Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 11 Ul. Górnych Wałów 29 44-100 Gliwice LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W SESJI WIOSENNEJ 2008/2009 LITERATURA 1. Krytyka wad ludzkich w literaturze. Omów sposób realizacji zagadnienia na wybranych przykładach utworów polskich i obcych. 2. Ironia i groteska jako sposoby opisu rzeczywistości. Omów funkcjonalność tych środków wyrazu na dowolnie wybranych 3. Sposób prezentacji faktów historycznych w literaturze. Omów zagadnienie odwołując się do dowolnych przykładów. 4. Jak można mówić o Holocauście? Omów zagadnienie odwołując się do dowolnie wybranych tekstów 5. Obraz różnych nacji w literaturze. Omów sposób jego prezentacji na wybranych 6. Konflikt między kulturą a naturą. Omów temat, analizując wybrane utwory literackie. 7. Motyw theatrum mundi i jego funkcja w utworach Omów na wybranych 8. Psychoanaliza jako metoda interpretowania literatury. Omów na wybranych 9. Instrument muzyczny jako rekwizyt znaczący w utworze literackim. Omów na wybranych 10. Różne sposoby odniesień do motywu ars poetica. Rozwiń temat na przykładzie analizy i interpretacji porównawczej utworów. 11. Realizm i fantastyka w literaturze różnych epok. Przedstaw ich rolę na dowolnie wybranych 12. Rola literatury w burzeniu stereotypów i mówieniu prawdy o człowieku i świecie. Omów na wybranych 13. Dialog twórców literatury z tekstami wcześniejszych epok. Przedstaw na wybranych przykładach rolę aluzji literackiej w interpretacji utworu literackiego. 14. Światopogląd epoki a popularność gatunku literackiego. Omów na wybranych przykładach 15. Wpływ myśli filozoficznej na dzieła literackie różnych epok. Omów temat na wybranych przykładach 16. Różne sposoby ukazania dworku szlacheckiego w literaturze polskiej. Omów na
17. Kostium historyczny jako metoda odzwierciedlania realiów współczesnego autorowi świata. Zastanów się nad celowością tego zabiegu artystycznego.. 18. Naśladowanie literatury przez literaturę. Objaśnij istotę parodii i pastiszu na podstawie wybranych utworów. 19. Opowieść o Hiobie jako inspiracja rozważań o ludzkim losie w innych utworach Omów na 20. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska (na wybranych przykładach). 21. Przedstaw wieloznaczność motywu domu w literaturze polskiej i obcej, analizując odpowiednie utwory. 22. Wygnaniec, tułacz, podróżnik, emigrant jako postaci charakterystyczne dla literatury polskiej. Omów problem na wybranych 23. Świat jako miejsce walki dobra i zła. Przedstaw problem na podstawie dowolnie 24. Makabra, frenezja, horror - przedstaw funkcje obrazów grozy wybranych utworach 25. Przedstaw literackie obrazy miasta i ich funkcje w budowaniu przesłania utworu. Omów na przykładach 26. Dziennik, pamiętnik wyrazem subiektywnego widzenia świata. Omów zagadnienie, odwołując się do przykładów z literatury różnych epok. 27. Wielkie karty naszej historii utrwalone w różnych formach zapisu literackiego (np. kronika, epos, pieśń patriotyczna itp.). Zaprezentuj na wybranych 28. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach utworów 29. Biesiady, wesela, bale - przedstaw funkcjonalność motywu w wybranych utworach 30. Żywotność tradycji romantycznej w literaturze następnych epok. Omów na 31. Jak do tradycji sarmatyzmu ustosunkowywali się pisarze późniejszych epok? Przedstaw na wybranych przykładach utworów. 32. Obraz szkoły w literaturze polskiej różnych epok. Omów na przykładach odpowiednich utworów. 33. Dążenie do władzy jako motyw literacki. Omów na przykładach odpowiednich utworów. 34. Różnorodność funkcji opisów przyrody w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 35. Synkretyzm gatunkowy i rodzajowy jako wyraz buntu przeciw klasycyzmowi w literaturze. Omów na 36. Różnorodność form narracyjnych w powieści XIX i XX wieku. Omów na 37. Orient w twórczości romantyków. Omów funkcjonalność motywów orientalnych na przykładach odpowiednich utworów 38. Literatura epistolarna jak świadectwo przeżyć, doznań, odczuć i wrażliwości autorów. Omów na podstawie 39. Omów funkcje aluzji literackich w budowania przesłania utworu na przykładach 40. Mity i antymity w literaturze. Omów sposoby kreowania i ich funkcje w utworach
41. Opis przedmiotu jako element znaczący w utworze literackim. Omów techniki opisu oraz oceń znaczenie dla interpretacji całego tekstu. 42. Omów funkcje monologów w utworach Zastanów się nad ich znaczeniem dla interpretacji tekstu. 43. Zbadaj, jakie możliwości ekspresji twórczej dają wybrane gatunki literackie. Omów na 44. Podróż w głąb siebie. Na wybranych przykładach literackich zbadaj, na czym polega dojrzewanie bohaterów do samoświadomości. 45. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX wieku. 46. Omów wielofunkcyjność motywu książki i biblioteki w literaturze. Dokonaj analizy 47. Różne sposoby wykorzystania kategorii czasu w wybranych utworach epickich lub/i dramatycznych różnych epok. Zanalizuj i zinterpretuj wybrane przykłady. 48. Motyw samotności w literaturze. Analizując wybrane teksty, przedstaw różnorodne sposoby ujęcia tego motywu. JĘZYK 1. Język ezopowy w literaturze czasów zaborów. Omów zagadnienie na dowolnym przykładzie tekstu literackiego tego okresu. 2. Indywidualizacja języka postaci literackiej jako jeden ze sposobów kreowania bohatera i środowiska, z którego się wywodzi. Omów na wybranych 3. Rola stylizacji językowej w dziełach Omów problem na dowolnym przykładzie. 