Krajoznawca Kujawsko - Pomorski Informator Kujawsko - Pomorskiego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK Bydgoszcz Chełmno Grudziądz Inowrocław Kruszwica Świecie Toruń Włocławek śnin nr 24 / 2011 lipiec 2011 Rok VI Z śałobnej KARTY Siódmego kwietnia br. na włocławskim cmentarzu komunalnym przy ul. Chopina poŝegnaliśmy ś.p. HELENĘ CIEŚLAK, Naszą Drogą Helenkę (tak mówiliśmy o Niej wszyscy) - Honorowego Członka PTTK, ZasłuŜonego Instruktora Krajoznawstwa, Wspaniałą, Niezapomnianą KoleŜankę. Helena Cieślak, z domu Kapuścińska, urodziła się 30 października 1935 roku w Mikanowie koło Włocławka, szkołę podstawową ukończyła w pobliskim Lubaniu, średnią we Włocławku (Liceum im. Marii Konopnickiej). Po maturze kontynuowała naukę w Studium Nauczycielskim w Toruniu, następnie studiowała geografię w WyŜszej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Ukończyła teŝ studia podyplomowe w zakresie krajoznawstwa. Pracowała jako nauczycielka geografii, najpierw w szkole podstawowej w Lubaniu i we Włocławku, następnie w II Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika we Włocławku; od 1976 roku aŝ do przejścia na emeryturę była wizytatorem ds. krajoznawstwa i turystyki e włocławskim Kuratorium Oświaty. Jako emerytka uczyła jeszcze na zastępstwach w szkołach średnich. Szczególne miejsce w Ŝyciu Heleny Cieślak zajmowały krajoznawstwo i turystyka. Od 1967 r. naleŝała do Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, pełniła w tej organizacji szereg funkcji. Była opiekunem koła SKKT, członkiem Zarządu Oddziału Kujawskiego we Włocławku, wiceprezesem Zarządu Wojewódzkiego we Włocławku (gdy istniało województwo włocławskie); do śmierci pełniła funkcję wiceprezesa Zarządu Oddziału, sekretarza Oddziałowej Komisji Krajoznawczej, sekretarza Włocławskiego Koła Przewodników. NaleŜała do Rady Programowej ds. MłodzieŜy przy Zarządzie Głównym PTTK, była teŝ członkiem Wojewódzkiego Kolegium In-
struktorów Krajoznawstwa (w województwie włocławskim, po reformie administracyjnej w województwie kujawsko pomorskim). Najwięcej czasu i energii poświęcała PTTK, ale pracowała takŝe aktywnie w Polskim Towarzystwie Schronisk MłodzieŜowych. W Oddziale Wojewódzkim i w Oddziale Włocławskim PTSM pełniła funkcję sekretarza, a następnie (do śmierci) wiceprezesa. Jej Osoba łączyła dwie turystyczne organizacje, ułatwiała ich współpracę. Działała niezwykle aktywnie, choć określenie działaczka nie bardzo pasowało do jej charakteru, poniewaŝ unikała szablonu, sztuczności, eksponowania swojej roli. Organizowała wycieczki, turnieje, rajdy, zloty (m.in. Złoty Liść Jesieni), warsztaty dla róŝnych grup wiekowych. Szczególnie troszczyła się o rozwój krajoznawstwa i turystyki wśród młodzieŝy szkolnej, zachęcała uczniów do zdobywania odznak krajoznawczych, do poznawania Polski, własnego regionu. Uczyła Ojczystego Kraju. W znacznym stopniu Jej dziełem jest Ogólnopolski MłodzieŜowy Konkurs Poznajemy Ojcowiznę. Co roku czytała i oceniała konkursowe prace uczniów na szczeblu oddziałowym, wojewódzkim i centralnym. Napisała program autorski z turystyki dla jednej z pierwszych w regionie klas turystycznych, istniejącej w II LO im. Mikołaja Kopernika we Włocławku. Umiała zachęcać i mobilizować do działania nie tylko uczniów, chętnie