Jubileuszowy koncert z okazji 25-lecia Chóru Kameralnego CAPPELLA MUSICAE ANTIQUAE ORIENTALIS KONCERT MUZYKI CERKIEWNEJ Męski Zespół Wokalny KAIROS Dyrygent: Borys Somerschaf Chór Kameralny CAPPELLA MUSICAE ANTIQUAE ORIENTALIS Dyrygent: Leon Zaborowski Sobota, 25 września 2010, godz. 19.15 Kościół OO. Franciszkanów na Górze Przemysła w Poznaniu program muz cerkiewnej.indd 1
Męski Zespół Wokalny KAIROS Męski Zespół Wokalny KAIROS powstał wiosną 1999 r. i działa przy Centrum Kultury w Lublinie. Śpiewacy KAIROS wywodzą się z lubelskiego mieszanego zespołu wokalnego In Corpore. Zespół ten zdobył m. in.: nagrodę 2 programu Polskiego Radia oraz dwukrotnie wyróżnienie na festiwalu chóralnym Legnica Cantat; na Międzynarodowym Festiwalu w Marktoberdorf w Niemczech zdobył certyfikat Klasy Międzynarodowej z oceną Bardzo Dobrą; Zespół In Corpore koncertował m. in. z orkiestrami: Filharmonii Lubelskiej oraz Concerto Avenna pod dyr. Andrzeja Mysińskiego. Ideą stworzenia Męskiego Zespołu Wokalnego KAIROS było poznawanie i propagowanie poprzez muzykę kultury różnych narodów świata (w tym mniejszości narodowych zamieszkałych w Polsce), a jednym z celów przezwyciężenie nietolerancji i obalenie stereotypów. KAIROS jest jednym z nielicznych zespołów w Polsce wykonujących muzykę kościołów wschodnich, a na pewno jedynym, który wykonuje śpiewy greckie, ormiańskie, gruzińskie, rosyjskie, ukraińskie i in. z towarzyszeniem oryginalnych instrumentów perkusyjnych, strunowych i dętych z całego świata. Jest to pewnego rodzaju eksperyment mający na celu z jednej strony prezentowanie mało znanego w Polsce repertuaru, z drugiej zaś poszukiwaniem uniwersalnego języka muzycznego adresowanego do szerokiego kręgu słuchaczy. Podczas swojej działalności zespół KAIROS wystąpił m.in.: na Festiwalu Muzyki Chrześcijańskiej Song of Songs 2001 w Toruniu, w Filharmoniach: Warszawskiej, Lubelskiej, Bydgoskiej i Białostockiej, w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, w Kościele Mariackim w Krakowie, na VII. Festiwalu Filharmonii Łódzkiej Kolory Polski, na Festiwalu Dialogu Czterech Kultur w Łodzi i in. W 2003 roku KAIROS wystąpił z serią koncertów we Lwowie, a w roku 2004 odbył trasę koncertową po Berlinie i okolicach. Inspirującym i ciekawym doświadczeniem było wzięcie udziału w nagraniu muzyki do filmu Wiedźmin skomponowanej przez Grzegorza Ciechowskiego i wydanej na płycie CD przez firmę Pomaton EMI w 2001r. program muz cerkiewnej.indd 2
W tym samym roku KAIROS został zaproszony przez firmę Sony Music Poland do wzięcia udziału w nagraniu piosenki promującej film Quo Vadis w reż. Jerzego Kawalerowicza oraz do udziału w teledysku do piosenki Co ma przeminąć to przeminie w wykonaniu Michała Bajora. W grudniu 2002 roku Zespół wydał swoją pierwszą płytę CD pt. O głęboka tajemnico... z rosyjskimi, ormiańskimi i gruzińskimi śpiewami liturgicznymi i tradycyjnymi. W maju 2005 roku KAIROS został laureatem 1-szej nagrody w swojej kategorii na Międzynarodowym Festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej. W 2008 roku Zespół dał kilka koncertów w Belgii. W grudniu 2009 r. KAIROS występował w Paryżu. Działalność Zespołu wywołuje szerokie zainteresowanie polskich mediów. Powstało wiele relacji telewizyjnych z koncertów (m. in. w TVP1 i 2, TV POLONIA i TVP 3), artykułów prasowych oraz audycji radiowych (m.in. Źródło w programie II. PR). BORYS SOMERSCHAF Borys Somerschaf urodził się w Moskwie w 1968 roku. Edukację muzyczną rozpoczął w1975 r. jako uczeń Chłopięcej Szkoły