ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO, 311927 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: przedmiotowy... 2 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy... 2 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 2 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 2 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 6. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO... 4 7. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO... 4 8. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO Z INNYMI ZAWODAMI... 4 9. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO... 5 10. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO... 6 11. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 10 1. odstawy maszynoznawstwa... 11 2. Środki transportu wewnętrznego i drogowego... 16 3. rzepisy ruchu drogowego... 22 4. Organizacja procesów transportowych... 28 5. Język obcy zawodowy w transporcie drogowym... 35 6. Działalność gospodarcza w transporcie drogowym... 40 7. Eksploatacja środków transportu w przewozach... 45 8. Obsługa pasażerów i ładunków w transporcie drogowym... 51 9. raktyki zawodowe... 59 ZAŁĄZNIKI... 64 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1
TY SZKOŁY: szkoła policealna 1. TY ROGRAMU: przedmiotowy 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr Dorota Wójcik, dr inż. aweł Sobczak Recenzenci: dr inż. Rafał Burdzik, mgr inż. Tomasz Madej Konsultanci: mgr inż. Teresa Jaszczyk 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik transportu drogowego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012r. poz. 7) Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184) Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204) Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz. 1487) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) Rozporządzeniem MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626) Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników.(dz. U. z 2009r. nr 89 poz.730 z późn. zm.) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2
Ustawa rawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. (Dz. U. z 2005 Nr 108 poz. 908) Ustawa o transporcie drogowym z dnia 6 września 2001 r. (Dz. U. z 2007 Nr 125 poz. 874) Ustawa o kierujących pojazdami z dnia 5 stycznia 2011 r. (Dz. U. z 2011 nr 30 poz. 151) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szkolenia kierowców wykonujących przewóz drogowy z dnia 1 kwietnia 2010 r. (Dz. U. z 2010 Nr 53 poz. 314) 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3
6. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO Technik transportu drogowego stanowi jedno z najważniejszych ogniw branży transportowej. Branża transportowa jest obecnie jedną z najszybciej rozwijających się branż na świecie. Technik transportu drogowego zajmuje się planowaniem i organizowaniem prac dotyczących przewozu drogowego podróżnych oraz ładunków. Wykonuje również prace związane z obsługą środków transportu drogowego oraz prowadzi dokumentację dotyczącej przewozu drogowego osób i ładunków. Technik transportu drogowego posiada również umiejętność prowadzenia pojazdów samochodowych. 7. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO W obecnym świecie transport odgrywa jedną z decydujących ról. Transport samochodowy stanowi najpopularniejszą gałąź transportu lądowego z uwagi na jego dostępność oraz nieograniczony zasięg. Rozwój ogólnoświatowy powoduje znaczny wzrost popytu na usługi transportowe, w tym na usługi samochodowe transportu osób i ładunków. owyższe czynniki powodują ciągłą konieczność kształcenia osób posiadających odpowiednie kompetencje w zakresie planowania, organizowania, wykonywania transportu drogowego osób i ładunków oraz w zakresie nowych technologii, które bardzo dynamicznie pojawiają się w branży transportowej. 8. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum. Technik transportu drogowego nie posiada wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. osiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego: KZ(M.a): mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler oraz w ramach obszaru administracyjno-usługowego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik transportu drogowego KZ(A.ac). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4
9. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik transportu drogowego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) planowanie i organizowanie prac dotyczących przewozu drogowego podróżnych oraz ładunków; 2) wykonywanie prac związanych z obsługą środków transportu drogowego; 3) prowadzenie dokumentacji dotyczącej przewozu drogowego osób i ładunków; 4) prowadzenie pojazdów samochodowych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik transportu drogowego: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów BH, DG, JOZ, KS, OMZ; efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie KZ(A.ac) i efekty kształcenia wspólne dla zawodów ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(M.a) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie: A.69. Eksploatacja środków transportu drogowego, A.70. Organizacja przewozu środkami transportu drogowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
10. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TRANSORTU DROGOWEGO Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w szkole policealnej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych 800 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 800 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik transportu drogowego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji A.69. przeznaczono minimum 600 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji A.70. przeznaczono minimum 470 godzin na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego stanowiącego podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów przeznaczono minimum 280 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Lp Obowiązkowe zajęcia edukacyjne semestr l I semestr li Kształcenie zawodowe teoretyczne Klasa semestr l II semestr li Liczba godzin w okresie nauczania tygodniowo 1 odstawy maszynoznawstwa 3 1 1 2,5 80 2 Środki transportu wewnętrznego i drogowego 10 9 1 10 320 3 rzepisy ruchu drogowego 2 2 1 2,5 80 4 Organizacja procesów transportowych 2 4 6 6 192 5 Język obcy zawodowy w transporcie drogowym 2 2 2 64 6 Działalność gospodarcza w transporcie drogowym 2 2 2 64 łącznie Łączna liczba godzin 15 14 11 10 25 800 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
Kształcenie zawodowe praktyczne* 1 Eksploatacja środków transportu w przewozach 10 9 9 14 448 2 Obsługa pasażerów i ładunków w transporcie drogowym 2 5 15 11 352 Łączna liczba godzin 10 11 14 15 25 800 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 25 25 25 25 50 1600 raktyki zawodowe 4 tyg. 160 **zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (A.69.) Eksploatacja środków transportu drogowego odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy drugiej. Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (A.70.) Organizacja przewozu środkami transportu drogowego odbywa się pod koniec klasy drugiej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
Wykaz działów programowych dla zawodu technik transportu drogowego Nazwa przedmiotu Nazwa działu 1. odstawy maszynoznawstwa 1.1. Rysunek techniczny 50 1.2. Budowa maszyn i urządzeń 30 2. Środki transportu wewnętrznego i drogowego 2.1. BH środków transportu 15 2.2. ojazdy drogowe 290 2.3. Transport wewnętrzny 15 3. rzepisy ruchu drogowego (80 godzin) 3.1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym 20 3.2. Zasady ruchu drogowego 30 3.3. Jazda w różnych warunkach drogowych 30 4. Organizacja procesów transportowych 4.1. Bezpieczeństwo procesów transportowych 22 4.2. odstawy transportu drogowego osób i ładunków 80 4.3. Transport drogowy osób i rzeczy - organizacja 90 Liczba godzin przewidziana na dział 5. Język obcy zawodowy w transporcie drogowym 5.1. Wybrane elementy gramatyczno-fonetyczne języka obcego w transporcie drogowym 24 5.2. Zastosowanie języka obcego w pracy zawodowej 40 6. Działalność gospodarcza w transporcie drogowym 6.1. Wybrane elementy formalno-prawne działalności gospodarczej 24 6.2. rowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego 7. Eksploatacja środków transportu w przewozach 7.1. Obsługa środków transportu 198 40 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
7.2. Użytkowanie środków transportu 250 8. Obsługa pasażerów i ładunków w transporcie drogowym 8.1. Organizacja i bezpieczne wykonywanie pracy w zakresie transportu drogowego 30 8.2. Obsługa pasażerów w transporcie drogowym 162 8.3. Obsługa ładunków w transporcie drogowym 160 9. raktyki zawodowe 9.1. raktyki zawodowe w warsztatach samochodowych 80 9.2. raktyki zawodowe w przedsiębiorstwie transportowym 80 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
11. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik transportu drogowego zastosowano taksonomię celów AB B. Niemierko. 1. odstawy maszynoznawstwa 80 godzin 2. Środki transportu wewnętrznego i drogowego 320 godzin 3. rzepisy ruchu drogowego 80 godzin 4. Organizacja procesów transportowych 192 godziny 5. Język obcy zawodowy w transporcie drogowym 64 godziny 6. Działalność gospodarcza w transporcie drogowym 64 godziny 7. Eksploatacja środków transportu w przewozach 448 godzin 8. Obsługa pasażerów i ładunków w transporcie drogowym 352 godziny 9. raktyki zawodowe 160 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
1. odstawy maszynoznawstwa 1.1. Rysunek techniczny 1.2. Budowa maszyn i urządzeń 1.1. Rysunek techniczny Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KS(10)2. uwzględniać opinie i pomysły innych członków zespołu; KS(10)3. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko; KS(10)4. rozwiązywać konflikty w zespole; KZ(A.ac)(2)1. odczytać: schematy obwodów elektrycznych prądu stałego; B KZ(A.ac)(2)2. zinterpretować: schemat instalacji elektrycznej samochodu; B KZ(A.ac)(2)3. ustalić: parametry maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie tabliczki znamionowej; KZ(A.ac)(2)4. identyfikować elementy elektroniczne na schemacie układu; KZ(M.a)(1)1. scharakteryzować rodzaje rysunków technicznych; B KZ(M.a)(1)2. wymienić rodzaje rzutów prostokątnych; A KZ(M.a)(1)3. objaśnić zasady wymiarowania; A KZ(M.a)(1)4.wyjaśnić znaczenie normalizacji w rysunku technicznym; KZ(M.a)(2)1. wykonać: szkice i rysunki figur płaskich oraz brył geometrycznych w rzutach prostokątnych; Rodzaje rysunków. Normalizacja w rysunku technicznym. Linie rysunkowe i ich zastosowanie. Arkusz rysunkowy. Zasady rzutowania. Widoki i przekroje. Zasady wymiarowania rysunków. Uproszczenia rysunkowe. Rysunek wykonawczy. Rysunek złożeniowy. Rysunek schematyczny. Symbole graficzne stosowane w rysunku elektrycznym. Rodzaje rysunku technicznego elektrycznego. Schematy elektryczne blokowe, ideowe i montażowe. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
KZ(M.a)(2)2. wykonać: szkice i rysunki typowych części maszyn, wyrobów i półwyrobów; KZ(M.a)(2)3. zwymiarować szkice części maszyn; KZ(M.a)(2)4. zastosować uproszczenia rysunkowe podczas wykonywania szkiców; KZ(M.a)(3)1. rozróżnić programy komputerowe typu AD i AM; B KZ(M.a)(3)2. wykonać rysunki części maszyn w 2D w programie typu AD; D KZ(M.a)(3)3. zwymiarować rysunki wykonane w programie typu AD; D KZ(M.a)(6)1. scharakteryzować zasady tolerancji i pasowań; KZ(M.a)(6)2. odczytać tolerancję i pasowanie z rysunku technicznego; KZ(M.a)(6)3. dobrać tolerancję i pasowanie na podstawie norm i dokumentacji technicznej; D lanowane zadania Należy wykonać rysunek techniczny elementu układu przeniesienia napędu wskazanego przez nauczyciela. Uczniowie wykonują zadanie indywidualnie, odwzorowują kształty elementu układu przeniesienia napędu stosując niezbędne rzuty, przenikanie brył, nanoszą linie wymiarowe oraz wstawiają wartości wymiarów. Uczniowie wykonują szkic elementu układu przeniesienia napędu, a następnie wykonują rysunek wykorzystując program komputerowy do wykonywania rysunków technicznych. o wykonaniu rysunków uczniowie je prezentują uzasadniając sposób ich wykonania oraz zgodność z obowiązującymi normami. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni rysunku technicznego wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem i z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z oprogramowaniem do komputerowego wspomagania projektowania (omputer Aided Design). Środki dydaktyczne Dokumentacje techniczne środków transportu drogowego oraz ich zespołów i podzespołów; schematy instalacji elektrycznych środków transportu drogowego; normy dotyczące rysunku technicznego, maszynowego i elektrycznego; katalogi środków transportu drogowego; Komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla 1 ucznia. Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Rysunek techniczny wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń, pokazu z instruktażem. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń umożliwiająca zdobycie praktycznych umiejętności związanych z wykorzystaniem rysunku technicznego podczas wykonywania zadań zawodowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się systematyczną ocenę rysunków technicznych wykonywanych w ramach ćwiczeń. odstawowym kryterium oceny wykonania zadania jest poprawność wykonania rysunku. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.2. Budowa maszyn i urządzeń Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(M.a)(4)1. rozpoznać elementy hydrauliczne i pneumatyczne na podstawie oznaczenia; B KZ(M.a)(4)2. identyfikować urządzenia hydrauliczne i pneumatyczne w układach i zespołach samochodu; B KZ(M.a)(4)3. charakteryzować napędy pneumatyczne i hydrauliczne na podstawie opisów i schematów; KZ(M.a)(4)4. wyjaśnić zasady działania urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych; KZ(M.a)(5)1. wymienić rodzaje połączeń; A KZ(M.a)(5)2. scharakteryzować rodzaje połączeń; B KZ(M.a)(7)1. wymienić materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; A KZ(M.a)(7)2. scharakteryzować materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; B KZ(M.a)(7)3. dobrać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne; KZ(M.a)(10)1. wymienić: rodzaje korozji i sposoby ochrony przed korozją; A KZ(M.a)(10)2. scharakteryzować: rodzaje korozji i sposoby ochrony przed korozją; B KZ(M.a)(10)3. dobrać sposób ochrony przed korozją; KZ(M.a)(11)1. wymienić: techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń; A KZ(M.a)(11)2. scharakteryzować: techniki i metody wytwarzania części maszyn Materiał nauczania odstawy mechaniki. Materiały konstrukcyjne. Budowa maszyn i urządzeń. ompy, napędy (hydrauliczne, pneumatyczne), sprężarki, wentylatory. Metody i techniki wytwarzania. odstawy metrologii. Materiały eksploatacyjne: paliwa silnikowe, filtry (paliwa, powietrza, oleju), oleje, ciecze chłodzące, płyny, smary. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
