1
To już 25 lat... Jubileusz powstania parafii 2 W dniu 17 czerwca 2012 r. w czasie Mszy św. o godz. 11.00 sprawowanej pod przewodnictwem Księdza Arcybiskupa Metropolity Lubelskiego Stanisława Budzika, został dokonany akt uroczystego poświęcenia naszego kościoła. Powyższa uroczystość zbiegła się z jubileuszem 25. lecia erygowania naszej parafii pw. Dobrego Pasterza. Każdy jubileusz ma swoją historię. Podobnie jest z dziejami naszej parafii, której kalendarium przedstawia się następująco: 23 lipca 1987 r. biskup Ordynariusz Bolesław Pylak wydał dekret o erygowaniu parafii pw. Dobrego Pasterza, a 30 sierpnia 1987 r. poświęcił plac pod budowę kościoła. Na poświęconym placu postawiono krzyż. Od 31 sierpnia 1988 r. rozpoczęły się prace związane z budowę obiektu sakralnego przy ul. Radzyńskiej. 30 czerwca 1991 r. o godz. 11.00 odbyła się uroczystość podczas której ks. biskup Ordynariusz Bolesław Pylak dokonał wmurowania kamienia węgielnego do kościoła pod wezwaniem Dobrego Pasterza, który to kamień pochodzi z fundamentów Jasnej Góry. Został on poświęcony przez Ojca Świętego Jana Pawła II w Lublinie, podczas jego III pielgrzymki do Ojczyzny w dniu 9 czerwca 1987 r. 15 sierpnia 1995 r. ks. proboszcz Zdzisław Kozioł SCJ zakończył kadencję proboszcza. Nowym pasterzem parafii został mianowany ks. Stefan Zabdyr SCJ, który w dalszym ciągu prowadził budowę kościoła i upiększał jego wnętrze. Czynił to tak gorliwie i skutecznie, że już 30 listopada 1997 r., w czasie wizytacji kanonicznej parafii, Ksiądz Arcybiskup Metropolita Lubelski Józef Życiński, dokonał pobłogosławienia nowego kościoła. Od tego dnia liturgia odbywa się w nowym kościele, w którym z roku na rok przybywa wyposażenia potrzebnego do godnego sprawowania świętych obrzędów. 16 października 2003 r., po nagłej śmierci ks. Stefana Zabdyra SCJ, powierzono mi urząd proboszcza tej parafii. Po 9 latach posługi duszpasterskiej wśród Was, oraz wspólnych prac i inwestycji na rzecz naszej parafii, możemy podziękować Bogu za obecny stan naszej świątyni i jej otoczenia. Kościół nasz prezentuje się okazale, bo zostało w nim pomalowane wnętrze, wymienione okna i drzwi, sprawione i zamontowane witraże, zakupiliśmy 19. głosowe organy. Zadbaliśmy o otoczenie wokół naszej świątyni, oddaliśmy do użytku salę kolumnową oraz wyposażyliśmy w potrzebne meble zakrystię i salki duszpasterskie. Po tych wszystkich przygotowaniach i inwestycjach nadszedł czas na uroczyste poświecenie kościoła.
Kochani parafianie Przez 25 lat od powstania parafii budowaliście kościół duchowy, duchową świątynię oraz kościół materialny budynek, który ma służyć do sprawowania kultu Bożego i jest znakiem wspólnoty żyjącego Kościoła. To bowiem Kościół, który jest mistycznym Ciałem Chrystusa, ma przez piękny wystrój i architekturę, wskazywać na obecnego w nim Pana Boga. Budynek kościoła jest miejscem gromadzenia się wspólnoty chrześcijańskiej na sprawowanie sakramentów, innych celebracji liturgicznych, słuchania Słowa Bożego, modlitwie wspólnotowej czy indywidualnej. Jednocześnie jest on centrum całej parafii, wokół której toczy się jej życie. Potwierdzenie tej prawdy znajdujemy w Katechizmie Kościoła Katolickiego, w którym czytamy: W tym domu Bożym prawda i harmonia znaków, które go tworzą, powinny ukazywać Chrystusa, który jest obecny i działa w tym miejscu (KKK 1181). W roku duszpasterskim, który przeżywamy pod hasłem: Kościół naszym domem jeszcze głębiej możemy przeżywać naszą parafialną uroczystość, bo oto oddajemy na chwałę Bogu i na potrzeby Jego kultu budynek, świątynię. Widoczna jest tu wasza wiara, wasza wielkoduszność, wasza hojność. Nie szczędziliście swego trudu, pracy i pieniędzy, aby Bogu samemu zbudować dom. Ten dom jest dziełem Waszej wiary, darem Waszych serc, świadectwem Waszej miłości do Boga. Ściany tej świątyni zbudowane są za cenę wyrzeczenia, cierpienia, jałmużny, odmówienia sobie niejednej godziwej rzeczy. Wnętrze tej świątyni codziennie wypełniane jest modlitwą zanoszonych przez ojców, matki, chore, dzieci i przypadkowych przechodniów, którzy pośród ścieżek codziennego życia, znajdują czas, by tu wejść i pokłonić się Bogu w Jego domu. W tym kościele macie prawo czuć się jak w domu, jak rodzina przy stole, na którym leży chleb. Ołtarz Pański w kościele to centrum i serce parafii. Dobitnie podkreślił to biskup kielecki Kazimierz Ryczan, mówiąc na temat znaczenia ołtarza: Na ołtarzu dokonuje się przemiana chleba w ciało Jezusa. Na tym ołtarzu codzienne życie i trud parafian nabierają zbawczej mocy. Przy tym ołtarzu nabiera sensu wysiłek spracowanej matki i ojca, cierpienie podeszłego wiekiem staruszka, tęsknota młodej dziewczyny, miłość zakochanych turystów i zwykła codzienna praca. Przy tym ołtarzu witane jest każde życie małego dziecka. Przy tym ołtarzu żegnamy odchodzących do Pana. Przy tym ołtarzu błogosławiona jest miłość małżonków i zakładane są rodziny. [ ] Od tego stołu wyrusza do łoża chorego proboszcz-sługa i niesie chleb - wiatyk na drogę wieczności. (Bp Kazimierz Ryczan. Zauroczeni Panem. Kazania o świętych. Kielce 2002 s. 80). W imieniu własnym oraz pracujących ze mną duszpasterzy, a także moich poprzedników w duszpasterskiej posłudze w tej parafii, składam Kochanym Parafianom - w tym również tym którzy mieszkają lub przebywają poza parafią - stokrotne Bóg zapłać za tworzenie kościoła duchowego i składane ofiary na budowę tej świątyni. Lublin, 17 czerwca 2012 r. ks. Florian Gruca SCJ proboszcz 3
