Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie oraz ze środków Wojewody Lubelskiego Projekt Planu działań krótkoterminowych dla strefy lubelskiej - ze względu na ryzyko wystąpienia przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu wraz z projektem prognozy oddziaływania na środowisko.
Plan prezentacji 1. Podstawy prawne Planu działań krótkoterminowych (PDK); 2. Podstawy prawne prowadzonych konsultacji społecznych; 3. Zakres PDK 4. Specyfika zanieczyszczenia, w związku z którym opracowywany jest Plan, jego wpływ na zdrowie ludzi; sytuacje wymagające rozpoczęcia działań w przypadku benzo(a)pirenu; 5. Jakość powietrza w strefie lubelskiej, odnotowane przekroczenia i ryzyka; 6. Cele PDK dla strefy lubelskiej 7. Obowiązki i ograniczenia dla administracji publicznej, wynikające z PDK; 8. Propozycje działań krótkoterminowych ograniczających negatywne skutki przekroczeń i schemat przepływu informacji w ramach PDK; 9. Udział społeczeństwa w działaniach proponowanych w PDK; 10. Sprawozdawczość z PDK poziom gminy/powiatu i poziom województwa 11. Przedstawienie Prognozy oddziaływania na środowisko Planu działań krótkoterminowych; 12. Wskazanie wniosków z Prognozy oddziaływania na środowisko. 2
Podstawy prawne Planu działań krótkoterminowych Podstawa prawna sporządzenia Planu Działań Krótkoterminowych Ustawa Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U. 2013 poz. 1232) - art. 91 ust. 3a zakres Planu Działań Krótkoterminowych zawarty jest w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. (Dz.U. 2012 poz. 1028) w sprawie programów ochrony powietrza oraz planów działań krótkoterminowych rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r., poz. 1031) określającym poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe, poziomy informowania i poziomy alarmowe substancji w powietrzu 3 rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 10 września 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. z 2012 r., poz. 1034) określającym zakres informacji o stwierdzonym przekroczeniu poziomu alarmowego substancji w powietrzu, o którym mowa w art. 93 ust. POŚ.
Podstawy prawne prowadzonych konsultacji społecznych Podstawa prawna konsultacji społecznych Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.) Jeżeli dla projektu PDK wymagane jest na podstawie art. 46 pkt 2 albo art. 47 UOOŚ przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, to organ opracowujący projekt musi: opracować Prognozę oddziaływania na środowisko (art. 51 ust. 1 UOOŚ), poddać projekt PDK wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko opiniowaniu RDOŚ i sanepidu (art. 54 ust. 1 UOOŚ), zapewnić udział społeczeństwa w przeprowadzanej Strategicznej OOŚ (art. 54 ust. 2 UOOŚ). 5
Zakres Planu działań krótkoterminowych Z powyższych aktów wynika zakres: Plan działań krótkoterminowych zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 ze zm.) obejmuje: Obszar: strefa lubelska PL0602 Zakres czasowy: lata 2008-2013 Substancja: benzo(a)piren 6
Specyfika zanieczyszczenia, wpływ na zdrowie ludzi Skąd pochodzi benzo(a)piren? Dlaczego jest szkodliwy? Benzo(a)piren jest wielopierścieniowym węglowodorem aromatycznym (WWA) powstającym w wyniku niepełnego spalania lub pirolizy materiału organicznego. Ta grupa związków została uznana za genotoksyczne, czyli uszkadzające DNA i indukujące mutacje chromosomowe. Nośnikiem benzo(a)pirenu w powietrzu są pyły. Benzo(a)piren powoduje skażenie powietrza, wody i gleby. To substancja kumulująca się w organizmie, ma dużą toksyczność przewlekłą. B(a)P powstaje przede wszystkim w wyniku niskiej emisji ze źródeł komunalno-bytowych, w znacznej mierze wskutek spalania śmieci (najczęściej tworzyw sztucznych). Jest emitowany także przez źródła przemysłowe, a w mniejszych ilościach pochodzi z emisji komunikacyjnej. Jest składnikiem smogu, a także dymu tytoniowego (dym z 1 papierosa zawiera 0,16 μg tej substancji. 7