Chóralnej im. A. Swiesznikowa, kształcącej dyrygentów i wokalistów. Następnie studiował w Konserwatorium im. P. Czajkowskiego w Moskwie (Wydział Wokalny, kierunek Dyrygentura Chóralna u prof. B. Tewlina.) Potem, jako stypendysta Rządu RP, ukończył dwa wydziały Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (w 1994 Wydział Wychowania Muzycznego u prof. J. Boka; w 1996 Wydział Kompozycji u prof. Z. Bagińskiego). Jest od wielu lat związany z Lublinem. W latach 1991-1997 był dyrygentem lubelskiego zespołu wokalnego In Corpore, obecnie prowadzi przy Centrum Kultury w Lublinie męski zespół wokalny Kairos. Borys Somerschaf jest autorem muzyki do spektakli teatralnych, seriali telewizyjnych, programów telewizyjnych i filmów dokumentalnych. W latach 1997-2001 kierował chórem i zespołem solistów podczas nagrywania polskich wersji filmów dla dzieci. B. Somerschaf, jako wokalista, aranżer i dyrygent uczestniczył w nagraniu kilkunastu płyt z polską muzyką poważną (m. in. zespoły muzyki dawnej: Cantus Firmus, Ars Nova; Chór Warszawskiej Opery Kameralnej, Chór SGH, Męski zespół wokalny KAIROS), rozrywkową (m.in. Obywatel G.C., Bajm, Jacek Kaczmarski, Michał Bajor) i filmową (Quo vadis, Wiedźmin, Preisner s Music) W listopadzie 2005 r. Borys Somerschaf nagrał płytę Śnił mi się sad Najpiękniejsze romanse rosyjskie. Borys Somerschaf jest laureatem Nagrody Prezydenta Miasta Lublina Za znaczące osiągnięcia w dziedzinie kultury i sztuki oraz Nagrody Kulturalnej Marszałka Województwa Lubelskiego. program muz cerkiewnej.indd 3
PROGRAM Anonim XVII w. Dostojno jest Śpiew grecki (Anonim XVIII w.) Swiatyj Boże Peter Dinew Kamieni zapieczatanu (Troparion Tonu I-go) Dmitrij Bortnianski Tiebie pojem Śpiew kijowski (Anonim) Błażen muż Nikołaj Kiedrow Otcze nasz Paweł Czesnokow Sowiet priewiecznyj Aleksiej Lwow Wieczeri twojeja tajnyja Śpiew grecki (Anonim) Hymn Św. Nektariusza ku czci Najświętszej Bogurodzicy Śpiew grecki (Anonim) Kyrie eleison Śpiew gruziński (Anonim) Alliłuja program muz cerkiewnej.indd 4
Chór Kameralny CAPPELLA MUSICAE ANTIQUAE ORIENTALIS Chór powstał w 1984 roku z inicjatywy absolwenta Konserwatorium im. P. Czajkowskiego w Moskwie dr Leona Zaborowskiego obecnie profesora Akademii Muzycznej w Poznaniu. Zespół działa w Poznaniu, skupiając przedstawicieli różnych środowisk i pokoleń. Specjalizuje się w wykonywaniu muzyki cerkiewnej. Chór zainaugurował działalność koncertową w maju 1985 roku, nawiązując współpracę z wieloma instytucjami muzycznymi i kulturalnymi w kraju. Repertuar zespołu obejmuje kompozycje wybitnych kompozytorów rosyjskich i ukraińskich XVIII-XX wieku (m.in.: D. Bortnianskiego, M. Bieriezowskiego, F. Dubianskiego, A. Archangielskiego, M. Leontowicza, M. Ippolitowa-Iwanowa, P. Czajkowskiego, N. Kiedrowa, S. Rachmaninowa, P. Czesnokowa). Cappella Musicae Antiquae Orientalis jest wielokrotnym zdobywcą nagród i wyróżnień na międzynarodowych konkursach i festiwalach chóralnych: 1985 IV Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce II miejsce. Nagroda dla Dyrygenta. 1986 V Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce I miejsce oraz Nagroda Publiczności. 1987 Turniej Chórów LEGNICA CANTAT-19 Wyróżnienie 1991 X Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce I miejsce, Nagroda dla Dyrygenta. 1994 XIII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce Wyróżnienie. 