Tak wszystko się zaczęło... czyli rozmowa o początkach Parafii Dobrego Pasterza na Czechowie z pierwszym proboszczem i budowniczym naszego kościoła księdzem Zdzisławem Koziołem SCJ 4 Ks. Zdzisław Kozioł SCJ pochodzi z diecezji tarnowskiej. Po ukończeniu szkoły podstawowej podjął naukę w Małym Seminarium w Stadnikach, w 1964 roku zdał maturę w Tarnowie, później wstąpił do Wyższego Seminarium Księży Sercanów w Stadnikach. Dlaczego wybrał ksiądz właśnie Sercanów? Można powiedzieć, że zadecydował o tym przypadek. W przeddzień wyjazdu na egzaminy do zakonu kapucynów siostra zakonna z mojej parafii podpowiedziała mi żebym jednak spróbował zdawać egzaminy u Sercanów, bo do nich było bliżej. I tak też się stało, zdałem i wstąpiłem do Sercanów. W 1971 r. przyjąłem świecenia kapłańskie, po których rozpocząłem posługę w Warszawie potem w Tarnowie. W 1975 r. wraz z Ks. Aleksandrem Wyszyńskim SCJ zostałem skierowany na studia do Lublina na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Od 1980r. do 1995 r. z przerwą na dwa lata pracowałem na Czechowie, później m.in. w Tarnowie, Warszawie. W 2010r. wróciłem do Lublina, gdzie obecne mieszkam. Jak Sercanie trafili na Czechów? W 1973r. jeden z Księży, wcześniej proboszcz z Pliszczyna, (ks. Franciszek Hajnowski) dostał informację, że na Czechowie będzie budowane duże osiedle. Wynajął mieszkanie na poddaszu na ul. Arnsztajnowej, i tak rozpoczęła się katecheza dzieci ze szkoły podstawowej nr 34, przy której wówczas znajdowała się także Zasadnicza Szkoła Dziewiarska i Technikum. Cześć osiedla tzw. Starego Czechowa (do ul. Kosmowskiej) należała do parafii Św. Mikołaja. Kiedy w 1975 r. zostałem skierowany na studia w Lublinie w czasie wakacji okazało się, że Ksiądz Hajnowski odchodzi z Czechowa a ktoś musiał katechizować. Razem z Ks. Aleksandrem Wyszyńskim SCJ zamieszkaliśmy na ul. Leszczyńskiego, dojeżdżając na Czechów prowadziliśmy katechezę dla dzieci i młodzieży wspólnie w jednej salce u pani Michaliny przy ul. Wójtowicza, a gdy nie było innego rozwiązania lokalowego czasem nawet i na górkach Czechowskich. Salki katechetyczne były bardzo potrzebne do prowadzenia działalności duszpasterskiej, więc rozglądaliśmy się za domem do kupienia, aby być na miejscu. Udało się znaleźć taki na ul. Leśmiana 5, który ks. Daniluk M. SCJ wraz z Ks. Wyszyńskim A. SCJ w 1977r. kupili na prywatne nazwiska ( ze wzglądu na ówcześnie panujące warunki i
przepisy). W między czasie ksiądz bp Bolesław Pylak poprosił mnie o pomoc w kościele Garnizonowym, do którego zostałem oddelegowany jako wikariusz. Dom na Leśmiana 5 był remontowany i wykańczany przez ks. Jerzego Choczaja SCJ, od sierpnia 1977r. rozpoczęła się w nim katecheza. W jedną z sobót września 1977 r. na zaproszenie władz zakonnych ks. bp Ordynariusz Bolesław Pylak dokonał poświęcenia domu oraz złożył obietnicę utworzenia na Czechowie nowej parafii i budowy kościoła. Ks. Wyszyński i Ks. Stanisław Szymajda SCJ zamieszkali na Leśmiana, ja natomiast byłem nadal wikariuszem w Kościele Garnizonowym w Lublinie. Jakie były początki Parafii Dobrego Pasterza? 22 października 1978r. Ks. Stanisław Filipiak SCJ w dzień inauguracji pontyfikatu Jana Pawła II zaprosił dzieci i ich rodziców do punktu katechetycznego przy ul. Leśmiana na pierwszą Mszę Świętą., która rozpoczęła się o godzinie 11: 00 dokładnie tak samo jak w Rzymie. Od tego dnia Msza Święta zaczęła być tu codziennie sprawowana. Każdej niedzieli przychodziło coraz więcej wiernych i mała kapliczka na dole w garażu szybko stała się za ciasna. Kiedy w 1980r. Ks. Stanisław Filipiak SCJ odszedł na parafie w Sosnowcu, Prowincjał Księży Sercanów skierował mnie do posługi na Leśmiana. Działalność katechetyczna i duszpasterska rozwijała się, kaplica w garażu już nie mieściła wszystkich wiernych. Coraz więcej ludzi przychodziło na Mszę Świętą, na osiedlu nowo wybudowane bloki były zamieszkiwane przez nowe rodziny. Większość ludzi stała na dworze. Wtedy wpadłem na pomysł zainstalowania kamery, za pomocą której w salce katechetycznej na górze w telewizorze odbywała się na żywo transmisja z przebiegu Mszy Św. odbywającej się w dolnej kaplicy. Dostać pozwolenie na budowę kościoła w ówcześnie panujących warunkach było bardzo trudne, powstał pomysł budowy wiaty zadaszenia między domami na ul. Leśmiana 5 a ul. Leśmiana 3. Pewnego razu przeglądając książkę mojego brata - podręcznik o budownictwie natrafiłem na zapis mówiący o tym, iż budowle nieosadzone na elementach stałych nie wymagają zezwolenia. Wiec zabraliśmy się do realizacji tego pomysłu. Dzięki życzliwości ks. Stefana Soszki z parafii na Czwartku, znaleźliśmy fachowców, którzy wykonali szkielet konstrukcji wiaty. 