Sytuacje wymagające rozpoczęcia działań w przypadku benzo(a)pirenu Wg. Rozporządzenia MŚ z 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu Dla benzo(a)pirenu obowiązuje średnioroczna wartość docelowa wynosząca 1 ng/m 3, która powinna być już osiągnięta w 2013 r. Zawartość benzo(a)pirenu mierzy się w pyle PM10; ocenie poddawane są próby zbiorcze, a norma jest wyznaczona tylko w okresie uśredniania rocznego. Nie ma możliwości określenia krótkoterminowego (godzinnego lub dobowego) stężenia tej substancji wskazującego moment podjęcia natychmiastowych działań prewencyjnych, stąd w PDK działania określane są na podstawie oceny ryzyka przekroczenia poziomów dopuszczalnych i docelowych, dokonywanych w oparciu o arytmetyczną średnią kroczącą ze stężeń zmierzonych podczas ostatnich dwunastu miesięcy, dla każdego stanowiska osobno. Pierwszą analizę dla benzo(a)pirenu WIOŚ wykonuje do 20 kwietnia każdego roku. Gdy poziom docelowy nie jest przekroczony analizę należy ponownie wykonać w terminie do 20 czerwca, do 20 września oraz do 20 listopada każdego roku. W związku z tym potrzebę rozpoczęcia działań określonych w PDK przyjęto także na podstawie dobowych stężeń pyłu PM10. 8
Jakość powietrza w strefie lubelskiej, odnotowane przekroczenia i ryzyka Podstawa ogłoszenia o przystąpieniu do realizacji Planu działań krótkoterminowych Na podstawie ocen jakości powietrza w strefie lubelskiej a latach 2008-2013, stwierdzono na stacjach pomiarowych w Chełmie, Kraśniku oraz Zamościu ryzyko wystąpienia przekroczenia docelowego poziomu stężenia benzo(a)pirenu. W 2014 roku poziom docelowy został przekroczony na wszystkich stacjach. Lokalizacja stacji Kod krajowy stacji 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Wielkość przekroczenia [ng/m 3 ] 2014 Chełm, ul. Jagiellońska Kraśnik, ul. Koszarowa Zamość, ul. Hrubieszowska Biała Podlaska, ul. Orzechowa Radzyń Podlaski, ul. Sitkowskiego LbChelmJagWIOS 0,3-1,0 0,7 0,8 1,1 0,1 2,2 LbKrasnikKoszarowa 0,3 0,9 1,1 0,8 0,8 1,0 0,1 2,5 LbZamoscHrubieszowsk 0,4-0,9 0,8 0,8 1,1 0,1 1,8 LbBialaPOrzechowa 0,3 1,0 1,0 0,6 0,7 1,0-3,2 LbRadzyPSitkowskiego 0,2 0,9 0,7 - - - - Łęczna, ul. 1000-lecia LbLeczna1000Lecia 0,2 0,8 - - - - - Rejowiec Fabryczny ul. Chełmska Tomaszów Lub. ul. Lwowska LbRejowiecFabrWIOS 0,5 0,8 - - - - - LbTomaszowLubWIOS 0,3 0,9 1,0 - - - - 9
Jakość powietrza w strefie lubelskiej, odnotowane przekroczenia i ryzyka 10
Jakość powietrza w strefie lubelskiej, odnotowane przekroczenia i ryzyka Wyniki modelowania dla roku 2013 średnioroczne stężenia BaP Według wyników modelowania ryzyko przekroczenia docelowego poziomu stężenia benzo(a)pirenu jest wysokie przede wszystkim dla Zamościa, Chełma, Tomaszowa, Lubartowa, Białej Podlaskiej i Łukowa oraz terenów otaczających aglomerację lubelską. 11
Uwarunkowania występowania podwyższonych stężeń benzo(a)pirenu Wzrost stężeń benzo(a)pirenu w chłodnym okresie roku wskazuje, że podstawowym źródłem podwyższonych stężeń są procesy grzewcze. Podwyższonym poziomom stężeń B(a)P sprzyjają niskie temperatury, które wymuszają zwiększenie zużycia paliwa, cisze i słabe wiatry oraz inwersje temperatury, które powodują kumulację zanieczyszczeń w niższych warstwach troposfery. 12
