RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 212 roku Odpady Odpady przemysłowe Nowa ustawa z dnia 14 grudnia 212 r. o odpadach (Dz. U. z 213 r. poz. 21) wprowadziła szereg istotnych zmian w systemie gospodarowania odpadami, do których należą: 1. Zmiana stanu formalno-prawnego w zakresie gospodarki odpadami. Obecnie wymagane są jedynie decyzje administracyjne: pozwolenie na wytwarzanie w ciągu roku ponad 1, Mg odpadów niebezpiecznych i/lub ponad 5 Mg odpadów innych niż niebezpieczne wytwarzanych w związku z prowadzeniem instalacji oraz zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie (odzysk, unieszkodliwianie) odpadów. Dla niektórych podmiotów bądź odpadów wymagany jest jedynie wpis do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa. Dotychczasowe decyzje zatwierdzające programy gospodarki odpadami, programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz informacje o gospodarowaniu wytwarzanymi odpadami utraciły ważność z dniem wejścia w życie ustawy; tj. 23 stycznia 213 r. Dotychczasowe decyzje zezwalające na zbieranie, odzysk i/lub unieszkodliwianie odpadów stały się odpowiednio zezwoleniami na zbieranie i/lub przetwarzanie odpadów, lecz zachowają ważność nie dłużej niż dwa lata od daty wejścia ustawy w życie. Dotychczasowe decyzje zezwalające na transport odpadów obowiązywać będą do dnia wpisania przedsiębiorcy z urzędu do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa. 2. Możliwość przekwalifikowania odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne, możliwość przekwalifikowania dotychczas wytwarzanych odpadów na produkty uboczne (utrata statusu odpadu). 3. Obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów (lub ewidencji uproszczonej) przez wszystkich posiadaczy odpadów. 4. Uproszczenie sprawozdawczości zbiorcze zestawienie danych o odpadach będzie uwzględniać gospodarowanie wszystkimi rodzajami odpadów, także takimi, dla których dotychczas sprawozdania składano z odrębnych przepisów (np. opakowania, zużyty sprzęt, pojazdy, itp.). 5. Ustanowienie zasady bliskości dla wywożonych odpadów komunalnych (odpady niesegregowane, odpady segregowane, pozostałości z przetwarzania odpadów komunalnych) do Regionu Gospodarki Odpadami Komunalnymi (w tym instalacji zastępczych w przypadku braku lub awarii regionalnych). Odpady powstające w sektorze gospodarczym stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w województwie lubelskim. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego 89 zakładów objętych statystyką w 211 r. z terenu województwa lubelskiego wytworzyło 5 196,8 tys. Mg odpadów przemysłowych. Stanowi to 4,2% ogółu tego rodzaju odpadów wytworzonych w kraju. Natomiast w 212 r. wytworzono 6 272,4 tys. Mg odpadów pochodzenia przemysłowego, czyli 5% ogólnej ilości tych odpadów wytworzonych w Polsce. Na terenie województwa lubelskiego w latach 2 212 zaobserwowano wzrost ilość wytwarzanych odpadów przemysłowych. Najwięcej tych odpadów powstało w roku 212. W tym okresie odnotowano ponad 42% wzrost wytworzonych odpadów również przy systematycznym wzroście wartości PKB (wykres 1). odpady przemysłowe w tys. Mg 7 6 5 4 3 2 1 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 odpady przemysłowe wartość PKB 7 6 5 4 3 2 1 rok wartość PKB [mln zł] Wykres 1. Ilość odpadów wytworzonych w woj. lubelskim w latach 2 212 na tle zmian PKB (źródło: GUS) Pod względem ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych od szeregu lat przoduje powiat łęczyński, generuje on ok. 64% wszystkich odpadów wytworzonych w województwie (wykres 2). Spośród wytworzonych odpadów w sektorze gospodarczym największą ilość (ok. 98%) stanowiły odpady z pięciu grup: 1, 2, 1, 17, 19, pozostałe grupy to zaledwie 2% ogólnej ilości odpadów wytworzonych w województwie (wykres 3). Chociaż wytworzone odpady na terenie województwa zostały poddane głównie procesom odzysku, to widoczny jest znaczny spadek do 6,8% w 211 r. i 63,7% w 212 r. odpadów odzyskanych w stosunku do poprzednich lat. Natomiast zwiększył się procent odpadów składowanych na składowiskach do 34,3% w 211 r. i 35,4% w roku 212 (wykres 4, 5), podczas gdy w kraju składowano ponad 21% odpadów przemysłowych. 86