26 kwietnia 1980 r. po uzgodnieniu z Biskupem Pylakiem zaplanowaliśmy bierzmowanie na Czechowie. Przy pomocy moich braci ukończyliśmy montaż wiaty na dwie godziny przed przyjazdem księdza biskupa. Od momentu zbudowania zadaszenia wiaty dachu z frontową ścianą od tej pory przez cały rok wszystkie Msze Święte odbywały się już tylko pod nią. Z czasem dostawiono boczne ściany. Jak rozpoczęto budowę kościoła? W kwietniu 1985 r., kiedy duszpasterzem był ks. Czesław 5
6 Bloch SCJ w tajemniczych okolicznościach wierni postawili krzyż na placu przy ul. Lipińskiego, przy którym się modlili we dnie i czuwali w nocy, pragnąc to miejsce uzyskać pod budowę kościoła. Dochodziło nawet do zatrzymań ludzi przez milicję i zabierania ich na przesłuchania. Starania o zgodę na budowę kościoła nieustannie trwały. Wszelkie możliwe instytucje były poruszane przez nas, aby ją uzyskać. Delegacje z Czechowa jeździły nawet do sejmu w tej sprawie, kiedy Prof. Bender miał wystąpienie sejmowe w sprawie pozwolenia na budowę naszego kościoła. Dopiero przed wizytą Ojca Świętego w Lublinie oraz pod wpływem nacisku wiernych 22 maja 1987 r. Wojewoda Lubelski wydał decyzję o lokalizacji nowego kościoła nie w miejscu najbardziej dogodnym, lecz nieco dalej przy ul. Radzyńskiej. W odpowiedzi na to, biskup Ordynariusz Bolesław Pylak wydał 23 lipca 1987 r. dekret o erygowaniu parafii p.w. Dobrego Pasterza, mianując mnie proboszczem tejże parafii, a 30 sierpnia 1987 roku poświęcił plac pod budowę nowego kościoła. 31 sierpnia 1988 roku Urząd Wojewódzki w Lublinie wydał zezwolenie na rozpoczęcie budowy obiektu sakralnego przy ul. Radzyńskiej. Po uprzednim uporządkowaniu placu we wrześniu tegoż roku rozpoczęto wznoszenie prowizorycznej kaplicy, która wcześniej służyła wiernym Parafii Św. Maksymiliana Kolbego. 25 grudnia została odprawiona pierwsza Pasterka. Dwa dni po świętach dostałem wezwanie do Wydziału Wyznań z informacją, że kościelne nagłośnienie przeszkadza okolicznym mieszkańcom. W tej kaplicy do Wielkanocy odprawiano Msze Św. tylko w niedziele i święta, a w dnie powszednie natomiast w kaplicy przy ul. Leśmiana. Od razu po otrzymaniu zgody na budowę rozpoczęły się poszukiwania odpowiedniego projektu kościoła. W tym celu wraz z delegacją jeździliśmy po całym kraju oglądając nowo wybudowane kościoły w nowoczesnej stylistyce poszukując inspiracji w zaprojektowaniu kościoła na Radzyńskiej. Projekt, który w pierwotnym zamyśle miał nawiązywać do Dobrego Pasterza, który skupia wokół siebie swoje owce, ostatecznie wykonał lubelski architekt - pan Stanisław Machnik. Jak ówczesny ustrój komunistyczny wpływał na budowanie, duszpasterstwo i tworzenie parafii na naszym osiedlu? Robił wszystko by nie powstała parafia prowadzona przez niepokornych zakonników. Od momentu odprawienia pierwszej Mszy Świętej na ulicy Leśmiana interwencja władz państwowych nastąpiła dopiero po trzech miesiącach, kiedy to do Ks. Filipiaka przyszedł Pan z wydziału Wyznań i określił kaplicę przy Leśmiana, jako dziki punkt sakralny, w którym nielegalnie odprawiana jest Msza Św. nakazując zaprzestanie jej odprawiania. Ale ani ksiądz, ani wierni nie mieli zamiaru go posłuchać. Po wybuchu stanu wojennego z kaplicy zostało skradzione nagłośnienie, a władze nie dały zezwolenia Księżom chodzenia do chorych po godzinie policyjnej. Później, już na etapie stawiania prowizorycznej kaplicy pojawiały się trudności, kiedy trzeba było mieć komplet zezwoleń budowlanych, których urzędnicy bali się wydać, albo nawet w sytuacji, gdy aby kupić pustaki potrzebne do rozpoczęcia budowy trzeba było mieć zezwolenie pieczątkę z Wydziału Wyznań. Jak rozwijało się sercańskie duszpasterstwo na Czechowie? Trzeba przyznać, że Czechów miał szczęście od samego początku do odważnych i gorliwych kapłanów. W tym miejscu chciałbym im wszystkim serdecznie podziękować za to, że stanowiliśmy dobry, uzupełniający się zespół. W czasach komunizmu duszpasterstwo było pod stałą inwigilacją urzędników SB oraz Wydziału Wyznań. Na mszach albo na naukach np. podczas misji zawsze był obecny jakiś życzliwy urzędnik, który zdawał sprawozdanie władzom. Jako księża zakonni mieliśmy wsparcie moralne i ma-