Główne źródła emisji benzo(a)pirenu Według inwentaryzacji sumaryczna emisja benzo(a)pirenu z terenu strefy lubelskiej wynosiła 8,9 Mg/rok dla 2013 roku. Inwentaryzacja wskazuje jednoznacznie na źródła emisji powierzchniowej, zlokalizowane w sektorze komunalno-bytowym, jako odpowiedzialne za większość emitowanego do powietrza benzo(a)pirenu w strefie lubelskiej. udziały % 82,58% 17,30% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% emisja powierzchniowa emisja punktowa emisja liniowa Należy jednak pamiętać, że rzeczywisty poziom emisji, a tym samym obserwowanych stężeń benzo(a)pirenu jest w znacznym stopniu uzależniony od panujących warunków pogodowych, zmiany stanu świadomości ekologicznej społeczeństwa, a także statusu materialnego ludności, które mają wpływ na sposób ogrzewania i jakość paliwa stosowanego w indywidualnych paleniskach domowych. 13
Główne źródła emisji benzo(a)pirenu 14
Cele PDK dla strefy lubelskiej Plan działań krótkoterminowych (PDK) Zgodnie z Ustawą POŚ, PDK obejmuje zadania mające na celu: 1) zmniejszenie ryzyka wystąpienia przekroczeń poziomu alarmowego, dopuszczalnego lub docelowego; 2) ograniczenie skutków i czasu trwania zaistniałych przekroczeń PDK dla strefy lubelskiej określa sposób postępowania organów administracji publicznej, w przypadku ogłoszenia alertu dla ryzyka przekroczenia lub przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu. 15
Obowiązki i ograniczenia dla administracji publicznej, wynikające z PDK Organem zobowiązanym do opracowania projektu uchwały w sprawie PDK jest zarząd województwa, w terminie 15 miesięcy od dnia otrzymania informacji o tym ryzyku od wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. W tym samym terminie zarząd województwa zobowiązany jest też do przedstawienia do zaopiniowania właściwym wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast i starostom projektu uchwały w sprawie PDK. Zarząd województwa, co 3 lata dokonuje szczegółowej oceny wdrożenia PDK, która powinna sugerować ewentualną korektę kierunków działań i poszczególnych zadań i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska sprawozdanie z realizacji PDK, począwszy od dnia wejścia w życie uchwały w sprawie określenia PDK do dnia zakończenia realizacji planu. Sejmik województwa uchwala PDK w terminie 18 miesięcy od dnia otrzymania informacji o ryzyku wystąpienia przekroczenia poziomów dopuszczalnych lub alarmowych stężeń niektórych substancji w powietrzu, ma za zadanie przyjęcie w drodze uchwały planu działań krótkoterminowych. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska powiadamia: zarząd województwa o ryzyku wystąpienia przekroczeń lub przekroczeniu stężeń dopuszczalnych, alarmowych lub docelowych w powietrzu i wojewódzki zespół zarządzania kryzysowego o ryzyku wystąpienia przekroczeń lub przekroczeniu poziomów zobowiązujących do podjęcia działań określonych w PDK. 16
Obowiązki i ograniczenia dla administracji publicznej, wynikające z PDK Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego w imieniu wojewody powiadamia powiatowe centra zarządzania kryzysowego i społeczeństwo oraz inne podmioty szczebla wojewódzkiego (np. Kuratorium Oświaty) w sposób zwyczajowo przyjęty o konieczności podjęcia działań wskazanych w PDK. Co roku, do 30 kwietnia przekazują sprawozdanie z realizacji PDK za rok ubiegły do Zarządu Województwa Lubelskiego. Powiatowe Centra Zarządzania Kryzysowego przekazują