Geologic. ul. B. Chrobrego Rybnik. Tomasz Miłowski. Data wykonania: styczeń 2016 r Rybnik, Strzelecka 78

44-203 Rybnik, Strzelecka 78 Geologic Tel: 502773557 email: geologic1@wp.pl PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA CZĘŚCI MIASTA RYBNIKA OBEJMUJĄCEJ CZTERY TERENY W REJONIE ULIC POD LASEM, CZECHA I NIEMCEWICZA (MPZP 25) Zleceniodawca: Autor: Urząd Miasta Rybnik ul. B. Chrobrego 2 44-200 Rybnik Tomasz Miłowski Data wykonania: styczeń 2016 r. Geologic Tomasz Miłowski - ochrona środowiska, doradztwo prawne, konsulting; ul. Strzelecka 78, 44-203 Rybnik; tel: 502773557, email: geologic1@wp.pl; nip: 642-283-41-91, REGON: 241759860

SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE...4 1.1 CEL, ZAKRES PRACY, POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI...4 1.2 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY...6 1.3 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU...6 1.4 USTALENIA I GŁÓWNE CELE PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO...6 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA...9 2.1 POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE...9 2.2 BUDOWA GEOLOGICZNA...9 2.3 WODY POWIERZCHNIOWE... 10 2.4 WODY PODZIEMNE... 10 2.5 KLIMAT... 11 2.6 POWIERZCHNIA ZIEMI... 11 2.6.1 UKSZTAŁTOWANIE TERENU, ZAGROŻENIE OSUWISKOWE... 11 2.6.2 GLEBY... 12 2.7 ZASOBY NATURALNE... 13 2.8 PRZYRODA OŻYWIONA... 13 2.9 OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004... 13 2.10 KRAJOBRAZ... 14 2.11 ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH... 14 3. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ PLANU14 4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY... 14 5. SKUTKI DLA ŚRODOWISKA WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI USTALEŃ PLANU... 15 5.1 WPŁYW NA WODY POWIERZCHNIOWE... 15 5.2 WPŁYW NA WODY PODZIEMNE... 15 5.3 WPŁYW NA KLIMAT... 15 5.4 POWIERZCHNIA ZIEMI... 16 5.5.1 WPŁYW NA UKSZTAŁTOWANIE TERENU... 16 5.5.2 WPŁYW NA GLEBY... 16 5.6 WPŁYW NA ZASOBY NATURALNE... 16 5.7 WPŁYW NA PRZYRODĘ OŻYWIONĄ... 16 5.8 WPŁYW NA OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004... 16 Geologic Tomasz Miłowski - ochrona środowiska, doradztwo prawne, konsulting; ul. Strzelecka 78, 44-203 Rybnik; tel: 502773557, email: geologic1@wp.pl; nip: 642-283-41-91, REGON: 241759860

5.9 WPŁYW NA KRAJOBRAZ... 17 5.10 WPŁYW NA ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH... 17 5.11 WPŁYW NA WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW... 17 5.11.1 JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO... 17 5.11.2 KLIMAT AKUSTYCZNY... 17 5.11.3 POLA ELEKTROMAGNETYCZNE... 18 5.11.4 GOSPODARKA ODPADAMI... 18 5.11.5 ZAGROŻENIE POWODZIOWE... 18 5.11.6 ZAGROŻENIE OSUWISKOWE... 19 6. PRZEWIDYWANE MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 19 7. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJE PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO... 19 8. MOŻLIWOŚCI ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DLA OBSZARU NATURA 2000... 20 9. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA... 20 10. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM... 22 11. LITERATURA... 24 12. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA... 24 Spis rysunków Rys. 1 Położenie geograficzne analizowanych terenów 3

1. WPROWADZENIE 1.1 CEL, ZAKRES PRACY, POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Rybnik dla czterech terenów: pierwszy z nich położony jest w dzielnicy Zamysłów, drugi i czwarty w dzielnicy Chwałęcice, zaś trzeci w dzielnicy Popielów. Prognoza została wykonana na zlecenie Urzędu Miasta w Rybniku. Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika z przepisu art. 51 ust 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 ze zm.). Podstawowym celem prognozy jest wykazanie, jak określone w planie kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy wpłyną na środowisko i czy, a jeśli tak to w jakim stopniu spowodują powstanie oddziaływań o charakterze znaczącym. Ze względu na dużą złożoność zjawisk przyrodniczych, ograniczony zakres rozpoznania środowiska oraz ogólny charakter dokumentów planistycznych, ocena potencjalnych przekształceń środowiska wynikających z projektowanego przeznaczenia terenu ma formę prognozy. Prognoza nie jest dokumentem rozstrzygającym o słuszności realizacji zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych nowymi ustaleniami planu, a jedynie przedstawia prawdopodobne skutki jakie niesie za sobą realizacja ustaleń planu na poszczególne komponenty środowiska w ich wzajemnym powiązaniu, w szczególności na ekosystemy, krajobraz, a także na ludzi, dobra materialne oraz dobra kultury. Niniejsza prognoza została sporządzona w oparciu o wymogi wynikające z przepisu art. 51 ust 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 ze zm.). Zgodnie z wyżej wymienionym artykułem sporządzana prognoza: a) zawiera - ustalenia i główne cele projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentów miasta Rybnik oraz jego powiązania z innymi dokumentami, - informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, - informacje na temat przewidywanych możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko, - propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego planu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, - streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym, b) określa, analizuje i ocenia - istniejący stan środowiska, 4

- potencjalne zmiany stanu środowiska przy braku realizacji postanowień projektowanego dokumentu, - przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko przy realizacji postanowień projektowanego dokumentu, - istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, - cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby w jakich te cele zostały uwzględnione, c) przedstawia - rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, - możliwości rozwiązań alternatywnych w odniesieniu do obszaru Natura 2000. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu miasta Rybnik powiązany jest z następującymi dokumentami: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego z 2004 r. z póź. zm. Tekst i rysunek Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Rybnika z 2002 r. z póź. zm. (Uchwała Nr 292/XXI/2012 Rady Miasta Rybnik z dnia 24 kwietnia 2012 r.); Obowiązujące na analizowanych terenach miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: Uchwała Nr 782/LI/2014 Rady Miasta Rybnika z dnia 29 października 2014 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części miasta Rybnikaobszar oznaczony symbolem MPZP 10 teren nr 2 Uchwała Nr 781/LI/2014 Rady Miasta Rybnika z dnia 29 października 2014 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części miasta Rybnika - obszary oznaczone symbolem MPZP 15 teren nr 4 Uchwała Nr 706/XLVI/2014 Rady Miasta Rybnika z dnia 28 maja 2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Rybnika dla określonych terenów, w obszarze na wschód od ulicy Wodzisławskiej do ulicy Mikołowskiej MPZP 20 teren nr 3 Uchwała Nr 78/VII /2011 Rady Miasta Rybnika z dnia 23 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia zmian miejscowych planów 5

