Msza św. połączona z udzielaniem sakramentu namaszczenia chorych pomoce liturgiczne Światowy Dzień Chorego Mszę św. można celebrować według formularza Mszy za chorych: Mszał Rzymski, s. 164-165. Komentarz przed Mszą św. - wprowadzenie i wyjaśnienie liturgii Za chwilę będziemy uczestniczyć we Mszy św. połączonej z udzieleniem sakramentu namaszczenia chorych. Świadomi obecności Chrystusa, odpowiadamy na wezwanie Apostoła Jakuba, które wyrażają słowa: Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. Modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone. Kiedy i komu można udzielić sakramentu namaszczenia chorych? Sakramentu namaszczenia chorych można udzielić wiernemu, który po osiągnięciu używania rozumu, znajdzie się w niebezpieczeństwie na skutek choroby lub podeszłego wieku. Może zostać ponownie udzielony, jeśli chory po wyzdrowieniu znowu ciężko zachoruje lub jeśli w czasie trwania tej samej choroby niebezpieczeństwo stanie się poważniejsze. Sakramentu tego można udzielić także: chorym przed operacją, jeśli przyczyną operacji jest niebezpieczna choroba; osobom w podeszłym wieku, których siły opuszczają, również wtedy, gdy nie zagraża im niebezpieczna choroba. Chorym, którzy stracili przytomność lub używanie rozumu, można udzielić sakramentu jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że jako wierzący prosiliby o to, gdyby byli przytomni. Nie wolno udzielać namaszczenia chorych tym, którzy uparcie trwają 1
w jawnym grzechu ciężkim 1. Często pokutuje jeszcze stare określenie tego sakramentu ostatnie namaszczenie. Rzeczywiście, może ono być ostatnim, jeśli z różnych powodów ktoś zwleka z przyjęciem tego sakramentu (boi się, że będzie musiał umierać) lub uniemożliwia się choremu wcześniejsze jego przyjęcie. Dlatego warto zatroszczyć się o swych bliskich będących w starszym wieku, schorowanych, pomyśleć o swoich sąsiadach, którzy mogliby skorzystać z łaski tego sakramentu i otrzymać umocnienie na czas choroby. Ale próbujmy też roztropnie rozeznać, aby nie było masowego przyjmowania bez głębszej potrzeby i zrozumienia. W czasie udzielania tego sakramentu namaszczane są czoło i ręce osoby chorej. Ma znaczenie symboliczne. Wyraża, że sakrament odnosi się do całego człowieka jako osoby myślącej i działającej. Głowa i ręce są bowiem znakiem całej osoby i jej aktywności w świecie. Sakrament namaszczenia chorych będzie udzielany w czasie Mszy św. po homilii. Dla utrzymania porządku bardzo proszę, abyśmy na ten moment ustawili się wzdłuż nawy głównej. Obrzęd będzie się składał z następujących części: 1. litanii za chorego; 2. nałożenia rąk; 3. modlitwy dziękczynnej nad olejem; 4. namaszczenia głowy i rąk; 5. modlitwy po namaszczeniu 2. Litania za chorych opuszcza się litanię, jeśli po namaszczeniu ma być modlitwa wiernych. Po homilii celebrans wzywa do modlitwy: C. Błagajmy Boga za naszych chorych i za wszystkich, którzy ich leczą i pielę- 1 Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo. Katowice 1995 nr 8-15. 2 Sakramenty chorych, nr 104-106. 2
