Sygn.akt POSTANOWIENIE w_i Sąd Okręgowy Wydział w składzie następującym: Cywilny Dnia 22 stycznia 2013r. Przewodniczący: Sędziowie: SSO SO SO po rozpoznaqiu w dniu 22 stycznia 2D13r. w_ na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku dłużnika o obniżenie wysokości opłaty egzekucyjne] w postępowaniu egzekucyjnym Km _ prowadzonym~ Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym ~- _ z wniosku wierzyciela _kom o egzekucję świadczenia pieniężnego na skutek zażalenia Komornika na postanowienie Sądu Rejonowego w z dnia 21 listopada 2D12r., sygn. akt p o s t a n a w i a: 1. zmienić zaskarżone Rostanowienie i oddalić wniosek; 2. zasądzić od dłużnika na rzecz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w kwotę 3D (trzydzieści) złotych tytułem zwrotu zaża leniowego.
Uzasadnienie Postanowieniem z dni~ 211istopada 2012 r. Sąd Rejonowy w_obnitył opłatę stosunkową określoną w zaskarżonym postanowieniu z kwoty 5.748,90 zł do kwoty 2.000 zł ( punkt l), oddalił wniosek w pozostałej części ( punkt 2), zasądził od wierzyciela_ a rzecz dłużn~a kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania( punkt 3). W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji ustalił, że dłużnik domagał się obniżenia opł lty egzekucyjnej, którą został obciążony w oparciu o postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym z dnia 13 marca 2012 roku, wydane w sprawie Km _ W uzasadnieniu wniosku dłyżnik wskazał, że w postanowieniu o umorzeniu postępowania Komornik ustalił opłatę za odnalezienie majątku dłużnika w kwocie 2.737,98 zł i opłatę stosunkową na kwotę 5.748.90 zł. Dłużnik domagał się obniżenia opłaty egzekucyjnej ~ początkowo "w całości" "do zero złotych", a następnie wska2;ał,iż obniżenie opłaty miałoby nastąpić do kwoty 364,61 zł. Komornik domagał się oddalenia wniosku. Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2012 r. Sąd Rejonowy ~iędzy innymi odrzucił wniosek dłużnika. Postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 27 lipca 2012 roku uchylono zaskarżone postanowienie odnośnie wniosku o obniżenie wysokości opłaty stosunkowej w kwocie 5.748,90 zł, a w pozostałym zakresie zażalenie oddalono. Zdaniem Sądu Rejonowego wniosek o obniżenie opłaty egzekucyjnej zasługiwał na częściowe uwzględnienie. Wyjaśniono, ze podstawą prawną wniosku są art. 49 ust. 7 i 10 w związku z art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji. Przepisy te stanowią, że w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostakgo do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż l/lo i nie wyższ.ej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Dłużnik moie złożyć wniosek o obniżenie v.ysokości tej opiaty. Sąd może przychylić się do wniosku, uwzględniając w szczególności naklad pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy. Przy badaniu zasadności wniosku dłużnika o obniżenie opłaty stosunkowej należnej komornikowi, Sąd Rejonowy mial na uw~dze okoliczność, że komornik musiał podjąć odpowiednie działania wiążące się z określonymi nakładami finansowymi w celu wszczęcia i prowadzenia egzekucji'na wniosek wierzyciela. Od czerwca 2010 r. Komornik dokonał zajęcia wynagrodzenia za pracę
dłużników. Komornik podjął również działanie zmierzające do ustalenia ich m j'ltku ruchomego, co obrazuje protokół czynności z dnia 15 grudnia 2010 roku. Zajęcie skierowal także do rachunków bankowych oraz prowadził egzekucję z nieruchomości polożonej w do etapu przeprowadzenia pierwszej licytacji. Stąd też wbrew tezie zaprezentowanej we wniosku, Sąd Rejonowy uznał, że nakład pracy Komornika w niniejszej sprawie był,. znaczny. Z kolei odnośnie stanu majątkowego dłużnika Sąd Rejonowy wskazał, że jest on właścicielem lokalu mieszkalnego o powierzchni 36,97 m 2 i uzyskuje dochód z umowy o pracę w kwocie 2.000 zł netto miesięcznie. Ma na utrzymaniu syn~ w wieku 12 lat, na którego ma zasądzone alimenty w wysokości 300 zł miesięcznie. Natomiast miesięczne kosz1yutrzymania, jakie ponosi skarżący stanowią kwotę 550 zł. Nadto Sąd Rejonowy miał na uwadze równie:2: wysokość zobowiązania skarżącego.wobec wierzyciela z postępowania egzekucyjnego. Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że miarkowanie opłaty egzekucyjnej, należnej zgodnie z art. 49 ust. 2 ustawy o komornikach od nieściągniętej części długu, musi doprowadzić do wywat.enia interesów Komornika ) dłużńika, funkcjonujących na w istocie zbliżonych zasadach. Opisana wyżej sytuacja majątkowa dłużnika, wskazuje - w ocenie Sądu Rejonowego że dłużnik nie może skutecznie domagać się zwolnienia go z całości spornej opłaty. Jednocześnie nakład pracy Komornika był relatywnie duży - wszystko to uzasadnia obniżenie tejże opłaty do 2.000 zł. Tak obniżona opłata egzekucyjna z jednej strony nie wpłynie drastycznie na funkcjonowanie dłużnika, z drugiej zaś będzie stanowić stosowne finansowe zasilenie działalności egzekucyjnej Komornika (punkt 1 i 2 postanowienia).o kosztach niniejszego postępowania (punkt. 3 postanowienia) orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w związku z art. 13 2 k.p.c. Zażalenie wniósł Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym _domagając się zmiany rozstrzygnięcia zawartego w punkcie l tego postanowienia oraz utrzymania w mocy jego postanowienia o umorzeniu postępowania z dnia 13 marca 2012 r. w części dotyczącej ustalenia opłaty stosunkowej na kwotę 5.748,90 zl. Motywując swe stanowisko skarżący wskazał, że wbrew twierdzeniom dłużnika nakład pracy komornika był znaczny, co potwierdził również w swym postanowicnhl Sąd pierwszej instancji. W tej sytuacji, niezrozumiałym dla skarżącego jest tak znaczne obnii.enie opiaty stosunkowej określonej w postimowieniu z dnia 13 marca 2012 r. ( i to pomimo odrzucenia przez Sąd Rejonowy w niosku dłużnika postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2012 r. ). Skarżący zakwestionował również ocenę sytuacji majątkowej dłużnika,
podkreślając, że dlużnik jest osobą pracującą i właścicieiem nieruchomości, a więc jego sytuacja majątkowa nie uzasadnia wniosku o obniżenie opłaty egzekucyjnej. Zdaniem skarżącego Sąd pierwszej instancji w postanowieniu z dnia 30 kwietnia 2012 rodrzucił wniosek dłużnika, nie dopuszczając do naruszenia przepisu art. 49 ust. 2 ustawy komornikach sądowych i egzekucji. Zwrócono też uwagę. że aktualnie obowiązująca regulacja wskazanego wyżej przepisu, faktycznie obniżyła należną komornikowi opłatę stosunkową pobieraną w tego rodzaju sytuacjach. Skar.iący podkreślił, że obliczenia opiat)' dokonał prawidłowo. zgodnie z obowiązującym stanem prawnym. S~d Okręgowy zważył, co następuje:, Zażalenie Komornika należało uznać za uzasadnione. Zgodnie z art. 49 ust. 10 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji sąd może obniżyć wysokość opłaty, uwzględniając vi szczególności nakład pracy