zagospodarowania przestrzennego miasta Rybnika dla określonych terenów teren nr 1; Opracowanie Ekofizjograficzne dla miasta Rybnika, Pracownia Urbanistyczna w Rybniku, 2003 r., 1.2 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY W celu sporządzenia prognozy przeprowadzono następujące prace: zaznajomiono się z projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w tym z wnioskami do planu, zaznajomiono się z danymi fizjograficznymi oraz innymi dostępnymi opracowaniami sozologicznymi obejmującymi obszar objęty prognozą, dokonano oceny projektu MPZP w odniesieniu do obowiązujących aktów prawnych, w tym przepisów gminnych, przeprowadzono wizję obszaru objętego prognozą w październiku 2015 r., dokonano analizy czynników potencjalnie mogących przynieść negatywne skutki dla środowiska, 1.3 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Rybnik powinny zostać uwzględnione priorytety w zakresie ochrony środowiska wynikające z dokumentów ustanowionych na szczeblu rządowym, samorządowym, porozumień międzynarodowych oraz projektów dokumentów i dyrektyw Unii Europejskiej. Poszczególne dyrektywy, międzynarodowe akty prawne zostały wdrożone do polskiego prawodawstwa i tym samym znalazły swoje odzwierciedlenie w projektowanym dokumencie. Projekt analizowanego dokumentu uwzględnia wytyczne i cele ochrony środowiska przyjęte w wyżej wymienionych dyrektywach i konwencjach, poprzez zamieszczenie zapisów dotyczących różnych aspektów środowiska, zwłaszcza w zakresie jego ochrony. Uzyskano w ten sposób wysoką zgodność z dokumentami planistycznymi różnego szczebla, co pozwala wnioskować, że związane z nimi cele będą osiągane również przez ustalenia funkcjonalne wynikające z projektu planu. Zostało utrzymane założenie strategiczne dokumentów wszystkich poziomów, że celem generalnym rozwoju jest rozwój zrównoważony, przez który należy rozumieć zrównoważony udział wszystkich istotnych czynników ekologicznych, gospodarczych i społecznych. 1.4 USTALENIA I GŁÓWNE CELE PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Na analizowanych terenach obecnie obowiązują już miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, jako że miasto Rybnik posiada całkowite pokrycie obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Zdecydowana 6

większość terenów na których ustala się w projekcie planu urbanizację, posiadała w obowiązującym mpzp podobne przeznaczenia co nadane im w obecnym projekcie planu, a zmiany dotyczą szczegółów i detali zabudowy jak np. przesunięcie linii zabudowy, korekta linii rozgraniczających tereny o różnym przeznaczeniu czy korekta układu drogowego. W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ustalono następujące przeznaczenia terenów: U tereny zabudowy usługowej, P tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, MN tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, ZP tereny zieleni urządzonej, ZR tereny przeznaczone do zalesień, ZL lasy, KDG tereny dróg publicznych klasy drogi głównej, KDZ tereny dróg publicznych klasy drogi zbiorczej, KDL tereny dróg publicznych klasy drogi lokalnej, KDD tereny dróg publicznych klasy drogi dojazdowej, KDX tereny publicznych ciągów pieszojezdnych. Tabela 1 Wskazanie kierunków przekształceń w projekcie mpzp Położenie Bieżące Ustalenie w Ustalenie w l.p. zagospodarowanie obowiązujących mpzp projekcie 2016 r. mpzp 1 Teren nr 1 położony Zabudowa mieszkaniowa Tereny zabudowy Pozostawiono tereny jest w Rybniku, w jednorodzinna oraz mieszkaniowej zabudowy dzielnicy Zamysłów, grunty orne ulokowane jednorodzinnej mieszkaniowej pomiędzy ul. Pod pomiędzy istniejąca jednorodzinnej jak w Lasem i ul. Jarzynową. zabudową obowiązującym Powierzchnia tego planie, dodano terenu to ok. 3,03 ha. przebiegi ciągów pieszojezdnych zgodnie ze stanem faktycznym 2 Teren nr 2 położony W zachodniej części Tereny zabudowy Przeznaczenia jak w jest w dzielnicy budynek szkoły wraz z mieszkaniowej planie Chwałęcice, pomiędzy otoczeniem oraz zakład jednorodzinnej obowiązującym, ul. B. Czecha, ul. Gzelską i ul. Rudzką. Powierzchnia tego terenu to ok. 14,33 ha. produkcyjny. W centralnej części terenu występuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Tereny usług (istniejąca szkoła) Tereny produkcyjne (istniejące) Tereny przeznaczone zmodyfikowano przebieg zabudowy linii 7

W części północno- do zalesień wschodniej znajdują się nieużytkowane grunty orne 3 Teren nr 3 położony Zabudowa mieszkaniowa Tereny ekstensywnej Nieznacznie jest w dzielnicy jednorodzinna oraz zabudowy zmieniono zasięg Popielów, pomiędzy ul. grunty orne ulokowane mieszkaniowej terenów zabudowy J. U. Niemcewicza, a ul. Marklowicką. Powierzchnia tego pomiędzy zabudową istniejąca Tereny ogrodów przydomowych mieszkaniowej. Zmieniono nazewnictwo terenu to ok. 4,6 ha. występujących tu terenów. Tereny ekstensywnej zabudowy mieszkaniowej to obecnie tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, tereny ogrodów przydomowych to obecnie tereny zieleni urządzonej 4 Teren nr 4 położony W północno-zachodniej Tereny usługowe, Tereny zabudowy jest w dzielnicy części terenu znajduje się Tereny zabudowy usługowej na całym Chwałęcice, na teren usługowy, mieszkaniowej terenie południe od ul. B. pozostałą część terenu jednorodzinnej Czecha. Powierzchnia tego terenu to ok. 1,37 ha. zajmują tereny rolne obecnie już nieużytkowane, Tereny dróg klasy dojazdowa przechodzące w ugory. Na części terenu znajdowała się dawniej cegielnia. 8

