Scenariusz lekcji: Manewry wykonywane przez kierującego rowerem: wymijanie, omijanie i wyprzedzanie 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: nazywa oraz rozpoznaje i definiuje podstawowe manewry wykonywane w ruchu drogowym: wymijanie, omijanie, wyprzedzanie, zna różnice pomiędzy manewrem wyprzedzania i omijania, zna technikę wykonywania manewru: wymijania, omijania i wyprzedzania. b) Umiejętności Uczeń potrafi prawidłowo i bezpiecznie wykonywać manewry na drodze podczas samodzielnej jazdy. Rozwijanie u dziecka orientacji przestrzennej i myślenia przyczynowo-skutkowego. 2. Metoda i forma pracy - Metody: pogadanka, praca z tekstem, ćwiczenia praktyczne, scenki sytuacyjne, pokaz - Forma pracy: praca w małych zespołach 3. Środki dydaktyczne - Plansze przedstawiające manewry: wyprzedzania, omijania, wymijania (format A3), plansze z manewrami dla zespołów (A4) - L. Łobocki Technika 4-6 (strona 109) - Bezpiecznie na rowerze...na dobry start - Kodeks drogowy 4. Przebieg lekcji a) Faza przygotowawcza Przywitanie się z uczniami i sprawdzenie obecności. Podanie tematu lekcji. Uświadomienie celu lekcji (forma pogadanki). a) Faza realizacyjna 1. Podanie definicji wymijania.
- Wymijanie przejeżdżanie obok uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku. - Prezentacja planszy przedstawiającej manewr wymijania. - Uczniowie zapoznają się z ilustracją manewru wymijania na stronie 109 zeszytu ćwiczeń do techniki. 2. Podanie zasad bezpiecznego wykonywania manewru wymijania. Rozmowa z uczniami na temat: Jak należy się zachować podczas wykonywania manewru wymijania?. Podsumowanie rozmowy kolejne etapy wykonywania manewru wymijania: - zachować bezpieczny odstęp, - w razie potrzeby zjechać na prawo, jeżeli nic nie jedzie, - jeżeli są utrudnione warunki jazdy, zmniejszyć prędkość lub zatrzymać się. 3. Nauczyciel proponuje uczniom przedstawienie scenki sytuacyjnej występującej na drodze: - jeden z uczniów BB jest kierowcą samochodu osobowego jadącym z miejscowości Z, drugi uczeń CC jest rowerzystą poruszającym się w kierunku miejscowości S; - pokaz wykonania manewru przez uczniów: CC i BB; - pozostali uczniowie obserwują manewr i wyciągają wnioski. 4. Samodzielna praca uczniów: Każdy z nich otrzymuje rysunek, na którym należy poprawnie przedstawić manewr wymijania (załącznik 1). 5. Pogadanka na temat poprawności wykonania zadania przez uczniów. 6. Wprowadzenie definicji omijania podstawie Kodeksu drogowego: - Omijanie przejeżdżanie obok nieporuszającego się uczestnika ruchu lub przeszkody. - Uczniowie odszukują w podręczniku ilustracje obrazujące ten manewr (strona 109). 7. Na tablicy pojawia się plansza przedstawiająca kolejne fazy omijania ( Bezpiecznie na rowerze, str. 19). Uczniowie próbują samodzielnie zredagować etapy omijania (załącznik 2). 8. Uczniowie podają przykłady, kiedy taki manewr można wykonywać i zastanawiają się, czy jako piesi albo rowerzyści mieli często okazję do jego wykonywania. 9. Nauczyciel proponuje uczniom przedstawienie scenki sytuacyjnej ukazującej manewr omijania. Uczniowie (2 osoby) są pojazdami i wykonują poznany manewr, przeszkodą może być krzesło. Zasada wyboru uczniów podobna jak w przykładzie pierwszym, dotyczącym wymijania. 10. Dyskusja na temat: W jakich miejscach omijanie jest zabronione?. Podsumowanie dyskusji, uczniowie zapisują sytuacje, kiedy omijanie jest zabronione: - przed przejściami dla pieszych, - gdy pojazd przed nami się zatrzymał, - na przejściach kolejowych, tramwajowych, jeżeli wymagałoby to wjechania na część jezdni przeznaczonej dla ruchu przeciwnego.