2001 XX Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce Nagroda dla Dyrygenta Chór wziął udział w ponad 50 festiwalach w kraju: w Bydgoszczy (1986, 1990), Szczecinie (1986, 1992, 1998, 2004), Włocławku (1987), Lądku-Zdroju (1988), Warszawie (1990, 1991), Częstochowie (1991), Międzyzdrojach (1991), Radomiu (1995), Łodzi (1995, 2005), Krakowie (1995, 1997, 1999, 2009), Cieszynie (1996), Kielcach (1997), Płocku (1999), Wrocławiu (2002), Gdyni (2003), Piasecznie (2004), Koszalinie (2005), Toruniu (2005), Beskidzie Niskim (2006, 2007), Zgorzelcu (2009), Rydzynie (2004, 2006, 2008, 2010). Ponadto chór wystąpił na 30 międzynarodowych festiwalach za granicą (Włochy, RFN, Hiszpania, Łotwa, Czechy, Grecja, Luksemburg, Estonia, Rosja, Ukraina) program muz cerkiewnej.indd 5
W ciągu 25 lat działalności CAPPELLA dała ponad 430 koncertów w kraju i za granicą. Zespół 36 razy wyjeżdżał na zagraniczne tournee artystyczne, prezentując swój repertuar w Rosji, we Włoszech, Watykanie, Austrii, na Łotwie, w RFN, Holandii, Hiszpanii, Francji, Czechach, Grecji, Danii, Luksemburgu, Belgii, Estonii, Słowenii i na Litwie. Znaczącym wydarzeniem w historii CAPPELLI była współpraca z Teatrem Wielkim w Łodzi. Chór został zaproszony do udziału w operze M. Musorgskiego Borys Godunow (1987). W 2001 roku CAPPELLA została zaproszona do udziału w prestiżowym festiwalu EUROPA- LIA (Belgia, Francja). W dorobku artystycznym zespołu są nagrania radiowe, video, telewizyjne oraz trzy płyty kompaktowe, wydane przez firmę Karolex. Pierwsze nagrania cyfrowe Cappelli zostały zrealizowane w 1990 roku w renomowanej Sali Wielkiej Konserwatorium im. p. Czajkowskiego w Moskwie. LEON ZABOROWSKI Leon Zaborowski ukończył w 1978 roku Konserwatorium im. P. Czajkowskiego w Moskwie, w klasie dyrygentury chóralnej prof. Aleksandra Chazanowa, otrzymując dyplom z wyróżnieniem. Tam też w 1985 roku obronił pracę doktorską (promotorzy prof. Aleksander Chazanow, prof. Borys Kulikow, prof. Tamara Cytowicz). Od 1978 r. jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Akademii Muzycznej w Poznaniu (obecnie profesor zwyczajny, kierownik Katedry Chóralistyki). W latach 1978-1986 prowadził chór Akademii Muzycznej w Poznaniu. W latach 1987-1989 był Kierownikiem Chóru Teatru Wielkiego w Łodzi, przygotowując z chórem m.in. premiery takich oper, jak Borys Godunow M. Musorgskiego, Traviata G. Verdiego, Tosca G. Pucciniego, Nabucco G. Verdiego i in. W 1984 roku założył Chór Kameralny Cappella Musicae Antiquae Orientalis, którego kierownikiem artystycznym i dyrygentem jest do dziś. Cappella specjalizuje się w muzyce cerkiewnej, zdobywając uznanie w kraju i za granicą. Jako dyrygent Cappelli został wielokrotnie (1985, 1991, 2001) wyróżniony Nagrodą dla Dyrygenta na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce. Nagrał z chórem płyty CD : Muzyka cerkiewna (KAROLEX 1995) Kolędy prawosławne w opr. Romualda Twardowskiego (KAROLEX 1995) Muzyka cerkiewna (KAROLEX 2001) Romuald Twardowski. Utwory cerkiewne (ACTE PREABLE 2001). Leon Zaborowski jest inicjatorem i dyrektorem festiwalu Dni Muzyki Cerkiewnej w Rydzynie, którego pierwsza edycja odbyła się w 2004 roku. program muz cerkiewnej.indd 6
PROGRAM Dmitrij Bortnianski Da woskriesniet Bog Michaił Ippolitow-Iwanow Błagosłowi dusze moja Gospoda Fiodor Dubianski Otcze nasz solo: Lajla Zaborowska Aleksiej Astafiew Nie umołczim nikogda Bogorodice Mykoła Leontowicz Swietie tichij Aleksander Tretiakow Jedinorodnyj Synie Nikołaj Kiedrow Otcze nasz Paweł Czesnokow Swiatyj Boże Piotr Czajkowski Miłost mira program muz cerkiewnej.indd 7
*dofinansowano ze środków Miasta Poznania program muz cerkiewnej.indd 8