k~mornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów. Ustawodawca nie określił więc precyzyjnie okoliczności jakimi powinien kierować się sąd przy rozpoznawaniu takiego wniosku, a ich krąg pozostawiono uznaniu sądu - w okolicznościach konkretnego przypadku. Uprawnione jest postawienie tezy, że dopuścił ustawodawca obnizanie opłaty, a nie do całkowite zniesienie. Rozpoznając taki wniosek sąd musi również pamiętać, że obniżenie opłaty mogłoby doprowadzić do nieuzasadnionego pozbawienia komornika zasadniczej części dochodów umożliwiających prowadzenie egzekucji także w innych sprawach, skoro ustawodawca oparł finansowanie egzekucji na działalności komorników prowadzonej z ich środków. To finansowanie zaś dotyczy nie tylko wynagrodzenia komornika, czy zakupu materiałów biurowych, ale i obejmuje koszty obslugi cakj kancelarii w tym wynagrodzenie zatrudnianych przez komornika pracowników. Dlatego właśnie omawiana regulacja prawna - art. 49 ust. 7 i 10 ustawy - zawiera rozwiązanie o charakterze wyjątkowym. Wytyczne te należy rygorystycznie traktować zwlaszcza w przypadku opłaty stosunkowej w wysokości obniżonej do 5 % bowiem można zakładać, że w przypadku umorzenia postępowania na wniosek wierzyciela lub z mocy samego prawa, ale na skutek bezczynności wierzyciela, zazwyczaj ograniczony nakład pracy komornika zostal już po części uwzględniony w normie art. 49 ust. 2 ustawy. Ocena indywidualnej sytuacji dłu?-nika odnosić się będzie zazwyczaj do jego ogólnej zasobności, to jest stanu majątku dochodów bieżących, oszczędności, niezbędnych kosztów utrzymania. Do dłużnika należy wykazanie, że uzasadniają one obniżenie opłaty. -
Przenosząc przedstawione uwagi na grunt p'rzedmiotowej sprawy należało zauważyć, iż nie zostało wykazane, aby sytuacja majątkowa dłużnika przedstawiała się w sposób wyjątkowo niekorzystny, pamiętając oczywiście, iż z reguły postępowanie egzekucyjne kierowane jest do osób pozostających w zlej kondycji finansowej, w szczególności wpływającej na niemożność W)'\viązania się z zobowiązań finansowych i powstanie przeterminowanych zadłużeń. Chodzi zatem o wykazanie przez dłużnika, jż w stosunku do niego zachodzą na tyle wyjątkowe, nadzwyczajne okoliczności, które pozwalają na POtraktowanie jego sytuacji w sposób wyjątkowy. Posiadanie przez " ) stałego źródła w postaci wynagrodzenia za pracę nie pozwala zaliczyć go do kategorii osób wyróiniających się wyjątkowo złą sytuacją majątkową. a tylko taka mogłaby uzasadniać obniżenie opłaty przy konieczności podzielenia prawidłowego stanowiska Sądu Rejonowego w zakresie stwierdzenia braku podstawy do obniżenia opłaty z punktu widzenia nakładu pracy komornika. Wielość czynności egzekucyjnych, c~s trwania i '. J zakres postępowania egzekucyjnego należało bowiem uznać za co najmniej przeciętny. Oczywiście nieusprawiedliwione było przy tym stanowisko wnioskodawcy odwołujące się do niewykazania przez Komornika, ażeby opłata egzekucyjna stanowiła pochodną poniesionych przez Komornika czynności, gdyż z woli ustawodawcy opłata ta jest proporcjonalna do wartości egzekwowanego świadczenia i z tego punktu widzenia została 'określona prawidłowo. Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 386 l k.p.c. w związku z art. 397 2 k.p.c. i art. 13 2 k.p.c. oraz przy zastosowaniu art. 49 ust. 10 ustawy o komornikach sądowych orzeczono o zmianie zaskarżonego postanowienia i oddaleniu wniosku dłużnika o obniżenie opłaty egzekucyjnej.