informacje do urzędów miast i gmin znajdujących się na terenie powiatu. Co roku, do 30 kwietnia przekazują sprawozdanie z realizacji PDK za rok ubiegły do Zarządu Województwa Lubelskiego. Prezydenci, starostowie, burmistrzowie, wójtowie realizują działania określone w PDK (np. reorganizacja ruchu pojazdów w miastach, powiadamianie placówek służby zdrowia i straży miejskiej o konieczności podjęcia działań) nałożone na nich na mocy uchwały sejmiku województwa w sprawie programu ochrony powietrza oraz planu działań krótkoterminowych (art. 96a ust. 1 pkt 2 POŚ). Co roku, do 30 kwietnia przekazują sprawozdanie z realizacji PDK za rok ubiegły do Zarządu Województwa Lubelskiego. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w imieniu wojewody sprawuje nadzór w zakresie terminowego uchwalania planów działań krótkoterminowych oraz wykonywania określonych w nich zadań przez wójta, burmistrza, lub prezydenta miasta, starostę oraz inne podmioty (art. 96a ust. 1 POŚ). 17
Katalog działań krótkoterminowych Z punktu widzenia ograniczenia emisji benzo(a)pirenu, główne działania mogące przynieść istotną poprawę stanu powietrza stanowią przede wszystkim działania długofalowe nakierowane na wymianę i modernizację systemów grzewczych a także akcje edukacyjne. W przypadku działań krótkoterminowych, zmniejszenie ryzyka wystąpienia przekroczeń oraz złagodzenie skutków występowania niekorzystnych warunków meteorologicznych, powodujących wzrost emisji tego zanieczyszczenia, powinny przynieść przede wszystkim działania skierowane na zmniejszenie emisji pyłu stanowiącego nośnik benzo(a)pirenu. Rozporządzenie MŚ z dnia 11 września 2012 r. w sprawie programów ochrony powietrza oraz planów działań krótkoterminowych określa w załączniku nr 2 propozycje działań naprawczych w zakresie redukcji emisji powierzchniowej w zakresie redukcji emisji liniowej w zakresie redukcji emisji punktowej 18
Katalog działań krótkoterminowych Źródła emisji powierzchniowej czasowy zakaz palenia w kominkach, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania mieszkań w okresie grzewczym zakaz palenia pozostałości roślinnych na powierzchni ziemi, z wyłączeniem działań i czynności związanych z gospodarką leśną czasowe zawieszenie robót budowlanych, uciążliwych ze względu na jakość powietrza nakaz zraszania pryzm materiałów sypkich w celu wyeliminowania pylenia Źródła emisji punktowej czasowe ograniczenie produkcji w instalacjach mających szczególnie uciążliwy wpływ na jakość powietrza w instalacjach wskazanych w planie działań krótkoterminowych jako mające największy wpływ na jakość powietrza na danym terenie. 19
Katalog działań krótkoterminowych Źródła emisji liniowej przeniesienie uciążliwego natężenia ruchu samochodowego na odcinki alternatywne, wyznaczone przez zarządzających drogami na danym obszarze bezwzględny zakaz wjazdu samochodów ciężarowych na wyznaczone trasy w miastach czasowy zakaz wjazdu wyznaczonych pojazdów do wyznaczonych stref szczególnego narażenia ograniczenie ruchu samochodowego poprzez korzystanie z innych form komunikacji, np. komunikacji publicznej wprowadzenie możliwości bezpłatnego podróżowania komunikacją publiczną rozwinięcie akcji informacyjnych i edukacyjnych, promujących wspólne dojazdy do pracy (jednym samochodem) oraz korzystania z komunikacji miejskiej tworzenie systemów połączenia parkowania z komunikacją publiczną parkuj + jedź P+R dla indywidualnych osób upłynnienie ruchu drogowego poprzez stosowanie inteligentnych systemów zarządzania ruchem, tzw. zielona fala czyszczenie ulic na mokro 20