gnują, mówiąc razem: Wysłuchaj nas, Panie. C. Prosimy Cię, abyś łaskawie wejrzał na naszych chorych. C. Prosimy Cię, abyś im dał nowe siły. C. Prosimy Cię, abyś złagodził ich cierpienia. C. Prosimy Cię, abyś ich uwolnił od grzechów i pokus. C. Prosimy Cię, abyś udzielił swojej pomocy wszystkim, którzy im usługują. C. Prosimy Cię, abyś dał życie i zdrowie tym, na których w Twoje imię wkładamy ręce. Komentarz po litanii Kapłan(i) teraz podejdzie(ą) do tych, którzy pragną przyjąć sakrament namaszczenia i w ciszy położy(ą) ręce na głowie każdego z nich. Ustawmy się wzdłuż nawy głównej. Kapłan(i) podchodzą do chorych i w ciszy nakładają na nich ręce. Organista może w tym czasie wykonywać muzykę organową. Komentarz po nałożeniu rąk Namaszczenie olejem jest symbolem namaszczenia przez Ducha Świętego. Olej, oliwa, balsam przynoszą ulgę, pomagają goić rany, koją oraz wzmacniają organizm. Używany do namaszczenia chorych olej pochodzi z oliwek i został poświęcony przez biskupa w Wielki Czwartek podczas Mszy Krzyżma. Za chwilę celebrans odmówi modlitwę dziękczynienia nad olejem. Naszym włączeniem się w nią będą powtarzane słowa: Błogosławiony jesteś 3
Boże teraz i na wieki. Celebrans mówi: C. Błogosławiony jesteś Boże, Ojcze wszechmogący za to, że dla nas, ludzi i dla naszego zbawienia posłałeś na świat swojego Syna. C. Błogosławiony jesteś Boże, Synu Jednorodzony za to, że stałeś się człowiekiem, aby leczyć nasze choroby. C. Błogosławiony jesteś Boże, Duchu Święty Pocieszycielu za to, że nasze słabe ciała umacniasz nieustannie swój ą mocą. C. Boże, niech Twoi słudzy i służebnice, którzy z wiarą przyjmują namaszczenie świętym olejem otrzymają ulgę w cierpieniach i umocnienie w słabościach. Przez Chrystusa, Pana naszego. Komentarz po modlitwie dziękczynnej nad olejem Kapłan(i) podejdzie(ą) za chwalę do każdego chorego, aby namaścić czoło i dłonie. Namaszczając czoło i dłonie wypowie(dzą) stosowną formułę, na co każdy namaszczony powinien odpowiedzieć: Amen. My wszyscy, którzy jesteśmy świadkami tego obrzędu, ogarnijmy serdeczną modlitwą chorych wyrażając naszą więź, wspólnotę wiary i miłości. Oni są skarbem Kościoła, są dla nas, a my dla nich. Pamiętajmy o towarzyszeniu w czasie obrzędu namaszczenia chorych nie tylko dzisiaj, ale też gdy zajdzie taka potrzeba w przyszłości. Bądźmy z chorymi w naszych domach i szpitalach. Kapłan(i) bierze(ą) naczynie z olejem świętym i namaszcza(ją) czoło i ręce chorego. 4
W tym czasie wspólnie śpiewamy stosowną pieśń tak jednak, aby przyjmujący namaszczenie słyszeli słowa formuły sakramentalnej. Przy namaszczeniu czoła szafarz mówi: Przez to święte namaszczenie niech Pan w swoim nieskończonym miłosierdziu wspomoże ciebie łaską Ducha Świętego. Przy namaszczeniu rąk szafarz mówi: Pan, który odpuszcza ci grzechy, niech cię wybawi i łaskawie podźwignie. Po namaszczeniu następuje umycie rąk (chleb, sól, woda). Po czym następuje modlitwa wiernych jeśli nie było wcześniej litanii za chorego. Na zakończenie modlitwy wiernych lub bezpośrednio po namaszczeniu i umyciu rąk celebrans odmawia modlitwę: Módlmy się. Prosimy Cię, nasz Odkupicielu, pokrzep łaską Ducha Świętego zgromadzonych tu chorych. Ulecz ich słabości i odpuść ich grzechy. Oddal od nich wszystkie cierpienia. Przywróć im pełne zdrowie duszy i ciała, aby nabrali sił do pełnienia swoich obowiązków. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Mszę św. celebruje się dalej, jak zwykle, poczynając od przygotowania darów. 5