i urządzeń; KZ(M.a)(11)3. dobrać metodę wytwarzania części maszyn i urządzeń; D KZ(M.a)(12)1. wymienić: maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; A KZ(M.a)(12)2. scharakteryzować: maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(12)3. dobrać: maszyny, urządzenia i narzędzia do obróbki ręcznej i maszynowej; D KZ(M.a)(13)1. wymienić przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; A KZ(M.a)(13)2. scharakteryzować przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(13)3. dobrać przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej; KZ(M.a)(16).1 scharakteryzować budowę maszyn i urządzeń; KZ(M.a)(16).2 opisać zasady działania maszyn i urządzeń; D lanowane zadania Na podstawie wskazówek, założeń i materiałów dostarczonych przez nauczyciela zaproponuj metody ochrony przed korozją dla przykładowych części maszyn narażonych na działanie czynników atmosferycznych (różnice temperatur, opady atmosferyczne) oraz uszkodzenia eksploatacyjne. Uzasadnij dobrany sposób zabezpieczenia przed korozją. Zadanie należy wykonać w grupach 5 osobowych. o wykonaniu zadania, grupy prezentują efekty wykonanych prac w formie krótkiej prezentacji (ok. 10 min) na forum klasy (można wykorzystać techniki multimedialne). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni środków transportu drogowego, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem i z projektorem multimedialnym, narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane w eksploatacji środków transportu drogowego (jeden zestaw dla pięciu uczniów); dokumentacje technologiczne procesu montażu i demontażu środków transportu drogowego; dokumentację obsługową i eksploatacyjną środków transportu drogowego; przyrządy do pomiarów wielkości geometrycznych i elektrycznych (jeden zestaw dla pięciu uczniów); zestawy do demonstracji budowy i działania podzespołów (mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych); zestawy elementów i układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych; modele środków transportu drogowego oraz ich podzespołów; Środki dydaktyczne Narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane w eksploatacji środków transportu drogowego (jeden zestaw dla pięciu uczniów); dokumentacje technologiczne procesu montażu i demontażu środków transportu drogowego; dokumentację eksploatacyjną środków transportu drogowego; przyrządy do pomiarów wielkości geometrycznych i elektrycznych (jeden zestaw dla pięciu uczniów); zestawy do demonstracji budowy i działania podzespołów (mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych); zestawy elementów i układów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych; modele środków transportu drogowego oraz ich podzespołów. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Budowa maszyn i urządzeń oprócz stosowania wykładu jako formy kształcenia (należy dążyć do minimalizowania liczby zajęć prowadzonych w formie wykładu) wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z instruktażem, scenek sytuacyjnych oraz dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe z podziałem na zespoły 3-5 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz systematyczną ocenę zadań problemowych przekazywanych uczniom do wykonania. Główne kryterium oceny powinna stanowić poprawność merytoryczna oraz poprawność edytorska wykonywanych zadań problemowych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
2. Środki transportu wewnętrznego i drogowego 2.1. BH Środków transportu 2.2. ojazdy drogowe 2.3. Transport wewnętrzny 2.1. BH Środków transportu Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania BH(1)1. wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; B rzepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, BH(1)2. wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową oraz ochroną ochrony przeciwpożarowej, ochrony B środowiska; środowiska, ochrony pracy oraz przepisy BH(1)3. wyjaśnić pojęcia związane z ergonomią; B sanitarne obowiązujące w działalności BH(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy transportowej. B i ochrony środowiska w olsce; zynniki szkodliwe dla zdrowia i życia człowieka BH(2)2. określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony B występujące w środowisku pracy w transporcie. pracy i ochrony środowiska w olsce; Obowiązki pracodawcy w zakresie BH(2)3. określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie B bezpieczeństwa i higieny pracy i ppoż. ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; Zasady ergonomii BH(3)1. wskazać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BH(3)2. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; D BH(4)1. określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; B BH(4)2. określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