2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA 2.1 POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE Projektem planu objęte są cztery tereny, które nie są ze sobą wzajemnie powiązane: Teren nr 1 położony jest w Rybniku, w dzielnicy Zamysłów, pomiędzy ul. Pod Lasem i ul. Jarzynową. Powierzchnia tego terenu to ok. 3,03 ha. Teren nr 2 położony jest w dzielnicy Chwałęcice, pomiędzy ul. B. Czecha, ul. Gzelską i ul. Rudzką. Powierzchnia tego terenu to ok. 14,33 ha. Teren nr 3 położony jest w dzielnicy Popielów, pomiędzy ul. J. U. Niemcewicza, a ul. Marklowicką. Powierzchnia tego terenu to ok. 4,6 ha. Teren nr 4 położony jest w dzielnicy Chwałęcice, na południe od ul. B. Czecha. Powierzchnia tego terenu to ok. 1,37 ha. Według podziału na jednostki fizyczno-geograficzne J. Kondrackiego tereny nr 1 i 3 znajdują się w prowincji Wyżyny Polskie (34), podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska (341), makroregionie Wyżyna Śląska (341.1), w obrębie mezoregionu Płaskowyż Rybnicki (341.15). Tereny nr 2 i 4 znajdują się w prowincji Niż Środkowoeuropejski (31), podprowincji Niziny Środkowopolskie (318), makroregionie Nizina Śląska (318.5), w obrębie mezoregionu Kotlina Raciborska (318.59). 2.2 BUDOWA GEOLOGICZNA Na terenie miasta Rybnika głęboko pod utworami trzeciorzędowymi zalegają węglonośne utwory karbonu, które były i są przedmiotem eksploatacji. Geologiczna klasyfikacja zasadniczej części podłoża, to trzeciorzędowe utwory starszego miocenu Ns tworzone przez iły piaszczyste i margliste, piaski, żwiry i łupki ilaste z gipsem i anhydrytem oraz sole kamienne. Na nich zalegają utwory związane głównie ze zlodowaceniem środkowopolskim i północnopolskim. Zgodnie ze Szczegółową Mapa Geologiczną Polski na terenie nr 1 zalegają piaski i żwiry wodnolodowcowe górne fg2qp3 deponowane tu w trakcie zlodowacenia środkowopolskiego. Na terenie nr 2 zalegają piaski i żwiry wodnolodowcowe dolne fg1qp3 deponowane tu w trakcie zlodowacenia środkowopolskiego. Na terenie nr 3 zalegają lessy deponowane tu w trakcie zlodowacenia północnopolskiego Na terenie nr 4, który znajduje się w Chwałęcicach występują na powierzchni utwory trzeciorzędowe. Są to iły plastyczne szaro-żółte z warstwami piasków drobnoziarnistych. 1 Iły te były eksploatowane w licznych gliniankach na terenie Rybnika i okolic. Także na terenie nr 4 do końca lat 80 XX w. funkcjonowała cegielnia i glinianka. Powierzchnia terenów 1-4 jest w dużej mierze przekształcona i zurbanizowana, więc w pierwszej przypowierzchniowej warstwie występują głównie grunty antropogeniczne całkowicie przekształcone. 1 Sarnacka Z. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, 1 : 50 000, ark. Rydułtowy, PIG 1956 9

2.3 WODY POWIERZCHNIOWE Na wszystkich terenach objętych zmianą mpzp brak jest cieków powierzchniowych zarówno w postaci wód płynących, jak i stojących. Nie występują tu również zjawiska powodziowe. 2.4 WODY PODZIEMNE Według Mapy hydrogeologicznej w skali 1:200000 ark. Gliwice tereny nr 1, 3 i 4 położone są w Regionie Przedkarpackim XXII, w podregionie Rybnickim XXII8, zaś teren nr 2 leży w podregionie Przedkarpacko-Śląskim XXII7. Główny poziom użytkowy stanowią tu utwory czwartorzędowe wykształcone jako piaski i żwiry, zalegające na głębokości do 30 m. Na terenach nr 1 i 4 nie wydzielono użytkowych poziomów wodonośnych 2,3. Na terenie nr 2 wydzielono czwartorzędowy poziom wodonośny, zaś na terenie nr 3 poziom w utworach karbońskich. Czwartorzędowe piętro wodonośne budują piaski i żwiry wypełniające dolinę Rudy i związane z nimi poziomy wodonośne. Poziom wodonośny jest przepływowy, odkryty lub częściowo odkryty, a ruch wody odbywa się w ośrodku porowym. Własności hydrogeologiczne kompleksu żwirowo-piaszczystego są korzystne do gromadzenia i przewodzenia wody. Miąższość warstwy wodonośnej wynosi ok. 10 20 m. Mapa Hydrogeologiczna Polski wydziela na analizowanym terenie jednostkę hydrogeologiczną 4abQII w dolinie Rudy. Poziom ten jest bezpośrednio związany z poziomami wodonośnymi rzeki Rudy, dla której wyznaczono jednostkę hydrogeologiczną 1aQIII. Parametry tej jednostki przedstawiono w tabelach poniżej. Piętro wodonośne karbonu 4 budują piaskowce serii mułowcowej, górnośląskiej i paralicznej. Tworzą one odrębne poziomy wodonośne, pozostające ze sobą w więzi hydraulicznej w obszarach sedymentacyjnych wyklinowań utworów nieprzepuszczalnych, w strefach uskokowych i w zasięgu prowadzonych robót górniczych. Tworzą jeden zbiornik karboński o charakterze porowo-szczelinowym, przepływowy, zakryty i częściowo zakryty. Naturalne warunki hydrogeologiczne w wyznaczonym użytkowym poziomie wodonośnym zostały zakłócone na skutek prowadzonej eksploatacji węgla kamiennego w kopalniach Jankowice, Chwałowice, Rymer, Marcel i Rydułtowy-Anna. Górnicza eksploatacja złoża i prowadzone odwodnienie górotworu od przeszło 200 lat, spowodowały przeobrażenia warunków hydrogeologicznych do głębokości 1000 m, w tym obniżenie zwierciadła wody do głębokości 250-310 m. Wody użytkowe z tych poziomów są wypompowywane na powierzchnię szybami kopalń. Maksymalne głębokości wypływu wód użytkowych, dokumentowane w kopalniach, wynoszą od 165 do 310 m. Mapa Hydrogeologiczna Polski wydziela na analizowanym terenie jednostkę hydrogeologiczną 5bcC3I. Tabela 2 Charakterystyka wód podziemnych Nr terenu/jednostka Średnia wydajność studni wierconej Stopień zagrożenia wód Izolacja Jakość wód 2 Chmura A., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rybnik, PIG, Warszawa 1998; 3 Chmura A., Wagner J., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rydułtowy, PIG, Warszawa 2002; 4 Chmura A., Wagner J., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rydułtowy, PIG, Warszawa 2002; 10