Lekcja 2 11. Podanie definicji wyprzedzania i zasad bezpiecznego wykonywania tego manewru. - Wyprzedzanie przejeżdżanie obok uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku. 12. Porównanie manewru wyprzedzania z manewrem omijania różnice i podobieństwa. 13. Kolejne etapy wykonywania manewru wyprzedzania praca z publikacją Bezpiecznie na rowerze na dobry strat, str. 19. Uczniowie ustalają kolejne fazy wykonywania manewru, wykonując zadanie (załącznik 3). 14. Uczniowie na podstawie wykonanego zadania przedstawiają na planszy i omawiają kolejne etapy wykonywania manewru wyprzedzania. 15. Nauczyciel proponuje uczniom przedstawienie scenki sytuacyjnej ukazującej manewr wyprzedzania. 16. Nauczyciel zadaje pytanie: W jakich miejscach wyprzedzanie jest zabronione? Uczniowie pracują z Kodeksem drogowym, artykuł 24. Formułują wnioski, że wyprzedzanie jest zabronione: - przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesień, - na zakrętach oznaczonych znakami ostrzegawczymi, - na skrzyżowaniach, - na przejazdach tramwajowych, kolejowych i bezpośrednio przed nimi, - na przejściach dla pieszych, - w miejscu, w których nastąpiłoby najechanie na linię ciągłą, - gdy nie ma miejsca i jest zła widoczność, Zabronione jest także wyprzedzanie pojazdów uprzywilejowanych, a pojazd szynowy można wyprzedzać tylko z prawej strony, chyba że położenie torów uniemożliwia wyprzedzanie. c) Faza podsumowująca 1. Rozmowa na temat: Czym różnią się poszczególne manewry? Który z nich jest najbardziej niebezpieczny. 2. Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Poszczególnym grupom rozdaje kartki formatu A4 z krzyżówką tematycznie związaną z zagadnieniami omawianymi na zajęciach (załącznik 4). Uczniowie mogą korzystać z podręcznika, plansz dostępnych w klasie wykorzystywanych podczas zajęć. 3. Sprawdzenie poprawności wykonania krzyżówki. 4. Zadanie pracy domowej. 5. Pożegnanie uczniów. 5. Bibliografia 1. Bezpiecznie na rowerze...na dobry start, wyd. II uzup., Wydawnictwo Rondo, Bielsko-Biała 2004. www.akademiajazdy.pl
2. Kodeks drogowy 3. Kopta T., Zdrowotne aspekty użytkowania roweru, Aura nr 3/99. 4. Łobocki L., Technika 4-6. Zeszyt ćwiczeń, Wydawnictwo M. Rożak, Gdańsk 2000, s. 109. 5. Utkin M., Rower wczoraj, dziś i jutro, WSiP, Warszawa 1991. 6. Załączniki a) Karty pracy ucznia załącznik 1 manewr wymijania Zaznacz poprawnie manewr wymijania. Narysuj kierunek, w jakim poruszają się pojazdy. POJAZD B POJAZD A załącznik 2 kolejne etapy manewru omijania Wpisz poprawnie poniższe słowa w puste miejsca: upewnić, zamiar, zachowując, prawą, lewą, krawędzi się, czy nie jest się wyprzedzanym przez inny pojazd, zasygnalizować zmiany pasa ruchu ręką, jeszcze raz się upewnić, omijać bezpieczny odstęp, zasygnalizować zamiar zmiany pasa ruchu ręką, zmienić pas ruchu, zjechać do prawej załącznik 3 kolejne etapy manewru wyprzedzania Ustal poprawną kolejność wykonywania manewru wyprzedzania:
jeszcze raz się upewnić wyprzedzać, zachowując bezpieczny odstęp i zwiększając prędkość upewnić się, czy nie jest się wyprzedzanym przez inny pojazd lewą ręką zasygnalizować zamiar zmiany pasa ruchu prawą ręką zasygnalizować zamiar zmiany pasa ruchu zmienić pas ruchu zjechać do prawej krawędzi załącznik 4 krzyżówka 1 2 3 4 5 6 7 8
Poziomo 1. Wymijanie, wyprzedzanie i omijanie to 3. Przechodzenie obok zaparkowanego pojazdu na drodze poruszającego się 5. Na przykład: dźwiękowe 6. Najniebezpieczniejszy manewr 7. Sygnalizujesz prawą lub lewą ręką zamiar 8. Ważna przy wyprzedzaniu (ok. 1 m) Pionowo: 2. Przejeżdżanie obok uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku 4. Ruch obowiązujący w Polsce dla pojazdów b) Zadanie domowe Narysuj na kartce formatu A4 trzy manewry poznane na lekcji. Uczestników ruchu zaznacz schematyczne. Pamiętaj o zaznaczeniu kierunku przemieszczania się poszczególnych uczestników. 7. Czas trwania lekcji 2 x 45 minut 8. Uwagi do scenariusza brak