Propozycje działań krótkoterminowych i schemat przepływu informacji I poziom ostrzegania w przypadku ryzyka wystąpienia przekroczenia lub wystąpienia przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu i poziomu dopuszczalnego pyłu PM10 Zadania WIOŚ: Bezzwłoczne przekazanie informacji: Zarządowi Województwa oraz komórce organizacyjnej Urzędu Marszałkowskiego odpowiedzialnej za realizację zadań z zakresu ochrony powietrza pismem oraz w inny uzgodniony sposób, Wojewódzkiemu Centrum Zarządzania Kryzysowego za pomocą poczty elektronicznej na uzgodniony wcześniej adres e-mail, a jeżeli istnieje taka potrzeba również w inny uzgodniony sposób; Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska za pomocą bazy Poziomy alarmowe Powiadamiane instytucje 1) Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego; 2) Zarząd Województwa Lubelskiego; 3) Powiatowe Centra Zarządzania Kryzysowego 4) Główny Inspektor Ochrony Środowiska 21
Propozycje działań krótkoterminowych i schemat przepływu informacji I poziom ostrzegania. Podejmowane działania informacyjne Umieszczenie na stronach Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego informacji o ogłoszeniu I poziomu ostrzegania: a) rodzaj i stopień poziomu ostrzegania; b) przyczyna wystąpienia ryzyka lub przekroczenia; c) obszar objęty PDK; d) wskazanie grup ludności wrażliwych na przekroczenie oraz środki ostrożności, które mają być przez nie podjęte. 22
Propozycje działań krótkoterminowych i schemat przepływu informacji II poziom ostrzegania w przypadku odnotowania wartości stężenia 24-godz. dla pyłu PM10 200 μg/m 3 Zadania WIOŚ: Bezzwłoczne przekazanie informacji: Zarządowi Województwa oraz komórce organizacyjnej Urzędu Marszałkowskiego odpowiedzialnej za realizację zadań z zakresu ochrony powietrza pismem oraz w inny uzgodniony sposób, Wojewódzkiemu Centrum Zarządzania Kryzysowego za pomocą poczty elektronicznej na uzgodniony wcześniej adres e-mail, a jeżeli istnieje taka potrzeba również w inny uzgodniony sposób; Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska nie później niż do godziny 10:00 danego dnia roboczego za pomocą bazy Poziomy alarmowe Powiadamiane instytucje 1) Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego 2) powiatowe centra zarządzania kryzysowego; 3) Zarząd Województwa Lubelskiego; 4) Główny Inspektor Ochrony Środowiska; 5) urzędy miast i gmin objętych ogłoszonym poziomem; 6) dyrektorzy zakładów opieki zdrowotnej i szpitali; 7) dyrektorzy placówek oświatowych i opiekuńczych. 8)Lokalne media 23
Propozycje działań krótkoterminowych i schemat przepływu informacji II poziom ostrzegania. Podejmowane działania informacyjne i kontrolne Umieszczenie na stronach Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego oraz Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego informacji o ogłoszeniu II poziomu ostrzegania: a) rodzaj i stopień poziomu ostrzegania; b) obszar objęty poziomem ostrzegania; c) długość obowiązywania poziomu ostrzegania; d) informacje o działaniach krótkoterminowych koniecznych do podjęcia i innych środkach zaradczych, głównie działaniach informacyjnych, w tym informacja o możliwych działaniach na wypadek wystąpienia poziomu alarmowego; e) możliwość wystąpienia negatywnych skutków zdrowotnych; f) wskazanie grup ludności wrażliwych na wysokie stężenia pyłu PM10 w powietrzu i związane z tym podwyższone stężenia B(a)P oraz środki ostrożności, które mają być przez te grupy podjęte; g) numer telefonu kontaktowego do informowania o innych zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi. Poziom ogłasza się na 24 godziny bezpośrednio po przekazaniu przez WIOŚ informacji o przekroczeniu poziomu informowania w pomiarach jakości powietrza lub na 48 godzin jeżeli prognozy pogody przewidują sytuacje sprzyjające utrzymywaniu się wysokich stężeń 24
