SOŁECKA STRATEGIA ROZWOJU WSI HERBURTOWO w gminie WIELEŃ na lata 2016 2021 Dokument sporządzony przez przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi (imię i nazwisko): Paweł Matkowski, Julita Kubis, Jan Jechalik, Zbigniew Garstka z udziałem moderatora/moderatorów (imię i nazwisko): Paweł Michalski, Marek Romaniec Luty 2016
SPIS TREŚCI 1. Karta diagnozy 2. Sprawozdanie z wizji w terenie 3. Analiza zasobów 4. Analiza SWOT 5. Analiza potencjału 6. Wizja wsi 7. Program długoterminowy odnowy wsi 8. Program krótkoterminowy odnowy wsi
B Początkowa A Inicjalna KARTA DIAGNOZY ZAAWANSOWANIA ODNOWY WSI wraz ze sprawozdaniem z wizji w terenie Gmina: Wieleń Sołectwo: Herburtowo Liczba mieszkańców: 216 Faza odnowy Zakres działań * Rozwój organizacyjny * Sterowanie rozwojem * brak działań działania fragment. lub dotyczące wąskiej grupy istnieje tylko rada sołecka rozproszone działanie organizacji brak planowania działań w wymiarze całej wsi działania spontaniczne porządkowanie wsi zawiązana grupa odnowy wsi opracowanie planu i programu odnowy dla całej wsi projekty startowe (z programu krótkoterminowego) podejmuje się kroki na rzecz przekonywanie mieszkańców do idei odnowy wsi i integrowanie wokół pierwszych przedsięwzięć skoordynowania działań organizacji we wsi planowanie w krótkim horyzoncie czasowym różnorodne projekty (z programu długoterminowego) nastawione na usunięcie podstawowych barier i zaspokojenie głównych potrzeb liczna grupa odnowy wsi (skupia przedstawicieli organizacji i instytucji) zawiązane stowarzyszenie na rzecz rozwoju (odnowy) wsi systematyczne planowanie działań, (np. roczne plany rzeczowofinansowe, kalendarze imprez) wykorzystywanie gminnych instrumentów wsparcia
D Całościowa C Zaawansowana pobudzenie mieszkańców do odnowy własnych posesji skoordynowane działanie organizacji obecnych we wsi proste instrumenty komunikacji wewnętrznej projekty jakościowo zmieniające kluczowe obszary życia oraz kształtujące strukturę wsi projekty wyróżniające wieś, kształtuje się centrum wiejskie koalicja organizacji i instytucji na rzecz odnowy wsi liczne stowarzyszenie odnowy wsi projektowanie działań (projekty) pozyskiwanie środków zewnętrznych systematyczne planowanie rozwoju (aktualizowanie planu i programu odnowy wsi) powszechne zaangażowanie mieszkańców w projekty publiczne powszechna odnowa prywatnych posesji animacja aktywności poszczególnych grup mieszkańców rozwinięta komunikacja wewnętrzna promocja wsi lokalnie oraz regionalnie powiązane ze sobą projekty wywołujące efekt synergiczny (nacisk na tworzenie miejsc pracy) stowarzyszenie odnowy wsi instytucją rozwoju lokalnego (Centrum Aktywności Lokalnej) kompleksowe i szczegółowe planowanie przestrzenne ukształtowane centrum wiejskie świadome kształtowanie czynników rozwoju (np. wykorzystania odnawialnych energii) rozwój wsi oparty na aktywności kluczowych grup mieszkańców (rolników, przedsiębiorców, młodzieży, kobiet) i stowarzyszeń powszechny udział grup mieszkańców w strategicznym planowaniu rozwoju rozwinięta promocja oraz komunikacja z otoczeniem
projekty kreujące wieś tematyczną dostosowanie projektów prywatnych do programu odnowy wsi instrumenty wsparcia działań prywatnych Wstaw X gdy spełnia warunek Sprawozdanie z wizji w terenie Miejsce i data przeprowadzenia wizji: 27 luty 2016 r Uczestnicy: Marek Romaniec, Paweł Michalski Krótka charakterystyka wsi: (aktywność mieszkańców, funkcjonujące organizacje pozarządowe, infrastruktura, charakter zabudowy, fundusze) Herburtowo to wieś położona 4 km na zachód od Wielenia, usytuowana nieopodal drogi WieleńKrzyż i lini kolejowej PiłaKrzyż. Położona w powiecie CzarnkowskoTrzcianeckim w województwie Wielkopolskim. Wieś Herburtowo powstała w 1601r. na mocy porozumienia Jana i Zofii Czarnkowskiej z d. HerburtFolsztyn, ówczesnych właścicieli