hydrogeologiczna 2/4abQII 10-30 Średni obszar o niskiej odporności, ale ograniczonej dostępności Brak izolacji/izolacja słaba IIb jakość średnia woda wymaga uzdatnienia 3/5bC3I <10 Średni obszar o średniej odporności głównego poziomu z ogniskami zanieczyszczeń Tabela 3 Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Izolacja słaba III jakość zła, woda wymaga skomplikowanego uzdatnienia Symbol jednostki hydrogeologicznej i studni Piętro wodonośne Miąższość [m] Współczynnik filtracji [m/24h] Przewodność warstwy wodonośnej [m 2 /24h] Moduł zasobów odnawialnych [m 3 /24h/km 2 ] Moduł zasobów dyspozycyjnych [m 3 /24h/km 2 ] 4abQII Q 24,3 45,9 676 265 212 5bC3I C 20-40 2,0 80 93 93 Według Mapy wstępnej waloryzacji głównych zbiorników wód podziemnych (Skrzypczak [red], 2003), materiałów Państwowej Służby Hydrogeologicznej oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz. U. 2006 nr 126 poz. 878) na wszystkich analizowanych terenach nie wydzielono GZWP. Według podziału Polski na jednolite części wód podziemnych tereny nr 1 i 3 położone są w JCWPd nr 140, zaś tereny nr 2 i 4 znajdują się na granicy JCWPd nr 129. Ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych Na analizowanych terenach nie znajdują się ujęcia wód powierzchniowych lub podziemnych ani ich strefy ochronne. 2.5 KLIMAT Teren miasta Rybnik leży we wschodniej części dzielnicy klimatycznej podsudeckiej XVIII. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi ok. 8,1 o C przy średniej dla stycznia 2,2 o C i średniej dla lipca 18,5 o C. Okres występowania średniej dobowej temperatury powietrza poniżej 0 o C około 65 dni; dla średniej dobowej powyżej 15 o C ponad 100 dni. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych w roku przeciętnym wynosi ok. 744 mm (z wielolecia 1961-86). W roku wilgotnym z tego samego wielolecia zanotowano 1044 mm. Średnia liczba dni w roku z opadem powyżej 0,1 mm wynosi 150-160 dni. Średnia liczba dni z opadem śnieżnym 40-45 dni; średni czas zalegania szaty śnieżnej około 65 dni. Okres wegetacyjny trwa ok. 220 dni. 2.6 POWIERZCHNIA ZIEMI 2.6.1 UKSZTAŁTOWANIE TERENU, ZAGROŻENIE OSUWISKOWE Tereny na których zmieniany jest plan to w zdecydowanej mierze obszary z już istniejącą zabudową, zainwestowane, położone na dogodnych terenach, przeważnie płaskie 11

z brakiem stoków, skarp czy większych przewyższeń, wyjątkiem jest tu jedynie teren nr 4, gdzie w przeszłości funkcjonowała glinianka. Teren nr 1 jest w zasadzie płaski, rzędne terenu wynoszą tu ok. 270 m n.p.m. Teren nr 2 położony jest na szerokim zboczu opadającym delikatnie w stronę doliny Rudy. Rzędne terenu opadają od ul. Gzelskiej w kierunku ul. Rudzkiej. W najwyższym punkcie wysokość wynosi ok. 240 m n.p.m. (rejon ul. Gzelskiej), zaś w najniższym ok. 235 230 m n.p.m. Teren nr 3 położony jest na lokalnym wyniesieniu, rzędne terenu wynoszą tu ok. 285 m n.p.m. Powierzchnia terenu jest w zasadzie płaska. Ukształtowanie terenu nr 4 jest nieco bardziej zróżnicowane. Rzędne w północnej części terenu, w pobliżu ul. B. Czecha wynoszą ok. 243 m n.p.m. W kierunku południowym powierzchnia terenu wznosi się osiągając kulminację w postaci niewielkiego wzgórza w południowej części terenu o wysokości ok. 260 m n.p.m. W zachodniej części terenu znajduje się niewielkie wyrobisko dawnej glinianki. W ostatnim czasie powierzchnia tego terenu jest dość intensywnie przekształcana, m.in. teren glinianki został zrekultywowany, a pozostała część terenu została splantowana. 2.6.2 GLEBY Na analizowanych terenach nie stwierdza się występowania osuwisk. Na terenach 1 3 występują tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wokół których dawniej prowadzone były uprawy polowe. Obecnie duża część z tych terenów jest przekształcona na przydomowe place czy ogrody, choć na terenach 1 i 3 w dalszym ciągu znajduje się kilka pól pozostających w uprawie. Na części terenu nr 2 znajdują się budynki szkoły. Na terenie nr 4 znajdują się budynki usługowe, w części południowej zaś obecnie nie są prowadzone jakiekolwiek uprawy. Tabela 4 Użytkowanie terenu oraz rolnicza przestrzeń produkcyjna na podstawie danych ewidencyjnych Nr terenu Użytki Klasoużytki 1 R grunty orne B tereny mieszkaniowe Grunty rolne klasy RIVa i RIVb (tylko na części terenu) Bp Zurbanizowane tereny niezabudowane Dr - drogi 2 R grunty orne B tereny mieszkaniowe Grunty rolne klasy RIVb i RV (tylko na części terenu) Br użytki rolne zabudowane Bi inne tereny zabudowane Bz tereny rekreacyjno -wypoczynkowe Dr - drogi 3 R grunty orne B tereny mieszkaniowe Grunty rolne klasy RIIIb, RIVa i PsIII (tylko na części terenu) 12

Bp Zurbanizowane tereny niezabudowane Bi inne tereny zabudowane Ps - pastwiska Dr - drogi 4 R grunty orne Tr tereny różne Grunty rolne klasy RV (tylko na części terenu) Bi inne tereny zabudowane Dr - drogi 2.7 ZASOBY NATURALNE Teren nr 2 i 4 położony jest w granicach złoża węgla kamiennego Jejkowice, jest to złoże nieeksploatowane, nie przewiduje się również podjęcia jego eksploatacji w przyszłości. Teren nr 1 znajduje się w granicach złoża Rymer, którego eksploatacja została zaniechana. Teren nr 3 znajduje się w granicach złoża węgla kamiennego Marcel, które jest przedmiotem eksploatacji, utworzono tu obszar i teren górniczy Radlin I. Tabela 4 Złoża kopalin analizowanego terenu ID Midas Kopalina Nr terenu zmiany mpzp Złoże Obszar Górniczy/ Teren górniczy/ Stan zagospodarowania 362 Węgiel kamienny 1 Rymer brak Eksploatacja złoża zaniechana 377 Węgiel kamienny 3 Marcel Radlin I/Radlin I Złoże zagospodarowane 9525 Węgiel kamienny 2, 4 Jejkowice brak Złoże rozpoznane wstępnie 2.8 PRZYRODA OŻYWIONA Tereny nr 1 3 mają podobny charakter. Dominuje tu zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, wśród której rozlokowane są pola uprawne. Pola niekiedy jeszcze pozostają w użytkowaniu, częściowo zaś są przekształcone na przydomowe place, ogrody czy też stanowią nieużytki. Na terenie nr 2 oprócz zabudowy jednorodzinnej znajduje się również budynek szkoły wraz z otoczeniem oraz niewielki zakład produkcyjny. Na terenie nr 4 w części północnej znajduje się teren usługowy (m.in. baza transportowa), część południowa terenu jest obecnie przekształcana na skutek prac ziemnych. W miejscu tym obecnie zwożona jest ziemia, gruz i.t.p. W XX w. znajdowała się tu cegielnia oraz niewielka glinianka, po której już właściwie nie zostały nawet ślady. Na wszystkich analizowanych terenach brak jest wartości przyrodniczych takich jak stanowiska roślin chronionych czy siedliska godne ochrony, są to tereny w dużej mierze zurbanizowane. 2.9 OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 Tereny nr 2 i 4 położone są w granicach parku krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Na terenach nr 1 i 3 brak jest form ochrony przyrody. Tereny nr 1 3 nie były proponowane do objęcia ochroną, natomiast na terenie nr 4 znajdowała się glinianka, która proponowana była do objęcia ochroną w Przewodniku przyrodniczym po Rybniku z 1999 r. Przedmiotem ochrony miało być odsłonięcie utworów 13