dzieliła się swoją wiedzą jako instruktor krajoznawstwa, przewodnik, instruktor przewodnictwa, egzaminator; pisząc artykuły do Biuletynu Przewodnickiego, opracowując materiały do kroniki koła przewodników, do ksiąŝki o dziejach i współczesności Oddziału Kujawskiego PTK/PTTK we Włocławku. Krajoznawstwo i turystyka były Jej drugim Ŝyciem (jak określiła w jednym z wywiadów), ale interesowały i zajmowały Ją takŝe inne dziedziny. NaleŜała do Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Włocławskiego Towarzystwa Naukowego, Towarzystwa Miłośników Włocławka, angaŝowała się w działalność Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Jej społeczna aktywność zadziwiała. A przecieŝ była teŝ Ŝoną, matką, babcią ośmiorga wnuków. Potrafiła co nie jest sprawą łatwą wspaniale pogodzić Ŝycie rodzinne z pracą zawodową i społeczną. Więcej potrafiła swój sposób na Ŝycie przenieść na grunt rodziny (Jej najstarsza córka Ewa poszła w ślady Mamy, jest nauczycielką, społeczniczką, animatorką turystyki, kieruje włocławskim biurem PTSM). Helenka odeszła nagle, niespodziewanie 2 kwietnia, zaledwie kilka dni po uroczystości 103. rocznicy Oddziału Kujawskiego PTK/PTTK we Włocławku, w której aktywnie uczestniczyła. W dziedzinie krajoznawstwa i turystyki osiągnęła prawie wszystko, co moŝna osiągnąć. Długa jest lista Jej uprawnień i wyróŝnień. Otrzymała między innymi KrzyŜ Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Komisji Edukacji Narodowej, odznaki ZasłuŜony Działacz Turystyki, ZasłuŜony Działacz Kultury, ZasłuŜony w Pracy PTTK wśród MłodzieŜy, Złotą Honorową Odznakę PTTK, w końcu najwyŝszą godność, jaką nasze Towarzystwo moŝe obdarzyć została Członkiem Honorowym PTTK. Jej Ŝycie moŝna chyba uznać za spełnione. Miała kochającą rodzinę (a właściwie dwie rodziny bo środowisko krajoznawców i turystów teŝ nazywała rodziną ). Robiła to, co kochała, zdobyła uznanie, podziw, sympatię wielu osób. Odeszła spełniona, ale przecieŝ tak bardzo potrzebna. Odeszła zbyt wcześnie. Miała jeszcze tyle planów, tyle do zrobienia Imponowała zapałem, talentem organizacyjnym, wiedzą, ale przede wszystkim potrafiła swoją obecnością łączyć środowisko, tworzyć serdeczną, przyjacielską, rodzinną atmosferę. Tej Jej wspaniałej umiejętności i roli będzie nam najbardziej brakować. Henryk Wasilewski Oddział Kujawski PTTK we Włocławku
Dziewiątego lipca br. na bydgoskim Cmentarzu Nowofarnym przy ulicy Artyleryjskiej poŝegnany został ś.p. ZBIGNIEW BOROŃSKI, wieloletni członek i współpracownik Komisji Turystyki Kolarskiej ZG PTTK, Członek Honorowy PTTK, Honorowy Przodownik Turystyki Kolarskiej PTTK, Instruktor Krajoznawstwa Polski, Znakarz Szlaków Rowerowych PTTK, Przyjaciel i Nauczyciel wielu turystów - nie tylko ukochanych kolarzy. Zbigniew Boroński urodził się 21 sierpnia 1934 roku w Tczewie. Z zawodu elektroenergetyk i nauczyciel. Wychowanek 16 Bydgoskiej DruŜyny śeglarskiej ZHP. Do PTTK wstąpił 17 maja 1952 roku. Swą działalność społeczną rozpoczął w Kole Turystyki Kajakowej przy Oddziale Miejskim PTTK w Bydgoszczy. Uczestniczył w organizacji i obsłudze wielu spływów kajakowych, w tym wielosetosobowych Ogólnopolskich Spływów Kajakowych rzeką Brdą (1953 i 1954), rzeką Wisłą (Bydgoszcz-Gdańsk, 1954), rzeką Notecią i Wartą (1957) w