terialne współbraci z naszych domów w Lublinie i Pliszczynie. Swoją pomocą wspierali nas w coraz szerszej działalności duszpasterskiej. W grudniu 1980 r. ks. bp Bolesław Pylak wydał dekret o utworzeniu samodzielnego ośrodka duszpasterskiego p.w. Dobrego Pasterza, z określeniem granic terytorialnych. Od tego momentu były prowadzone samodzielnie księgi parafialne, a więc można było udzielać sakramentów chrztu, błogosławić małżeństwa, zaczęły tworzyć się grupy duszpasterskie ministranci, schola, koła różańcowe. Z inicjatywy ks. Jana Strzałki, już w kaplicy przy ul. Radzyńskiej, rozpoczęły się młodzieżowe Msze Święte o godzinie 20:00 w każdą niedzielę, które szybko zyskały ogromną popularność wśród młodych ludzi. Ksiądz Mieczysław Kluska zapoczątkował działalność Klubu Anonimowych Alkoholików przy naszej parafii, który działa do dziś. A jakie były początki naszej Gazety Parafialnej Pasterz? Od początku istnienia parafii w zespole wikariuszy panowała bardzo dobra atmosfera współpracy. Powoływanych do życia było wiele inicjatyw, powstawało dużo ciekawych pomysłów. Jednymi z najbardziej nowatorskich, których niestety nie udało się zrealizować, był min. pomysł podłączenia parafii do osiedlowej telewizji kablowej czy utworzenie parafialnego radia. Pomysł stworzenia parafialnego czasopisma podjął ks. Janusz Burzawa SCJ, który w seminarium był redaktorem Wstań. Tytuł Pasterz został formalnie zgłoszony, zarejestrowany i stał się własnością parafii Dobrego Pasterza w Lublinie. Od początku znaleźli się życzliwi ludzie właściciele drukarni LASER- GRAF, którzy udostępniali młodym redaktorom komputery do wpisywania tekstów, dokonywali składu oraz łamania a następnie nieodpłatnie drukowali pismo. Początkowo Pasterz wychodził z częstotliwością miesięczną. Rekordowy nakład, jak pamiętam to 3500 egzemplarzy. Pierwsi redaktorzy Pasterza należeli do Stowarzyszenia Dziennikarzy Katolickich, dziś niektórzy z nich pracują w ogólnopolskich mediach. Początkowo redakcja nie miała sprzętu, komputerów, działalność opierała się na życzliwości i ofiarności ludzi. Młodzi zapaleńcy wnosili swój entuzjazm i pracę redakcyjną. Ze swej strony też chciałem mieć swój udział i dlatego na przykład oddałem na potrzeby Pasterza swój aparat fotograficzny. Co z tamtych lat spędzonych na budowaniu kościoła wspomina Ksiądz najbardziej? Zawsze mam w pamięci parafian, którzy swoją pracą, życzliwością i ofiarnym groszem wspomagali trud budowy. Nie będę wymieniał nazwisk by kogoś nie pominąć, niektórzy odeszli już do Pana, ale to im należy się ogromna wdzięczność i pamięć. Osobistym przeżyciem materialnym dla mnie było sta- wia- nie konstrukcji dachu budowanego kościoła, podczas której wynikło trochę problemów, bo okazało się, że niektóre elementy nie pasują do siebie. Dość spektakularnym wydarzeniem było także montowanie krzyża na dachu kościoła przy pomocy helikoptera i jego poświęcenie już na kościele. Nie lada wyzwaniem było najpierw przetransportowanie krzyża z zakładu w Bełżycach, gdzie był wykonany, ponieważ gabarytowo przekraczał wymiary ciężarowego samochodu. Wszystkie tego typu sytuacje kończyły się zazwyczaj szczęśliwie i zawsze udawały ze względu na ogromną życzliwość napotkanych ludzi oraz Bożą opatrzność czuwającą nad naszymi przedsięwzięciami. Dziękuję za rozmowę Agnieszka Tobiasz 7
Nasi duszpasterze Historia parafii to zawsze historia tych, którzy znacząco wpływali na jej kształt - duszpasterzy, a tych było wielu. Oto lista kapłanów, którzy pracowali w naszej parafii od 1973 roku: 8 1. ks. Hojnowski Franciszek 1973 2. ks. Wyszyński Aleksander 1977-1978 3. ks. Choczaj Jerzy 1977-1978 4. ks. Filipiak Stanisław 1978-1979 5. ks. Bylica Jan 6. ks. Szymajda Stanisław 1979-1981 7. ks. Kozioł Zdzisław 1979-1984 8. ks. Piwowarek Mieczysław 1979-1980 9. ks. Krzysztof Jan 1980-1981 10. ks. Romanek Jan 1981-1984 11. ks. Leszczyński Stanisław 1981-1982 12. ks. Kowalczyk Kazimierz 1981-1982 13. ks. Kowalczyk Marian 1982-1985 14. ks. Bloch Czesław 1984-1986 15. ks. Wójtowicz Kazimierz 1984-1986 16. ks. Wanat Stanisław 1986-1988 17. ks. Zagórski Zbigniew 1984-1986 18. ks. Kozioł Zdzisław 1986-1995 19. ks. Strzałka Jan 1986-1989 20. ks. Lamber Eugeniusz 1987-1992 21. ks. Karkosza Stanisław 1987-1989 22. ks. Klóska Mieczysław 1987-1995 23. ks. Piątek Grzegorz 1988-1989 24. ks. Okas Stanisław 1989-1990 25. ks. Wołos Tadeusz 1989-1990 26. ks. Dziuba Ryszard 1989-1990 27. ks. Burzawa Janusz 1990-1992 28. ks. Kubica Jacek 1990-1991 29. ks. Skowron Grzegorz 1990-1992 30. ks. Michałek Tadeusz 1991-1992 31. ks. Mikołajczak Marek 1992-1993 32. ks. Stokłosa Marek 1992-1993 33. ks. Piwowarek Mieczysław 1992-1998 34. ks. Konarski Jacek 1992-1993 35. ks. Romejko Zenon 1992-1994 36. ks. Płuska Zdzisław 1993-1996 37. ks. Mosur Piotr 1993-1995 38. ks. Kuta Bogdan 1993-1995 39. ks. Gruca Florian 1994-2002 40. ks. Zabdyr Stefan 1995-2003 41. ks. Kietla Andrzej 1995-2003 42. ks. Wilczak Jaromir 1995-1997 43. ks. Knopik Sławomir 1996-1999 44. ks. Paluch Krzysztof 1997-2000 45. ks. Szczygieł