Propozycje działań krótkoterminowych i schemat przepływu informacji II poziom ostrzegania. Podejmowane działania informacyjne i kontrolne WCZK informację o ogłoszeniu II poziomu ostrzegania przekazuje w celu rozpowszechnienia do lokalnych mediów w sposób zwyczajowo przyjęty WCZK przekazuje informacje do powiatowych centrów zarządzania kryzysowego i podmiotów wskazanych do realizacji działań a) dla dyrektorów zakładów opieki zdrowotnej i szpitali na administrowanym terenie informacja o możliwości wystąpienia większej ilości przypadków nagłych (np. wzrost dolegliwości astmatycznych lub niewydolności krążenia) z powodu wysokich stężeń pyłu PM10; b) dla dyrektorów placówek oświatowych za pośrednictwem Kuratorium Oświaty informacje o wskazanym ograniczeniu długotrwałego przebywania podopiecznych na otwartej przestrzeni w celu uniknięcia narażenia na wysokie stężenia zanieczyszczeń. Samorządy lokalne po informacji od PCZK podejmują decyzję o wdrożeniu działań informacyjnych i kontrolnych (wzmocnienie kontroli palenisk domowych, kontrola przestrzegania zakazu spalania odpadów - dodatkowe grupy kontrolne w terenie i na telefon) 25
Propozycje działań krótkoterminowych i schemat przepływu informacji III poziom ostrzegania w przypadku odnotowania wartości stężenia 24-godz. dla pyłu PM10 300 μg/m 3 Bezzwłoczne przekazanie informacji: Zarządowi Województwa oraz komórce organizacyjnej Urzędu Marszałkowskiego odpowiedzialnej za realizację zadań z zakresu ochrony powietrza pismem oraz w inny uzgodniony sposób, Wojewódzkiemu Centrum Zarządzania Kryzysowego za pomocą poczty elektronicznej na uzgodniony wcześniej adres e-mail, a jeżeli istnieje taka potrzeba również w inny uzgodniony sposób; Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska nie później niż do godziny 10:00 danego dnia roboczego za pomocą bazy Poziomy alarmowe 26 Zadania WIOŚ: Powiadamiane instytucje 1) Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego 2) powiatowe centra zarządzania kryzysowego; 3) Zarząd Województwa Lubelskiego; 4) Główny Inspektor Ochrony Środowiska; 5) urzędy miast i gmin objętych ogłoszonym poziomem; 6) dyrektorzy zakładów opieki zdrowotnej i szpitali; 7) dyrektorzy placówek oświatowych i opiekuńczych. 8) Jednostki organizacyjne i lokalne media
Propozycje działań krótkoterminowych i schemat przepływu informacji III poziom ostrzegania. Podejmowane działania informacyjne, kontrolne i zakazowo-nakazowe Oprócz wszystkich działań analogicznych do poziomu II przewidziane są do wdrożenia: a) zalecenie ograniczenia palenia w kominkach w przypadku, kiedy nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania mieszkań w okresie grzewczym, b) zakaz spalania pozostałości roślinnych na powierzchni ziemi, c) nasilenie kontroli gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów, d) zalecenie czasowego ograniczenia spalania paliw stałych niskiej jakości (floty i muły węglowe, niesezonowane drewno) i zastąpienia ich paliwem o wyższej kaloryczności lub w miarę możliwości wykorzystania do ogrzewania źródeł bezemisyjnych (prąd). e) wzmocnienie przez policję i straż miejską kontroli pojazdów opuszczających place budowy pod kątem ograniczenia zanieczyszczenia dróg, prowadzącego do niezorganizowanej emisji pyłu, f) czyszczenie ulic na mokro na obszarach o wysokim prawdopodobieństwie wystąpienia przekroczeń, g) zakaz wjazdu samochodów ciężarowych o ładowności powyżej 3,5 tony do centrów miast. Poziom ogłasza się na 24 lub na 48 godzin jeżeli prognozy pogody przewidują sytuacje sprzyjające utrzymywaniu się stężeń alarmowych 27