ramach Ogólnopolskich Spływów do Granicy Pokoju. Równolegle angaŝował się w organizację turystyki kolarskiej w Bydgoszczy. Był jednym z pierwszych - najstarszy staŝem - i do ostatnich swoich chwil bardzo aktywnym działaczem turystyki kolarskiej PTTK w obecnym województwie kujawskopomorskim, a od 1983 roku równieŝ w Komisji Turystyki Kolarskiej ZG PTTK. W latach 1952-1953 uczestniczył w organizacji Komisji Turystyki Kolarskiej przy Zarządzie Okręgu PTTK oraz Koła Terenowego nr 7 Turystyki Kolarskiej przy Oddziale Miejskim PTTK w Bydgoszczy, które to w roku 1961 przekształciło się w Klub Turystyki Kolarskiej Turkole. Za swą bardzo aktywną działalność otrzymał w 1958 roku nominację i tytuł Przodownika Turystyki Kolarskiej. W 1959 roku zawarł związek małŝeński z Aleksandrą Motylewską, z którą wspólnie wędrował i przemierzał rowerowe szlaki. W 1960 roku wraz z Ŝoną opuścił Bydgoszcz i zamieszkał w Inowrocławiu. Tu anga- Ŝuje się w działalność Klubu Turystyki Motorowej Piast przy Oddziale PTTK w Inowrocławiu. W 1964 roku zakłada Koło Terenowe Turystów Kolarzy i reaktywuje Komisję Turystyki Kolarskiej przy Oddziale Miejskim PTTK w Inowrocławiu. W 1968 roku zakłada Koło PTTK w Bielawach. Zarówno w obu kołach, jak i w zarządzie Oddziału PTTK w Inowrocławiu pełnił z wyboru róŝne odpowiedzialne funkcje społeczne w kadrze kierowniczej Towarzystwa. W 1975 roku sytuacja rodzinna zmusza go do powrotu do Bydgoszczy, gdzie mieszkał do chwili śmierci. Wracając do Bydgoszczy wstępuje do działającej w miejscu zamieszkania Sekcji Kolarskiej Oddziału Wojskowego PTTK przy Klubie POW. Wspólnie z istniejącym tu aktywem w dniu 11.11.1976 roku przekształca sekcję kolarską w Klub Turystyki Kolarskiej Rama-76. Był bardzo aktywnym działaczem tego klubu. W ówcześnie istniejącej sytuacji rynkowej widział potrzebę współpracy Komisji Turystyki Kolarskiej ZG PTTK z dyrekcją Zakładów Rowerowych Romet w Bydgoszczy. Z tej przyczyny w 1984 roku zostaje członkiem Klubu Turystyki Rowerowej Wagant, a następnie z wyboru członkiem Zarządu Oddziału PTTK przy Zakładach Rowerowych Romet. Z powodu swego zaangaŝowania oraz powstałych moŝliwości w 1985 roku zainicjował zawarcie porozumienia o wzajemnej współpracy między KTKol. ZG PTTK, a oddziałem PTTK i dyrekcją ZR Romet. Zawarte porozumienie daje aktywowi i członkom PTTK w Polsce
moŝliwość pozyskania (poza limitami centralnymi) rowerów i części, o które w tamtych czasach było bardzo trudno. Po likwidacji zarządów wojewódzkich PTTK powołuje w 1991 roku Regionalną Radę Turystyki Kolarskiej PTTK w Bydgoszczy, która swym zasięgiem obejmuje dawne województwa bydgoskie i pilskie. W tym teŝ roku w związku z likwidacją Okręgowego Zarządu Gospodarki Turystycznej PTTK w Bydgoszczy, włącza się w organizację zupełnie nowego Regionalnego Oddziału PTTK Szlak Brdy w Bydgoszczy. Nie ustając w działaniu w 1992 roku skupia wokół siebie turystów kolarzy rozproszonych w terenie po likwidacji wielu słabych oddziałów. Na bazie tego aktywu organizuje Klub Turystów Kolarzy przy Regionalnym Oddziale Szlak Brdy, któremu prezesował. śarliwy propagator idei i celów statutowych Towarzystwa, Honorowy Przodownik Turystyki Kolarskiej, Przodownik Turystyki Motorowej, Instruktor Krajoznawstwa Polski, instruktor szkolenia