Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni specjalistycznej z przedmiotu Informatyka 2 Kod przedmiotu: EZ1C300 014 (studia niestacjonarne) Spis treści 1. Opis stanowiska... 3 1.1. Stosowana aparatura... 3 1.2. Oprogramowanie... 3 2. Przebieg ćwiczenia... 3 3. Literatura... 8 4. Zagadnienia na zaliczenie... 8 5. Wymagania BHP... 8 TRYB GRAFICZNY SYSTEMU WINDOWS - PODSTAWY OBSŁUGI WYBRANEGO ŚRODOWISKA PROGRAMISTYCZNEGO, TWORZENIE INTERFEJSU UŻYTKOWNIKA Numer ćwiczenia INF28Z Autor: dr inż. Jarosław Forenc Białystok 2015 Materiały dydaktyczne przeznaczone dla studentów Wydziału Elektrycznego PB. Wydział Elektryczny, Politechnika Białostocka, 2015 (wersja 1.3) Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być kopiowana i odtwarzana w jakiejkolwiek formie i przy użyciu jakichkolwiek środków bez zgody posiadacza praw autorskich. Informatyka 2 2 z 9 Instrukcja INF28Z
1. Opis stanowiska 1.1. Stosowana aparatura Podczas zajęć wykorzystywany jest komputer klasy PC z systemem operacyjnym Microsoft Windows (XP/Vista/7). 1.2. Oprogramowanie Na komputerach zainstalowane jest środowisko programistyczne Turbo C++ 2006 Explorer firmy Borland. 2. Przebieg ćwiczenia Na pracowni specjalistycznej należy wykonać wybrane zadania wskazane przez prowadzącego zajęcia. W różnych grupach mogą być wykonywane różne zadania. 1. Wykonaj poniższe polecenia: a) zapoznaj się z oknem głównym programu Turbo C++ 2006 Explorer; b) utwórz nowy projekt typu Console Application; c) napisz program wyświetlający tekst Witaj swiecie! w konsoli systemu Windows; d) skompiluj i uruchom program. 2. Wykonaj poniższe polecenia: a) utwórz nowy projekt typu VCL Forms Application - zwróć uwagę na zmiany w wyglądzie okna głównego programu; b) znajdź na ekranie: formę tworzonego programu (Form) stanowiącą jego główne okno (zakładka Design); inspektor obiektów (Object Inspector) zawierający dwie zakładki określające właściwości (Properties) i zdarzenia (Events) związane z komponentami; paletę komponentów (Tool Pallette) zawierającą komponenty podzielone na kategorie; okno projektu zawierające listę plików tworzących projekt; okno z kodem programu (zakładki Unit1.cpp, Unit1.h); c) umieść na formie dowolne komponenty, a następnie używając myszki zmień ich wielkość i położenie - zauważ, że wraz ze zmianą komponentu zmieniają się wartości znajdujące się w jego właściwościach; d) sprawdź do czego służą następujące właściwości komponentów: Name, Caption, Text, Color, Font, Left, Top, Height, Width, Cursor, Enabled, Visible, Hint, ShowHint, TabOrder, TabStop. 3. Wykonaj poniższe polecenia: a) utwórz nowy projekt typu VCL Forms Application; b) umieść na formie etykietę (TLabel) i przycisk (TButton); c) zmień tekst etykiety na Witaj świecie! ; zmień kolor i wielkość czcionki etykiety; zmień tekst znajdujący się na przycisku na Zamknij ; zmień tekst znajdujący się na belce tytułowej formy na Mój pierwszy program ; d) napisz kod powodujący zakończenie działania programu po naciśnięciu przycisku (funkcja obsługująca zdarzenie OnClick przycisku); e) skompiluj i uruchom program; f) zapisz pliki projektu na dysku (Save All); sprawdź jakie pliki powstały na dysku; obejrzyj ich zawartość i zastanów się do czego są przeznaczone; g) uruchom program klikając myszką plik z rozszerzeniem exe; sprawdź rozmiar tego pliku; wyłącz dynamiczne ładowanie bibliotek: Project Options Linker Linking, usunąć zaznaczenie opcji: Use dynamic RTL; Informatyka 2 3 z 9 Instrukcja INF28Z Informatyka 2 4 z 9 Instrukcja INF28Z
Project Options Packages, usunąć zaznaczenie opcji: Build with runtime packages; skompiluj ponownie program i sprawdź rozmiar pliku z rozszerzeniem exe; zastanów się z czego wynika różnica w rozmiarze pliku i czy program z bibliotekami dołączanymi dynamicznie działałby na każdym komputerze. 4. Napisz program wyświetlający aktualne położenie kursora myszki na formie (współrzędne x i y). Wykorzystaj obsługę zdarzenia OnMouseMove formy występującego przy każdej zmianie położenia myszki. Współrzędne wyświetl jako etykiety (TLabel) lub w polach edycyjnych (TEdit). 5. Napisz program umożliwiający zmianę koloru tła formy na trzy sposoby (Rys. 1). do wyboru koloru; po zamknięciu okienka kolor tła formy powinien zmienić się na wybrany kolor; c) wstaw na formę trzy etykiety TLabel; zmień teksty etykiet na Red, Green i Blue; wstaw na formę trzy komponenty TScrollBar; ustaw właściwość Max komponentów na 255; stosując funkcję RGB() z WinApi określ kolor na podstawie trzech składowych (Red, Green, Blue) i przypisz go do koloru tła formy; wykorzystaj zdarzenie OnChange komponentów TScrollBar. 6. Napisz program będący prostą przeglądarką internetową (Rys. 2). Wykorzystaj komponenty: TLabel, TEdit, TButton, TWebBrowser. Kliknięcie przycisku Otwórz powinno spowodować otwarcie strony internetowej, której adres znajduje się w polu edycyjnym TEdit. Rys. 1. Okno programu do zmiany koloru tła formy a) wstaw trzy przyciski TButton; zmień teksty na przyciskach na: Red, Green, Blue; naciśnięcie danego przycisku powinno spowodować zmianę koloru tła formy na odpowiedni kolor - czerwony, zielony lub niebieski; b) wstaw przycisk TButton oraz okienko dialogowe TColorDialog; zmień tekst na przycisku na Kolor; kliknięcie przycisku powinno spowodować wyświetlenie standardowego okienka dialogowego TColorDialog Rys. 2. Okno przeglądarki internetowej. 7. Napisz program z graficznym interfejsem użytkownika rozwiązujący równanie kwadratowe. Zabezpiecz program przed błędnym wprowadzeniem danych. Informatyka 2 5 z 9 Instrukcja INF28Z Informatyka 2 6 z 9 Instrukcja INF28Z
8. Napisz program zawierający dwa formularze. W pierwszym formularzu użytkownik wprowadza parametry R, L i C szeregowego obwodu rezonansowego. Po naciśnięciu przycisku Oblicz program powinien obliczyć częstotliwość i pulsację rezonansową, a następnie wyświetlić je w drugim formularzu. Zabezpiecz program przed błędnym wprowadzeniem danych. 9. Stosując komponent TMemo napisz program pełniący funkcję prostego Notatnika (Rys. 3). Dodaj menu główne. Program powinien umożliwiać: a) zmianę kroju czcionki i koloru tekstu (czarny, czerwony, zielony, niebieski); b) wczytanie tekstu z pliku i zapisanie tekstu do pliku; c) skopiowanie tekstu do schowka i wklejenie tekstu ze schowka. 3. Literatura [1] Matulewski J.: C++Builder i Turbo C++. Podstawy. Helion, Gliwice, 2006. [2] Grębosz J.: Symfonia C++ standard: programowanie w języku C++ orientowane obiektowo. Tom 1 i 2. Wydawnictwo Edition 2000, Kraków, 2008. [3] Stroustrup B.: Programowanie. Teoria i praktyka z wykorzystaniem C++. Wydanie II poprawione. Helion, Gliwice, 2013. [4] Eckel B.: Thinking in C++. Edycja polska. Helion, Gliwice, 2002. [5] Prata S.: Język C++. Szkoła programowania. Wydanie VI. Helion, Gliwice, 2012. 4. Zagadnienia na zaliczenie 1. Wyjaśnij na czym polega programowanie zdarzeniowe. 2. Scharakteryzuj środowiska typu RAD (Rapid Application Development). 3. Wyjaśnij pojęcie komponentu. Podaj do czego stosuje się właściwości, metody i zdarzenia komponentów. 4. Omów podstawowe właściwości komponentów. 5. Opisz podstawowe komponenty stosowane do tworzenia graficznego interfejsu użytkownika. 6. Wyjaśnij na czym polega przechwytywanie wyjątków. 5. Wymagania BHP Rys. 3. Okno programu Notatnik Warunkiem przystąpienia do praktycznej realizacji ćwiczenia jest zapoznanie się z instrukcją BHP i instrukcją przeciw pożarową oraz przestrzeganie zasad w nich zawartych. W trakcie zajęć laboratoryjnych należy przestrzegać następujących zasad. Informatyka 2 7 z 9 Instrukcja INF28Z Informatyka 2 8 z 9 Instrukcja INF28Z
- Sprawdzić, czy urządzenia dostępne na stanowisku laboratoryjnym są w stanie kompletnym, nie wskazującym na fizyczne uszkodzenie. - Jeżeli istnieje taka możliwość, należy dostosować warunki stanowiska do własnych potrzeb, ze względu na ergonomię. Monitor komputera ustawić w sposób zapewniający stałą i wygodną obserwację dla wszystkich członków zespołu. - Sprawdzić prawidłowość połączeń urządzeń. - Załączenie komputera może nastąpić po wyrażeniu zgody przez prowadzącego. - W trakcie pracy z komputerem zabronione jest spożywanie posiłków i picie napojów. - W przypadku zakończenia pracy należy zakończyć sesję przez wydanie polecenia wylogowania. Zamknięcie systemu operacyjnego może się odbywać tylko na wyraźne polecenie prowadzącego. - Zabronione jest dokonywanie jakichkolwiek przełączeń oraz wymiana elementów składowych stanowiska. - Zabroniona jest zmiana konfiguracji komputera, w tym systemu operacyjnego i programów użytkowych, która nie wynika z programu zajęć i nie jest wykonywana w porozumieniu z prowadzącym zajęcia. - W przypadku zaniku napięcia zasilającego należy niezwłocznie wyłączyć wszystkie urządzenia. - Stwierdzone wszelkie braki w wyposażeniu stanowiska oraz nieprawidłowości w funkcjonowaniu sprzętu należy przekazywać prowadzącemu zajęcia. - Zabrania się samodzielnego włączania, manipulowania i korzystania z urządzeń nie należących do danego ćwiczenia. - W przypadku wystąpienia porażenia prądem elektrycznym należy niezwłocznie wyłączyć zasilanie stanowiska. Przed odłączeniem napięcia nie dotykać porażonego. Informatyka 2 9 z 9 Instrukcja INF28Z