ODPADY [tys. Mg] 5 45 4 35 3 25 2 15 489,8 4793,2 211 r. 212 r. 1 5 32,1 31,9 9,1 1,1 34,4 29 39,4 43,1 14,7 18,3 117 125,9 5,6 7,9 134,7 112,9 45,4 37,7 64,4 65,5 18,8 24,1 195,3 511,3 bialski Biała Podlaska biłgorajski Chełm chełmski hrubieszowski janowski krasnostawski kraśnicki lubartowski lubelski Lublin łęczyński 29,5 27,2 15,1 17,4 2,2 198,4 25 43,4 55,8 8,7 9 15,6 17,6 35,5 39,9 6,2 4,7 18,2 47,1 25,5 17,6 łukowski opolski parczewski puławski radzyński rycki świdnicki tomaszowski włodawski zamojski Zamość Wykres 2. Odpady przemysłowe wytworzone w województwie lubelskim w latach 211-212 wg powiatów (źródło: GUS) 9,2% 6,2% 2,% 2,5% 2,% 78,1% 1 2 1 17 19 pozostałe 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 czasowe magazynowanie odzysk unieszkodliwianie składowanie Wykres 3. Procentowy udział odpadów przemysłowych wytworzonych w podziale na grupy w województwie lubelskim w 211 r. (źródło: GUS) Wykres 4. Gospodarka odpadami przemysłowymi w województwie lubelskim w latach 2-212 (źródło: GUS) Tabela 1. Grupy odpadów wytwarzane w największej ilości Grupa odpadu Nazwa grupy Odpady powstałe przy poszukiwaniu, wydobyciu, fi zycznej i chemicznej przeróbce rud 1 oraz innych kopalin Odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, 2 rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności 1 Odpady z procesów termicznych Odpady z budowy, remontów i demontażu 17 obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni 19 ścieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych unieszkodliwianie czasowe magazynowanie składowanie odzysk,% 1,% 2,% 3,% 4,% 5,% 6,% 7,% 212 211 Wykres 5. Gospodarowanie odpadami przemysłowymi w województwie lubelskim w latach 211-212 (źródło: GUS) 87
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 212 roku System gospodarowania odpadami azbestowymi Program usuwania wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa lubelskiego na lata 212-232 uchwalony 28 listopada 211 r. przez Sejmik Województwa Lubelskiego, którego głównym zadaniem jest określenie warunków sukcesywnego usuwania wyrobów zawierających azbest, zawiera szczegółowe informacje dotyczące gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie całego województwa. Proces bezpiecznego usuwania wyrobów zawierających azbest powinien zostać zakończony do 232 roku. Wstępne szacunki dotyczące ilości nagromadzonych wyrobów zawierających azbest na terenie województwa, określające jego ilość na ok. 2 mln ton, nie znalazły potwierdzenia po przeprowadzeniu inwentaryzacji materiałów azbestowych, która przygotowywana jest przez gminy. Według informacji Urzędu Marszałkowskiego uzyskanych na podstawie inwentaryzacji przeprowadzonej za rok 21 na terenie województwa lubelskiego znajdowało się ogółem 81 344,72 Mg wyrobów zawierających azbest (tabela 2). Poza wymienionymi zinwentaryzowano również ok. 54 km rur azbestowych, które według obecnie obowiązujących przepisów mogą pozostawać w ziemi bez ograniczeń czasowych. Są to dane oficjalne, w rzeczywistości znacznie więcej azbestu może jeszcze zalegać w miejscach nie objętych inwentaryzacją. Zdecydowana większość odpadów azbestowych na terenie województwa lubelskiego znajduje się u osób fizycznych (ok. 98%), w tym głównie na terenach wiejskich. Z 213 gmin w województwie lubelskim informację o ilości wyrobów azbestowych przekazało do dnia 19 września 211 r. do Urzędu Marszałkowskiego 27 gmin (97%). Do określenia całkowitej ilości wyrobów azbestowych w województwie lubelskim oraz poszczególnych powiatach dla brakujących gmin uwzględniono dane szacunkowe z lat wcześniejszych. Tabela 2. Sumaryczna ilość wyrobów zawierających azbest w województwie lubelskim (źródło: Urząd Marszałkowski) Lp. Lokalizacja wyrobów azbestowych 1. Osoby fizyczne (mieszkańcy woj. lubelskiego) Masa wyrobów azbestowych [Mg] 86 296,7 2. Mienie komunalne gmin 1 486,7 3. Osoby prawne (w tym mienie samorządu województwa lubelskiego) 2 561,32 Razem 81 344,72 Po zbilansowaniu wszystkich danych największe nagromadzenie odpadów azbestowych pod względem ilości odnotowano na terenie powiatu lubelskiego, zamojskiego oraz bialskiego, najmniejsze natomiast na terenie m. Zamość. Biorąc pod uwagę ilość odpadów azbestowych na powierzchnię powiatu największe nagromadzenie wystąpiło na terenie m. Chełm, powiatu świdnickiego oraz krasnostawskiego, natomiast najmniejsze na terenie m. Lublin. Do gmin o największej ilości zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych w woj. lubelskim należą m.in.: gmina Piaski, Ryki oraz Łuków. Pomimo pojawiających się różnych propozycji na zagospodarowywanie odpadów oraz wyrobów zawierających azbest, składowanie pozostaje podstawową i realnie dostępną technologią ich unieszkodliwiania. Na terenie województwa lubelskiego eksploatowane były 3 składowiska przyjmujące odpady zawierające azbest: Srebrzyszcze Chełm, Piaski Zarzecze II Kraśnik, Poniatowa Wieś. Spośród wymienionych jedynie składowisko w Kraśniku (Piaski Zarzecze II) jest w stanie przyjmować znaczne ilości odpadów azbestowych, na które w 212 roku trafiło blisko 95% odpadów zawierających azbest skierowanych do składowania. Fot. T. Grzywaczewska Pojemność aktualnie istniejących składowisk tradycyjnych zapewnia możliwość składowania na nich ok. ¼ ilości zinwentaryzowanych wyrobów zawierających azbest z terenu województwa lubelskiego, co jest równoznaczne z zaspokojeniem potrzeb w tym zakresie przez okres najbliższych 5 lat. 88
odpady Rozwiązaniem alternatywnym dla budowy składowisk naziemnych jest umożliwienie składowania podziemnego na terenie Spółki Lubelski Węgiel Bogdanka w Bogdance, która deklaruje gotowość uruchomienia składowiska, które mogłoby przyjąć do składowania ok. 2,2 mln m 3 odpadów azbestowych, z możliwością dalszego zwiększania pojemności. Składowisko Odpadów Azbestowych PGO Sp. z o.o. w Chełmie Fot. PGO Według danych uzyskanych przez WIOŚ w Lublinie na podstawie kart składowisk pochodzących od zarządzających obiektami na wymienione składowiska w 212 roku przyjęto 16 788,65 Mg odpadów zawierających azbest (wykres 6), tj. o 2 48,1 Mg odpadów więcej niż w roku poprzednim, natomiast nagromadzenie wyniosło 88,47 tys. Mg. [tys. Mg] 18 15 12 9 6 3 25 r. 26 r. 27 r. 28 r. 29 r. 21 r. 211 r. 212 r. Wykres 6. Ilość odpadów zawierających azbest unieszkodliwionych na składowiskach woj. lubelskiego w latach 25 212 (źródło: WIOŚ) Poza istniejącymi obiektami planowane są kolejne lokalizacje składowisk lub kwater na odpady azbestowe, których realizacja przewidywana jest na ok. 216 r. Wytypowane zostały: Włodawa, Łukowisko (gm. Międzyrzec Podlaski) oraz Lebiedziew (gm. Terespol). Łączna pojemność składowisk aktualnie użytkowanych oraz planowanych do realizacji wyniosłaby około 6 m 3. Byłaby to pojemność wystarczająca do zaspokojenia potrzeb w zakresie zdeponowania powstających na terenie województwa odpadów azbestowych. Fot. Arciwum WIOŚ Od stycznia 212 roku Województwo Lubelskie we współpracy z samorządami gminnymi oraz powiatowymi rozpoczęło realizację projektu Pilotażowy system gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie województwa lubelskiego wzmocniony sprawnym monitoringiem ilości oraz kontroli ich usuwania i unieszkodliwiania, którego