kadr, wykładowca KTKol. ZGPTTK. W czasie swej bardzo aktywnej działalności społecznej w PTTK zorganizował niezliczoną ilość imprez turystyki kolarskiej, pieszej, kajakowej i motorowej, w tym dziesiątki ogólnopolskich imprez kolarskich. Był głównym organizatorem i komandorem wielu Ogólnopolskich Zlotów Szkoleniowych Przodowników Turystyki Kolarskiej PTTK oraz Centralnego Zlotu Turystów Kolarzy PTTK w 1989 roku. Organizowane przez Kolegę Zbyszka Borońskiego imprezy uzyskiwały wysoką ocenę uczestników i przełoŝonych. Jako członek Zarządu Oddziału PTTK przy Zakładach Rowerowych Romet angaŝował się w organizację nieodpłatnych serwisów technicznych na Ogólnoświatowych Rajdach Turystów Kolarzy AIT w Rogoźniku i w Wiśle. Był niezwykle cenionym wychowawcą młodzieŝy i licznych, do tej pory czynnych, przodowników turystyki kolarskiej PTTK. W 1992 roku zainicjował tworzenie znakowanych turystycznych szlaków rowerowych. W 1995 roku opracował wizerunki znaków drogowych do oznakowania turystycznych tras i szlaków rowerowych, które w 1996 roku zostały zatwierdzone przez Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej. Znaki te od 21 czerwca 2000 roku znajdują się w Kodeksie Drogowym, jako znaki drogowe obowiązujące przy znakowaniu turystycznych tras i szlaków rowerowych w Polsce. Opracował Regulamin znakarza szlaków rowerowych oraz program takiego szkolenia. Był współautorem dokumentacji oraz fizycznym wykonawcą oznakowania przebiegającej przez Polskę Międzynarodowej Trasy Rowerowej R-1 z Kostrzynia nad Odrą do Gronowa, długości 675 km. Pełnił role koordynatora KTKol. ZG PTTK do spraw szlaków rowerowych oraz konsultanta oznakowania regionalnych szlaków rowerowych w Polsce. W latach 1996-2001 uczestniczył w oznakowaniu około 2000 km szlaków rowerowych w Polsce. Za swą bardzo aktywną działalność wyróŝniony licznymi odznaczeniami państwowymi i resortowymi m.in.: Złotą Honorową Odznaką PTTK, Złotą Odznaką ZasłuŜony w pracy PTTK wśród młodzieŝy, Złotą Odznaką ZasłuŜony Działacz Turystyki, Złotą Odznaką ZasłuŜony Działacz Kultury Fizycznej oraz honorową nagrodą Przebiśnieg, Medalem 50-lecia PTTK i innymi. W chwilach wolnych pasjonowała go praca na działce w ROD, gdzie przez wiele lat sprawował społeczną funkcję prezesa. Chwil tych było jednak mało, gdyŝ cały swój wolny czas poświęcał PTTK i turystycznym szlakom rowerowym. Współpracował z Europejskim Stowarzyszeniem EuroVelo, realizującym koncepcję 12 dalekosięŝnych transeuropejskich tras rowerowych, z których 5 przebiega przez Polskę. Kolega Zbyszek Boroński swym zaangaŝowaniem w działalność społeczną w PTTK był niekwestionowanym wzorem i przykładem dla wielu pokoleń turystów w całej Polsce. na podstawie artykułu Barbary Kubiak-Warzocha w Gościńcu nr 3/2001
REGULAMIN PROGRAM VI WOJEWÓDZKIEGO ZLOTU AKTYWNYCH KRAJOZNAWCÓW BORÓWNO 2011 MIEJCE ZLOTU - BORÓWNO koło BYDGOSZCZY TERMIN ZLOTU - 8-9 października 2011 roku ILOŚĆ UCZESTNIKÓW - 50 ZGŁOSZENIA W TERMINIE do 15 września 2011 roku, z podaniem imienia, nazwiska, numeru PESEL, numeru legitymacji PTTK, numeru uprawnień IKR, IKP, ZIK, adresu zamieszkania, nazwy macierzystego oddziału PTTK oraz adresu e-mailowego i numeru telefonu kontaktowego - naleŝy przesłać na adres pttk.klub.pow@wp.pl lub pocztowy: Oddział PTTK przy