Jacek 1998-2000 46. ks. Kopczyński Maciej 1998-2004 47. ks. Nalepa Krzysztof 2000-2002 48. ks. Drożdż Paweł 2000-2003 49. ks. Gawle Marek 2002-2004 50. ks. Pomazański Andrzej 2002-2005 51. ks. Gucwa Adam 2003-2009 52. ks. Bendowski Szymon 2003-2005 53. ks. Gruca Florian 2003-2012 54. ks. Konior Czesław 2004-55. ks. Żaczek Zygmunt 2004-2005 56. ks. Piłat Marcin 2005-2006 57. ks. Sudoł Andrzej 2006-2007 58. ks. Król Bartłomiej 2005-2008 59. ks. Rydlak Ryszard 2005 60. ks. Warenda Radosław 2006-2009 61. ks. Spinda Karol 2006-2011 62. ks. Bukowski Przemysław 2007-2010 63. ks. Snopkowski Jakub 2008 64. ks. Wilczak Jaromir 2008-2009 65. ks. Gąkiewicz Grzegorz 2009-66. ks. Ogórek Łukasz 2009-2012 67. ks. Małek Andrzej 2009-2011 68. ks. Szlachetka Krzysztof 2010-2012 69. ks. Nowakowski Paweł 2010-2011 70. ks. Mleczko Stanisław 2010-
dobry pasterz w liczbach Życie parafii koncentruje się zawsze wokół sakramentów, które są widzialnym znakiem Bożej łaski umacniającej nas w drodze do zbawienia. Od 1980 roku w naszej wspólnocie sakrament chrztu przyjęło 3829 osób i pobłogosławiono 1463 małżeństwa. Tak kształtowało się to na przestrzeni minionych 32 lat. 200 150 chrzty 100 50 0 300 200 100 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 I komunia 9 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 100 80 60 40 20 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 śluby 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 pogrzeby 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Adrian Szumowski obrazki z przeszłości 25-lecie naszej parafii - cz. 5 10 W naszym opowiadaniu o początkach parafii pw. Dobrego Pasterza dotarliśmy już do XXI wieku. W poprzednią dekadę nasza parafia weszła jako jednostka zorganizowana i rozwinięta, dysponująca zgranym zespołem duszpasterzy, wiernymi angażującymi się w jej sprawy oraz w wykańczanie budynku kościoła, domu zakonnego i pomieszczeń użytecznych, wykorzystywanych przez wiele parafialnych grup duszpasterskich. Wspólnota parafialna wciąż się rozwijała, pojawiały się wciąż nowe inicjatywy, zarówno duszpasterskie, takie jak misje parafialne, jak i laickie, co przejawiało się na przykład w rozwoju parafialnej gazetki Pasterz. Tworzył się coraz większy zespół redakcyjny, zmieniała się jakość druku. Większość Czytelników może się o tym przekonać przeglądając archiwalne numery naszego czasopisma. Nie obyło się bez problemów oraz porażek. Co więcej, wiele jeszcze zostało do zrobienia. Niemniej jednak nasza parafia osiągnęła poziom, z jakiego możemy być dumni. Jak w życiu, parafia pod wezwaniem Dobrego Pasterza przeżywała chwile radości i smutku. Były to różne sytuacje: wspólnie przeżywane zdarzenia, wyjazdy kolonijne i pielgrzymki, misje oraz rekolekcje parafialne, festyny z okazji Dnia Dziecka, święta kościelne oraz państwowe. Oczywiście parafia miała także własne niespodziewane odmiany losu oraz smutne wydarzenia. Najpoważniejszym z nich była nagła śmierć wcześniejszego proboszcza księdza Stefana Zabdyra SCJ. Śmierć ta dosięgła nas nieoczekiwanie 4 października 2003 roku. Pewnie większość Czytelników zapamiętało to wydarzenie jako odejście bliskiej osoby. Ksiądz proboszcz opuścił nas w sobotę wieczorem, na Oddziale Intensywnej Opieki Medycznej Szpitala Akademii Medycznej im. Jaczewskiego. Uroczystości pożegnalne dotychczasowego proboszcza rozpoczęły się o godzinie 17.30. Mszę Świętą koncelebrował ks. abp Józef Życiński, ks. prowincjał Tadeusz Michałek SCJ, ks. rektor Jacek Łukasiewicz SCJ, ks. dziekan Jan Mitura i ks. Maciej Moskwa SCJ oraz kilkudziesięciu innych kapłanów z parafii, dekanatu, diecezji, a także z poprzednich miejsc posługi duszpasterskiej ks. Stefana. Wzruszającą homilię wygłosił ks. Maciej Moskwa SCJ. Następnie proboszcza pożegnali przedstawiciele wielu grup duszpasterskich, którzy z nim współpracowali za życia. Można powiedzieć, że odejście księdza Zabdyra zamknęło pewien etap w naszej parafii. To właśnie ks. Stefan doprowadził do zakończenia budowy naszego kościoła. Z chwilą przyjścia obecnego proboszcza, księdza Floriana Grucy SCJ, rozpoczął się okres wzrostu parafii i upiększania świątyni oraz jej otoczenia. Od 2004 roku parafianie i duszpasterze uczyli się nowych form współpracy. Następował gwałtowny rozwój inicjatyw prospołecznych i duszpasterskich. Pojawiały się one spontanicznie,