dóbr wieleńskich z emigrantami holenderskimi. Pierwotnie nazywana była Górne Holendry, od 1632r. nazywana Herburtowo, kolejny raz upamiętniając rodowe nazwisko fundatorki. Była to jedna z pierwszych wsi olęderskich w regionie nadnoteckim. W należącej do Herburtowa kolonii Papiernik znajduje się założony również w XIX wieku cmentarz rodzinny młynarzy (pow. 0,99 ha). Oba cmentarze obecnie nieczynne. Wieś o zabudowie rzędowej. We wsi domy położone po jednej stronie drogi. Na uwagę zasługuje zabytkowy drewniany kościółek. We wsi droga piaszczysta nie utwardzona. Ogólnie słaba infrastruktura techniczna. Mieszkańcy aktywnie współpracują z dołączoną wsią Marianowo w zakresie realizacji wspólnych celów inwestycyjnych np. jedna droga czy budowa wspólnej sali wiejskiej. Z przeprowadzonej wizji w terenie sporządzono dokumentację fotograficzną (płyta CD). Data: 27 luty 2016 Sporządził: Marek Romaniec
KULTUROWY PRZYRODNICZY ANALIZA ZOSOBÓW ANALIZA ZASOBÓW część I RODZAJ ZASOBU* Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE walory krajobrazu, rzeźby terenu Dolina Noteci stan środowiska walory klimatu walory szaty roślinnej Duże zadrzewienie, łąki nadnoteckie cenne przyrodniczo obszary lub obiekty Natura 2000 świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) Żeremia borze wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) Noteć, wody podziemne gleby torfowe kopaliny walory geotechniczne walory architektury Układ olenderski wsi walory przestrzeni wiejskiej publicznej walory przestrzeni wiejskiej prywatnej zabytki i pamiątki historyczne Kościół drewniany z XVIIIw. X osobliwości kulturowe miejsca, osoby i przedmioty kultu święta, odpusty, pielgrzymki Odpust, święta katolickie tradycje, obrzędy, gwara legendy, podania i fakty historyczne przekazy literackie ważne postacie i przekazy historyczne specyficzne nazwy Herburtowo X specyficzne potrawy dawne zawody zespoły artystyczne, twórcy
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA OBIEKTY I TERENY ANALIZA ZASOBÓW część II RODZAJ ZASOBU Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje działki pod zabudowę mieszkaniową działki pod domy letniskowe działki pod zakłady usługowe i przemysł pustostany mieszkaniowe pustostany poprzemysłowe suszarnia tradycyjne nieużytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) place publicznych spotkań, festynów sale spotkań, świetlice, kluby Sala wiejska miejsca uprawiania sportu miejsca rekreacji Plac zabaw ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne Szlaki rowerowe, maratony X szkoły przedszkola biblioteki placówki opieki społecznej Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE placówki służby zdrowia wodociąg, kanalizacja wodociąg X drogi (nawierzchnia, oznakowanie Drogi oświetlenie) gruntowe,oświetlenie,oznakowanie chodniki, parkingi, przystanki Przystanek komunikacji ublicznej X sieć telefoniczna i dostępność Internetu telefonia komórkowa Internet radiowy Wszystkie sieci telefoni komórkowej X Lotnisko inne
MIESZKAŃCY ( KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI) ŚRODKI FINANSOWE I POZYSKIWANIE FUNDUSZY GOSPODARKA, ROLNICTWO ANALIZA ZASOBÓW część III RODZAJ ZASOBU Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE miejsca pracy (gdzie, ile? ) znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe i ich produkty gastronomia miejsca noclegowe gospodarstwa rolne Indywidualne, rodzinne uprawy hodowle możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne zasoby odnawialnych energii Fundusz sołecki środki udostępniane przez gminę środki wypracowywane Zbiórki pieniężne na cele funkcjonowania sołectwa autorytety i znane postacie we wsi krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci przedsiębiorcy, sponsorzy osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych pracownicy nauki związki i stowarzyszenia Koło Gospodyń Wiejskich X