Klubie POW, ul. Sułkowskiego 52a 85-915 Bydgoszcz KOSZT ZLOTU - 90,00 PLN wpłaty proszę dokonywać na konto: 20 1020 1462 0000 7202 0125 5363 z dopiskiem ZAKWK-P); ŚWIADCZENIA ORGANIZATORA: - nocleg w ogrzewanym pawilonie z 8 na 9 października 2011 roku, w pokojach dwuosobowych, - kolacja przy ognisku integracyjnym w dniu 8 października 2011 roku, - śniadanie i obiad w dniu 9 października 2011 roku, - pamiątkowy buton, - pieczątka okolicznościowa, - udział w autokarowej wycieczce krajoznawczej (okolice Bydgoszczy oraz Bydgoszcz, program na brązowy stopień odznaki krajoznawczej Bydgoszcz i okolice ), - kanon odznaki Bydgoszcz i okolice, - komplet wydawnictw reklamowych Turystyczna Bydgoszcz, - ubezpieczenie NW, - ognisko integracyjne. W trakcie imprezy zorganizowana będzie giełda odznak krajoznawczych P R O G R A M Z L O T U 8 października 2011 roku (sobota) do godz. 15.00 - przyjazd uczestników Zlotu do Klubu Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych - Bydgoszcz ul. Sułkowskiego 52 a; godz. 15.30 - wyjazd autokaru z przed Klubu IWsp SZ; do godz. 16.00 - przyjazd uczestników Zlotu do WDW Borówno koło Bydgoszczy własnym transportem; godz. 16.00-16.30 - zakwaterowanie uczestników Zlotu; godz. 17.00-17.30 - uroczyste otwarcie Zlotu; godz. 17.30-19.00 - otwarte spotkanie Kujawsko-Pomorskiego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK - sala myśliwska; godz. 19.00-21.00 - ognisko integracyjne przy muzyce i poczęstunek (kolacja); 9 października 2011 roku (niedziela) godz. 08.00-09.00 - śniadanie, stołówka; godz. 09.30-14.00 - wycieczka krajoznawcza (autokarowa), w programie: - Bydgoszcz - Stare Miasto - Kościół Farny, - Bydgoszcz - Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego ul. Gdańska, - Bydgoszcz - Muzeum Farmacji ul. Gdańska ( Pod Łabędziem ), - Bydgoszcz - zabytkowy cmentarz Starofarny, ul. Grunwaldzka 15, - Bydgoszcz - pomnik przyrody Dąb Bartek ul. Toruńska, - Bydgoszcz - Ogród Botaniczny ul. Powstańców Wlkp.,
- Bydgoszcz - Pomorskie Muzeum Wojskowe, ul. Czerkaska, godz. 12.00-12.30 spotkanie przy kawie z Dyrektorem Muzeum, - Bydgoszcz - Miejsce straceń nauczycieli ul. Artyleryjska, - Bydgoszcz - Babia Wieś - Hala Sportowo-Widowiskowa Łuczniczka, - Bydgoszcz - Muzeum Stary Kanał ul. Nowogrodzka 3 (III LO), - Bydgoszcz - Bazylika (Bielawki - rondo Ossolińskich), - Bydgoszcz - Muzeum Fotografii ul. Królowej Jadwigi 14. godz. 14.00-14.30 - obiad godz. 14.30-15.00 - zakończenie zlotu - wyjazd uczestników do miejsc zamieszkania UWAGI ORGANIZACYJNE: - w przypadku rezygnacji z udziału w imprezie po dniu 20 września 2011 roku, wpisowe nie będzie zwracane; - uczestnicy wycieczki krajoznawczej spełniają warunki na zdobycie brązowej odznaki krajoznawczej Bydgoszcz i okolice - odznakę będzie moŝna zakupić - cena 10 PLN wraz z legitymacją. WYDAWCA: Kujawsko-Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK z siedzibą przy Oddziale PTTK im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu ul. Za Basenem 2 NAKŁAD: 5 egzemplarzy + wersja elektroniczna ADRES DO KORESPONDENCJI: Krzysztof Czerepowicki 86-300 Grudziądz ul. Władysława Łęgi 5/41 e-mail: krzysztofczerepowicki@o2.pl krzysztof.czerepowicki@gmail.com Odrestaurowany wiatrak w Bierzgłowie foto K. Czerepowicki