanem(vi) magnezu, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Substancja niepalna. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym zakresie. Magazynowanie: W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie materiałów chemicznych wyposaŝonym w instalację wentylacyjną. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spoŝywania posiłków, uŝywania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. Metody postępowania z odpadami: Za odpad moŝna uznać siarczan(vi) magnezu, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy siarczan(vi) magnezu odstawiany jest do miejsca wskazanego przez słuŝbę ochrony środowiska celem utylizacji. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/6 Rozwiązania techniczne: Ogólne niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania siarczanu(vi) magnezu. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Ręce: Oczy: Drogi oddechowe: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Rękawice z tworzywa powlekanego. Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego). Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami siarczanu(vi) magnezu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2 lub P3). Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. Ochrony zbiorowe: Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliŝu stanowisk pracy. Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam gdzie występuje moŝliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń par lub aerozoli pochodzących z siarczanu(vi) magnezu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). NDS NDSCh 10 mg/m³ (jak dla nietrujących pyłów przemysłowych), 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: Postać fizyczna, barwa, zapach: Gęstość (20 o C): 2,66 g/cm 3 Gęstość usypowa: ok. 600 kg/m 3 Temperatura topnienia: 1124 o C Temperatura wrzenia: rozkład Temperatura zapłonu: substancja niepalna. Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Wartość ph (50 g/l/25 o C): ok. 7,9 Inne: 174,27 g/mol Siarczan(VI) magnezu w warunkach normalnych, tworzy kryształy barwy białej, bez zapachu o gorzkim smaku. Tworzy wiele hydratów i soli podwójnych. Nieźle rozpuszczalny w wodzie (w 20 o C rozpuszcza się 269 g/l). Nie rozpuszcza się w alkoholach i acetonie. Siarczan(VI) magnezu pod wpływem wchłanianej z powietrza wody zbryla się w duŝe i niekiedy twarde grudki. Występuje w wodzie morskiej i w wodach mineralnych. Otrzymywany jest w wyniku działania kwasu siarkowego(vi) na tlenek lub węglan magnezu. Stosowany w lecznictwie, garbarstwie, hutnictwie, do wytwarzania papieru, w przemyśle
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/6 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ barwiarskim i in. Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: W warunkach normalnych siarczan(vi) magnezu jest chemicznie stabilną substancją. Brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie pyłów, połkniecie nadmiernej ilości, kontakt pyłu z oczami i ze skórą. Kontakt z roztworami. Informacja ogólna: Literatura przedmiotu zawiera mało informacji o szkodliwym działaniu siarczanu(vi) magnezu na organizm człowieka. Pył działa słabo draŝniąco na skórę i błony śluzowe oczu oraz dróg oddechowych. Dane toksykologiczne: LD50 (doustnie, szczur) = 6600 mg/kg. Działanie miejscowe: Wdychanie pyłów i par: DuŜe stęŝenie w postaci pyłów lub dymów prowadzi do podraŝnienia dróg oddechowych, a takŝe do zapalenia płuc. Połknięcie: W wyniku połknięcia duŝej ilości siarczanu(vi) magnezu, pojawia się pieczenie w gardle z nudnościami, wymiotami i biegunką. Kontakt z oczami: Wystąpi podraŝnienie i zaczerwienienie. Kontakt pyłu ze skórą: Pojawia się podraŝnienie, swędzenie i zaczerwienienie. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Działanie na organizmy wskaźnikowe: Ryby: Magnez działa śmiertelnie w stęŝeniach od 100 do 400 mg/dm³. Słodkowodne ryby znoszą jednak przez kilka dni równieŝ i wyŝsze stęŝenia ( od 1000 do 3000 mg/dm³). Dla pstrągów tęczowych podaje się nawet 20000 mg/dm³ jako próg zakłóceń siarczanu(vi) magnezu. Rośliny i niŝsze organizmy: Magnez jest niezbędny dla droŝdŝy, przy czym normalna dawka poŝywkowa wynosi 0,03% siarczanu(vi) magnezu. Roztwór 2% siarczanu magnezu(vi) jest dla droŝdŝy jeszcze nieszkodliwy, podczas gdy roślinom jawnopłciowym w większych ilościach, a przy niewystarczającym zasilaniu wapnem, często szkodzi. W uprawach roślinnych waŝny jest stosunek wapna do magnezu, dla droŝdŝy jest on obojętny. Wskaźnik wapna jest zmienny. Stopień zagroŝenia wód: Ŝaden 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju 06 03 99 inne nie wymienione odpady Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/6 zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Siarczan(VI) magnezu nie został zakwalifikowany jako substancja niebezpieczna w myśl przepisów porozumień przewoźników ADR/RID/IMDG-code/IATA/ICAO i nie podlega ograniczeniom z nich wynikających. 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja nie została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Kartę wykonano zgodnie z: Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206), Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: Siarczan(VI) magnezu
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/6 Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *