SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH INSTALACJE ELEKTRYCZNE cz III/II LINIE KABLOWE NN I STEROWNICZE DLA STACJI UZDATNIANIA WODY, HYDROFORNI POŚREDNIEJ, ZADANIA - BUDOWA UJĘĆ WODY POWIERZCHNIOWEJ I STACJI UZDATNIANIA WODY DLA WODOCIĄGU LOKALNEGO POŁOM DUśY- LEKSANDROWA -nr kodu CPV 45.31.00.00-9 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA L.p. Wyszczególnienie Nr. strony Strona tytułowa 1 1. Wstęp 1.1. Przedmiar Specyfikacji 1.2. Zakres stosowania Specyfikacji 1.3. Pojęcia podstawowe 1.4. Zakres robót objętych Specyfikacją 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót 2 2 2 2 3 3 2. Materiały 2.1. Ogólne wymagania 2.2. Materiały podstawowe 3. Sprzęt 3.1. Ogólne wymagania 3.2. Sprzęt do wykonywania linii kablowych 4. Transport i składowanie materiałów 4.1. Wymagania ogólne 4.2. Transport materiałów 5. Wykonanie robót 5.1. Ogólne zasady wykonywania robót 5.2. Budowa linii kablowych 5.3. Oznaczenia linii kablowych 6. Kontrola jakości i odbioru robót 6.1. Ogólne zasady kontroli 6.2. Badania przed przystąpieniem do robót 7. Obmiar robót 15 8. Odbiór robót 15 9. Podstawa płatności 15 10. Przepisy związane 15 3 3 4 4 4 5 5 5 5 5 5 6 12 13 13 13 1
1.0. Dane ogólne 1.1.Przedmiot specyfikacji. Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania techniczne dotyczące wykonania i odbioru robót kablowych linii n/ n zasilania zalicznikowego i kabli sterowniczych przy realizacji projektu pn Projekt ujęć wody i SUW dla wodociągu lokalnego Połom DuŜy - Leksandrowa" 1.2. Zakres stosowania Specyfikacji Specyfikacja Techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3. Pojęcia podstawowe Linia kablowa - kabel wieloŝyłowy lub wiązka kabli jednoŝyłowych w układzie wielofazowym albo kilka kabli jedno- lub wieloŝyłowych połączonych równolegle, łącznie z osprzętem, ułoŝonych na wspólnej trasie i łączące zaciski tych samych dwóch urządzeń elektrycznych jedno- lub wielofazowych. Trasa kablowa - pas terenu, w którym ułoŝone są jedna lub więcej linii kablowych. Napięcie znamionowe linii - napięcie międzyprzewodowe, na które linia kablowa została zbudowana. Osprzęt linii kablowej - zbiór elementów przeznaczonych do łączenia, rozgałęzienia lub zakończenia kabli. Osłona kabla - konstrukcja przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego. Przykrycie - osłona ułoŝona nad kablem, w celu ochrony przed mechanicznym uszkodzeniem Przegroda - osłona ułoŝona wzdłuŝ kabla w celu oddzielenia go od sąsiedniego kabla lub innych urządzeń SkrzyŜowanie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym jakakolwiek część rzutu poziomego linii kablowej przecina lub pokrywa jakąkolwiek część rzutu poziomego innej linii kablowej lub innego urządzenia podziemnego ZbliŜenie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym odległość między linią kablową, urządzeniem podziemnym lub drogą komunikacyjną itp. jest mniejsza niŝ odległość dopuszczalna dla danych warunków układania bez stosowania przegród lub osłon zabezpieczających i w których nie występuje skrzyŝowanie. Przepust kablowy - konstrukcja o przekroju okrągłym przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi lub działaniem łuku elektrycznego Dodatkowa ochrona przeciwporaŝeniowa - ochrona części przewodzących, dostępnych w wypadku pojawienia się na nich napięcia w warunkach zakłóceniowych Pozostałe określenia są zgodne z normą N SEP-E-004 2
inspektor nadzoru inwestorskiego -jest tym uczestnikiem procesu budowlanego reprezentującym inwestora, do którego naleŝy dbanie o prawidłowe wykonywanie robót budowlanych, kontrolę zgodności wykonywanych robót budowlanych z projektem, przepisami i zasadami wiedzy techniczne kierownik budowy -jest tym uczestnikiem procesu budowlanego, który ma za zadanie czuwać nad prawidłowością wykonywania budowy w zakresie bezpieczeństwa wykonywania robót budowlanych, organizacji ich przebiegu, zabezpieczenia terenu budowy, prowadzeniu dokumentacji budowy, przygotowywania odbiorów, powiadamiania inwestora i inspektora nadzoru inwestorskiego o wszystkich istotnych zdarzeniach, które mają miejsce na kierowanej przez niego budowie, takich jak kontrole, zagroŝenia, nieprawidłowości czy nieprzewidziane utrudnienia. osoba wykwalifikowana - osoba mające stosowne wykształcenie i doświadczenie zapewniające jej unikanie niebezpieczeństw i zapobieganie ryzyku, jakie moŝe stwarzać elektryczność. osoba poinstruowana - osoba odpowiednio poinformowana albo nadzorowana przez osoby wykwalifikowane, w sposób zapewniający jej unikanie niebezpieczeństw i zapobieganie ryzyku, jakie moŝe stwarzać elektryczność osoba postronna - osoba, która nie jest osobą wykwalifikowaną ani osobą poinstruowaną. 1.4. Zakres robót objętych Specyfikacją NaleŜy wykonać następujące linie kablowe i sterownicze: - z szafy sterowniczej w budynku stacji uzdatniania wody ułoŝyć kable nn zasilania zalicznikowego do zestawu pomp oraz kable sterownicze do hydroforni pośredniej i do sond wyłączników Elcluwo - z szafy sterowniczej w budynku hydroforni pośredniej ułoŝyć kable nn zasilania zalicznikowego do zestawu pomp oraz kable sterownicze do stacji uzdatniania wody i do zbiornika wyrównawczego - z tablicy rozdzielczej zbiornika wyrównawczego układać kable sterownicze do hydroforni pośredniej STWIO naleŝy rozpatrywać łącznie z dokumentacją techniczną. STWIO obejmuje cały zakres robót zasadniczych. Wykonawca powinien przewidzieć i wycenić ewentualne prace pomocnicze, konieczne do realizacji prac zasadniczych. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca przed przystąpieniem do wykonywania robót powinien przedstawić do aprobaty InŜyniera program zapewnienia jakości ( PZJ) 2.0. Materiały 2.1. Ogólne wymagania Wszystkie zakupione przez Wykonawcę materiały, dla których normy PN i BN przewidują posiadanie zaświadczenia o jakości lub atestu, powinny być zaopatrzone przez producenta w taki dokument. Inne materiały powinny być wyposaŝone w takie dokumenty na Ŝyczenie Inspektora Nadzoru Wykonawca powinien powiadomić Inspektora Nadzoru o proponowanych źródłach otrzymania materiałów przed rozpoczęciem ich dostawy. 3
JeŜeli Dokumentacja Projektowa, przewidują moŝliwość wariantowego wyboru rodzaju materiału w wykonywanych robotach Wykonawca powinien powiadomić Inspektora Nadzoru o swoim wyborze jak najszybciej jak to moŝliwe przed uŝyciem materiału albo w okresie ustalonym przez Inspektora Nadzoru. W przypadku nie zaakceptowania materiału ze wskazanego źródła Wykonawca powinien przedstawić do akceptacji inspektora nadzoru materiał z innego źródła. Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiału nie moŝe być później zmieniony bez zgody Inspektora Nadzoru. KaŜdy rodzaj robót, w którym znajdują się nie zbadane i nie zaakceptowane materiały Wykonawca wykonuje na własne ryzyko, licząc się z jego nie przyjęciem i niezapłaceniem za wykonaną 2.2. Materiały podstawowe Kable - przy budowie linii kablowych oraz sterowniczych stosować kable zgodnie z dokumentacj ą proj ektową Linie kablowe wykonać zgodnie z norma N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa". Przekrój Ŝył kabli jest dobrany w zaleŝności od dopuszczalnego spadku napięcia i dopuszczalnej temperatury nagrzania kabla przez prądy robocze i zwarciowe wg PN-IEC 60364-5-523: 2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaŝ wyposaŝenia elektrycznego. ObciąŜalność prądowa długotrwała przewodów" oraz skuteczności ochrony przeciwporaŝeniowej. Bębny z kablami naleŝy przechowywać w pomieszczeniach pokrytych dachem, na utwardzonym podłoŝu. Folia - naleŝy stosować do oznaczenia trasy linii kablowych kabli. Zaleca się stosowanie folii kalendrowanej z uplastycznionego PCW o grubości od 0,4 do 0,6 mm, gat. I., Dla ochrony kabli o napięciu znamionowym do 1 kv naleŝy stosować folię koloru niebieskiego. Szerokość folii powinna być taka, aby przykrywała ułoŝone kable, lecz nie węŝsza niŝ 20 cm. Folia powinna spełniać wymagania BN-68/6353-03 [15]. Przepusty kablowe. Przepusty kablowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych z tworzyw sztucznych lub stali, wytrzymałych mechanicznie, chemicznie i odpornych na działanie łuku elektrycznego.. Rury uŝywane na przepusty powinny być dostatecznie wytrzymałe na działanie sił ściskających, z jakimi naleŝy liczyć się w miejscu ich ułoŝenia. Wnętrza ścianek powinny być gładkie lub powleczone warstwą wygładzającą ich powierzchnię, dla ułatwienia przesuwania się kabli. Zaleca się stosowanie na przepusty kablowe rur stalowych lub rur z polichlorku winylu (PCW) o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niŝ 100 mm dla kabli do 1 kv Rury stalowe powinny odpowiadać wymaganiom normy PN-80/H-74219 [12], a rury PCW normy PN-80/89205 [11]. Rury na przepusty kablowe naleŝy przechowywać na utwardzonym placu, w miejscach zabezpieczonych przed działaniem sił mechanicznych. Piasek - do układania kabli w gruncie powinien odpowiadać wymaganiom BN-87/6774-04 [16]. 3.0. Sprzęt 3.1. Ogólne wymagania Wykonawca jest zobowiązany do uŝywania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót, zarówno w miejscu tych robót, jak teŝ przy wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i 4
wyładunku materiałów, sprzętu itp. Sprzęt uŝywany przez Wykonawcę powinien uzyskać akceptację Inspektora Nadzoru. Liczba i wydajność sprzętu powinna gwarantować wykonanie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniach Inspektora w terminie przewidzianym kontraktem. 3.2. Sprzęt do wykonywania linii kablowych Wykonawca przystępujący do wykonywania instalacji elektrycznych wewnętrznych winien wykazać się moŝliwością korzystania z następujących maszyn i sprzętu, gwarantujących właściwą jakość robót: * koparko - spycharka * spawarki transformatorowej * zagęszczarki wibracyjnej spalinowej 4.0. Transport i składowanie materiałów 4.1. Wymagania ogólne Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót. Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, Specyfikacji Technicznej i wskazaniach Inspektora Nadzoru, w terminie przewidzianym umową 4.2. Transport materiałów Wykonawca przystępujący do budowy linii kablowej powinien wykazać się moŝliwością korzystania z następujących środków transportu: - samochodu skrzyniowego, - samochodu dostawczego, lub- przyczepy do przewoŝenia kabli - samochodu samowyładowczego - ciągnika kołowego. Na środkach transportu przewoŝone materiały powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem i układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez ich wytwórcę. 5.0. Wykonanie robót 5.1. Ogólne zasady wykonywania robót 5.1.1. Ustanowienie kierownika budowy (robót). 1. Inwestor nie będący osobą fizyczną jest obowiązany do ustanowienia kierownika budowy dla wykonania lub przebudowy budynków, obiektów inŝynierskich oraz stałych instalacji związanych z budynkami i obiektami inŝynierskimi. Ustanowienie kierownika budowy w przypadku inwestycji dokonywanych przez osoby fizyczne jest wymagane dla budów, dla których konieczne jest uzyskanie zezwolenia na ich prowadzenie. 2. W przypadku gdy na budowie występują instalacyjne roboty budowlano - montaŝowe dla ich prowadzenia ustanawia się kierownika robót o odpowiednich kwalifikacjach w danej specjalności robót, w tym i dla robót elektrycznych instalacyjno - montaŝowych. 3. Kierownik budowy (robót) powinien wpisać w dzienniku budowy (robót) oświadczenie o podjęciu swej funkcji. 5.1.2. Prowadzenie dziennika budowy (robót) 1. Przy wykonywaniu, dla których wymagane jest ustanowienie kierownika budowy (robót) jak podano wyŝej, obowiązkowe jest prowadzenie dziennika budowy (robót). W przypadku niezaleŝnego, bezpośredniego wykonawstwa robót elektrycznych dziennik 5
robót jest równoznaczny z dziennikiem budowy. Dziennik ten po zakończeniu robót naleŝy dołączyć do dziennika budowy danego obiektu. 2. Dziennik budowy (robót) jest przeznaczony do zapisu przebiegu robót i wydarzeń na budowie oraz okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót. Dziennik budowy stanowi urzędowy dokument i jest wydawany przez właściwy organ administracji państwowej. W odniesieniu do obiektów sieciowych lub liniowych podzielonych na odpowiednie odcinki robót jest dopuszczalne prowadzenie dziennika budowy dla poszczególnych, wyraźnie oznaczonych odcinków robót. 3. Zapisy w dzienniku budowy (robót) powinny być dokonywane na bieŝąco i chronologicznie. KaŜdy zapis powinien być opatrzony datą i podpisem osoby dokonującej zapisu z podaniem imienia i nazwiska, stanowiska słuŝbowego oraz nazwy reprezentowanej instytucji. Z kaŝdym zapisem powinna być zaznajomiona kompetentna osobo, której zapis dotyczy, co powinno być potwierdzone podpisem tej osoby. 4. Prawo do dokonywania zapisów w dzienniku budowy (robót) przysługuje kierownikom budowy i kierownikom robót oraz następującym osobom, w granicach ich kompetencji określonej aktualnymi przepisami: - pracownikom właściwych organów państwowego nadzoru budowlanego oraz innych organów, w zakresie ich uprawnień i obowiązków w przestrzeganiu przepisów na budowie, - maj strom, -upowaŝnionym przedstawicielom inwestora i osobom pełniącym nadzór autorski, - pracownikom kontroli technicznej wykonawcy, - pracownikom słuŝby bhp, - przedstawicielom organów nadrzędnych i inspekcyjnych inwestora i wykonawcy, - osobom wchodzącym w skład personelu wykonawcy na budowie(nie wymienionych wyŝej), ale tylko w zakresie bezpieczeństwa wykonywania robót. 5. Za prawidłowe prowadzenie dziennika budowy (robót) i jego przechowywanie odpowiedzialny jest kierownik budowy (robót), a przy wykonywaniu robót systemem gospodarczym - osoba kierująca robotami lub prowadząca z ramienia inwestora. 6. Przez cały czas prowadzenia robót naleŝy przechowywać dokumenty stanowiące podstawę ich wykonania oraz udostępnić te dokumenty i dziennik budowy uprawnionym organom. 5.1.3. Odbiór frontu robót 1. Przed rozpoczęciem robót wykonawca powinien zapoznać się z terenem, gdzie będą prowadzone roboty oraz stwierdzić odpowiednie przygotowanie frontu robót. 2. Odbiór frontu robót przez wykonawcę od zleceniodawcy powinien być dokonany komisyjnie z udziałem zainteresowanych stron i udokumentowany spisaniem protokołu. 3. Przy przekazywaniu frontu robót zleceniodawca jest obowiązany dostarczyć wykonawcy plan urządzeń podziemnych znajdujących się na terenie robót, lub złoŝyć pisemne oświadczenie, Ŝe w danym terenie nie ma Ŝadnych urządzeń podziemnych. 5.2. Budowa linii kablowych 5.2.1. Roboty ziemne związane z wykonywaniem robót elektrycznych. 1. Przed rozpoczęciem robót ziemnych do celów robót elektrycznych na terenie budowy naleŝy uzyskać zezwolenie na prowadzenie robót od Inwestora. 2. Przy prowadzeniu robót ziemnych naleŝy przestrzegać m.in. następujących wymagań: - przed rozpoczęciem robót ziemnych naleŝy dokładnie zapoznać się z dokumentacją, jak równieŝ z dokumentacją znajdujących się w pobliŝu budowli, instalacji, aby w czasie wykonywania robót ziemnych nie spowodować uszkodzenia istniejących instalacji, szczególnie urządzeń elektroenergetycznych 6
- jeśli dokumentacja potwierdzona przez inwestora lub zleceniodawcę nie przewiduje Ŝadnych skrzyŝowań ani zbliŝeń do podziemnych instalacji lub obiektów, a mimo to wykonawca robót elektrycznych podejrzewa istnienie takich skrzyŝowań lub zbliŝeń, naleŝy uzyskać zapis do dziennika budowy zawierający oświadczenie miarodajnego przedstawiciela Inwestora w tym zakresie, - w przypadku skrzyŝowania lub znacznego zbliŝenia wykopu ziemnego do istniejących podziemnych instalacji elektrycznych (kabli), instalacji sanitarnych, sieci gazowych i innych urządzeń podziemnych, sposób wykonania prac zabezpieczających naleŝy uzgodnić z przedstawicielem instytucji eksploatującej te urządzenia i uzyskać odpowiedni zapis w dzienniku budowy. Wykonawca robót ziemnych powinien zabezpieczyć istniejące instalacje pod nadzorem przedstawiciela uŝytkowników tych instalacji. - po wykonaniu zasadniczych robót, ułoŝeniu kabli, ułoŝeniu rur osłonowych itp., naleŝy zasypać wykop gruntem pochodzącym z danego wykopu; w miarę zasypywania wykopu naleŝy nasypywany grunt ubijać warstwami o grubości do 20 cm ubijakiem mechanicznym. Warstwę ubijanego gruntu naleŝy nasypać około 10 cm powyŝej poziomu terenu, pozostały nadmiar gruntu naleŝy usunąć lub równomiernie rozłoŝyć w pobliŝu wykopu. 5.2.2. Rowy pod kable. Rowy pod kable naleŝy wykonywać za pomocą sprzętu mechanicznego lub ręcznie w zaleŝności od warunków terenowych i podziemnego uzbrojenia terenu, po uprzednim wytyczeniu ich tras przez słuŝby geodezyjne. Wymiary poprzeczne rowów uzaleŝnione są od rodzaju kabli i ich ilości układanych w jednej warstwie. Głębokość rowu określona jest głębokością ułoŝenia kabla wg p. 5.2.6 (4) powiększoną o 10 cm, natomiast szerokość dna rowu obliczamy ze wzoru: S = nd + (n-1) a + 20 [cm] gdzie: n - ilość kabli w jednej warstwie, d - suma średnic zewn. Wszystkich kabli w warstwie, a - suma odległości pomiędzy kablami wg tablicy 1. Tablica 1 Odległości między kablami ułoŝonymi w gruncie przy skrzyŝowaniach i zbliŝeniach SkrzyŜowanie lub zbliŝenie Najmniejsza dopuszczalna odległość w cm pionowa przy skrzyŝowa pozioma przy zbliŝeniu niu Kabli elektroenergetycznych na napięcie 15 5* znamionowe do 1 kv z kablami tego samego rodzaju lub sygnalizacyjnymi Kabli sygnalizacyjnych i kabli przeznaczonych do zasilania urządzeń oświetleniowych z kablami tego samego rodzaju Kabli elektroenergetycznych na napięcie znamionowe do 1 kv z kablami elektroenergetycznymi na napięcie znamionowe 1 kv < Un < 30kV 5 mogą się stykać 15 25 7
Kabli elektroenergetycznych na napięcie znamionowe 1 kv < Un< 30kV z kablami tego samego przedziału napięć Kabli róŝnych u uŝytkowników o napięciu znamionowym do 30 kv Kable elektroenergetycznych mufami innych kabli Kable elektroenergetyczne uŝytkowników napięciu znamionowym wyŝszym niŝ 30 kv uŝytkowników kablami tego samego przedziału napięć znamionowych Nie dopuszcza się 10 25 Jak lp. 1-5 50 50 5.2.3. Układanie kabli zasilających 5.2.3.1. Ogólne wymagania: Układanie kabli powinno być wykonane w sposób wykluczający ich uszkodzenie przez zginanie, skręcanie, rozciąganie itp. Ponadto przy układaniu powinny być zachowane środki ostroŝności zapobiegające uszkodzeniu innych kabli lub urządzeń znajdujących się na trasie budowanej linii. Zaleca się stosowanie rolek w przypadku układania kabli o masie większej niŝ 4 kg/m. Rolki powinny być ustawione w takich odległościach od siebie, aby spoczywający na nich kabel nie dotykał podłoŝa. Podczas przechowywania, układania i montaŝu, końce kabla naleŝy zabezpieczyć przed wilgocią oraz wpływami chemicznymi i atmosferycznymi przez: - szczelne zalutowanie powłoki, - nałoŝenie kapturka z tworzywa sztucznego (rodzaju jak izolacja). 2. Temperatura otoczenia i kabla Temperatura otoczenia i kabla przy układaniu nie powinna być niŝsza niŝ: a) 0 C - w przypadku kabli o izolacji i powłoce z tworzyw sztucznych. Zabrania się podgrzewania kabli ogniem. Wzrost temperatury otoczenia kabla na dowolnie małym odcinku trasy linii kablowej powodowany przez sąsiednie źródła ciepła nie powinien przekraczać 5 C 3. Zginanie kabli Przy układaniu kabli moŝna zginać kabel tylko w przypadkach koniecznych, przy czym promień gięcia powinien być moŝliwie duŝy, nie mniejszy niŝ: a) 20-krotna zewnętrzna średnica kabla - w przypadku kabli jednoŝyłowych o izolacji papierowej i o powłoce ołowianej, kabli o izolacji polietylenowej i o powłoce polwinitowej oraz kabli wieloŝyłowych o izolacji papierowej i o powłoce aluminiowej o liczbie Ŝył nie przekraczających 4, 5.2.3.2. Układanie kabli bezpośrednio w gruncie Kabel naleŝy układać na dnie rowu pod kable, jeŝeli grunt jest piaszczysty, w pozostałych przypadkach kabel naleŝy układać na warstwie piasku o grubości co najmniej 10 cm. Nie naleŝy układać kabla bezpośrednio na dnie wykopu kamiennego lub w gruncie, który mógłby uszkodzić kabel, ani bezpośrednio zasypywać takim gruntem. Kabel naleŝy zasypywać warstwą piasku o grubości co najmniej 10 cm, następnie warstwą rodzimego gruntu o grubości co najmniej 15 cm, a następnie przykryć folią z tworzywa sztucznego. Odległość folii od kabla powinna wynosić co najmniej 25 cm. 8
Grunt naleŝy zagęszczać warstwami co najmniej 20 cm. Wskaźnik zagęszczenia gruntu powinien osiągnąć co najmniej 0,85 wg BN-72/8932-01 [14]. Głębokość ułoŝenia kabli w gruncie mierzona od powierzchni gruntu do zewnętrznej powierzchni kabla powinna wynosić nie mniej niŝ: 70 cm - w przypadku kabli o napięciu znamionowym do 1 kv, z wyjątkiem kabli ułoŝonych w gruncie na uŝytkach rolnych, 80 cm - w przypadku kabli o napięciu znamionowym wyŝszym niŝ 1 kv, lecz nie przekraczającym 15 kv, z wyjątkiem kabli ułoŝonych w gruncie na uŝytkach rolnych, 90 cm - w przypadku kabli o napięciu znamionowym do 15 kv ułoŝonych w gruncie na uŝytkach rolnych, 100 cm - w przypadku kabli o napięciu znamionowym wyŝszym niŝ 15 kv. Kable powinny być ułoŝone w rowie linią falistą z zapasem (od 1 do 3% długości wykopu) wystarczającym do skompensowania moŝliwych przesunięć gruntu. Przy mufach zaleca się pozostawić zapas kabli po obu stronach mufy, łącznie nie mniej niŝ: 4 m - w przypadku kabli o izolacji papierowej nasyconej lub z tworzyw sztucznych, o napięciu znamionowym od 15 do 40 kv, 3 m - w przypadku kabli o izolacji papierowej nasyconej lub z tworzyw sztucznych, o napięciu znamionowym od 1 do 10 kv, 1 m - w przypadku kabli o izolacji z tworzyw sztucznych, o napięciu znamionowym 1 kv. 1. SkrzyŜowania i zbliŝenia kabli między sobą SkrzyŜowania kabli między sobą naleŝy wykonywać tak, aby kabel wyŝszego napięcia był zakopany głębiej niŝ kabel niŝszego napięcia, a linia elektroenergetyczne lub sygnalizacyjna głębiej niŝ linia telekomunikacyjna. 2. SkrzyŜowania i zbliŝenia kabli z innymi urządzeniami podziemnymi Zaleca się krzyŝować kable z urządzeniami podziemnymi pod kątem zbliŝonym do 90 i w miarę moŝliwości w najwęŝszym miejscu krzyŝowanego urządzenia. KaŜdy z krzyŝujących się kabli elektroenergetycznych i sygnalizacyjnych ułoŝony bezpośrednio w gruncie powinien być chroniony przed uszkodzeniem w miejscu skrzyŝowania i na długości po 50 cm w obie strony od miejsca skrzyŝowania. Przy skrzyŝowaniu kabli z rurociągami podziemnymi zaleca się układanie kabli nad rurociągami. Tablica 2. Najmniejsze dopuszczalne odległości kabli ułoŝonych w gruncie od innych urządzeń podziemnych Lp. Rodzaj urządzenia podziemnego 1 Rurociągi wodociągowe, ściekowe, cieplne, gazowe z gazami niepalnymi 2. Rurociągi z gazami i cieczami palnymi 3. Zbiorniki z gazami i cieczami palnymi 4. Części podziemne linii napowietrznych (ustój, podpora, Najmniejsza dopuszczalna odległość w cm pionowa przy pozioma przy skrzyŝowaniu zbliŝeniu 25 + średnica 25 + średnica rurociągu rurociągu Uzgodnić z właścicielem rurociągu, lecz nie mniej niŝ w poz. 1j Nie mogą się 200 krzyŝować Nie mogą się 40 9
odciąŝka) krzyŝować 5. Ściany budynków i inne budowle, np. przyczółki z wyjątkiem urządzeń wyszczególnionych w pk. 1,2,3,4 Nie mogą się krzyŝować 6. Skrajna szyna trakcji 100 między osłoną kabla i stopą szyny; 50 miedzy osłoną kabla a dnem rowu odwadniającego 7. Urządzenia ochrony budowli od wyładowań atmosferycznych 50* 250* Wg PN- 86/E-05003/01. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne. * dopuszcza się zmniejszenie odległości podanych w tablicy 2 pod warunkiem zastosowania osłon otaczających i uzgodnienia odstępstwa z uŝytkownikami obiektów. 5.5. SkrzyŜowania i zbliŝenia kabli z drogami Kable powinny się krzyŝować z drogami pod kątem zbliŝonym do 90 i w miarę moŝliwości w jej najwęŝszym miejscu. Przy ułoŝeniu kabla bezpośrednio w gruncie ochrona kabla od urządzeń mechanicznych w miejscach skrzyŝowania z drogą, powinna odpowiadać postanowieniom zawartym w tab. 3. Tablica 3. Długości przepustów kablowych przy skrzyŝowaniu z drogami i rurociągami Rodzaj krzyŝowanego obiektu Długość przepustu na skrzyŝowaniu Rurociąg średnica rurociągu z dodaniem po 50 cm z kaŝdej strony Droga o przekroju ulicznym z krawęŝnikami szerokość jezdni z krawęŝnikami z dodaniem po 50 cm z kaŝdej strony Droga o przekroju szlakowym z rowami odwadniającymi Droga w nasypie szerokość korony drogi i szerokości obu rowów do zewnętrznej krawędzi ich skarpy z dodaniem po 100 cm z kaŝdej strony szerokość korony drogi i szerokość rzutu skarp nasypów z dodaniem po 100 cm z kaŝdej strony od dolnej krawędzi nasypu Najmniejsza odległość pionowa między górną częścią osłony kabla a płaszczyzną jezdni nie powinna być mniejsza niŝ 100 cm. Odległość między górną częścią osłony kabla a dnem rowu odwadniającego powinna wynosić co najmniej 50 cm. Kable naleŝy układać poza pasem drogowym w odległości co najmniej 1 m od jego granicy. 10
4. Wykonanie muf i głowic Łączenie, i zakańczanie kabli naleŝy wykonywać przy uŝyciu muf i głowic kablowych. Mufy i głowice powinny być tak umieszczone, aby nie było utrudnione wykonywanie prac montaŝowych. Miejsca połączeń Ŝył kabli w mufach powinny być izolowane oddzielnie, przy czym rozkład pola elektrycznego w izolacji tych miejsc powinien być zbliŝony do rozkładu pola w kablu. Na izolację miejsc łączenia Ŝył zaleca się stosować materiały izolacyjne o własnościach zbliŝonych do własności izolacji łączonych kabli. Dopuszcza się niewykonywanie oddzielnego izolowania miejsc łączenia Ŝył kabli o napięciu znamionowym nie przekraczającym 1 kv, jeŝeli mufy wykonywane są z Ŝywic samoutwardzalnych. 5. Układanie przepustów kablowych Przepusty kablowe naleŝy wykonywać z rur stalowych lub z PCW o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niŝ 100 mm dla kabli do 1 kv Przepusty kablowe naleŝy układać w miejscach, gdzie kabel naraŝony jest na uszkodzenia mechaniczne. W jednym przepuście powinien być ułoŝony tylko jeden kabel; nie dotyczy to kabli jednoŝyłowych tworzących układ wielofazowy i kabli sygnalizacyjnych. Głębokość umieszczenia przepustów kablowych w gruncie, mierzona od powierzchni terenu do górnej powierzchni rury, powinna wynosić co najmniej 70 cm - w terenie bez nawierzchni i 100 cm od nawierzchni drogi (niwelety) przeznaczonej do ruchu kołowego. W miejscach skrzyŝowań z drogami istniejącymi o konstrukcji nierozbieralnej, przepusty powinny być wykonywane metodą wiercenia poziomego, przewidując przepusty rezerwowe dla umoŝliwienia ułoŝenia kabli dodatkowych lub wymiany kabli uszkodzonych bez rozkopywania dróg. Miejsca wprowadzenia kabli do rur powinny być uszczelnione nasmołowanymi szmatami, sznurami lub pakułami, uniemoŝliwiającymi przedostawanie się do ich wnętrza wody i przed ich zamuleniem. 5.2.3.3. Układanie kabla w rurach. Miejsca wprowadzenia kabla do rur powinny być uszczelnione nasmołowanymi szmatami, sznurami lub pakułami, uniemoŝliwiającymi przedostawanie się do ich wnętrza wody i przed ich zamuleniem. 5.2.3.4. Układanie kabli w budynkach 1. Sposoby układania kabli. Kable w budynkach moŝna układać: a) bezpośrednio przy ścianach i pod sufitami na odpowiednio przygotowanych konstrukcjach nośnych b) w kanałach kablowych, w ścianach, stropach lub pod posadzkami w osłonach lub bez osłon w sposób umoŝliwiający demontaŝ kabli Bezpośrednie wmurowanie kabli w ściany, posadzki lub stropy jest zabronione - w pomieszczeniach ogólnie dostępnych kable ułoŝone na wysokości do 2,5 m powinny być chronione do tej wysokości na całej długości osłoną zamkniętą w postaci rury stalowej 2. Wprowadzanie kabli do budynków Kabel przy wprowadzeniu do budynku powinien być zabezpieczony przed uszkodzeniami mechanicznymi osłoną otaczającą o średnicy wewnętrznej większej o co najmniej 50% od średnicy zewnętrznej kabla. Osłony otaczające powinny przechodzić przez całą grubość fundamentu lub ściany budynku ze spadkiem w kierunku zewnętrznym. Miejsce wprowadzenia kabla do budynku naleŝy zabezpieczyć przed przedostawaniem się wody do wnętrza budynku. 11
3. Przejścia kabli przez ściany i stropy. Przejścia kabli przez ściany i stropy naleŝy uszczelnić materiałem niepalnym o odporności ogniowej nie mniejszej niŝ pomieszczenie, w którym zostało zastosowane. W przypadku przejścia kabli przez ściany lub stropy oddzielające pomieszczenia wilgotne, otwory przepustowe naleŝy wypełnić materiałem odpornym na wilgoć. JeŜeli trasa kabla przechodzi przez ściany lub stropy ognioodporne, to konstrukcje wsporcze naleŝy zakończyć z kaŝdej strony w odległości co najmniej 10 cm od ściany lub stropu. 4. Odległości miedzy kablami ułoŝonymi w budynkach Odległość między kablami elektroenergetycznymi o ty samym napięciu powinna być nie mniejsza niŝ: a) średnica zewnętrzna ułoŝonego obok kabla o większej średnicy b) odległość między kablem elektroenergetycznym a sterowniczym (sygnalizacyjnym) powinna być nie mniejsze niŝ 15 cm 5. SkrzyŜowania kabli z innymi kablami i przewodami Odległość między krzyŝującymi się kablami i przewodami izolowanymi powinna wynosić co najmniej 5 cm 6. Odległości kabli od rurociągów w budynkach Najmniejsze dopuszczalne odległości kabli elektroenergetycznych i sygnalizacyjnych od rurociągów w budynkach podano w tablicy nr 4 Tablica 4 - odległości kabli od rurociągów Lp Rodzaj rurociągu 1. Rurociągi powietrza spręŝonego, wentylacyjne, wodociągowe, gazów palnych o ciśnieniu 0,04 MPa Najmniejsza dopuszczalna odległość od rurociągów (cm) Nie Wymagających wymagających okresowej okresowej konserwacji konserwacji 20 100 2. Rurociągi cieplne izolowane wodne i parowe 50 100 3. Rurociągi cieplne nieizolowane wodne i parowe 120 120 4. Rurociągi z cieczami palnymi 100 150 5. Inne urządzenia technologiczne 100 150 * Odcinki rurociągów z zaworami, zasuwami itp. armaturą naleŝy uwaŝać za wymagające okresowej konserwacji. JeŜeli zachowanie tych odległości z uzasadnionych przyczyn jest niemoŝliwe, to kable naleŝy chronić przed uszkodzeniami mechanicznymi osłonami otaczającymi na całej długości skrzyŝowania lub zbliŝenia dodając co najmniej po 50 cm z kaŝdej strony, a w przypadku rurociągów z płynami palnymi co najmniej 100 cm. 5.3. Oznaczenie linii kablowych Kable ułoŝone w gruncie powinny być zaopatrzone na całej długości w trwałe oznaczniki (np. opaski kablowe typu OK. [18]) rozmieszczone w odstępach nie większych niŝ 10 m oraz przy mufach i miejscach charakterystycznych, np. przy skrzyŝowaniach. 12
Kable ułoŝone w powietrzu powinny być zaopatrzone w trwałe oznaczniki przy głowicach oraz w takich miejscach i w takich odstępach, aby rozróŝnienie kabla nie nastręczało trudności. Na oznacznikach powinny znajdować się trwałe napisy zawierające: - symbol i numer ewidencyjny linii, - oznaczenie kabla, - znak uŝytkownika kabla, - znak fazy (przy kablach jednoŝyłowych), - rok ułoŝenia kabla. Trasa kabli ułoŝonych w gruncie na terenach niezabudowanych z dala od charakterystycznych stałych punktów terenu, powinna być oznaczona trwałymi oznacznikami trasy, np. słupkami betonowymi typu SD [19] wkopanymi w grunt, w sposób nie utrudniający komunikacji. Na oznacznikach trasy naleŝy umieścić trwały napis w postaci ogólnego symbolu kabla K". Na prostej trasie kabla oznaczniki powinny być umieszczone w odstępach około 100 m, ponadto naleŝy je umieszczać w miejscach zmiany kierunku kabla i w miejscach skrzyŝowań lub zbliŝeń. Oznaczniki trasy kabli układanych w gruncie na uŝytkach rolnych naleŝy umieszczać tak, aby nie utrudniały prac rolnych i stosować takie oznaczniki, które umoŝliwią łatwe i jednoznaczne określenie przebiegu trasy kabla. 6.0. Kontrola jakości robót 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Celem kontroli jest stwierdzenie osiągnięcia załoŝonej jakości wykonywanych robót przy budowie linii kablowej oświetlenia ulicznego.. Wykonawca ma obowiązek wykonania pełnego zakresu badań na budowie w celu wskazania Inspektorowi Nadzoru zgodności dostarczonych materiałów i realizowanych robót z dokumentacją projektową, oraz Specyfikacją Techniczną. Materiały posiadające atest producenta stwierdzający ich pełną zgodność z warunkami podanymi w specyfikacjach, mogą być przez Inspektora Nadzoru dopuszczone do uŝycia bez badań. Przed przystąpieniem do badania, Wykonawca powinien powiadomić Inspektora Nadzoru o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania, Wykonawca przedstawia na piśmie wyniki badań do akceptacji Inspektora Nadzoru. Wykonawca powiadamia pisemnie Inspektora Nadzoru o zakończeniu kaŝdej roboty zanikającej, którą moŝe kontynuować dopiero po stwierdzeniu przez Inspektora i ewentualnie przedstawiciela uŝytkownika - załoŝonej jakości. 6.2. Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót, Wykonawca powinien uzyskać od producentów zaświadczenia o jakości lub atesty stosowanych materiałów. Na Ŝądanie Inspektora Nadzoru, naleŝy dokonać testowania sprzętu posiadającego moŝliwość nastawienia mechanizmów regulacyjnych. W wyniku badań testujących naleŝy przedstawić Inspektorowi świadectwa cechowania. 6.3. Badania w czasie wykonywania robót 6.3.1. Rowy pod kable Po wykonaniu rowów pod kable, sprawdzeniu podlegają wymiary poprzeczne rowu i zgodność ich tras z dokumentacją geodezyjną. Odchyłka trasy rowu od wytyczenia geodezyjnego nie powinna przekraczać 0,5 m. 13
6.3.2. Kable i osprzęt kablowy Sprawdzenie polega na stwierdzeniu ich zgodności z wymaganiami norm przedmiotowych lub dokumentów, według których zostały wykonane, na podstawie atestów, protokółów odbioru albo innych dokumentów. 6.3.3. Układanie kabli W czasie wykonywania i po zakończeniu robót kablowych naleŝy przeprowadzić następujące pomiary: - głębokości zakopania kabla, - grubości podsypki piaskowej nad i pod kablem, - odległości folii ochronnej od kabla, - stopnia zagęszczenia gruntu nad kablem i rozplantowanie nadmiaru gruntu. Pomiary naleŝy wykonywać co 10 m budowanej linii kablowej, a uzyskane wyniki mogą być uznane za dobre, jeŝeli odbiegają od załoŝonych w dokumentacji nie więcej niŝ o 10%. 6.3.4. Sprawdzenie ciągłości Ŝył Sprawdzenie ciągłości Ŝył roboczych i powrotnych oraz zgodności faz naleŝy wykonać przy uŝyciu przyrządów o napięciu nie przekraczającym 24 V. Wynik sprawdzenia naleŝy uznać za dodatni, jeŝeli poszczególne Ŝyły nie mają przerw oraz jeśli poszczególne fazy na obu końcach linii są oznaczone identycznie. 6.3.5. Pomiar rezystancji izolacji Pomiar naleŝy wykonać za pomocą megaomomierza o napięciu nie mniejszym niŝ 2,5 kv, dokonując odczytu po czasie niezbędnym do ustalenia się mierzonej wartości. Wynik naleŝy uznać za dodatni, jeŝeli rezystancja izolacji wynosi co najmniej: - 20 MQ/km - linii wykonanych kablami elektroenergetycznymi o izolacji z papieru nasyconego, o napięciu znamionowym do 1 kv, - 50 MQ/km - linii wykonanych kablami elektroenergetycznymi o izolacji z papieru nasyconego, o napięciu znamionowym wyŝszym niŝ 1 kv oraz kablami elektroenergetycznymi o izolacji z tworzyw sztucznych, - 0,75 dopuszczalnej wartości rezystancji izolacji kabli wykonanych wg PN-76/E-90300 [6]. 6.3.6. Próba napięciowa izolacji Próbie napięciowej izolacji podlegają wszystkie linie kablowe. Dopuszcza się niewykonywanie próby napięciowej izolacji linii wykonanych kablami o napięciu znamionowym do 1 kv. Próbę napięciową naleŝy wykonać prądem stałym lub wyprostowanym. W przypadku linii kablowej o napięciu znamionowym wyŝszym niŝ 1 kv, prąd upływu naleŝy mierzyć oddzielnie dla kaŝdej Ŝyły. Wynik próby napięciowej izolacji naleŝy uznać za dodatni, jeŝeli: - izolacja kaŝdej Ŝyły wytrzyma przez 20 min. bez przeskoku, przebicia i bez objawów przebicia częściowego, napięcie probiercze o wartości równej 0,75 napięcia probierczego kabla wg PN-76/E-90250 [4] i PN-76/E-90300 [6], - wartość prądu upływu dla poszczególnych Ŝył nie przekroczy 300 ja/km i nie wzrasta w czasie ostatnich 4 min. badania; w liniach o długości nie przekraczającej 300 m dopuszcza się wartość prądu upływu 100 ja. 14
6.4. Badania po wykonaniu robót W przypadku zadawalających wyników pomiarów i badań wykonanych przed i w czasie wykonywania robót, na wniosek Wykonawcy, Inspektor Nadzoru moŝe wyrazić zgodę na niewykonywanie badań po wykonaniu robót. 7.0.Obmiar robót Obmiaru robót dokonać naleŝy w oparciu o dokumentację projektową i ewentualnie dodatkowe ustalenia, wynikłe w czasie budowy, akceptowane przez Inspektora Nadzoru. Jednostką obmiarową dla linii kablowej i sterowniczej jest metr. 8.0. Odbiór robót Przy przekazywaniu linii kablowej do eksploatacji, Wykonawca zobowiązany jest dostarczyć Zamawiającemu następujące dokumenty: - proj ektową dokumentację powykonawczą, - geodezyjną dokumentację powykonawczą, - protokóły z dokonanych pomiarów, - protokóły odbioru robót zanikających, - ewentualną ocenę robót wydaną przez zakład energetyczny. 9.0. Podstawa płatności Płatność za metr naleŝy przyjmować zgodnie z obmiarem i oceną jakości uŝytych materiałów i wykonanych robót na podstawie wyników pomiarów i badań kontrolnych. Cena jednostkowa wykonanych robót obejmuje: - roboty przygotowawcze, - oznakowanie robót, - przygotowanie, dostarczenie i wbudowanie materiałów, - odłączenie i demontaŝ kolidującego odcinka linii kablowej, - podłączenie linii do sieci, zgodnie z dokumentacją proj ektową, 10.0. Przepisy związane - dokumentacja projektowa - Aprobaty techniczne - Certyfikaty Jakości - Protokoły z prób i badań - Normy 1. PN -E-01002 Przewody elektryczne. Nazwy i określenia. 2. N SEP- E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa" 3. PN-76/E-90301 Kable elektroenergetyczne z tworzyw termoplastycznych i powłoce polwinitowej na napięcie znamionowe 0,6/1kV 4. PN-76/E-90304 Kable sygnalizacyjne o izolacji z tworzyw termoplastycznych i powłoce polwinitowej na napięcie znamionowe 0,6/1 kv 5. BN-6816353-03 Folia kalandrowana techniczna z uplastycznionego polichlorku winylu 6. BN-87/6774-04 Kruszywa mineralne do nawierzchni drogowych. Piasek. 7. BN-73/3725-16 Znakowanie kabli, przewodów i Ŝył (analogia) 8. BN-74/3233-17 Słupki oznaczeniowe i oznaczeniowo - pomiarowe 15
UWAGA: Ilekroć w niniejszej specyfikacji lub przedmiarze robót podano typ, nazwę materiału lub urządzenia naleŝy przez to rozumieć iŝ naleŝy stosować materiał, typ urządzenia o parametrach nie gorszych niŝ określono w niniejsze specyfikacji lub przedmiarze. UWAGA: Zbiornik wyrównawczy V100m 3 z przepompownią w m. Połom DuŜy o którym mowa w niniejszej specyfikacji będzie wykonywany w kolejnym etapie wodociągowania. 16