trzeciorzędowych. Niestety obecnie teren ten został zdegradowany na skutek różnorodnych prób rekultywacji i glinianka przestała istnieć. Korytarze ekologiczne 5 Analizowane tereny znajdują się poza korytarzami ekologicznymi dla ssaków drapieżnych i dla ssaków kopytnych oraz dla ptaków. 2.10 KRAJOBRAZ Na terenach 1-3 występuje krajobraz podmiejskich dzielnic z zabudową jednorodzinną, brak jest tu cennych elementów krajobrazu. Na terenie nr 4 oraz w jego pobliżu dawniej występował krajobraz rolniczy. Obecnie na skutek różnych zmian i przekształceń tego terenu, w tym zarzucenia funkcji rolnej można mówić o krajobrazie zurbanizowanym. Także i tu brak jest wartościowych elementów środowiska. 2.11 ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH Na terenach objętych planem zlokalizowany jest zabytek ujęty w Gminnej ewidencji zabytków. Jest to krzyż kamienny, prosty fundacji Jana Bochenka z 1874 r., położony w terenie nr 2 przy zbiegu ul. B. Czecha i ul. Rudzkiej. Na terenie nr 2 znajduje się również stanowisko archeologiczne. Nie występują tu inne obiekty o charakterze zabytkowym. 3. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ PLANU Na analizowanym terenie obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (patrz rozdział 1.4), w których to planach ustalono możliwość zurbanizowania tych terenów. W przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu tereny objęte opracowaniem mogłyby zostać przekształcone w sposób bardzo podobny do przewidzianego projektem planu. Stan środowiska na obu terenach uległby więc zmianie w wyniku realizacji zabudowy. 4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY Na analizowanych obszarach nie stwierdza się występowania szczególnych problemów ochrony środowiska związanych z formami ochrony przyrody, ani też innych. 5 Na podstawie: Parusel J. B. [red], Korytarze ekologiczne w województwie Śląskim koncepcja do planu zagospodarowania przestrzennego województwa etap I, CDPGŚ, Katowice, 2007 14

5. SKUTKI DLA ŚRODOWISKA WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI USTALEŃ PLANU 5.1 WPŁYW NA WODY POWIERZCHNIOWE Projekt planu nie wprowadza nowych terenów i sposobów zagospodarowania, które w sposób znaczący mogłyby pogorszyć jakość wód powierzchniowych, a w szczególności takich, które kolidowałyby z istniejącymi stawami czy ciekami, w sposób który powodowałby ich likwidację. Niewątpliwe powstanie nowej zabudowy mieszkaniowej wpłynie na zwiększenie ilości odprowadzanych ścieków, jednak jest to problem marginalny, biorąc pod uwagę fakt niemal całkowitego skanalizowania miasta Rybnik. W celu przeciwdziałania zanieczyszczeniom projekt planu przewiduje: nakaz odprowadzania ścieków do miejskiej kanalizacji sanitarnej i deszczowej, a w przypadku ścieków bytowych także do przydomowych oczyszczalni ścieków, z zastrzeżeniem, że dopuszcza się: a) do czasu zrealizowania kanalizacji sanitarnej odprowadzania ścieków bytowych do bezodpływowych zbiorników na nieczystości ciekłe, b) do czasu zrealizowania kanalizacji deszczowej odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do wód i do ziemi, W związku z ustaleniami projektu planu nie przewiduje się zagrożenia dla wód powierzchniowych. 5.2 WPŁYW NA WODY PODZIEMNE Na części terenów występują użytkowe poziomy wodonośne. Nie przewiduje się szczególnego zagrożenia wód podziemnych. Powstanie nowej zabudowy z niedostatecznie rozwiązanym systemem odprowadzania ścieków może wpłynąć na stan wód podziemnych. Dla ochrony wód podziemnych ważne będą więc ustalenia przedstawione w zakresie gospodarki ściekowej w rozdziale 5.1. Dla ochrony wód podziemnych kluczowe znaczenie mają działania, które wykraczają poza ramy planowania przestrzennego, takie jak egzekwowanie przez gminę podłączeń do sieci kanalizacyjnej oraz właściwe zaprojektowanie inwestycji z uwzględnieniem wszelkich potrzebnych zabezpieczeń. 5.3 WPŁYW NA KLIMAT W szerszej skali realizacja ustaleń planu nie będzie miała wpływu na klimat. Natomiast na pewno zmianie ulegnie mikroklimat terenów na których będzie powstawała nowa zabudowa. Zabudowanie terenów wpłynie na zwiększenie szorstkości powierzchni ziemi, a co za tym idzie na zmniejszenie warunków przewietrzania. Zagrożeniem może być problem niskiej emisji. W celu przeciwdziałania temu negatywnemu zjawisku projekt planu wprowadza nakaz stosowania proekologicznych i wysokosprawnych źródeł energii cieplnej, charakteryzujących się brakiem lub niską emisją substancji do powietrza. Choć zabudowa terenów 1 3 ma niewielką powierzchnię, to jednak w szerszej perspektywie (położenie w dzielnicach złożonych głównie z zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej) również ona może przyczynić się do pogarszania stanu jakości powietrza ze względu na niską emisję. 15