od grupy entuzjastów, jak na przykład jedna z ostatnich inicjatyw - teatr EKG, który ubogaca swoimi występami różne uroczystości.. W parafii od kilku lat funkcjonuje także świetlica dla osób starszych, pod nazwą Podaj mi dłoń. Świetlica ma swój charakter, służy konkretnej części społeczności lokalnej. W jej ramach funkcjonuje wiele inicjatyw prowadzonych dla seniorów przez seniorów. Obejmują one przede wszystkim wykłady i seminaria, pogadanki i dyskusje, aktywne formy wypoczynku oraz ćwiczenia psychoruchowe. Specyficzną formą aktywności są wycieczki turystyczne połączone z pielgrzymkami do ważniejszych sanktuariów lubelszczyzny. Dodatkowo świetlica zaangażowała się we współpracę z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie. Dodatkową aktywnością w parafii realizowaną na styku działalności duszpasterskiej oraz inicjatyw społecznych jest Sercański Ośrodek Pomocy. Swoją działalność skupił on na potrzebach społeczności lokalnej: dość młodej i silnie zatomizowanej - darmowe porady prawnika, pomoc psychologa, poradnia małżeńska, a także kierownictwo duchowe dla osób świeckich i duchownych, które tego potrzebują. Przed trzema laty, na bazie Sercańskiego Ośrodka Pomocy wykształciło się Stowarzyszenie Dobrego Pasterza, które przejęło funkcję koordynatora różnorodnych inicjatyw społecznych. Oprócz wspierania inicjatyw organizowanych przez i dla społeczności lokalnej, nasza parafia rozwijała się również pod względem duchowym oraz materialnym. Najłatwiej, bo gołym okiem, można zauważyć zmiany w wystroju kościoła. Uporządkowanie terenów zielonych, wzniesienie ogrodzenia i ostatnio wymiana drzwi wejściowych na zewnątrz. Instalacja organów z Heidelbergu, nowych okien i witraży, odmalowanie sufitu, restauracja ławek, zakupienie nowych konfesjonałów oraz instalacja nowych, energooszczędnych reflektorów. Co więcej, nasza parafia była jedną z pierwszych instytucji, która wykorzystała dla celów duszpasterskich potęgę internetu, a ściślej rzecz ujmując transmisję internetową mszy świętych (i nie tylko). Należy też wspomnieć o jednej z kilku parafialnych witryn internetowych, dostępnych pod adresem http://lublin.scj.pl/cms/. Dodajmy w tym miejscu, że witrynę, od jej ustanowienia w 2004 roku odwiedziło łącznie 1.030.350 osób. Dodatkowo ostatnio pojawiła się także witryna Stowarzyszenia Dobrego Pasterza, dostępna pod adresem http://www.dobrypasterz.org/. Infrastrukturę techniczną zapewnia firma ittv. Na zakończenie należy dodać, że ten pobieżny wyciąg historii naszej parafii jest po prostu zarysowaniem pewnych zjawisk i problemów. I ta syntetyczność powoduje, że nie zawiera on pełnej gamy szczegółów, które wciąż tkwią w Waszej pamięci, Szanowni Czytelnicy. Zapraszam zatem chętnych do uzupełnienia tego rysu historycznego, poprzez podzielenie się własnymi, unikalnymi wspomnieniami, szczególnie na łamach naszej gazetki. Dodatkowo zawsze można też wziąć udział w czynnym jej tworzeniu, ponieważ parafia pw. Dobrego Pasterza to nie tylko kościół i księża. To także my Autor tych słów oraz Wy, Szanowni Czytelnicy. 11
Ks. Waldemar Pałęcki MSF czym jest poświęcenie kościoła 12 Kard. Karol Wojtyła porównał niegdyś obrzęd poświęcenia kościoła do chrztu człowieka. Wiele lat później, już jako papież Jan Paweł II, podczas poświęcenia sanktuarium Bożego Miłosierdzia w krakowskich Łagiewnikach powiedział: Kiedy konsekrujemy tę nową świątynię, możemy zadawać sobie pytanie, jakie nurtowało króla Salomona, gdy oddawał Bogu na zamieszkanie świątynię jerozolimską: Czy jednak naprawdę zamieszka Bóg na ziemi? Przecież niebo i niebiosa najwyższe nie mogą Cię ogarnąć, a tym mniej ta świątynia, którą zbudowałem (1 Krl 8, 27). Tak, na pierwszy rzut oka wiązanie obecności Boga z pewnym określonym miejscem może się wydawać niestosowne. A jednak trzeba pamiętać, że czas i miejsce należą całkowicie do Boga. Choć każdy czas i cały świat można uważać za Jego świątynię, to jednak są czasy i są miejsca, które Bóg obiera, aby w nich w s p o s ó b szczególny ludzie doświadczali Jego obecności i Jego łaski. A ludzie wiedzeni zmysłem wiary przychodzą do tych miejsc, bo mają pewność, że rzeczywiście stają przed Bogiem, który jest tam obecny. W nowych Obrzędach Poświęcenia Kościoła i Ołtarza (Katowice 2001) przewidziano różne możliwości sprawowania tej celebracji. Uroczyste poświęcenie kościoła p.w. Dobrego Pasterza celebrowane jest według III rozdziału tej księgi, który nosi tytuł: Obrzędy poświęcenia kościoła, w którym już stałe sprawuje się służbę Bożą. Teksty liturgiczne wskazują, że pierwsze uświęcenie tego miejsca dokonało się już poprzez celebrację Eucharystii. a) Obrzędy wstępne Pierwsza część celebracji obejmuje błogosławieństwo wody i pokropienie nią wiernych i ołtarza. Już sama modlitwa celebransa wskazuje na wymiar teologiczny tego obrzędu, gdyż pokropienie jest znakiem pokuty i pamiątką chrztu świętego. W odniesieniu do Kościoła, jako wspólnoty, skierowane jest wezwanie, aby ochrzczeni posłuszni Duchowi Świętemu trwali w Kościele Pana. b) Liturgia Słowa Proklamacja Słowa Bożego zajmuje ważne miejsce podczas celebracji obrzędu poświęcenia. Sobór Watykański II przypo mniał, że: Lud Boży jednoczy się przez słowo Boga żywego [...]. Głoszenie słowa wymagane jest do samej posługi sakramentów, ponieważ są to sakramenty wiary, która rodzi się ze słowa i nim się karmi (Presbyterorum ordinis, 4). c) Modlitwa Poświęcenia i namaszczenie Obrzęd poświęcenia ołtarza i ścian kościoła rozpoczyna śpiew Litanii do Wszystkich Świętych. Ten moment wskazuje, że liturgia jest misterium, w którym jednoczy się Kościół pielgrzymujący ze wspólnotą zbawionych. Modlitwa poświęcenia wskazuje natomiast na fakt, że budynek kościoła zostaje przeznaczony