INFORMACJE DOSTĘPNE O WSI kontakty zewnętrzne (np. z mediami) współpraca zagraniczna i krajowa publikatory, lokalna prasa książki, przewodniki strony www Zasoby wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i związanego z nią obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości w realizacji publicznych bądź prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. Zwrócić uwagę na elementy specyficzne i rzadkie (wyróżniające wieś). Opracowanie: Ryszard Wilczyński
ANALIZA SWOT SILNE STRONY (atuty wewnętrzne) 1.Kościół zabytkowy T 2.Dzwonnica T 3.rzeka Noteć(zmeliorowana) J 4.Dobra sieć telefonii komórkowej i Internet S 5.Plan Odnowy Miejscowości B 6.Aktywna społeczność lokalna T 7.Wieś olenderska T 8.Duża lesistość T 9.Dogodne połączenia drogowe. J 10.Współpraca z sąsiednim sołectwem J SŁABE STRONY (słabości wewnętrzne) 1.zły stan nawierzchni dróg S 2.Niefunkcjonalna sala wiejska S 3.brak organizacji pozarządowej J 4.niedostatecznie rozbudowane miejsce integracyjne S 5. Niewystarczająca integracja społeczności lokalnej J 6.Brak infrastruktury turystycznej S 7.brak skanalizowania wsi. S 8.Starzejące się społeczeństwo J SZANSE (okazje zewnętrzne płynące z otoczenia) ZAGROŻENIA (zagrożenie płynące z otoczenia) 1.Fundusz Sołecki. B 2.Bliskość drogi powiatowej. S 3.Rozwój przedsiębiorczości. B 4.Obszary Natury 2000 J 5.Możliwość wykorzystania środków unijnych i pozabudżetowych. B 6.Pozyskanie zewnętrznych inwestorów B 7.Budowa infrastruktury turystycznej. J 1.Emigracja młodych ludzi J 2.Natężenie transportu ciężkiego. S 3.Zanik integracji społeczności lokalnej. J 4.Nie wystarczające środki gminne na inwestycje B 5.Spowolnienie gospodarcze B 6.niejsze dochody mieszkańców B
Analiza potencjału rozwojowego wsi 1 1 3 2 5 1 3 2 ( ) ( = ) Standard życia (warunki materialne) 4,2,1,2,4,6,7,2 Jakość życia (warunki niematerialne) 3,9,10,4,7,3,5,8,1,3 Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego 1,2,6,7,8 Byt (warunki ekonomiczne) 4 0 1 4 0 0 5,1,3,5,6,4,5,6 0 3 ( + ) ( + ) silne strony szanse słabe strony zagrożenia
Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego (+) = 4 0 0 0 Wnioski: Obszar mocny. Dominują mocne strony lecz są one nie wykorzystane. Należy położyć nacisk na projekty wykorzystujące mocne stony. Standard życia (warunki materialne) ( ) = 1 1 5 1 Wnioski: Obszar słaby, zaniedbany. Strony słabe przeważają. Standard ten wymaga działań długoterminowych, budowania infrastruktury publicznej mającej wpływ na jakość życia mieszkańców przy uwzględnieniu zasobów,które występują w diagnozie i mocnych stronach. Jakość życia (warunki niematerialne i duchowe) ( = ) = 3 2 3 2 Wnioski: Obszar z równowagą cech pozytywnych i negatywnych przy równoczesnym poczuciu zagrożeń płynących z otoczenia. Należy wspierać mieszkańców w wykorzystywaniu mocnych stron oraz eliminowaniu zagrożeń wynikających z otoczenia. Mieszkańcy widzą szanse na rozwój przy wykorzystaniu szans pojawiających się w otoczeniu Byt (warunki ekonomiczne) ( + ) + 1 4 0 3 Wnioski: Obszar mocny z większym wpływem czynników zewnętrznych. Należy podjąć działania w celu wykorzystania warunków zewnętrznych wynikających z możliwości płynących z otoczenia i jednocześnie wykorzystać mocne strony.
WIZJA WSI (hasłowa i opisowa): HERBURTOWO MARIANOWO INTEGRACJA SOLECTW SPOSOBEM NA ROZWÓJ WIZJA OPISOWA Marianowo i Herburtowo to wsie nowoczesne, bezpieczne i wygodne z kanalizacją, dobrymi drogami, chodnikami, oświetlonymi ulicami, Zadbaną i czystą, z estetycznymi domami, pięknymi ogrodami, dobrze zagospodarowaną przestrzenią publiczną, w tym terenami rekreacyjno sportowymi, dającą szansę na wypoczynek, sport i rekreację dla dzieci i młodzieży. Mieszkańcy współpracują z Herburtowem działając wspólnie na rzecz rozwoju swoich sąsiadujących sołectw.
PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ODNOWY WSI Wizja wsi (hasłowa): Herburtowo Marianowo integracja sołectw sposobem na rozwój I. Plan rozwoju II. Program rozwoju 1. CELE Co trzeba osiągnąć by urzeczywistnić wizję naszej wsi? 1.Promocja wsi z okazji 420lecia powstania. 2. Co nam pomoże osiągnąć cele? (zasoby, silne strony, szanse) ZASOBY których użyjemy Bogata historia, integracja społeczeństwa, plac zabaw ATUTY silne strony i szanse jakie wykorzystamy 3. Co nam może przeszkodzić? (słabe strony, zagrożenia) BARIERY Słabe strony jakie wyeliminujemy Zagrożenia jakich unikniemy A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO Duże możliwości i tereny do promocji wsi Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy? 1.1 Organizacja imprez jubileuszowych 1.2 Organizacja Festynu Olenderskiego 1.3 Ustawienie tablic informacyjnoedukacyjnych w sołectwie B. STANDARD ŻYCIA 1.Świetlica wiejska z boiskiem 2..Modernizacja drogi przez wieś 3.Kanalizacja Działki gminne Współpraca z sąsiednim sołectwem Brak funduszy zewnętrznych Słaba integracja grup społecznych 1.1 Budowa świetlicy wiejskiej 1.2 Budowa boiska z zapleczem 2.1 Modernizacja drogi przez wieś z chodnikiem 3.1 Budowa sieci kanalizacyjnej. C. JAKOŚĆ ŻYCIA
1.Wzmocnienie zaangażowania i współdziałania mieszkańców wsi. Otwartość mieszkańców na nowe wyzwania Miejsce integracji Brak liderów we wsi 1.1 Powołanie stowarzyszenia na rzecz rozwoju wsi 1.2 Cykl imprez integracyjnych 1.3 Organizacja warsztatów tematycznych na rzecz mieszkańców podnoszących i wiedze w różnych obszarach życia społecznego D. BYT 1.Rozwój gospodarstw rolnych 2.rozwój postaw przedsiębiorczych w środowisku lokalnym. Gospodarstwa rolne, młodzi ludzie planujący założyć firmy Programy na rzecz rozwoju przedsiębiorczości a obszarach wiejskich Brak wiedzy i słaba komunikacja zewnętrzna 1.1 Szkolenia Innowacje w gospodarstwie rolnym. 1.2 SzkoleniaZwiększenie dochodów w gospodarstwie 2.1 Organizacja spotkań szkoleniowo warsztatowych rozwoju przedsiębiorczości 2.2 Szkolenie z zakresu dostępności Funduszy pomocowych. 2.3 Warsztaty Jak zaplanować rozwój firmy?
PROGRAM KRÓTKOTERMINOWY ODNOWY WSI na OKRES 2 lat Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Organizacyjnie Finansowo Punktacja Hierarchia Co nas najbardziej zintegruje? Organizacja imprez integracyjnych Cykl imprez integracyjnych tak tak 20 I Na czy nam najbardziej zależy? Integracja mieszkańców Cykl imprez integracyjnych i ustawienie tablic informacyjnoedukacyjnych tak tak 19 II Co nam najbardziej przeszkadza? Brak miejsca spotkań Doposażanie placu integracyjnego tak nie 18 III Co najbardziej zmieni nasze życie? Równiarka drogowa Zakup równiarki drogowej na potrzeby sołectwa tak nie 17 IV Co nam przyjdzie najłatwiej? Powołanie stowarzyszenia Zebranie założycielskie nowego stowarzyszenia tak tak 16 V Na realizację jakiego projektu planujemy pozyskać środki zewnętrzne? Z jakich źródeł? Wykonanie i ustawienie tablic informacyjnoedukacyjnych w sołectwie
Podpisy przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi: uczestniczących w przygotowaniu dokumentu: Paweł Matkowski, Julita Kubis, Jan Jechalik, Zbigniew Garstka Podpis/podpisy moderatora/ów odnowy wsi: Paweł Michalski Marek Romaniec Załączniki: 1. Listy obecności na warsztatach sołeckich 2. Dokumentacja zdjęciowa z przeprowadzonej wizji terenowej oraz warsztatów sołeckich (płyta CD).