5.4 POWIERZCHNIA ZIEMI 5.4.1 WPŁYW NA UKSZTAŁTOWANIE TERENU Projekt planu zakłada nieznaczne poszerzenie funkcji mieszkaniowej i usługowej. Realizacja tych funkcji również wpłynie nieznacznie na przekształcenie powierzchni terenu. Nie należy jednak spodziewać się znaczących przekształceń, projekt planu nie przewiduje bowiem wielkoskalowych przedsięwzięć, takich jak drogi czy inne obiekty, których budowa związana jest z przemieszczaniem znaczącej ilości mas ziemnych. Zmiany powierzchni ziemi należy uznać za nieuniknione, towarzyszące wprowadzeniu każdego typu inwestycji, tym bardziej, że większość terenów jest już zabudowana. 5.4.2 WPŁYW NA GLEBY Przy powstaniu planowanej zabudowy istniejące tu gleby ulegną w większości zniszczeniu (zajętość terenu). Projekt planu przewiduje pozostawienie minimalnej powierzchni biologicznie czynnej dla poszczególnych terenów. Pomimo to przewiduje się, że tereny poddane pod zabudowę zostaną bezpowrotnie stracone dla rolnictwa, ale należy zaznaczyć, że już dziś, ze względu na położenie pośród istniejącej zabudowy, posiadały minimalna wartość. Należy również zwrócić uwagę, że wszystkie te tereny były wskazywane do urbanizacji w obowiązujących mpzp. Na skutek ustaleń projektu planu nie zachodzi konieczność pozyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych lub leśnych. 5.5 WPŁYW NA ZASOBY NATURALNE Projekt planu ujawnia udokumentowane złoża i jednocześnie nie wprowadza form zagospodarowania przestrzennego, które kolidowałyby ze złożami węgla kamiennego oraz metanu i uniemożliwiały ich eksploatację w przyszłości. 5.6 WPŁYW NA PRZYRODĘ OŻYWIONĄ Wprowadzenie zabudowy w miejscach które przewiduje plan, a które na dzień dzisiejszy użytkowane są w sposób rolniczy lub stanowią przydomowe place spowoduje zmianę w środowisku roślinnym wyrażające się między innymi w zanikaniu roślinności naturalnej na rzecz gatunków obcych na terenach realizacji zabudowy. Roślinność i zwierzęta związane do tej pory z gruntami rolnymi z tych terenów zostaną wyparte. Na terenach już zurbanizowanych wprowadzenie zmiany planu nie spowoduje zmian stanu środowiska przyrodniczego, gdyż takowe występuje tu tylko w ograniczonym stopniu jako zieleń przydomowa, ogrody, trawniki i.tp. Reasumując na terenach przewidzianych w planie do urbanizacji nie występują stanowiska roślin chronionych czy cenne siedliska przyrodnicze, a zmiana planu nie przyczyni się do pogorszenia stanu środowiska przyrodniczego. 5.7 WPŁYW NA OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 Tereny nr 2 i 4 znajdują się w granicach parku krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Projekt planu nie wprowadza funkcji, które byłyby kolizyjne z przedmiotem ochrony parku, ani z wprowadzonymi na jego terenie zakazami. 16

Tereny objęte zmianami planu nie pełnią funkcji korytarzy ekologicznych dla ssaków drapieżnych i kopytnych, gdyż znajduje się pośród istniejącej zabudowy. Analizowane tereny znajdują się również poza korytarzami ekologicznymi dla ptaków. 5.8 WPŁYW NA KRAJOBRAZ Zmiana planu polega na uzupełnieniu istniejącego układu urbanistycznego. Przyjęty w miejscowym planie kierunek rozwoju analizowanego terenu nie wpłynie znacząco na zmianę jego krajobrazu tereny będą rozwijały się na kształt dotychczasowy. W zapisach projektu planu znalazły się wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów oraz zasady kształtowania ładu przestrzennego, które powinny zabezpieczyć właściwe kształtowanie się krajobrazu. 5.9 WPŁYW NA ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH Na analizowanym terenie nie występują zabytki oraz obiekty o wartościach kulturowych wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego. Natomiast w obszarze planu zlokalizowany jest jeden obiekt ujęty w gminnej ewidencji zabytków (krzyż przydrożny) oraz stanowisko archeologiczne. Projekt planu uwzględnia ten zabytek oraz wprowadza ustalenia mające na celu jego ochronę. W związku z przyjętymi rozwiązaniami nie przewiduje się zagrożeń dla tych zabytków. 5.10 WPŁYW NA WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW 5.10.1 JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby wpłynąć na potencjalne pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego. O ile zagrożenie ze strony obiektów usługowych lub przemysłowych jest niewielkie, ponieważ muszą one spełnić szereg norm ujętych w prawie ochrony środowiska oraz objęte są bieżącym system monitoringu, kontroli oraz pozwoleń, o tyle poważnym zagrożeniem jest poszerzenie się funkcji mieszkaniowej (tereny MN), która ciągle jest głównym sprawcą zanieczyszczeń w formie tzw. niskiej emisji. W celu przeciwdziałania temu negatywnemu zjawisku projekt planu wprowadza nakaz stosowania proekologicznych i wysokosprawnych źródeł energii cieplnej, charakteryzujących się brakiem lub niską emisją substancji do powietrza. Choć zabudowa terenów 1 3 ma niewielką powierzchnię, to jednak w szerszej perspektywie (położenie w dzielnicach złożonych głównie z zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej) również ona może przyczynić się do pogarszania stanu jakości powietrza ze względu na niską emisję. Należy zaznaczyć, że systemy obsługi grzewczej pozostają poza kontrolą służb ochrony środowiska, a rozwiązanie problemu niskiej emisji wymaga podjęcia działań, które wykraczają poza ramy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 5.10.2 KLIMAT AKUSTYCZNY Projekt planu określa na analizowanym terenie normy klimatu akustycznego zgodne z polskim prawem. Dopuszczalne poziomy hałasu powinny odpowiadać wymaganiom rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826 ze zm). Prowadzenie działalności na terenach o funkcjach usługowych (oraz jakichkolwiek innych) nie powinno powodować 17

