Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 ul. Górnych Wałów 29 44-100 Gliwice LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W SESJI WIOSENNEJ 2012/2013 I LITERATURA 1. Krytyka wad ludzkich w literaturze. Omów sposób realizacji zagadnienia na wybranych przykładach utworów polskich i obcych. 2. Ironia i groteska jako sposoby opisu rzeczywistości. Omów funkcjonalność tych środków wyrazu na dowolnie wybranych przykładach. 3. Konflikt między kulturą a naturą. Omów temat, analizując wybrane utwory literackie. 4. Portrety artystów w literaturze. Przedstaw i zinterpretuj sposób prezentowania tych postaci. 5. Utopie i antyutopie. Zaprezentuj sposoby kreacji światów alternatywnych w literaturze, dokonując analizy wybranych tekstów. 6. Motyw buntu w literaturze. Przedstaw jego różne realizacje, analizując wybrane teksty. 7. Dialog twórców literatury z tekstami wcześniejszych epok. Przedstaw na wybranych przykładach rolę aluzji literackiej w interpretacji utworu literackiego. 8. Wpływ myśli filozoficznej na dzieła literackie różnych epok. Omów temat na wybranych przykładach literackich. 9. Różne sposoby ukazania dworku szlacheckiego w literaturze polskiej. Omów na przykładach wybranych utworów. 10. Motywy biblijne lub mitologiczne jako inspiracja poezji współczesnej. Zinterpretuj różne sposoby ich wykorzystania w wybranych wierszach. 1 1. Bohaterowie literatury wobec Boga. Rozważ problem, porównując wybrane kreacje; określ sposób ich ujęcia oraz funkcję. 12. Przyczyny i konsekwencje cierpienia w życiu bohaterów literackich. Przedstaw wybrane postacie i określ, jaką rolę odegrało ono w ich życiu. 13. Literackie interpretacje motywów biblijnych. Scharakteryzuj sposób i cel wykorzystania danego motywu na wybranych przykładach. 14. Poeci współcześni o człowieku swoich czasów. Omów problem, analizując wybrane utwory poetyckie.
15. Dziennik, pamiętnik wyrazem subiektywnego widzenia świata. Omów zagadnienie, odwołując się do przykładów z literatury różnych epok. 16. Ważne problemy społeczne jako temat literatury. Określ, w jaki sposób twórcy literaccy mówią o trudnych problemach ludzkich. Wskaż cel tego typu utworów. 17. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach utworów literackich. 18. Żywotność tradycji romantycznej w literaturze następnych epok. Omów na przykładach wybranych utworów. 19. Jak do tradycji sarmatyzmu ustosunkowywali się pisarze późniejszych epok? Przedstaw na wybranych przykładach utworów. 20. Obraz szkoły w literaturze polskiej różnych epok. Przedstaw sposób obrazowania na wybranych przykładach. 21. Różnorodność funkcji opisów przyrody w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 22. Świat widziany oczyma dziecka. Omów funkcje narratora lub podmiotu lirycznego w tekstach różnych epok. 23. Literatura epistolarna jak świadectwo przeżyć, doznań, odczuć i wrażliwości autorów. Omów na podstawie wybranych tekstów. 24. Wątek detektywistyczny w literaturze. Omów i porównaj różne jego warianty, określ, jaką funkcję pełni w wybranych utworach. 25. Miłość jako temat literatury. Przedstaw i porównaj różne sposoby wyrażania tego uczucia w wybranych tekstach różnych epok literackich. 26. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przedstaw i porównaj sposoby kreacji. 27. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX wieku. 28. Granice ludzkiej wolności. Omów zagadnienie zwracając uwagę na różnorodne sposoby jego ujęcia i funkcję w wybranych utworach różnych epok. 29. Funkcja motywu podróży w literaturze. Omów różnorodne formy realizacji tematu, analizując odpowiednio dobrane teksty. 30. Koncepcja poety w literaturze różnych epok. Omów problem, analizując wybrane utwory literackie.
31. Parabola jako gatunek literacki. Odwołując się do utworów z różnych epok, zwróć uwagę na sposób kreowania świata i jego funkcje. 32. Kosmogonie (lub/i kosmografie) literackie. Porównaj sposób ujęcia motywu i jego funkcje w wybranych utworach. 33. Człowiek w systemie totalitarnym. Przedstaw przykłady różnych postaw bohaterów literackich wobec ideologii. Omów sposób ich ujęcia oraz funkcje w wybranych tekstach literackich. II JĘZYK 1. Język ezopowy w literaturze czasów zaborów. Omów zagadnienie na dowolnym przykładzie tekstu literackiego tego okresu. 2. Indywidualizacja języka postaci literackiej jako jeden ze sposobów kreowania bohatera i środowiska, z którego się wywodzi. Omów na wybranych przykładach. 3. Rola stylizacji językowej w dziełach literackich. Omów problem na dowolnym przykładzie. 4. Perswazyjna funkcja języka. Rozwiń zagadnienie na podstawie wybranych tekstów literackich i publicystycznych. 5. Impresywna funkcja języka w przekazie mas-mediów. Dokonaj analizy cech językowych wybranych audycji radiowych, telewizyjnych i artykułów prasowych. 6. Funkcje mowy zależnej, niezależnej i pozornie zależnej w wybranych dziełach literackich. Omów, analizując zgromadzony materiał. 7. Zbadaj różne sposoby argumentacji zastosowane w dyskusji lub polemice na wybranych przez siebie przykładach publicystycznych i literackich. 8. Retoryka stosowana w przemówieniach współczesnych polityków. Omów problem na podstawie zgromadzonych przez siebie materiałów. 9. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj prasowe, radiowe i telewizyjne materiały wyborcze. 10. Nowomowa i kolokwializmy w poezji współczesnej. Zaprezentuj sposoby wykorzystywania cech języka oficjalnego i potocznego przez poetów drugiej połowy XX wieku, w oparciu o analizę wybranych utworów. III ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Teksty kultury polskiej jako zapis zbrodni rosyjskiego despotyzmu i sowieckiego totalitaryzmu. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady literackie i malarskie. Zaprezentuj różne sposoby ujęcia tematu.
2. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 3. Obraz Tatr. Przedstaw różne sposoby ujęcia tematu w oparciu o analizę i interpretację wybranych tekstów kultury. 4. Motyw rewolucji. Scharakteryzuj i porównaj sposób jej przedstawienia w wybranych dziełach literatury i innych sztuk. 5. Wielofunkcyjność motywu snu. Przedstaw zagadnienie analizując dowolnie wybrane teksty literackie i dzieła filmowe. 6. Porównaj różne inscenizacje tych samych dramatów, wykorzystując wybrane teksty i ich realizacje teatralne. 7. Literackie i filmowe (lub malarskie)portrety kobiet. Porównaj sposoby prezentowania kobiecości na wybranych przykładach. 8. Różne sposoby odwoływania się do średniowiecza we współczesnym kinie. Omów zagadnienie, analizując odpowiednio dobrane teksty literackie do obrazów filmowych. 9. Dzieło literackie a jego adaptacja filmowa/teatralna. Dokonaj oceny zjawiska przekładu literatury na język filmu/teatru na dowolnie wybranych przykładach. 10. Różne sposoby prezentacji przyrody w literaturze i malarstwie- dokonaj ich analizy i interpretacji, przywołując wybrane przykłady. 1 1. Porównaj język dzieła literackiego i język filmu na dowolnie wybranych przykładach. 12. Obraz wsi w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej. 13. Karykatura i groteska w sztuce i w dziele literackim. Dokonaj porównania wybranych utworów literackich z podobnymi tematycznie dziełami sztuki. 14. Utwór literacki w muzycznej interpretacji. Omów zjawisko, badając zależność między tekstem a muzycznymi środkami ekspresji. 15. Biblia w literaturze i sztuce. Omów funkcjonalność wybranego motywu biblijnego na dowolnych przykładach tekstów kultury. 16. Retrospekcja i przemijanie w ujęciu literackim i filmowym. Omów różne techniki prezentowania czasu, analizując odpowiednie fragmenty dzieł literackich i filmowych. 17. Awangarda literacka a awangarda filmowa. Zbadaj wzajemne oddziaływania nowatorskich zabiegów.
18. Świat na opak jako sposób przedstawiania i objaśniania rzeczywistości. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej wybranych dzieł literatury i malarstwa. 19. Mitologia źródłem inspiracji dla literatury i sztuki. Omów sposób przedstawienia wybranego motywu, uwzględniając specyfikę języka różnych tekstów kultury. 20. Postacie drugiego planu. Porównaj, jaką funkcję spełniają i jak są zaprezentowane w wybranych utworach literackich i filmowych. 21. Szaleństwo jako temat literatury i innych dziedzin sztuki. Porównaj wybrane utwory, które wykorzystują ten motyw; określ sposób jego ujęcia oraz funkcję. 22. Przedstaw i porównaj obraz wybranego powstania w literaturze i innych dziedzinach sztuki; określ sposób jego ujęcia oraz funkcję. 23. Biografia jako klucz interpretacyjny dzieł literackich i innych dziedzin sztuki. Na podstawie wybranych przykładów omów związki między życiem artysty i jego twórczością. 24. Jak można mówić o Holocauście? Omów zagadnienie, odwołując się do dowolnie wybranych tekstów literackich i tekstów kultury. 25. Fascynacja kulturami odległymi. Omów funkcjonalność motywów orientalnych na przykładach odpowiednich utworów literackich i tekstów kultury. 26. Omów sposób kreowania scenerii nocnej i zbadaj funkcję tego motywu w wybranych tekstach literackich i dziełach malarskich różnych epok. 27. Wizerunki świętych w literaturze i innych tekstach kultury. Porównaj sposoby kreacji postaci i ich role w wybranych tekstach. 28. Fascynacja wielkimi ludźmi historii i kultury w literaturze i sztuce. Przedstaw funkcję tego motywu i sposób jego przedstawienia. 29. Omów sposób ujęcia i funkcje wybranego toposu (np. utopia, raj, oblężone miasto) na przykładzie dowolnie wybranych tekstów literackich i tekstów kultury. 30. Omów sposób ujęcia i funkcje wybranego motywu (np. uczta, taniec, miłość, pieniądz) na przykładzie dowolnie wybranych tekstów literackich i tekstów kultury. 31. Różne ujęcia motywu lalki (lub marionetki/ lub manekina) w literaturze i sztuce. Omów sposoby i funkcje zastosowania motywu. 32. Literatura i inne dziedziny sztuki wobec kształtowania poczucia tożsamości narodowej w czasach niewoli. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych dzieł
literackich i malarskich oraz określ, jakimi środkami autorzy próbują wpłynąć na odbiorcę. 33. Motywy franciszkańskie w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Porównaj rożne ich ujęcia w wybranych tekstach kultury. 34. Sceny batalistyczne w literaturze i w filmie (lub w malarstwie). Porównaj różne sposoby realizacji tego tematu i jego funkcje w wybranych przykładach. 35. Sylwetka bohatera Szekspirowskiego w sztuce. Porównaj sposoby ujęcia postaci w literaturze i innych tekstach kultury.