4. Perswazyjna funkcja języka. Rozwiń zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich i publicystycznych. 5. Impresywna funkcja języka w przekazie mas-mediów. Dokonaj analizy cech językowych wybranych audycji radiowych, telewizyjnych i artykułów prasowych. 6. Funkcje mowy zależnej, niezależnej i pozornie zależnej w wybranych dziełach Omów, analizując zgromadzony materiał. 7. Zbadaj różne sposoby argumentacji zastosowane w dyskusji lub polemice na wybranych przez siebie przykładach publicystycznych i 8. Retoryka stosowana w przemówieniach współczesnych polityków. Omów problem na podstawie zgromadzonych przez siebie materiałów. 9. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj prasowe, radiowe i telewizyjne materiały wyborcze. 10. Język mówiony jako tworzywo literatury. Omów zagadnienie analizując teksty wybranych twórców XX wieku. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 2. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
3. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. Dokonaj analizy wybranych dzieł. 4. Znaczenie symboliki labiryntu. Omów na wybranych przykładach utworów literackich i tekstów kultury. 5. Funkcje ukazywania nagości w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie odwołując się do dowolnych tekstów literackich i tekstów kultury. 6. Omów sposoby prezentacji motywu rodziny w literaturze i sztuce. Odwołaj się do dowolnych dzieł. 7. Między zniewoleniem a wolnością człowieka. Omów zagadnie analizując dowolne teksty literackie i filmy. 8. Wielofunkcyjność motywu snu. Przedstaw zagadnienie analizując dowolnie wybrane teksty literackie i dzieła filmowe. 9. Metody budowania napięcia w literaturze i sztukach teatralnych lub dziełach filmowych. Omów zagadnienie odwołując się do dowolnie wybranych przykładów. 10. Sztuki plastyczne inspiracją dla poezji współczesnej. Omów temat, porównując dzieła. 11. Różne sposoby odwoływania się do średniowiecza we współczesnym kinie. Omów zagadnienie, analizując odpowiednio dobrane teksty literackie do obrazów filmowych. 12. Związki literatury i malarstwa. Sposoby realizacji wybranego motywu (np. ogrodu, katedry...) w literaturze i sztukach plastycznych. 13. Dzieło literackie a jego adaptacja filmowa/teatralna. Dokonaj oceny zjawiska przekładu literatury na język filmu/teatru na dowolnie wybranych 14. Różne ujęcia śmierci w literaturze i sztuce. Omów sposoby i cele zastosowania motywu. 15. W jaki sposób w literaturze i malarstwie wyrażano to, co trudne do nazwania? Omów problem analizując odpowiednie utwory i dzieła malarskie. 16. Na przykładach wybranych adaptacji teatralnych i filmowych Wesela S. Wyspiańskiego omów różne odczytania idei utworu literackiego. 17. Porównaj język dzieła literackiego i język filmu na dowolnie wybranych przykładach. 18. Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów sposoby realizacji problemu na wybranych 19. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób prezentacji. 20. Rola scenografii w inscenizacji dramatu. Omów na wybranych przykładach teatralnych realizacji wybranych utworów. 21. Karykatura i groteska w sztuce i w dziele literackim. Dokonaj porównania wybranych utworów literackich z podobnymi tematycznie dziełami sztuki. 22. Utwór literacki w muzycznej interpretacji. Omów zjawisko, badając zależność między tekstem a muzycznymi środkami ekspresji. 23. Biblia w literaturze i sztuce. Omów funkcjonalność wybranego motywu biblijnego na dowolnych przykładach tekstów kultury. 24. Retrospekcja i przemijanie w ujęciu literackim i filmowym. Omów różne techniki prezentowania czasu, analizując odpowiednie fragmenty dzieł literackich i filmowych. 25. Awangarda literacka a awangarda filmowa. Zbadaj wzajemne oddziaływania nowatorskich zabiegów.
26. Inspiracje gotykiem w literaturze i sztuce. Omów znaczenie tych powinowactw dla kultury. 27. Motyw podróży w literaturze i filmie. Omów specyficzne formy realizacji tematu, analizując odpowiednio dobrane fragmenty tekstów i filmów. 28. Motyw buntu w kulturze. Omów problem, analizując odpowiednie utwory literackie oraz inne teksty kultury. 29. Symbol kobiety w literaturze i malarstwie. Wybierz najciekawsze realizacje oraz omów własne kryteria wyboru. 30. Degradacja moralna jednostki. Omów realizację motywu na przykładzie wybranych tekstów literackich i filmowych. 31. Symbolika stroju. Omów jej znaczenia, analizując wybrane dzieła literackie i inne teksty kultury. 32. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady i oceń ich wartość. 33. Sposoby kreowania obrazu natury w literaturze i sztuce. Analiza wybranych dzieł. 34. Motyw zła i szatana w literaturze i sztuce. Omów najciekawsze realizacje i wskaż ich funkcje. 35. Baśń tworzywem dla literatury i sztuki. Omów na wybranych 36. Mitologia źródłem inspiracji dla literatury i sztuki. Omów na wybranych 37. Motyw tańca w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 38. Motyw miasta w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 39. Anioły i demony w literaturze i sztuce. Omów funkcje postaci fantastycznych w wybranych dziełach literackich i tekstach kultury. 40. Kultura antyczna jako źródło inspiracji dla współczesnej literatury i filmu. Omów różne sposoby realizacji tematu z uwzględnieniem specyfiki języka różnych tekstów kultury.