Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Kwas solny 36% Wzór chemiczny: HCl + H 2 O Inne nazwy: kwas chlorowodorowy Producent: Dystrybutor: 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Substancja stwarzająca zagroŝenie: Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE Symbol ostrzegawczy kwas solny 36 7647-01-0 231-595-7 C, NOTA B Zwroty zagroŝenia (R)* 34-37 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. C ZagroŜenie poŝarowe: Kwas solny 36% jest substancja niepalną, Ŝrącą. Wskutek działania wysokiej temperatury wydzielają się Ŝrące i toksyczne pary, gazy i dymy. ZagroŜenie toksykologiczne: Powoduje oparzenia. Działa draŝniąco na drogi oddechowe. Kwas solny 36% w kontakcie z Ŝywą tkanką działa Ŝrąco, powodując uszkodzenie skóry i błon śluzowych oczu, dróg oddechowych, układu pokarmowego. Doustna dawka śmiertelna wynosi 12-15g kwasu solnego ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC stęŝonego. Kwas solny 36% stęŝony działa Ŝrąco na wszelkie formy Ŝycia. W wodzie szybko ulega rozcieńczeniu, stąd zagroŝenie dla Ŝycia wodnego jest stosunkowo niewielkie. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego kwasem solnym 36% środowiska na świeŝe powietrze. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Następstwa wdychania: 1. Zapewnić dopływ świeŝego powietrza. 2. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji półleŝącej. 3 Zapewnić niezwłocznie pomoc medyczną. Skontaktować się z centrum toksykologicznym. Następstwa połknięcia: 1. Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach kwasem solnym 36% polega na stosowaniu łagodnych środków neutralizujących takich jak: zawiesina magnezji palonej, zawiesina wodna węgla aktywnego, mocna herbata niesłodzona, filiŝanka czarnej kawy, białka jaja rozmieszane z wodą, woda wapienna. Kwas naleŝy rozcieńczyć 100-krotnie. 2. Zapewnić niezwłocznie pomoc medyczną. SkaŜenie oczu: 1. Przemywać skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach. 2. Zapewnić fachową pomoc medyczną. SkaŜenie skóry:
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/7 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę (ratujący musi być stosownie zabezpieczony ochronami osobistymi), przemyć duŝą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. 2. Skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Informacja ogólna: Środki gaśnicze do gaszenia poŝarów obiektów sąsiadujących: Kwas solny 36% jest substancją niepalną. ZagroŜone poŝarem obiekty pokryć pianą, a w ostateczności intensywnie polewać wodą. Osoby uczestniczące w akcji poŝarowej muszą być wyposaŝone w niezaleŝne aparaty oddechowe. W ogniu wydzielają się Ŝrące i toksyczne gazy, pary i dymy. gaśnice CO 2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC, gaśnice pianowe lub gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka, rozproszona woda. Zalecenia szczegółowe: Stosować ochrony osobiste, gdyŝ w przypadku kontaktu kwasu solnego 36% z ogniem wydzielają się Ŝrące i toksyczne gazy, pary i dymy. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: W przypadku wydostania się kwasu solnego 36% do środowiska, przebywające na zagroŝonym awarią obszarze osoby postronne naleŝy ewakuować. Awarie muszą być jak najszybciej lokalizowane i likwidowane. Do likwidowania większych zrzutów do środowiska mogą przystąpić wyłącznie przeszkolone w ratownictwie chemicznym osoby. Kwas solny 36% w kontakcie z większością metali moŝe spowodować wydzielanie się niebezpiecznego ze względów wybuchowych wodoru. Unikać kontaktu z uwalniającą się cieczą. Stosować ubrania ochronne kwasoodporne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu kwasu ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (P2) i gazowych (filtr oznaczony kolorem Ŝółtym i literą E). Zalecenia szczegółowe: W przypadku niemoŝności zlikwidowania następstw awarii własnymi siłami i środkami, przeprowadzenie akcji naleŝy powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym słuŝbom ratowniczym. Chronić kanalizację. W przypadku wydostania się kwasu solnego 36% do wód powierzchniowych lub podziemnych, ostrzec jej uŝytkowników. Zbieranie rozlanego kwasu solnego 36% dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą obojętnych chemicznie substancji absorbujących (sorbentów). 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania kwasu solnego 36% nie jeść, nie pić, nie zaŝywać lekarstw, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w pomieszczeniu przeznaczonym dla kwasów. W pomieszczeniach pracy oraz magazynowych nie powinny przebywać osoby postronne, w szczególności dzieci, kobiety cięŝarne, osoby chore i w podeszłym wieku. Dzieci naleŝy chronić przed dostępem do kwasu solnego 36%
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/7 Magazynowanie: W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, szczelnie zamkniętych, w magazynie cieczy Ŝrących wyposaŝonym w instalację wentylacyjną, w miejscu chłodnym i suchym, na twardym, kwasoodpornym podłoŝu. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu spoŝywania posiłków. Opakowania wyposaŝyć w napis: Uwaga produkt Ŝrący. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spoŝywania posiłków, uŝywania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Cysterny lub autocysterny muszą być zaopatrzone w wykładzinę wewnętrzną kwasoodporną. Metody postępowania z odpadami: Za odpad moŝna uznać kwas solny 36%, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy kwas solny 36% odstawiany jest do wskazanego przez odpowiednie organy miejsca, celem utylizacji na drodze neutralizacji. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu solnego 36%. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Drogi oddechowe: Ręce: Oczy: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Inne informacje: Środki ochrony zbiorowej: Maski ochronne z pochłaniaczami cząstek P2 i par kwaśnych (kolor Ŝółty i litera E). Rękawice ochronne z tkanin powlekanych, odporne na działanie kwasów. Okulary ochronne w szczelnej obudowie. Ubrania ochronne powlekane, odporne na działanie kwasów. Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z kwasem solnym 36%. Natychmiast usuwać rozlewiska. Wentylacja w magazynach i na stanowiskach pracy. Zdroiki w pobliŝu stanowisk pracy. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). NDS 5 mg/m 3, NDSP 10 mg/m 3. 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Postać fizyczna, barwa, zapach: Kwas solny 36% jest wodnym roztworem chlorowodoru. W warunkach normalnych jest bezbarwną lub lekko Ŝółtą, kwaśną cieczą. Otrzymywany jest przez absorpcję chlorowodoru w wodzie. Tworzące się hydraty składają się z cząsteczki chlorowodoru oraz jednej, dwóch, trzech lub czterech cząsteczek wody. Temperatura topnienia: ok. -28ºC Temperatura wrzenia: 50ºC Gęstość (20 o C): 1,19 g/cm 3
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/7 Rozpuszczalność w wodzie: Całkowita Wartość ph (20 o C): < 1 PręŜność par (20 o C): 20 mbar 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: Kwas solny 36% jest bardzo czynny chemicznie. Koroduje metale. Reaguje z większością metali z wydzieleniem wodoru, co moŝe stwarzać zagroŝenie wybuchem. Z tlenkami i wodorotlenkami metali tworzy chlorki. W reakcjach z wieloma związkami wydzielają się silnie toksyczne gazy, jak siarkowodór, cyjanowodór, arsenowodór, chlor i inne. Ponadto kwas solny 36% reaguje takŝe ze związkami utleniającymi, utleniając się do wolnego chloru. Silne. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia: Oczy tak Skóra tak SpoŜycie tak Wdychanie par tak Dane toksykologiczne: LC 50 (inhal. człowiek) 1300 ppm/0,5 godz., LC 50 (doustnie, królik) 900 mg/kg, LC 50 (inhal. szczur) 3124 ppm/1 godz. Wdychanie par i aerozoli: Kwas solny 36% najczęściej wchłania się przez wdychanie par, co prowadzi w efekcie do podraŝnienia górnych dróg oddechowych. Objawami są: chrypka, uczucie duszności, katar, kaszel, kłucie w klatce piersiowej, krztuszenie, bóle i zawroty głowy. MoŜe rozwinąć się zapalenie płuc. Wysokie stęŝenie par moŝe wywołać ostre skrócenie oddechu z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). MoŜliwa jest utrata przytomności. Kontakt ze skórą: Kwas solny 36% jest kwasem Ŝrącym. Oblanie kwasem powierzchni skóry wywołuje ból oraz oparzenie penetrujące w skórę. Rany goją się trudno z wytworzeniem blizny o brązowym zabarwieniu. Kontakt z oczami: Działanie par i cieczy na oczy powoduje stany zapalne spojówek i uszkodzenie rogówki. Objawami są bóle okolic oka, łzawienie i światłowstręt. MoŜe powstać chemiczne poparzenie. Ciągły kontakt z parami kwasu solnego prowadzi do zapalenia spojówek. W cięŝszych przypadkach podraŝnienie moŝe doprowadzić do utraty wzroku. Połknięcie: W wymiocinach moŝe pojawić się krew. SpoŜycie powoduje ostry ból w ustach, gardle, przełyku i Ŝołądku. Jama ustna, podniebienie miękkie i migdały są często pokryte białymi strupami i owrzodzeniami. Występują natychmiastowe wymioty, często krwawe, mogą być one połączone z biegunką i krwawym stolcem. Chorzy duszą się. Objawy przypominają zapaść. Powikłania: Obrzęk krtani, uszkodzenie przełyku i Ŝołądka, zapalenie płuc, krwotoki, zapalenie otrzewnej. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Działanie kwasu solnego na organizmy wskaźnikowe: Ryby: Choroby i szybką śmierć u karpi powoduje odczyn ph 4,8. Pstrąg jest wraŝliwszy na kwasy, natomiast szczupaki i liny są znacznie mniej wraŝliwe. Śnięcie linów przy ph 4,6 występuje dopiero po
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/7 dwóch dniach działania. Jeśli jest duŝa zawartość Ŝelaza w wodzie, to juŝ przy małej kwasowości wody (ph około 5,5) wytrąca się ono na skrzelach ryb, powodując ich śmierć. Rośliny: Wszystkie silniej zdysocjowane kwasy przy stęŝeniu większym niŝ 1 mol na 6400 dm 3 hamują wzrost korzeni kiełkujących roślin. Odpowiednie stęŝenie dla kwasu solnego to 1:175 000 lub ok. 6 mg/dm 3. Słabe stęŝenia powodują zmniejszenie poboru wody. Mała kwasowość wzmaga transpirację, silna ją hamuje. Wskaźniki oceny dla ostrej toksyczności: wobec ssaków: 3,8, wobec ryb: 2,7, wobec bakterii: 3,2. Stopień zagroŝenia wód: mały. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju 06 01 02 Kwas chlorowodorowy Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Numer UN (ONZ): 1789 KWAS SOLNY Klasa RID/ADR/IMO: 8 Kod klasyfikacyjny: C1 Ilości ograniczone: LQ19 Grupa pakowania: II Numer rozpoznawczy zagroŝenia: 80 Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 8: 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych C
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/7 Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych R 34 R 37 S 1/2 S 26 S 45 Kartę wykonano zgodnie z: Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia Powoduje oparzenia. Działa draŝniąco na drogi oddechowe. Produkt Ŝrący. Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi. Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. W przypadku awarii lub jeŝeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza jeŝeli to moŝliwe, pokaŝ etykietę. Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: Kwas solny 36%
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 7/7 C Normy na sprzęt ochronny: Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Produkt Ŝrący. PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *