Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Sytuacja na rynku pracy i jej wpływ na strukturę kształcenia w województwie opolskim Opole, 23 listopad 2007 r. Departament Edukacji i Rynku Pracy 1
Cechy gospodarki województwa opolskiego istotną rolę odgrywa przemysł, zwłaszcza spożywczy, cementowo-wapienniczy, meblarski i drzewny. Duże znaczenie ma również przemysł energetyczny, chemiczny, maszynowy, wyrobów z metali oraz elektromaszynowy; województwo jest jednym z najlepszych rolniczych regionów w Polsce. Odznacza się wysoką produktywnością tego sektora, jednakże cechuje je niska efektywność; szansą dla regionu jest wzrost znaczenia sektora MŚP, wzrost znaczenia turystyki, rosnąca konkurencyjność polskiej gospodarki oraz potencjał sektorów przemysłów: spożywczego, materiałów budowlanych, chemicznego, energetycznego, wyrobów z metali, maszynowego i elektromaszynowego oraz rozwój sektora usług; Analiza kluczowych obszarów do 2020 r. wskazała, iż kołem rozpędowym regionalnej gospodarki jest rolnictwo, budownictwo i obsługa nieruchomości firm. Po wzmocnieniu potencjału dodatkowym źródłem rozwojowym w regionie mogą być sekcje: gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników oraz ochrona zdrowia i opieka społeczna. Departament Edukacji i Rynku Pracy 2
Cechy demograficzne regionu i prognozy do 2030 roku malejący przyrost naturalny w regionie jest tendencją obserwowaną w całym kraju, jednak problemy demograficzne w województwie potęgowane są bardzo wysokim ujemnym saldem migracji. z Prognozy długofalowej... GUS wynika, iż do 2030 roku liczba mieszkańców będzie o 17,4% mniejsza niż w roku 2005. Będzie to największy spadek liczby ludności wśród wszystkich województw. Szczególnie niepokojąca jest prognoza spadku, w stosunku do 2005 r, liczby dzieci i młodzieży: - dzieci od 0-6 lat minus 35% - dzieci w wieku szkoły podstawowej i gimnazjum zmniejszy się o 43% - młodzieży zmniejszy się aż o 46,7%. proces ten będzie miał istotny wpływ również na system kształcenia a przede wszystkim na proporcje liczby ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym; Departament Edukacji i Rynku Pracy 3
Struktura bezrobotnych wg wykształcenia stan na 31 grudnia 2006 r. 5,4% wyższe 35,8% 20,6% średnie zawodowe 7,8% średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe 30,5% podstawowe i niepełne podstawowe Departament Edukacji i Rynku Pracy 4
Struktura bezrobotnych wg zawodu w 2006 r - bez zawodu 7500 osób, 12,4% - sprzedawcy - 6931 osób tj. 11,5 % / kształcimy 960 - robotnicy gospodarczy 3021 osób tj. 5,0% - murarze 1522 osoby, 2,5% kształcimy 386 - ślusarze 1390 osób, 2,3% kształcimy 205 - ekonomiści 1297 osób, 2,2 % kształcimy 2299 Ponadto wśród bezrobotnych licznie występowały osoby posiadające zawód: krawca (1384 osób), kucharza (1288 kształcimy 386), pracownika biurowego (1043), szwaczki (943), asystenta ekonomicznego (899) i mechanika pojazdów samochodowych (820/ kształcimy 882 W grupie zawodów generujących najwięcej bezrobotnych znajdują się najpopularniejsze kierunki kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych i uczelniach. Departament Edukacji i Rynku Pracy 5
Najliczniejsze oferty pracy wg zawodów, zgłaszane przez pracodawców do urzędów pracy: pracownik gospodarczy 7381 ofert pracy/ 3021 bezrobotnych pracownik biurowy 3154 ofert/ 1043 bezrobotnych sprzedawca 1922 ofert/ 6931 bezrobotnych pracownik administracyjny 777 ofert robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 671 ofert, W 2006 r. do urzędów pracy w województwie zgłoszono 28 011 ofert, najwięcej ofert pracy dotyczyło osób wykonujących prace proste, rzemieślników i robotników przemysłowych. Departament Edukacji i Rynku Pracy 6
Struktura kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2002/2003 2005/2006 2006/2007 licea ogólnokształcące licea profilow ane technika zasadnicze szkoły zaw odow e zasadnicze szkoły zaw odow e specjalne oraz szkoły przysposabiające do pracy Departament Edukacji i Rynku Pracy 7
Kształcenie w technikach odbywa się w 42 na 81 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów Tabela. Najpopularniejsze zawody w technikach. rok ubiegły technik ekonomista - 2326 uczniów technik mechanik 1654 uczniów technik budownictwa 1050 uczniów technik handlowiec 906 uczniów technik elektronik 756 uczniów technik organizacji usług gastronomicznych 558 technik żywienia i gospodarstwa domowego - 514 technik hotelarstwa 439 uczniów technik agrobiznesu 431 uczniów technik technologii żywności 367 uczniów rok bieżący technik ekonomista - 2299 uczniów technik mechanik 1831 uczniów technik budownictwa 1104 uczniów technik handlowiec 888 uczniów technik elektronik 620 uczniów technik organizacji usług gastronomicznych 608 technik hotelarstwa 572 uczniów technik żywienia i gospodarstwa domowego - 495 technik informatyk 289 uczniów technik rolnik 242 uczniów Departament Edukacji i Rynku Pracy 8
Kształcenie w zasadniczych szkołach zawodowych odbywa się w 53 na 77 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów Tabela. Najpopularniejsze zawody w zasadniczych szkołach zawodowych. rok ubiegły sprzedawca 1057 uczniów mechanik poj. samochodowych 940 uczniów stolarz 528 uczniów fryzjer 374 uczniów murarz 359 uczniów kucharz małej gastronomii 348 uczniów piekarz 201 uczniów ślusarz 156 uczniów cukiernik 148 uczniów elektromechanik 141 uczniów rok bieżący sprzedawca 960 uczniów mechanik poj. samochodowych 882 uczniów stolarz 442 uczniów kucharz małej gastronomii 444 uczniów murarz 386 uczniów fryzjer 370 uczniów ślusarz 205 uczniów cukiernik 184 uczniów piekarz 129 uczniów elektryk 110 uczniów Departament Edukacji i Rynku Pracy 9
Opolskie uczelnie w roku akademickim 2006/07 kształciły 38553 studentów na 97 kierunkach najpopularniejsze kierunki pedagogika ok. 11% 3 267 studentów (UO)+969 studentów (WSZiA w Opolu), zarządzanie i marketing - ok. 9,5% 2 396 studentów (WSZiA w Opolu) + 1 296 studentów (PO), informatyka 4,5% 1 738 studentów (PO), ekonomia 3,6% 1 389 studentów (UO), wychowanie fizyczne 2,9% 1 151 studentów (PO), budownictwo 2,8% 1 087 studentów (PO), politologia 2,3% 904 studentów (UO). W ostatnim roku akademickim dyplom uzyskało 7 674 absolwentów. Departament Edukacji i Rynku Pracy 10
Cechy kształcenia na poziomie wyższym w regionie na opolskich uczelniach w październiku 2006 r. kształcenie rozpoczęło 12 349osób, spośród 22 792 ubiegających się tj. 54%, - w poszczególnych uczelniach i kierunkach te różnice są znacznie mniejsze; wskaźnik skolaryzacji w województwie w grupie wiekowej 19-24, kształconych na poziomie wyższym, wynosi 26,8% przy średniej krajowej 38%, - na wysokość wskaźnika wpływa udział studentów spoza regionu ; w ostatnich latach wystąpił wzrost liczby studentów na opolskich uczelniach. Od 1995 roku akademickiego do 2005/2006 wzrost wynosi 163%, - wzrost ten nie odbiega od tendencji krajowych, dlatego nadal jest najniższy udział studiujących na 10000 mieszkańców; od roku akademickiego 2000/2001 wzrosła również liczba nauczycieli akademickich o 35%, - wzrost ten nie odpowiada potrzebom naukowym i dydaktycznym; Departament Edukacji i Rynku Pracy 11
Działania samorządu województwa służące wsparciu kształcenia i lepszemu dostosowaniu go do potrzeb rynku pracy: dostosowywanie kształcenia w szkołach o znaczeniu regionalnym do potrzeb rynku pracy m.in.. poprzez transformacje kształcenia pielęgniarek i położnych na poziom wyższy oraz uruchamianie nowych kierunków w zawodach medycznych i paramedycznych; unowocześnianie bazy dydaktycznej szkół, placówek oświatowych oraz uczelni poprzez kierowanie środków finansowych w ramach kontraktu oraz funduszy strukturalnych; stałe wspieranie podnoszenia poziomu wykształcenia i rozwoju zawodowego mieszkańców m.in. poprzez przyznawanie nagród i stypendiów Marszałka Województwa Opolskiego uczniom, studentom oraz nauczycielom; prowadzenie dokształcania, doskonalenia oraz doradztwa metodycznego dla nauczycieli oraz pracowników oświaty, głównie poprzez placówki doskonalenia zawodowego nauczycieli; umożliwienie bezpośredniego zapoznania się z ofertą edukacyjną szkół i uczelni, poprzez organizowanie regionalnych targów edukacyjnych, prowadzenie edukacyjnej bazy danych; promowanie możliwości zatrudnienia i rozwoju zawodowego w regionie w ramach programu Opolskie-tutaj zostaję. Departament Edukacji i Rynku Pracy 12
Wnioski 2. Podjąć systematyczne prognozowanie rynku pracy zwłaszcza w kontekście zapotrzebowania na zawody, kwalifikacje i umiejętności. 3. Dążyć do podwyższania jakości kształcenia w szkołach oraz uczelniach. Służyć temu powinna poprawa jakości bazy dydaktycznej, podwyższanie kwalifikacji i umiejętności nauczycieli, wprowadzenie nowych i efektywnych metod nauczania oraz dążenie do zwiększenia liczby nauczycieli akademickich o najwyższych kwalifikacjach. 4. Zwiększyć efektywność kształtowania postaw i umiejętności pożądanych na rynku pracy m.in. poprzez zwiększenie udział pracodawców w procesie planowania kształcenia, szczególnie zawodowego. 5. Zwiększyć kształcenie na potrzeby sektora usług, w tym w zawodach związanych z obsługą sektora turystycznego. 6. Zwiększyć uczestnictwo w kształceniu ustawicznym, m.in. poprzez wspieranie kształcenia, dokształcania i doskonalenia zawodowego osób dorosłych ze środków strukturalnych. Departament Edukacji i Rynku Pracy 13
Dziękuję za uwagę Departament Edukacji i Rynku Pracy 14