BH(4)3. zapobiegać zagrożeniom dla zdrowia i życia człowieka związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; BH(4)4. zapobiegać zagrożeniom dla mienia i środowiska związanym z wykonywaniem zadań zawodowych; D KS(1)1. stosować zasady kultury osobistej; KS(1)2. stosować zasady etyki zawodowej; KS(3)1. analizować rezultaty działań; KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; KS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży; KS(4)2. podejmować nowe wyzwania; KS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy; lanowane zadania W oparciu o formularz i materiały dostarczone przez nauczyciela oraz własną analizę karty charakterystyki produktu należy ustalić czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania zabezpieczenia ładunku w naczepie samochodowej typu zamkniętego. Zadanie wykonują uczniowie w zespołach 2-3 osobowych. oszczególne grupy prezentują swoje wyniki na forum klasy. odsumowaniem wykonania ćwiczenia powinna być dyskusja. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, zbiory przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zagrożeń dla zdrowia występujących w pracy technika transportu drogowego. Środki dydaktyczne Zbiory przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zagrożeń dla zdrowia występujących w pracy technika transportu drogowego. Zalecane metody dydaktyczne Dział BH Środków transportu wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy myśli, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji, oraz metoda przypadku polegająca na analizowaniu przypadku opisującego problem dotyczący oddziaływania czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy technika transportu drogowego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. Grupy maksymalnie 15 osobowe z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz systematyczną ocenę ćwiczeń wykonywanych w ramach zajęć. Główne kryterium oceny powinna stanowić poprawność merytoryczna oraz poprawność edytorska wykonywanych ćwiczeń i zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.2. ojazdy drogowe Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(A.ac)(1)1. obliczyć: prędkość obrotową, pracę mechaniczną, moc, energię i sprawność; B KZ(A.ac)(1)2. obliczyć: jednostkowe zużycie paliwa, średnie zużycie paliwa; B KZ(A.ac)(1)3. obliczyć siłę tarcia tocznego i ślizgowego; B KZ(A.ac)(1)4. obliczyć: podstawowe parametry obwodu prądu stałego; B KZ(A.ac)(1)5. przeliczyć jednostki miar fizycznych; B A.69.1(1)1. wymienić rodzaje środków transportu drogowego; A A.69.1(1)2. scharakteryzować rodzaje środków transportu drogowego; A.69.1(2)1. wymienić podzespoły środków transportu drogowego; B A.69.1(2)2. scharakteryzować podzespoły środków transportu drogowego; A.69.2(1)1. wymienić rodzaje klasyfikacji środków transportu drogowego; A A.69.2(1)2. rozróżnić rodzaje klasyfikacji środków transportu drogowego; B A.69.2(1)3. podzielić środki transportu drogowego wg klasyfikacji; A.69.2(2)1. wymienić kryteria doboru środków transportu drogowego do rodzaju przewożonego ładunku; A.69.2(2)2. dobrać środek transportu drogowego do rodzaju przewożonego ładunku; A.69.2(2)3. scharakteryzować dobór środka transportu drogowego do rodzaju D Silniki spalinowe (budowa, zasada działania, parametry, charakterystyki). Budowa środków transportu drogowego. Budowa nadwozi. Budowa podwozi. Układ napędowy. Układ kierowniczy. Układ hamulcowy. Skrzynki biegów. rzekładnie rozdzielcze. rzekładnie redukcyjne. Zwolnice. rzyczepy i naczepy. Osprzęt środków transportu drogowego. Urządzenia bezpieczeństwa biernego. Urządzenia bezpieczeństwa czynnego. Urządzenia ułatwiające pracę kierowcy. Urządzenia komunikacyjne. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
przewożonego ładunku; Urządzenia załadowczo-wyładowcze. A.69.2(3)1. wymienić własności eksploatacyjne środków transportu drogowego; A A.69.2(3)2. określić własności eksploatacyjne środka transportu drogowego; A.69.2(3)3. scharakteryzować własności eksploatacyjne środka transportu D drogowego; lanowane zadania Na podstawie dokumentacji technicznej otrzymanej od nauczyciela określ oraz porównaj podstawowe parametry pracy silników spalinowych. W ramach porównania wykonaj kartę porównawczą, którą wykorzystasz do podjęcia decyzji o wyborze jednostki napędowej środka transportu. Zadanie wykonują uczniowie w zespołach 2 3 osobowych. oszczególne grupy prezentują swoje wyniki na forum klasy. odsumowaniem wykonania ćwiczenia powinna być dyskusja. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni środków transportu drogowego, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem i z projektorem multimedialnym, narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane w eksploatacji środków transportu drogowego (jeden zestaw dla pięciu uczniów); dokumentacje technologiczne procesu montażu i demontażu środków transportu drogowego; dokumentację obsługową i eksploatacyjną środków transportu drogowego; przyrządy do pomiarów wielkości geometrycznych i elektrycznych (jeden zestaw dla pięciu uczniów); zestawy do demonstracji budowy i działania podzespołów (mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych); zestawy elementów i układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych; modele środków transportu drogowego oraz ich podzespołów; Środki dydaktyczne Dokumentacje technologiczne procesu montażu i demontażu środków transportu drogowego; dokumentacja obsługowa i eksploatacyjna środków transportu drogowego; przyrządy do pomiarów wielkości geometrycznych i elektrycznych (jeden zestaw dla pięciu uczniów); zestawy do demonstracji budowy i działania podzespołów (mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych); zestawy elementów i układów elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych; modele środków transportu drogowego oraz ich podzespołów; Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy ojazdy drogowe oprócz stosowania wykładu jako formy kształcenia (należy dążyć do minimalizowania liczby zajęć prowadzonych w formie wykładu) wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z instruktażem która ułatwi uczniom zdobycie wiadomości i umiejętności z zakresu klasyfikacji i budowy środków transportu drogowego oraz dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. Grupy maksymalnie 10 osobowe z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu (wielokrotnego wyboru oraz otwartego zawierającego zadania obliczeniowe) oraz wykonywanie przez uczniów pokazów instruktażowych podlegających ocenie. Główne kryterium oceny powinna stanowić poprawność merytoryczna oraz poprawność edytorska wykonywanych zadań problemowych oraz poprawność merytoryczna wykonywanych przez uczniów pokazów instruktażowych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.3. Transport wewnętrzny Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(M.a)(8)1. wymienić środki transportu wewnętrznego; B Środki transportu wewnętrznego. KZ(M.a)(8)2. scharakteryzować środki transportu wewnętrznego; Funkcje i zadania magazynów. KZ(M.a)(8)3. dobrać środki transportu wewnętrznego; Infrastruktura magazynowa. KZ(M.a)(9)1. wymienić: sposoby transportu i składowania materiałów; B Operacje magazynowe. KZ(M.a)(9)2. scharakteryzować: sposoby transportu i składowania materiałów; Zasady przechowywania. KZ(M.a)(9)3. wybrać: sposób transportu i składowania materiałów; Zasady składowania. odstawowe pojęcia towaroznawstwa. Systemy klasyfikacji towarów i ładunków. Oznakowanie na opakowaniach. Właściwości towarów. Opakowania transportowe. Systemy składowania towarów. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20
lanowane zadania Na podstawie dokumentacji technicznej konkretnego ładunku otrzymanej od nauczyciela dobierz środek transportu wewnętrznego z grupy środków oraz sposób składowania konkretnego ładunku. Doboru dokonaj wg kryterium podanego przez nauczyciela. Zadanie wykonują uczniowie w zespołach 2-3 osobowych. oszczególne grupy prezentują swoje wyniki na forum klasy. odsumowaniem wykonania ćwiczenia powinna być dyskusja. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni przewozu drogowego osób i ładunków, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem i z projektorem multimedialnym, stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla trzech uczniów) podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu z pakietem programów biurowych, z oprogramowaniem wspomagającym wykonywanie transportu drogowego osób i rzeczy; plansze, foliogramy, prezentacje, filmy dydaktyczne przedstawiające normy i standardy przewożonych ładunków, opakowania transportowe, przekroje środków transportu dalekiego, wzory znakowania opakowań ładunków i urządzeń transportu, zasady ładowania i przewozu towarów; wzory dokumentów przewozowych; normy transportowe; zestaw przepisów prawa dotyczących transportu drogowego osób i ładunków. Środki dydaktyczne lansze, foliogramy, prezentacje, filmy dydaktyczne przedstawiające normy i standardy przewożonych ładunków, opakowania transportowe, przekroje środków transportu dalekiego, wzory znakowania opakowań ładunków i urządzeń transportu, zasady ładowania i przewozu towarów; wzory dokumentów przewozowych; normy transportowe; zestaw przepisów prawa dotyczących transportu drogowego osób i ładunków. Zalecane metody dydaktyczne Dział Transport wewnętrzny oprócz stosowania wykładu jako formy kształcenia (należy dążyć do minimalizowania liczby zajęć prowadzonych w formie wykładu) wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, metody projektu, metody przypadków oraz dyskusji dydaktycznej. Dominująca metodą kształcenia powinna być tekstu przewodniego która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji, oraz metoda przypadku polegająca na analizowaniu konkretnego przypadku realizacji procesu magazynowania towaru. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach oraz indywidualnej. Grupy maksymalnie 15 osobowe z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę indywidualnych projektów zawierających szczegółowy opis zaplanowanych czynności magazynowych. Główne kryterium oceny powinna stanowić poprawność merytoryczna oraz poprawność edytorska wykonywanych projektów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21
3. rzepisy ruchu drogowego 3.1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym 3.2. Zasady ruchu drogowego 3.3. Jazda w różnych warunkach drogowych 3.1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania BH(10)1. scharakteryzować przyczyny wypadków drogowych; B rzyczyny wypadków drogowych. BH(10)2. wyjaśnić procedury udzielania pierwszej pomocy osobom B Wpływ stanu technicznego na bezpieczeństwo poszkodowanym podczas wypadku; w ruchu drogowym. BH(10)3. ustalić działania w przypadku powstania zagrożenia w bezpieczeństwie B Sprawdzenie stanu technicznego pojazdu. ruchu drogowego; Oświetlenie pojazdu. BH(10)4. scharakteryzować skutki prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu B Wyposażenie obowiązkowe pojazdu. lub innego środka odurzającego; rocedury postępowania podczas wypadku. BH(10)5. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania rocedury postępowania podczas kolizji czynności zawodowych technika transportu drogowego; drogowej. BH(10)6. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia; Udzielanie pierwszej pomocy osobom BH(10)7. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji poszkodowanym. stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych Elementy kontrolno-pomiarowe pojazdu. technika transportu drogowego; Zakres czynności kontrolno-obsługowych. BH(10)8. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; KZ(A.ac)(3)1. ustalić zakres czynności kontrolno-obsługowych pojazdu; KZ(A.ac)(3)2. zinterpretować wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych; KZ(A.ac)(3)3. wyjaśnić wpływ stanu technicznego pojazdu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym; B rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22
lanowane zadania Dokonaj analizy przyczyn wypadków drogowych oraz ustal procedury postępowania podczas różnych wypadków drogowych. Zadanie wykonujesz w grupach 5-osobowych. Sklasyfikuj przyczyny wypadków drogowych na podstawie ich opisu. Na podstawie zgromadzonych informacji oraz wyszukanych z Internetu dokonaj analizy planowanych działań podczas udzielania pomocy osobom poszkodowanym w wypadku drogowym. Na podstawie otrzymanego opisu wypadku opracuj procedurę wzywania i udzielania pomocy, - wykonaj charakterystykę planowanych działań korzystając z zasobów (Internet, literatura). Sporządzone zadanie analizy przyczyn wypadków drogowych oraz ustalanie procedur postępowania podczas różnych wypadków drogowych będziesz prezentować na forum grupy (15 minut), oraz przekażesz w wersji napisanej i/lub drukowanej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni przewozu drogowego osób i ładunków. W pracowni powinny się znajdować: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem i z projektorem multimedialnym, makiety środków transportu wewnętrznego i zewnętrznego, plansze poglądowe, czasopisma branżowe, filmy dydaktyczne. Środki dydaktyczne Teksty przewodnie i instrukcje do ćwiczeń. Akty prawne regulujące zasady ruchu drogowego. Akty prawne w zakresie szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców. rezentacje multimedialne. Filmy dydaktyczne. rogramy komputerowe wspomagające proces uczenia się z symulacjami zachowania w ruchu drogowym. Środki medyczne do nauki udzielania pierwszej pomocy. Fantom do przeprowadzania sztucznego oddychania i przywracania krążenia. Wyposażone apteczki pierwszej pomocy. Filmy instruktażowe dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będą aktywizujące metody kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem: dyskusji dydaktycznej, metody tekstu przewodniego, metody projektu, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczenia praktyczne. Najwięcej czasu powinno poświęcić się na treści dotyczące udzielania pierwszej pomocy. Należy położyć nacisk na ogromne znaczenie dokonania właściwej oceny stanu poszkodowanego, wykluczenia możliwości zadławienia i ułożenia w pozycji bezpiecznej. Każdy uczeń powinien mieć możliwość udzielenia pierwszej pomocy w warunkach symulowanych wykonanie opatrunków, wykonywanie sztucznego oddychania. rzed rozpoczęciem ćwiczeń nauczyciel powinien zademonstrować sposób wykorzystania środków opatrunkowych i innych środków medycznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na wykonywanie sztucznego oddychania i przywracanie krążenia z wykorzystaniem fantomu. Niezmiernie ważna w tym przypadku jest prawidłowo i w sposób czytelny dla słuchaczy przeprowadzona demonstracja udzielania na fantomie pomocy w tym zakresie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach do 30 osób. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualnie, lub praca w grupie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zgodnie ze standardami ośrodka egzaminacyjnego oraz testu praktycznego podczas którego zweryfikowana zostanie umiejętność działania podczas udzielania pomocy osobom poszkodowanym w wypadku drogowym. Główne kryterium oceny powinna stanowić poprawność merytoryczna testu oraz wykonywanych zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23