zakończenie przewidziane jest na 3 czerwca 216 r. Łączny koszt tego projektu to ponad 45 mln zł, z czego 85% finansowana jest przez Szwajcarię w ramach Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy, pozostałe 15% pokrywa budżet Województwa Lubelskiego. Projekt adresowany jest do samorządów, wspólnot mieszkaniowych, a w szczególności do osób fizycznych z terenu województwa lubelskiego. Ze względu na to, że największa koncentracja wyrobów zawierających azbest występuje na terenach wiejskich, przewiduje się, że ich mieszkańcy będą potrzebowali dużego wsparcia finansowego i z tego też względu będą głównymi odbiorcami pomocy w ramach Projektu. Realizacja projektu obejmować będzie głównie działania związane z demontażem, transportem oraz unieszkodliwieniem odpadów azbestowych, jak również działania informacyjno-promocyjne. W roku 212 złożonych zostało ok. 1,2 tys. wniosków dotyczących usunięcia prawie 3 tys. 6 ton 89
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 212 roku azbestowych pokryć dachowych z ponad 1 gospodarstw, co ma kosztować prawie 2 mln zł. Dzięki projektowi z terenu województwa lubelskiego do 216 r. ma być usuniętych blisko 6 tys. ton odpadów zawierających azbest. Będą one pochodziły głównie z gospodarstw mieszkańców wsi. Część wyrobów zawierających azbest nie została wykazana w inwentaryzacji. Odnotowywane były przypadki usuwania, a następnie gromadzenia tego rodzaju odpadów niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Samodzielne usuwanie jak i gromadzenie niezabezpieczonych wyrobów azbestowych jest spowodowane wysokimi kosztami demontażu, transportu i unieszkodliwiania, ale przede wszystkim niedostateczną świadomością dotyczącą zagrożeń związanych z nieprawidłowym usuwaniem tego typu odpadów. Zagadnienia dotyczące kontroli gospodarowania odpadami azbestowymi powstającymi podczas usuwania wyrobów zawierających azbest, w tym ich magazynowanie, transport oraz unieszkodliwianie, znajdują się w zakresie obowiązków realizowanych przez Inspekcję Ochrony Środowiska. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie, w ramach działalności inspekcyjnej, przeprowadził w 212 r. 13 kontroli jednostek i instytucji, których działalność związana była z postępowaniem z wyrobami zawierającymi azbest (wykres 7). Spośród skontrolowanych 5 miało charakter interwencyjny, co stanowiło ponad 38%. Przykładem wychwycenia prowadzenia niewłaściwej działalności w tym zakresie, była kontrola interwencyjna przeprowadzona przez inspektorów WIOŚ w Lublinie na jednej ze stacji paliw. W wyniku podjętych działań stwierdzono nielegalne gromadzenie m. in. zdemontowanych materiałów konstrukcyjnych zawierających azbest, materiałów izolacyjnych i innych, bez wymaganego w tym zakresie uregulowania formalno prawnego. W związku z powyższym wymierzona została kara pieniężna w wysokości 5 zł. Dotychczasowe tempo usuwania materiałów azbestowych nie jest zbyt optymistyczne. Aby dotrzymać wyznaczonego terminu usunięcia azbestu należy zintensyfikować prace związane z jego unieszkodliwianiem, gdyż na przestrzeni ostatnich 8 lat (25 212) tego typu zabiegom poddano jedynie niespełna 11% odpadów z ogólnej ilości wyrobów azbestowych zinwentaryzowanych na terenie województwa. W celu wywiązania się ze zobowiązań wynikających z Krajowego Programu tj. unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest do 232 r., należałoby usuwać ok. 38 tys. Mg tego typu odpadów w ciągu roku. Aby tego dokonać należy zdecydowanie przyspieszyć tempo działań związanych z jego unieszkodliwianiem, których skuteczność uzależniona jest od wsparcia finansowego przede wszystkim osób fizycznych. Poza środkami własnymi właścicieli obiektów, źródłami finansowania powinny być środki pochodzące z funduszy ochrony środowiska, zagraniczne środki pomocowe, środki własne jednostek samorządowych, kredyty oraz środki budżetowe pozostające w dyspozycji Ministra Gospodarki. Obszary wiejskie, gdzie motywacje zdrowotne i racje społeczne mogą okazać się niewystarczające wobec braku środków finansowych oraz perspektyw na ich uzyskanie w przyszłości, wymagają szczególnego wsparcia finansowego. Liczba kontroli 25 2 Fot. T. Grzywaczewska 15 1 5 25 r. 26 r. 27 r. 28 r. 29 r. 21 r. 211 r. 212 r. Wykres 7. Liczba kontroli przeprowadzonych przez WIOŚ w Lublinie w latach 25 212 (źródło: WIOŚ) 9