Udział społeczeństwa w działaniach proponowanych w PDK W przypadku szerokiej grupy społeczeństwa dla wszystkich poziomów ostrzegania zalecane jest: śledzenie informacji o występujących przekroczeniach wartości dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w powietrzu oraz o ryzyku wystąpienia takich przekroczeń, stosowanie się do wydawanych komunikatów, tj. zakazów palenia odpadów (zakaz stały) i pozostałości roślinnych; ograniczenia spalania paliw stałych niskiej jakości; ograniczenie spalania w kominkach; zakaz wjazdu samochodów ciężarowych do centrów miast Preferowane zachowania i środki ostrożności, jakie powinny podejmować wrażliwe grupy ludności (dzieci i młodzież poniżej 25 roku życia, osoby starsze, osoby palące papierosy) Dla pierwszego i drugiego poziomu ostrzegania zalecane działania obejmują: śledzenie informacji o występujących przekroczeniach wartości dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w powietrzu oraz o ryzyku wystąpienia takich przekroczeń, stosowanie się do zaleceń lekarskich i właściwe zaopatrzenie w potrzebne medykamenty. W przypadku ogłoszenia alarmu smogowego (III poziom ostrzegania) zalecane jest: unikanie długotrwałego przebywania na otwartej przestrzeni - pozostawanie w pomieszczeniach. 28
Sprawozdawczość z PDK poziom powiatu/gminy/miasta Informacje ogólne na temat sprawozdania z realizacji Planu działań krótkoterminowych Lp. Zawartość Opis 1 Rok sprawozdawczy 2 Województwo 3 Strefa 4 Jednostka administracyjna 5 Nazwa urzędu marszałkowskiego przejmującego sprawozdanie 6 Nazwa organu przedstawiającego sprawozdanie 7 Adres pocztowy urzędu przedstawiającego sprawozdanie 8 Nazwisko osoby do kontaktu 9 Numer służbowego telefonu osoby do kontaktu 10 Numer służbowego faksu osoby do kontaktu 11 Służbowy adres e-mail osoby do kontaktu 12 Uwagi 29
Sprawozdawczość z PDK poziom powiatu/gminy/miasta 30 Tabela sprawozdawcza Lp. Zawartość Opis 1 Obszar objęty Planem działań krótkoterminowych Strefa lubelska (strefa) 2 Nazwa gminy/starostwa/miasta np. Biała Podlaska 3 Kod strefy PL0602 4 Obszar Charakterystyka obszaru na którym zostały podjęte działania: wiejski, miejsko-wiejski, miejski, 5 Termin zastosowania Data rozpoczęcia i zakończenia. Wpisać rok sprawozdawczy 6 Ogłoszony poziom ostrzegania: Wpisać daty i poziomy ostrzegania które wystąpiły w danym roku 7 Substancja objęta poziomem ostrzegania B(a)P, PM10 8 Rodzaj przekroczenia a) przekroczenie poziomu alarmowego b) ryzyko przekroczenia poziomu alarmowego c) przekroczenie poziomu dopuszczalnego d) ryzyko przekroczenia poziomu dopuszczalnego e) przekroczenie poziomu docelowego f) ryzyko przekroczenia poziomu docelowego 9 Kategoria źródeł emisji, której dotyczy działanie naprawcze Do określania kategorii źródeł emisji, której dotyczy działanie naprawcze, stosuje się następujące kody: A: transport; B: przemysł, w tym wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej; C: rolnictwo; D: źródła związane z handlem i mieszkalnictwem; E: inne. Jeżeli jest więcej niż jeden kod każdy kod oddziela się średnikiem. Jeżeli zostanie zastosowany kod inne, objaśnia się go w pozycji Uwagi.