przekroczenia standardów jakości środowiska, o czym wyraźnie mówi art. 144 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska. W dalszej części w ust. 2 tego artykułu jest wyraźny nakaz dotyczący ewentualnego oddziaływania na środowisko i tereny sąsiednie, tj. eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, emisje hałasu oraz wytwarzanie pól elektromagnetycznych nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska, do którego prowadzący instalację ma tytuł prawny. Projekt planu nie wprowadza obiektów, które mogą mieć potencjalny wpływ na pogorszenie klimatu akustycznego. Nie przewiduje się budowy nowych arterii drogowych, ani dużych terenów produkcyjnych. Zagrożenie związane z ponadnormatywnym hałasem może więc wystąpić tylko na terenach zabudowy mieszkaniowej, a jak wspomniano powyżej ponadnormatywny hałas należy ograniczyć do granic działki. W projekcie planu, zgodnie z art. 114 ust. 1 Prawa Ochrony Środowiska wskazano, które z terenów należą do poszczególnych rodzajów terenów o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt. 5.10.3 POLA ELEKTROMAGNETYCZNE Projekt planu nie wprowadza specjalnych obostrzeń co do lokowania anten telefonii komórkowej. Podobnie jak w przypadku emisji zanieczyszczeń i hałasu, wprowadzanie do środowiska pól elektromagnetycznych obostrzone jest szeregiem przepisów oraz systemu kontroli, stojących poza systemem planowania przestrzennego. Należy również dodać, że zgodnie z ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106 poz. 675 ze zm.) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może ustanawiać zakazów, a przyjmowane w nim rozwiązania nie mogą uniemożliwiać rozwoju telefonii komórkowej. W projekcie planu ustalono również nakaz przestrzegania ograniczeń w zagospodarowaniu terenów położonych w strefach technicznych pokazanych na rysunku planu wzdłuż sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, zgodnie z obowiązującymi wymogami przepisów odrębnych. 5.10.4 GOSPODARKA ODPADAMI Ze względu na przyrost zabudowy mieszkaniowej niewątpliwe wzrośnie też ilość powstających odpadów, choć nie będzie to przyrost znaczący zważywszy na skalę terenów. Projekt planu nie wprowadza nowych składowisk odpadów, będą one składowane zgodnie z obowiązującymi przepisami na terenach do tego przeznaczonych. Gospodarka odpadami obostrzona jest szeregiem przepisów oraz systemu kontroli, stojących poza systemem planowania przestrzennego. Problem ten regulują zarówno ustawy (ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach, ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) jak również odpowiednie uchwały Rady Miasta oraz programy gospodarki odpadami. W projekcie planu ustalono, by sposób postępowania z odpadami był zgodny z tymi przepisami. 5.10.5 ZAGROŻENIE POWODZIOWE Na analizowanych terenach nie stwierdzono występowania zagrożeń powodziowych. 18

5.10.6 ZAGROŻENIE OSUWISKOWE Na analizowanych terenach nie stwierdzono występowania zagrożeń ruchami masowymi ziemi. 6. PRZEWIDYWANE MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby potencjalnie transgranicznie oddziaływać na środowisko. 7. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJE PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu miasta Rybnik zaproponowano szereg rozwiązań mających na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko. W szczególności zaproponowano: w zakresie bezprzewodowej łączności dopuszczenie lokalizacji: obsługa telekomunikacyjna z istniejącej i projektowanej sieci telekomunikacyjnej; dopuszczenie lokalizowania infrastruktury telekomunikacyjnej o nieznacznym oddziaływaniu o maksymalnej wysokości zabudowy 10 m na terenach oznaczonych symbolami MN. w zakresie gospodarki wodno-ściekowej: w zakresie zaopatrzenia w wodę, w tym do celów przeciwpożarowych dostawa wody z istniejącej bądź projektowanej sieci wodociągowej, w zakresie odprowadzania ścieków: nakaz odprowadzania ścieków do miejskiej kanalizacji sanitarnej i deszczowej, a w przypadku ścieków bytowych także do przydomowych oczyszczalni ścieków, dopuszczenie do czasu zrealizowania kanalizacji sanitarnej odprowadzania ścieków bytowych do bezodpływowych zbiorników na nieczystości ciekłe, dopuszczenie do czasu zrealizowania kanalizacji deszczowej odprowadzania wód opadowych i roztopowych do wód i do ziemi, w zakresie zaopatrzenia w ciepło dopuszczenie dostaw z: dostawa ciepła w oparciu o indywidualne źródła ciepła, dopuszczenie zaopatrzenia w ciepło z istniejącej i projektowanej sieci ciepłowniczej, w celu ochrony powietrza atmosferycznego nakaz stosowania proekologicznych i wysokosprawnych źródeł energii cieplnej, charakteryzujących się brakiem lub niską emisją substancji do powietrza, w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną: dostawa energii elektrycznej z istniejącej i projektowanej sieci elektroenergetycznej, w zakresie zaopatrzenia w gaz: dostawa gazu z istniejącej i projektowanej sieci gazowej; pozostałe: 19

W projekcie planu, zgodnie z art. 114 ust. 1 Prawa Ochrony Środowiska wskazano, które z terenów należą do poszczególnych rodzajów terenów o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1; Ustalono szczegółowe zapisy dotyczące zasad kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenów; Ujawniono udokumentowane złoża kopalin, informację o parku krajobrazowym i jego otulinie oraz wprowadzono zasady ochrony zabytku ujętego w Gminnej ewidencji zabytków; W projekcie mpzp nie wprowadzono zapisów dotyczących kompensacji przyrodniczej. Zakres kompensacji przyrodniczej może zostać określony, zgodnie z art. 75 ust. 4 i 5 prawa ochrony środowiska w pozwoleniu na budowę lub w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Ze względu na charakter planu oraz brak znaczących negatywnych oddziaływań na elementy środowiska w prognozie oddziaływania na środowisko nie proponuje się działań zapobiegawczych lub minimalizujących negatywne oddziaływania. 8. MOŻLIWOŚCI ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DLA OBSZARU NATURA 2000 Na analizowanych terenach, jak i na całym obszarze miasta Rybnik ani w jego sąsiedztwie nie występują obszary Natura 2000. Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby oddziaływać na cele, przedmiot ochrony i integralność jakiegokolwiek obszaru Natura 2000, więc nie ma potrzeby rozpatrywania rozwiązań alternatywnych. 9. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA Na etapie projektu planu nie wprowadzono konkretnych rozwiązań mających na celu analizę skutków realizacji oraz częstotliwości jej przeprowadzania. Zakres planu określony w ustawie z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [t.j Dz. U. z 2015 poz. 199] oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego [Dz. U. Nr 164, poz. 1587] nie przewiduje możliwości określenia monitoringu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Wskazanie takie byłoby niezgodne z przepisami prawa i znacząco wykraczałoby poza ustawowe kompetencje Rady Miasta. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium. W ramach tej analizy również mogą zostać ocenione skutki dla środowiska zachodzące w wyniku realizacji projektowanego dokumentu. Jednocześnie skutki realizacji postanowień planu będą podlegały bieżącemu monitoringowi odpowiednich służb ochrony środowiska, służb ochrony przyrody, organów administracji oraz organizacji ekologicznych. Bardzo ważna jest również 20

postawa obywateli, którzy powinni reagować natychmiastową interwencją w przypadku stwierdzenia wystąpienia uciążliwości. 21

10. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Projektem planu objęte są cztery tereny, które nie są ze sobą związane: Teren nr 1 położony jest w Rybniku, w dzielnicy Zamysłów, pomiędzy ul. Pod Lasem i ul. Jarzynową. Powierzchnia tego terenu to ok. 3,03 ha. Teren nr 2 położony jest w dzielnicy Chwałęcice, pomiędzy ul. B. Czecha, ul. Gzelską i ul. Rudzką. Powierzchnia tego terenu to ok. 14,33 ha. Teren nr 3 położony jest w dzielnicy Popielów, pomiędzy ul. J. U. Niemcewicza, a ul. Marklowicką. Powierzchnia tego terenu to ok. 4,6 ha. Teren nr 4 położony jest w dzielnicy Chwałęcice, na południe od ul. B. Czecha. Powierzchnia tego terenu to ok. 1,37 ha. Zgodnie ze Szczegółową Mapa Geologiczną Polski na terenach nr 1 i 2 występuja żwiry wodnolodowcowe, na terenie nr 3 lessy, zaś na terenie nr 4 iły. Na wszystkich terenach powierzchniowa budowa geologiczna została zmieniona na skutek wieloletniego antropogenicznego użytkowania terenu. Na analizowanych terenach nie występują cieki powierzchniowe, ani zbiorniki wód powierzchniowych. Na terenach nr 1 i 4 nie występują użytkowe poziomy wodonośne, natomiast na terenie nr 2 występują użytkowe poziomy w utworach czwartorzędu, a na terenie nr 3 w utworach karbońskich. W podłożu wszystkich terenów występują złoża węgla kamiennego, ale jedynie na terenie nr 3 występują obszary i tereny górnicze ustanowione dla eksploatacji tych złóż. Środowisko przyrodnicze tworzy głównie zieleń towarzysząca zabudowie oraz grunty orne. Na wszystkich terenach brak jest elementów stanowiących cenne wartości przyrody ożywionej. Tereny nr 2 i 4 znajdują się w granicach parku krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Na terenach 1 i 3 nie występują formy ochrony przyrody, nie były one również proponowane do objęcia ochroną. Na analizowanym terenie nie występują zabytki oraz obiekty o wartościach kulturowych wpisane do rejestru zabytków województwa śląskiego. Natomiast w obszarze planu (teren nr 2) zlokalizowany jest zabytek ujęty w Gminnej ewidencji zabytków, jest to krzyż z przełomu wieków oraz stanowisko archeologiczne. W wyniku powstania nowych terenów zurbanizowanych może wystąpić wpływ na wody powierzchniowe i podziemne, projekt planu wprowadza jednak odpowiednie zapisy dotyczące odprowadzania ścieków. Gleby oraz rolnicza przestrzeń produkcyjna na terenach objętych zmianami zostaną przekształcone i zdegradowane na skutek urbanizacji. Na terenach planowanych pod zabudowę istniejące środowisko ulegnie całkowitej degradacji i przekształcone w kierunku przydomowych zieleńców i ogrodów na obszarach przestrzeni biologicznie czynnej, brak tu jednak cennych walorów przyrodniczych. Przekształcane będą głównie grunty orne, a zdecydowana część terenów jest już zabudowana. Wzrost stopnia urbanizacji może wpłynąć na jakość powietrza atmosferycznego na skutek niskiej emisji ze strony zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Nie przewiduje się znaczącego pogorszenia jakości klimatu akustycznego. Na analizowanych terenach nie występują tereny zagrożone osuwaniem się mas ziemnych, ani narażone na niebezpieczeństwo powodzi. Geologic Tomasz Miłowski - ochrona środowiska, doradztwo prawne, konsulting; ul. Strzelecka 78, 44-203 Rybnik; tel: 502773557, email: geologic1@wp.pl; nip: 642-283-41-91, REGON: 241759860

Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby potencjalnie transgranicznie oddziaływać na środowisko. W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zaproponowano szereg rozwiązań mających na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko. Na etapie oceny projektu planu nie wprowadzono konkretnych rozwiązań mających na celu analizę skutków realizacji oraz częstotliwości jej przeprowadzania, nie ustalono również prac kompensacyjnych, gdyż ustawodawca nie przewiduje wprowadzenia takich rozwiązań w projekcie planu. Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby wpłynąć na cele, przedmiot ochrony oraz integralność jakiegokolwiek obszaru Natura 2000 w związku z czym nie ma potrzeby wprowadzenia rozwiązań alternatywnych. 23

11. LITERATURA Absalon D., Jankowski A.T., Leśniok M., Mapa Hydrograficzna Polski w skali 1: 50000, ark. Rybnik, Gugik, Warszawa, 1995; Absalon D., Jankowski A.T., Leśniok M., Mapa Sozologiczna Polski w skali 1: 50000, ark. Rybnik, Gugik, Warszawa, 1995; Absalon D., Leśniok M., Przewodnik przyrodniczy po Rybniku, Infomax-Katowice, Rybnik, 1999 Bernacik A., Spychała M., Programowanie ochrony środowiska w gminie, Sorus, 2007 Centralna Baza Danych Geologicznych strona internetowa PIG, http://baza.pgi.gov.pl/ Chmura A., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rybnik, PIG, Warszawa 1998; Gałka M. i in., Mapa Geośrodowiskowa Polski, ark. Rybnik, PIG, Warszawa, 2004; Informacja o stanie środowiska 2008, WIOŚ Katowice, 2009; Infogeoskarb strona internetowa PIG, http://baza.pgi.gov.pl/ Kondracki J., Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa 2001; Kotliccy G. i S., Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000, ark. Gliwice, WG, Warszawa, 1979; Kotlicka G., Wagner J., Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:200000, ark. Gliwice, WG, Warszawa, 1986; Lipiński A. Planowanie przestrzenne a wydobywanie kopalin w Aktualne problemy ochrony środowiska 2008 red G. Dobrowolski, Ecausa, 2008 Matuszkiewicz W. [red], Potencjalna roślinność naturalna Polski Mapa przeglądowa 1:300000 ark. 11, PAN, Warszawa, 1995; Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Rybnika, Pracownia Urbanistyczna w Rybniku, Rybnik 2003; Różkowski A. [red.], 1997: Mapa warunków występowania, użytkowania, zagrożenia i ochrony zwykłych wód podziemnych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i jego obrzeżenia; 1 : 100 000. PIG, Warszawa; Sarnacka Z., Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rybnik, PIG, Warszawa 1959 Skrzypczyk L. [red], 2003: Mapa wstępnej waloryzacji Głównych Zbiorników Wód Podziemnych 1:800000, PIG, Warszawa; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Rybnik, Pracownia Urbanistyczna w Rybniku, 2002 r z póź. zm; Waloryzacja przyrodnicza miasta Rybnika, Aleko, Katowice, listopad 1997; 12. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA 24