odpady Odpady komunalne Zmiany zasad gospodarowania odpadami komunalnymi, wynikające z nowelizacji ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 212 r. poz. 391 z późn. zm.) wprowadzają nowe zadania dla gmin, są to : przejęcie przez gminy od właścicieli nieruchomości obowiązków odbierania i zagospodarowania na ich koszt odpadów komunalnych, podjęcie działań w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych: konieczność dostosowania regulaminów utrzymania czystości i porządku w gminach do wymagań ustawy; uchwalenia opłat za odbiór odpadów, wyłonienia w drodze przetargu podmiotów odbierających odpady, obowiązek zagospodarowania odpadów biodegradowalnych oraz papieru, szkła, tworzyw sztucznych, metali w inny sposób niż składowanie, organ gminy jest zobowiązany składać roczne sprawozdanie (po raz pierwszy za 212 r.) z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi do marszałka województwa i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Fot. Arciwum WIOŚ W 212 r. na terenie województwa lubelskiego (wg danych WIOŚ) zewidencjonowano 62 składowiska przyjmujące odpady komunalne (mapa 12) o ogólnej powierzchni 187,5 ha i łącznej pojemności 9 387 522 m 3. Na tych obiektach złożono ogółem 239 689,9 Mg odpadów komunalnych. W porównaniu do roku ubiegłego ilość ta zmalała o 2,2%. Natomiast stan nagromadzenia na koniec roku 212 wyniósł 4 528 716,7 Mg odpadów (tabela 3). Tabela 3. Wykaz składowisk odpadów komunalnych w 212 r. w województwie lubelskim (źródło: WIOŚ) Lp. Gmina Nazwa przedsiębiorstwa eksploatującego Miejscowość Powierzchnia składowiska [ha] Pojemność składowiska [m 3 ] Ilość złożona w 212 r. [Mg] Ilość odpadów nagromadzona do końca 212 r. [Mg] Powiat bialski 1. Biała Podlaska Bialskie Wodociągi i Kanalizacja WOD-KAN Sp. z o.o. Biała Podlaska 2,85 16 15 48,15 89 95,56 2. Konstantynów P. W. KOMUNALNIK Komarno 1,5 56 166,564 7 984,96 3. Janów Podlaski w Białej Podlaskiej Janów Podlaski 2,6 79 5 194,14 5 98,34 4. Kodeń U. G. w Kodniu Kodeń I 4,64 42 5 714,51 1 88,25 5. Piszczac EKO NOWA Sp. z o.o. w Piszczacu Kolonia Piszczac 2,94 12 8 157,5 3 914,92 6. Terespol EKO - BUG Sp. z o.o. w Kobylanach Lebiedziew 1,24 67 43 1 339,6 47 46,16 Powiat biłgorajski 7. Biłgoraj P. G. K. Sp. z o.o. w Biłgoraju Korczów 9, 1 52 7 857,9 229 893,3 8. Józefów Z. W. i K. w Józefowie Józefów 2,1 46 53,6 8 397,8 9. Łukowa Z. G. K. w Łukowej Podsośnina Łukowska 1,26 28 312,4 3 358,9 1. Obsza Z. G. K. w Obszy Wola Obszańska,5 35 81,3 738,9 11. Potok Górny Z. G. K. w Potoku Górnym Potok Górny 1, 13 68 76,4 1 925,7 Powiat chełmski 12. Chełm PGO Sp. z o.o. w Chełmie Srebrzyszcze 2,6 27 617 3 912,13 6 413,98 13. Dorohusk G. Z. O w Dorohusku Świerże 1,1 2 613 625,46 1 185,64 14. Ruda Huta Z. U. K. w Rudzie Hucie Kolonia Rudka 1, 3 475 8,2 1 65,71 15. Sawin U. G. w Sawinie Malinówka 1, 46 4,94 3 61,47 Powiat hrubieszowski 16. Hrubieszów P. G. K. i M. w Hrubieszowie Hrubieszów 2,13 258 5 4 88, 94 591,1 17. Dołhobyczów G. Z. U. K. w Dołhobyczowie Hulcze,6 7 124, 762,4 18. Mircze G. Z. K. w Mirczu Łasków 4,54 63 46 1 18,8 11 769,4 19. Trzeszczany G. Z. K. w Trzeszczanach Trzeszczany 1,5 8 5 16,6 1 777,7 91
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 212 roku Tabela 3 c.d.. Wykaz składowisk odpadów komunalnych w 212 r. w województwie lubelskim (źródło: WIOŚ) Lp. Gmina Nazwa przedsiębiorstwa eksploatującego Miejscowość Powierzchnia składowiska [ha] Pojemność składowiska [m 3 ] Ilość złożona w 212 r. [Mg] Ilość odpadów nagromadzona do końca 212 r. [Mg] Powiat janowski 2. Janów Lubelski Z. G. K. i M w Janowie Lubelskim Borownica 26,6 545 197 2 925, 22 597,6 21. Potok Wielki U. G. w Potoku Wielkim Potok Wielki,51 7 45 78,6 2 237,44 Powiat krasnostawski 22. Krasnystaw M. S. O. K. Kras Eko w Wincentowie Wincentów 3,26 413 5 846,3 66 693,7 23. Siennica Różana U. G. w Siennicy Różanej Zagroda 1,2 53 2 68,3 2 42, 24. Żółkiewka Z. U. K. w Żółkiewce Wola Żółkiewska 1,43 8 5 184, 2 924,6 Powiat kraśnicki 25. Kraśnik Z. K. G. w Kraśniku Piaski Zarzecze II 3,25 55 11 533,24 8 812,33 26. Annopol Z. G. K. i M. w Annopolu Annopol 2,5 126 1 593,56 25 239,91 Powiat lubartowski 27. Lubartów M. P. W. i K. w Lublinie Rokitno 5,59 1 462 455 75 181,5 1 975 724,5 28. Lubartów Z. G. K. w Lubartowie Nowodwór 3,44 183 9 34,96 134 689,95 Powiat lubelski 29. Bełżyce Z. G. K. i M. w Bełżycach Bełżyce 1,7 48 21 1 183,4 26 881,72 3. Bychawa Bychawskie Przeds. Komunalne w Bychawie Zdrapy 3,2 23 2 73,42 24 146,29 31. Jabłonna U. G. w Jabłonnej Tuszów,6 15 141,96 2 37,88 32. Wysokie U. G. w Wysokim Wysokie,58 23 1 161,2 3 852,59 33. Zakrzew U. G. w Zakrzewie Zakrzew *,99 5 175 Składowisko nie przyjmowało odpadów w 212 r. (w trakcie wydawania decyzji) Powiat łęczyński 34. Łęczna P. G. K. i M. w Łęcznej Kolonia Stara Wieś 3,2 83 46 8 195,42 111 66,51 35. Ludwin U. G. w Ludwinie Kolonia Dratów 2,61 47 7 23,4 17 864,62 Powiat łukowski 36. Adamów Z. G. K. w Adamowie Adamów 1,87 54 53,6 6 771,7 37. Krzywda Z. K. w Krzywdzie Krzywda 2,52 118 242,39 718,26 38. Łuków P. U. i I. K. w Łukowie Łuków 17,5 34 5 27,5 11 847,75 39. Stoczek Łukowski M. Z. G. K. w Stoczku Łukowskim Stoczek Łukowski 3,6 64 1 59,3 12 326,88 4. Wola Mysłowska U. G. w Woli Mysłowskiej Wola Mysłowska,9 16 1 296,44 2 62,1 41. Stanin Z. G. K. w Staninie Niedźwiadka,83 48 29 34,9 2 71,1 Powiat opolski 42. Opole Lubelskie Z. G. K. i M. w Opolu Lubelskim Ożarów 2,7 115 75 2 515,17 24 78,9 43. Poniatowa P. G. K. i M. w Poniatowej Poniatowa Wieś 4,7 241 157 2 556,8 46 478,22 44. Wilków U. G. w Wilkowie Rogów 2,3 31 32,8 11 788,13 Powiat parczewski 45. Dębowa Kłoda Pomocnicze Gospod. U. G. w Dębowej Kłodzie Lubiczyn 3,52 36 27 2 639,49 9 37,53 Ogółem Powiat puławski 22,54 1 25 82 245 56,4 4 71 738,77 46. Puławy M. P. W. i K. WODOCIĄGI PUŁAW- SKIE w Puławach Puławy 3,17 2 16 714,16 16 661,83 47. Kazimierz Dolny M. Z. K. w Kazimierzu Dolnym Dąbrówka,39 1 693 1 433,6 11 272,89 48. Baranów U. G. w Baranowie Baranów 1,34 11 5 57, 5 399,5 49. Kurów U. G. w Kurowie Szumów 2,84 91 8 8 614,9 147 415,17 Powiat rycki 5. Ryki P. G. K. i M. w Rykach Ryki,8 8 2 96,7 72 28,2 51. Stężyca U. G. w Stężycy Brzeźce 3,8 54 4 5 355,3 18 576,57 Powiat świdnicki 52. Trawniki U. G. w Trawnikach Dorohucza,85 41 5 1 472,9 4 21,6 Powiat tomaszowski 53. Jarczów U. G. w Jarczowie Wereszczyca 1,4 13 4 186,9 1 8,4 54. Łaszczów U. G. w Łaszczowie Zimno 1,3 12 434,4 3 429,4 92
odpady Tabela 3 c.d.. Wykaz składowisk odpadów komunalnych w 212 r. w województwie lubelskim (źródło: WIOŚ) Lp. Gmina Nazwa przedsiębiorstwa eksploatującego Miejscowość Powierzchnia składowiska [ha] Pojemność składowiska [m 3 ] Ilość złożona w 212 r. [Mg] Ilość odpadów nagromadzona do końca 212 r. [Mg] 55. Rachanie U. G. w Rachaniach Grodysławice 1, 3 23 43, 5 38,9 56. Susiec G. Z. U. K. w Suścu Susiec,3 15 67 485,5 7 916,9 57. Tarnawatka U. G. w Tarnawatce Tarnawatka 1,6 12 7 216,5 3 55,2 58. Telatyn U. G. w Telatynie Telatyn,5 18 292,2 2 385,3 59. Ulhówek G. Z. U. K. w Ulhówku Dyniska 2,67 8 52 165,8 1 341,5 Powiat włodawski 6. Włodawa M. P. G. K. w Włodawie Włodawa ** 8,35 65 4 233,7 11 467, Powiat zamojski 61. Skierbieszów P. G. K. Sp. z o.o w Zamościu Dębowiec 11,94 1 15 25 33,9 793 948,3 62. Krasnobród Z. G. K. w Krasnobrodzie Grabnik 1,4 34 248 458,9 5 392,6 Ogółem 187,5 9 387 522 239 689,9 4 528 716,7 * składowisko w trakcie postępowania o wydanie zezwolenia na unieszkodliwianie odpadów ** nowa niecka, eksploatacja rozpoczęta w 211 r. Jak co roku najwięcej odpadów składowano na składowiskach w pięciu powiatach, wśród których przoduje powiat lubartowski kumuluje on ponad 35% ogólnej ilości odpadów złożonych w województwie (wykres 8). [Mg] 9 8 7 6 5 4 3 2 1 bialski biłgorajski chełmski hrubieszowski janowski krasnostawski kraśnicki lubartowski lubelski łęczyński łukowski opolski parczewski puławski rycki świdnicki tomaszowski włodawski zamojski Wykres 8. Odpady złożone na składowiskach wg powiatów w 212 r. (źródło: WIOŚ) Jak wynika z tabeli 4 bilans odpadów komunalnych składowanych na składowiskach w latach 2-212 wykazuje tendencję malejącą. Wynika to z nowych regulacji prawnych, które kładą główny nacisk na zapobieganie i minimalizacje powstawania odpadów. Według danych zgromadzonych przez GUS w 211 r. zebrano ogółem 345 347,1 Mg odpadów komunalnych, co stanowi ok. 3,5% ogólnej masy odpadów zebranych w kraju. W 211 r. w województwie niewiele zmienił się wskaźnik odpadów komunalnych zebranych w przeliczeniu na jednego mieszkańca i wynosił 159 kg, natomiast w Polsce przypadało 255 kg odpadów na mieszkańca. Również ilość odpadów zebranych selektywnie utrzymuje się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym i wyniosła 9,3% wszystkich zebranych odpadów komunalnych w województwie (wykres 9). 1% 98% 96% 94% 92% 9% 88% 86% 23 24 25 26 27 28 29 21 211 rok zebrane bez wyselekcjonowania zebrane selektywnie Wykres 9. Odpady zebrane selektywnie w ogólnej masie odpadów komunalnych w latach 23-211 w województwie lubelskim (źródło: GUS) Tabela 4. Odpady komunalne składowane na składowiskach w latach 2-212 w woj. lubelskim Rok 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 [tys. Mg] 488,2 418,1 334,9 297,2 294,7 29,2 33,5 326,2 315, 299,8 277,6 245,1 239,7 93
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 212 roku Spośród wysegregowanych odpadów największy procent stanowiły: szkło 31,3%, papier i tektura 19,2%, odpady biodegradowalne 18,6% oraz tworzywa sztuczne 16,2% (wykres 1). 3,2% 18,6% 2,4% 16,2% papier i tektura szkło tworzywa sztuczne tekstylia wielkogabarytowe 4,9% 4,%,2% 19,2% 31,3% metale zyżyty sprzęt elektryczny i elektroniczny biodegradowalne pozostałe Wykres 1. Procentowy udział odpadów komunalnych zebranych selektywnie w województwie lubelskim w 211 r. (źródło: GUS) Do działań, które przyczyniły się w ostatnich latach do poprawy gospodarki odpadami należy między innymi wyłączanie z eksploatacji składowisk nie spełniających wymagań w zakresie ochrony środowiska. W latach 21-212 w wyniku postępowań administracyjnych wyłączono z eksploatacji łącznie 73 składowiska, na których deponowano odpady komunalne, tj. ponad 5% składowisk funkcjonujących w 21 roku. W roku 212 zakończyły eksploatację 2 składowiska. Gminy sukcesywnie przystępują do rekultywacji zamkniętych składowisk. Spośród aktualnie eksploatowanych składowisk w województwie tylko 1 nie spełniało wymagań technicznych, z tego powodu wstrzymano przyjmowanie odpadów w 212 r. do czasu uzyskania pozwolenia. Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego zakłada budowę instalacji regionalnych zagospodarowania odpadów obsługujących regiony gospodarowania odpadami. Na obszarze województwa wyznaczono 9 takich regionów, uwzględniono przy tym także wykazy gmin, które mają być obsługiwane przez te instalacje: 1. Biała Podlaska obejmuje 21 gmin, posiada 6 czynnych składowisk i 1 ZZO w Białej Podlaskiej, 3 sortownie, w realizacji jest 1 kompostownia. 2. Centralno Wschodni obejmuje 32 gminy, eksploatuje 8 składowisk, 2 ZZO w Wincentowie i Włodawie (1 planowany w Łęcznej), 3 linie do segregacji odpadów, 1 kompostownię. 3. Centralny obejmuje 14 gmin, posiada 2 czynne składowiska, 7 sortowni, i 3 kompostownie. 4. Chełm obejmuje 19 gmin, eksploatuje 4 składowiska, posiada 1 ZPOK w Chełmie, 1 linię do sortowania, 1 kompostownię. 5. Południowo Zachodni obejmuje 33 gminy, posiada 11 czynnych składowisk, 1 ZZO w Kraśniku, 2 sortownie i 1 kompostownię. 6. Południowy obejmuje 37 gmin, eksploatuje 16 składowisk, w realizacji są 2 ZZO w Biłgoraju i m. Mircze, posiada: 4 sortownie, 1 kompostownię. 7. Północno Zachodni obejmuje 22 gminy, w realizacji ZZO w Radzyniu Podlaskim, posiada 6 czynnych składowisk, 2 sortownie i 1 kompostownię. 8. Puławy obejmuje 21 gmin, posiada 7 eksploatowanych składowisk, 1 ZUK w Puławach, 2 linie do sortowania odp. i 2 kompostownie. 9. Zamość obejmuje 14 gmin, 1 czynne składowisko, w 213 r. zostanie uruchomiony RZZO w Dębowcu, w trakcie realizacji są: 1 sortownia i 1 kompostownia. Docelowo w regionach funkcjonować będzie co najmniej jedna instalacja regionalna. Podejmowane działania zmierzające do poprawy gospodarki odpadami przyniosły widoczne efekty. W okresie dwunastu lat w województwie lubelskim zamknięto ponad 5% składowisk nie spełniających wymagań środowiskowych, zredukowano też o 5% ilość odpadów składowanych, wprowadzono regionalizację gospodarki odpadami, w realizacji są instalacje do zagospodarowania odpadów. Fot. PGO Sp. z o.o. w Chełmie 94
odpady Konstantynów Janów Podl. Leœna Podl. Rokitno Terespol Stoczek ukowski Wola Mys³owska K³oczew Stanin Krzywda Adamów 5x uków Wojcieszków Serokomla Ulan-Majorat Trzebieszów Borki K¹kolewnica Wschodnia Radzyñ Podlaski Czemierniki Miêdzyrzec Podl. Drelów Wohyñ Bia³a Podlaska Komarówka Podlaska Milanów Jab³oñ omazy Rossosz Wisznice Podedwórze Zalesie Sosnówka Piszczac Tuczna Kodeñ S³awatycze Hanna Legenda: Stê yca Dêblin Wilków aziska Ryki Pu³awy Janowiec Józefów Kazimierz D. Opole Lub. Annopol Nowodwór U³ê Baranów yrzyn Jeziorzany Michów Abramów W¹wolnica Na³êczów Kraœnik Kock Koñskowola Kurów Markuszów Garbów Karczmiska Poniatowa Dzierzkowice Goœcieradów Skladowisko eksploatowane Skladowisko odpadów azbestowych Kompostownia Linia do segregacji odpadów Zak³ad Zagospodarowania Odpadów Chodel Urzêdów Wojciechów Be³ yce Trzydnik Du y Borzechów Firlej Kamionka Jastków Konopnica Niedrzwica Du a Wilko³az Szastarka Janów Lub. Ostrówek Lubartów Niemce Lublin Strzy ewice Zakrzówek 3x G³usk Bychawa Potok Wielki Modliborzyce Godziszów 7x Siemieñ NiedŸwiada Serniki Wólka Jab³onna Œwidnik Bi³goraj Parczew êczna Dêbowa K³oda Ostrów Lub. Uœcimów Spiczyn Krzczonów Wysokie Me³giew Piaski Ludwin Milejów Rybaczewice ó³kiewka Puchaczów Trawniki Fajs³awice Gorzków Batorz Zakrzew Rudnik Dzwola Potok Górny Turobin Chrzanów Goraj Frampol Biszcza Radecznica Ksiê pol Tereszpol Su³ów Sosnowica 3x Aleksandrów Urszulin Cyców opiennik Górny Siedliszcze Rejowiec F. Krasnystaw Nielisz Szczebrzeszyn Zwierzyniec ukowa Izbica Wyryki Stary Brus Hañsk Wierzbica Stary Zamoœæ Rejowiec Siennica Ró ana Kraœniczyn Zamoœæ Józefów Adamów Krasnobród Susiec W³odawa Sawin Che³m Skierbieszów Sitno abunie Wola Uhruska Leœniowice Krynice Tarnawatka Wojs³awice Ruda Huta Kamieñ Grabowiec Mi¹czyn Komarów Osada Tomaszów Lub. Be³ ec Rachanie Jarczów Lubycza Królewska mudÿ Dorohusk Uchanie Bia³opole Trzeszczany Tyszowce Werbkowice aszczów Dubienka Hrubieszów Mircze Telatyn Ulhówek Horod³o Do³hobyczów Stacja demonta u pojazdów Tarnogród Obsza Mapa 12. Lokalizacja składowisk odpadów komunalnych i innych instalacji na terenie woj. lubelskiego (źródło:wioś) 95