3.2. Zasady ruchu drogowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(A.ac)(4)1. wyjaśnić przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas jazdy Ogólne zasady ruchu drogowego. po drogach; Szczególna ostrożność. KZ(A.ac)(4)2. zinterpretować przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego B Zasada ograniczonego zaufania. podczas przejazdu przez skrzyżowania; Rodzaje dróg. KZ(A.ac)(4)3. zinterpretować przepisy prawa dotyczące pierwszeństwa B Dopuszczalne prędkości. przejazdu; Włączanie się do ruchu. KZ(A.ac)(4)4. określić przepisy prawa o ruchu drogowym dotyczące włączania się A rzecinanie się kierunku ruch pojazdów. do ruchu; rzejazd przez skrzyżowania. KZ(A.ac)(4)5. określić dopuszczalne prędkości pojazdów na poszczególnych A ierwszeństwo przejazdu. rodzajach dróg; Skrzyżowania o ruch okrężnym. KZ(A.ac)(4)6. zinterpretować znaczenie znaków drogowych; ionowe i poziome znaki drogowe. KZ(A.ac)(5)1. określić zasady kierowania pojazdami w ruchu drogowym; B Sygnały świetlne i nadawane przez osoby KZ(A.ac)(5)2. zinterpretować znaczenie nadawanych sygnałów drogowych; kierujące ruchem. KZ(A.ac)(5)3. wyjaśnić konsekwencje zachowań innych uczestników ruchu rzejazdy przez torowiska. drogowego; ojazdy uprzywilejowane. lanowane zadania Ustal zasady pierwszeństwa przejazdu podczas pokonywania różnego rodzaju skrzyżowań, z uwzględnieniem różnorodnych uczestników ruchu drogowego (pojazdy szynowe, uprzywilejowane, wolnobieżne, piesi, rowerzyści). Zadanie wykonujesz w grupach 2-osobowych. Ustal kolejność przejazdu na skrzyżowaniach w różnych sytuacjach drogowych oraz wyjaśnij znaczenie poszczególnych znaków drogowych. Sporządzone zadanie będziesz prezentować na forum grupy (15 minut), oraz przekażesz w wersji napisanej i/lub drukowanej do oceny. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24
Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: tablice poglądowe ze znakami drogowymi, różnymi sytuacjami na skrzyżowaniach. Urządzenia multimedialne, akty prawne dotyczące przepisów ruchu drogowego, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zasad ruchu drogowego. Środki dydaktyczne Akty prawne dotyczące przepisów ruchu drogowego, znaki drogowe, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zasad ruchu drogowego. Zestawy ćwiczeń a także zadania testowe analogicznie, jak na egzaminie państwowym. omocne w realizacji zajęć będą również zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, programy zawierające zestawy zadań testowych dla kandydatów na kierowców. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwia uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zasad ruchu drogowego, ustalania pierwszeństwa przejazdu w różnych sytuacjach drogowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach do 30 osób. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualnie, lub praca w grupie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zgodnie ze standardami ośrodka egzaminacyjnego oraz testu praktycznego podczas którego zweryfikowana zostanie umiejętność podejmowania decyzji dotyczących kolejności przejazdu w różnych sytuacjach drogowych. Główne kryterium oceny powinna stanowić poprawność merytoryczna testu oraz wykonywanych zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25
3.3. Jazda w różnych warunkach drogowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(A.ac)(3)1. ustalić zakres czynności kontrolno-obsługowych pojazdu; B Zasady doboru i uzupełniania materiałów KZ(A.ac)(3)2. zinterpretować wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych; eksploatacyjnych. KZ(A.ac)(3)3. wyjaśnić wpływ stanu technicznego pojazdu na bezpieczeństwo B Obsługa codzienna pojazdu. w ruchu drogowym; rzygotowanie miejsca pracy kierowcy. KZ(A.ac)(7)1. wyjaśnić zasady wykonywania czynności obsługi codziennej rzewóz osób i ładunków. pojazdu; Jazda w warunkach ograniczonej widoczności KZ(A.ac)(7)2. wyjaśnić przepisy prawne dotyczące obowiązku rejestracji pojazdu B Używanie sygnałów dźwiękowych i świetlnych. i obowiązkowych badań technicznych; Ewidencja pojazdów. KZ(A.ac)(7)3. wyjaśnić zasady organizacji miejsca pracy kierowcy zgodnie B rzeglądy techniczne. z zasadami ergonomii; Kategorie praw jazdy i zakres uprawnień. KZ(A.ac)(7)4. wyjaśnić zasady prowadzenia pojazdów w różnych warunkach B Wydawanie praw jazdy. drogowych; ofanie uprawnień do kierowania. KZ(A.ac)(7)5. wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu wewnętrznego; B Kontrola drogowa. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26