na własność samego Boga. Jednocześnie przypomina, że świątynia jest znakiem misterium Kościoła jako wspólnoty, który Chrystus uświęcił swoją Krwią. Przez namaszczenie świętym Krzyżmem ołtarz staje się symbolem Chrystusa, który został namaszczony Duchem Świętym i mocą, i stał się Kapłanem na wieki (por. Dz 10, 38; Hbr 7, 21). Ołtarz nawiązuje do Krzyża, na którym Pan złożył ofiarę za grzechy człowieka, oraz do Wieczernika, gdzie Chrystus ustanowił Eucharystię, jako Ofiarę Nowego Przymierza. Namaszczenie ścian kościoła oznacza poświęcenie go i przeznaczenie wyłącznie do kultu chrześcijańskiego. Zgodnie z tradycją liturgiczną namaszcza się ściany lub filary kościoła w dwunastu, albo - w zależności od warunków - w czterech miejscach. Symbol ten oznacza, że kościół jest obrazem świętego miasta Jeruzalem, które zostało zbudowane na fundamencie dwunastu apostołów (por. Ap 21, 14). Spalenie kadzidła na ołtarzu jest znakiem modlitwy, która ma wznosić się, jak dym i woń kadzidła. Jest to również symbol ofiary i znak, że na tym ołtarzu ma miejsce uobecnienie zbawczej Ofiary Pana. Okadzenie ścian kościoła ma podkreślić, że budynek ten jest domem modlitwy. Natomiast okadzenie ludu wskazuje na żywą świątynię Boga, którą tworzą wszyscy ochrzczeni. Nakrycie ołtarza obrusem i ozdobienie kwiatami podkreśla, że jest to również Stół Uczty Pana. Eucharystia jest więc misterium, które łączy nierozdzielnie ze sobą dwie rzeczywistości: Ofiarę i Ucztę. Ostatnim elementem tej części liturgii poświęcenia jest oświetlenie ołtarza i kościoła. To Chrystus jest światłem jaśniejącym w ciemności grzechu, a kościół rozświetlony Jego blaskiem ma być znakiem głoszenia prawdy. Światło jest również symbolem radości chrześcijańskiej, a jej źródłem są sakramenty celebrowane w tym miejscu. d) Liturgia eucharystyczna Obrzędy poświęcenia prowadzą do serca celebracji, którym jest Modlitwa Eucharystyczna. Wyraża ona najpełniej cel poświęcenia kościoła, który jest znakiem obecności Pana pośród swojej wspólnoty. Wprawdzie Sobór Watykański II wspomina o różnych formach obecności, ale podkreśla, że Chrystus jest obecny:...zwłaszcza pod postaciami eucharystycznymi (Konstytucja o Liturgii świętej n. 7). To sam Pan w tym miejscu wznosi dla siebie świątynię z żywych kamieni. Przyjęcie Najświętszego Sakramentu w Komunii Świętej ma prowadzić wszystkich wiernych do głębszego poznania Jego prawdy, wielbienia Pana obecnego w Jego świątyni oraz radowania się wraz ze wszystkimi świętymi Jego obecnością. e) Obrzędy zakończenia O misji, wynikającej z faktu świętowania uroczystego poświęcenia Kościoła, wspominają teksty uroczystego błogosławieństwa. Misja głoszenia faktu obecności Pana będzie możliwa do wypełnienia, gdy chrześcijanie staną się mieszkaniem i świątynią Ducha Świętego. Oczyszczenie serca i duszy chrześcijanina jest ważnym warunkiem, aby Kościół był wyraźnym znakiem Bożej obecności i miłosiernej miłości we współczesnym świecie. Celebracja obrzędu poświęcenia kościoła poprzez swoje piękno i wymowę znaków liturgicznych podkreśla teologię budynku sakralnego będącego zewnętrznym znakiem wspólnoty duchowej ludzi ochrzczonych. 13
Marcin Romaniuk wszyscy budowaliśmy nowy kościół 14 Dla mieszkańców osiedla Lipińskiego pierwszą parafią na nowym osiedlu była parafia pw. św Jadwigi. Po kilku latach bloki te zostały włączone do nowej parafii pw. Dobrego Pasterza. Dla tych chrześcijan prawdziwym początkiem nowej parafii była Msza Święta odprawiona 31 sierpnia 1987 roku przez biskupa Bolesława Pylaka w miejscu przeznaczonym pod budowę kościoła. Mszę sprawowano przy tymczasowym ołtarzu polowym, ustawionym w miejscu, gdzie dzisiaj stoją garaże. Podczas tej uroczystości ksiądz biskup dokonał poświęcenia placu, na którym miała stanąć nowa świątynia. Byłem wtedy ministrantem. Pamiętam jak wówczas zastanawiałem się, kiedy nowy kościół będzie już zbudowany i wykończony. Rok 1987 to również rok, w którym została uruchomiona nowa, długo oczekiwana szkoła na osiedlu. To właśnie z okien szkolnego korytarza segmentu E, razem z kolegami obserwowaliśmy budowę tymczasowej kaplicy, która rozpoczęła się wczesną jesienią 1987 roku. Dla uczniów z osiedla Lipińskiego zmiany oprócz nowej szkoły objęły również nauczanie religii. Co prawda dalej uczęszczaliśmy na katechezę do kościoła św. Jadwigi, ale religię prowadzili tam już księża sercanie. Kolejną ważną datą był 24 grudnia 1987 roku, kiedy to w nowej kaplicy odprawiono