Sprawozdawczość z PDK poziom powiatu/gminy/miasta 10 Środki krótkoterminowe: rodzaje i sektory 10.1 Jakie rodzaje środków zostały podjęte w ostatnim roku: Edukacja/Informacja* Tak Nie Jeśli tak, proszę podać szczegóły Techniczne* Tak Nie Jeśli tak, proszę podać szczegóły Ekonomiczne/Finansowe* Tak Nie Jeśli tak, proszę podać szczegóły Szczególnej ochrony wrażliwych grup ludności* Tak Nie Jeśli tak, proszę podać szczegóły 10.2 Opis działań w zakresie ochrony wrażliwych grup ludności 11 Plany działań krótkoterminowych: udostępnienie informacji do publicznej wiadomości opis strategii udostępniania informacji 31
Sprawozdawczość z PDK poziom powiatu/gminy/miasta 12 Czy informacje dotyczące działań krótkoterminowych były podawane do publicznej wiadomości Tak Internet Radio Telewizja Inne Nie 13 Zdiagnozowane problemy realizacji działań krótkoterminowych 14. Jakie działania zostały uznane za najbardziej skuteczne? Proszę opisać i wyjaśnić dlaczego 15 Uwagi inne 32
Prognoza oddziaływania na środowisko PDK Podstawę prawną opracowania prognozy oddziaływania na środowisko ustaleń projektu stanowią: Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm.); Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232); Prognoza ma na celu dokonanie oceny skutków realizacji ustaleń Planu w odniesieniu do poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego, wskazanie potencjalnie uciążliwych lub korzystnych dla środowiska ustaleń urbanistycznych i powinno stanowić integralną cześć opracowania Planu oraz podawać rozwiązania poprawiające istniejący i planowany sposób zagospodarowania. Zgodnie z procedurą określoną ustawą, otrzymano uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości przygotowywanej prognozy oddziaływania na środowisko z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Lublinie pismem z dnia 10 kwietnia 2015 r. znak WOOŚ.411.11.2015.MH oraz Lubelskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Lublinie pismem z dnia 17 marca 2015 r. znak DNS-N2.7016.23.2015GT. 38
Prognoza oddziaływania na środowisko PDK Na obszarze Planu nie zidentyfikowano obszarów o przewidywanym znaczącym oddziaływaniu na środowisko. Działania zaproponowane w PDK mają w przeważającej części charakter informacyjno- kontrolny i nie ingerują w środowisko. Realizacja Planu będzie niosła ze sobą pozytywne skutki, ponieważ przyczyni się do ograniczenia emisji powierzchniowej (zakaz palenia w kominkach, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania mieszkań w okresie grzewczym, nasilenie kontroli gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów, zakazu spalania pozostałości roślinnych na powierzchni ziemi). Nie przewiduje się wystąpienia znaczącego oddziaływania na środowisko. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu: późniejsze osiągnięcie efektów ekologicznych na obszarze strefy lubelskiej oraz zmniejszenie skuteczności podejmowanych innych działań naprawczych (szczególnie ujętych w POP dla strefy) brak poprawy jakości poszczególnych komponentów środowiska, przede wszystkim stanu jakości powietrza atmosferycznego w zakresie dotrzymania standardów jakości powietrza (przede wszystkim benzo(a)pirenu) intensyfikowanie szkodliwych oddziaływań tej substancji na zdrowie ludzkie, ale także na roślinność, gleby i wodę 39
Prognoza oddziaływania na środowisko PDK Jedynym działaniem proponowanym w ramach PDK mogącym mieć zarówno pozytywne jak i negatywne skutki jest czyszczenie ulic na mokro, jednak skala tych oddziaływań będzie nieznaczna. Rekomendacje działań minimalizujących i kompensujących negatywne oddziaływanie: stosowanie sprzętu ograniczającego hałas na etapie realizacji działania należy preferować technologie wodooszczędne oraz prowadzić zabiegi czyszczące na obszarach wyposażonych w kanalizację deszczową, tak by uniknąć zanieczyszczenia wód podziemnych i gleb Rozwiązania alternatywne dla przedsięwzięć poprawiających walory środowiskowe nie mają uzasadnienia zarówno z formalnego jak i ekologicznego punktu widzenia. 40
Wskazanie wniosków z Prognozy oddziaływania na środowisko Na podstawie przeprowadzonych analiz w trakcie prac nad Prognozą oddziaływania na środowisko można wyciągnąć następujące wnioski ogólne: Ocenia się, że Plan, jako całość będzie pozytywnie oddziaływać na środowisko i sprzyjać rozwiązaniu niektórych problemów dotyczących poprawy stanu środowiska, przede wszystkim powietrza, Na podstawie analizy celów dokumentów strategicznych UE stwierdza się, że Plan realizuje cele tych dokumentów. 41
42 Dziękuję za uwagę