MOJA PRZYGODA W MUZEUM XXXIII Międzynarodowy Konkurs Plastyczny dla Dzieci i Młodzieży Moja Przygoda w Muzeum Muzeum Okręgowe w Toruniu, Muzeum Pałac w Wilanowie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ministerstwo Edukacji i Nauki Eliminacje regionalne Ekosztuka, tego szukasz! Muzeum Narodowe w Krakowie W ramach konkursu Ekosztuka, tego szukasz! proponujemy wizytę w Muzeum prowadzącą przez wątki natury obecne w wybranych dziełach z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie w Gmachu Głównym, Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Kamienicy Szołayskich, Domu Józefa Mehoffera i Pałacu Biskupa Erazma Ciołka. Mamy nadzieję, że poznanie zbiorów muzealnych zainspiruje dzieci i młodzież do działań twórczych i przyczyni się do powstania oryginalnych prac plastycznych. Przygotowanie materiałów: Monika Pleszyńska-Wlezień, Ewa Kawecka Opracowanie graficzne: Anna Zabdyrska
PAŁAC BISKUPA ERAZMA CIOŁKA Galeria Sztuki Dawnej Polski XII-XVIII w.
Palma ok. 1220, piaskowiec Motyw palmety. Elementy architektoniczne z klasztoru Cystersów w Jędrzejowie Symbol zwycięstwa, chwały, triumfu. Św. Krzysztof, którego figura znajduje się obok rzeźb z klasztoru w Jędrzejowie, według legendy, przechodząc przez rzekę Jordan z Chrystusem na ramionach, wspierał się na kiju palmowym.
Róża Ołtarz z Tuchowa. Motyw na tkaninie owoc granatu w kwiecie wielolistnej róży 1460 1470, tempera, deska Królowa kwiatów ze względu na swoje piękno stała się atrybutem Maryi Królowej Niebios. Według legendy róże pierwotnie rosnące w raju nie miały kolców, otrzymały je dopiero po grzechu pierwszych rodziców. Maryja jest wolna od grzechu (także pierworodnego), dlatego nazywana jest różą bez kolców. Czerwone róże, jak również kolce róż, mogą nawiązywać do męczeństwa świętych i do męczeńskiej śmierci Chrystusa. Granat Ze względu na żywą czerwień i liczne nasiona, owoc jest symbolem pełni życia i miłości, owocem drzewa życia, ale także znakiem krwi i śmierci, która jest warunkiem powstania nowego życia. Dlatego granat symbolizuje nieśmiertelność i zmartwychwstanie Chrystusa. Liczne nasiona symbolizują także szczodrość, a ich uporządkowany układ wewnątrz łupiny wielość w jedności i zgodę.
Lilia Zwiastowanie, z kościoła w Cięcinie ok. 1490, tempera, deska Obok róży najczęściej przedstawiana roślina w Średniowieczu, symbol piękna, czystości, duchowego rozkwitu, niewinności, światła i życia. Śnieżnobiała lilia była głównie symbolem Marii. Archanioł Gabriel często przedstawiany jest w scenie zwiastowania jako trzymający lilię albo berło ze znakiem heraldycznym lilii. Stylizowane lilie stały się elementami insygniów władzy.
Goździk Retabulum ołtarzowe, z kościoła w Mikuszowicach, kwatera z przedstawieniem św. Grzegorza ok. 1470, tempera, deska Symbol Chrystusowy, ze względu na kształt nasion przypominających gwoździe. Jedna z legend głosi, że goździki wyrosły z łez Marii na widok ukrzyżowanego Chrystusa.
Poziomka Retabulum ołtarzowe, z kościoła w Mikuszowicach, kwatera główna z przedstawieniem rozesłania apostołów ok. 1470, tempera, deska Według starej tradycji poziomkę uważano za rajski pokarm zbawionych. Trójdzielne listki rośliny łączono z Trójcą Świętą. Pozytywną jej wymowę dopełnia symbolika pokory, niewinności i doskonałości człowieka sprawiedliwego.
Konwalia Retabulum ołtarzowe, z kościoła w Moszczenicy Niżnej ok. 1480, tempera, deska Łacińska nazwa lilia doliny, symbol słodkiej łagodności Marii. Może symbolizować także pokorę kwiat z pochyloną głową. Jeden z kwiatów zwiastujących nadejście wiosny, wg legendy konwalia zakwitła, gdy Archanioł Gabriel zwiastował Marii narodzenie Chrystusa, dlatego też konwalia symbolizuje nadejście Zbawiciela. Jeden z kwiatów zwiastujących nadejście wiosny. Kwiat rajski.
Rajski ogród ok. 1520, tempera, deska Strop z kościoła św. Szymona i Judy w Kozach Przestrzeń każdego kościoła obrazuje wyższą rzeczywistość. W przypadku świątyni późnogotyckiej był to rajski ogród wypełniony bujną roślinnością, zwierzętami o złożonej symbolice, postaciami świętych. Deski z nieistniejącego kościoła św. Szymona i Judy w Kozach koło Bielska-Białej. Kościół pochodził z ok. 1520, a rozebrano go w 1899. RAJ ogród na Wschodzie, w którym panowało szczęście, a wszystkie stworzenia żyły w harmonii, rosło tam wiele roślin miłych dla oka i smaczne owoce rodzących miejsce niezakłóconej więzi między Bogiem a człowiekiem, człowiekiem a przyrodą.
Oset Retabulum ołtarzowe św. Anny, z fary w Krośnie rama ok. 1700, drewno złocone Występuje często w ornamentyce, jako motyw liści akantu. W niektórych przedstawieniach może symbolizować cierpienie.