pierwszą uroczystą pasterkę. Ten czas spędzałem u dziadków, więc nie uczestniczyłem w tej uroczystości. Dla mnie pierwszą mszą w nowej kaplicy była pierwsza niedziela po Bożym Narodzeniu. Pamiętam, ze miałem mieszane uczucia, trudno mi było się przyzwyczaić do nowego tymczasowego kościoła. Kościół św. Jadwigi był już wtedy wykończony, ja byłem tam ministrantem i nie bardzo chciałem rozstawać się z kolegami. Religii uczył mnie wówczas śp. ks. Eugeniusz Lamber i to on kilkakrotnie namawiał mnie, bym został ministrantem w swojej nowej parafii. Po kilku miesiącach udało mu się to i w marcu 1988 roku poszedłem na pierwszą zbiórkę ministrantów do kaplicy przy ul. Leśmiana. Spodobała mi się atmosfera panująca w tej grupie. Poznałem nowych kolegów, z niektórymi z nich przyjaźnimy się do dnia dzisiejszego. Część z nich wybrała życie zakonne, inni założyli rodziny. Pamiętam nasze całonocne czuwania w noc zmartwychwstania przy grobie Pana Jezusa. Tak poznałem parafię, z którą nie mogę się rozstać do dziś, mimo że mieszkam poza jej granicami. W 1988 roku na zapleczu kaplicy otwarto salki katechetyczne i wtedy mieliśmy już lekcje religii blisko domu. W pomieszczeniach przy kaplicy zamieszkało dwóch księży wikariuszy: ks. Mieczysław Klóska i ks. Eugeniusz Lamber. Po skończeniu szkoły podstawowej razem z koleżankami i kolegami uprosiliśmy księdza Eugeniusza i zgodził się prowadzić dla nas katechezy, pomimo że chodziliśmy już do różnych szkół średnich. Pamiętam, jak rozpoczęła się budowa, którą kierował
ks. Zdzisław Kozioł. Mieszkańcy poszczególnych bloków mieli wyznaczone dni pomocy przy budowie nowego kościoła i domu parafialnego. Dla nas, młodych chłopaków, pozostawało wówczas prostowanie gwoździ i dostarczanie cegieł dla murarzy. Kilkakrotnie pomagaliśmy też rozładowywać transporty cegieł. W naszych młodzieńczych oczach budowa kościoła trwała długo. Ważnym i ciekawym wydarzeniem był montaż krzyża na dachu kościoła w wakacje w 1993 roku. Do montażu użyto helikoptera. Nowy krzyż został dowieziony na ciężarówce na plac, na którym parafianie w połowie lat osiemdziesiątych modlili się o zgodę na budowę kościoła. Krzyż, przy którym się wówczas modlono stoi obecnie przy kościelnym parkingu, natomiast na placu, gdzie pierwotnie miał stać kościół, stoją dzisiaj bloki TBS. Po tym wydarzeniu nastąpił okres wykańczania kościoła i klasztoru. W maju 1993 roku na prośbę ks. Zdzisława lektorzy pracowali przy wykańczaniu salki, zwanej do dzisiaj salką lektorską. Wówczas ocieplaliśmy rury CO, które biegną w kanale pod salką, przykrywaliśmy kanał płytami betonowymi i wylewaliśmy posadzkę. Potem przyszedł czas na malowanie, rozkładanie wykładziny i salka była gotowa. Uwieńczeniem tych prac przy budowie kościoła była uroczysta msza święta odprawiona przez abp. Józefa Życińskiego ostatniego listopada 1997 roku. Kazimierz Giza nie było łatwo Wracałem późno z pracy. Był już półmrok. Na terenie budowy Kościoła(wykopki pod fundamenty) majaczyła postać jednej osoby. Po dojściu bliżej okazało się, że tą osobą był ksiądz proboszcz Zdzisław Kozioł, który właśnie zwijał przed nocą kabel elektryczny. Odrywanie szalunku od betonu (zadaszenie przed wejściem głównym do Kościoła) było wykonywane przy pomocy stalowych drążków. Praca ciężka ze względu na wtopione w beton deski, a w dodatku wykonywana na wysokości. W pewnym momencie zauważyłem, że z pomocą nam, wchodząc na rusztowanie z własnym drążkiem, spieszy ks. proboszcz Zdzisław Kozioł. Z sympatia spotykam ludzi, z którymi kiedyś miałem przyjemność popracować przy budowie Kościoła, np. Pana, który po to właśnie wziął urlop wypoczynkowy. Obecnie wygląda na to, że jest po wylewie. Albo Pana kowala z ul. Lipińskiego 27, pod nadzorem którego prostowaliśmy żelazne belki (zdeformowane w pożarze w poprzednim użytkowaniu) do kaplicy, która stała w miejscu obecnego parkingu. Pasterz - Wiadomości Parafii Dobrego Pasterza w Lublinie. Czasopismo do użytku wewnętrznego. Numer pod redakcją: Doroty Kowalczyk. Redakcja: Dorota Kowalczyk (red. nacz.), Jacek Bojarski, Michał Chodkowski, Katarzyna Daniłko (okładki), Magda Galińska, Małgorzata Gruza, Małgorzata Kubicka-Frączek, Natalia Kulig, Józef Maleszyk, Joanna Romaniuk (korekta), Adrian Szumowski, Agnieszka Tobiasz, Edyta Wiszewska. Asystent kościelny: ks. Łukasz Ogórek SCJ. Zdjęcia: Michał Chodkowski, ks. Łukasz Ogórek SCJ, Joanna Romaniuk, Mirosław Trembecki, ks. Radosław Warenda SCJ, Jarosław Hamaluk. Adres: Redakcja Pasterza, Parafia rzymsko-katolicka Dobrego Pasterza, ul. Radzyńska 3, 20-850 Lublin, tel. (0-81) 741 50 95. Strona internetowa: www.lublin.scj.pl; Adres e-mail: pasterz@lublin.scj.pl; Skład: Wydawnictwo DEHON. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów i zmian w tekstach. Zdjęcia osób zamieszczone w sąsiedztwie artykułów są całkowicie przypadkowe. 15
16