Trasa wycieczki: Spacerkiem po bytomskiej starówce czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa
Opis wycieczki Dzisiaj zapraszam wszystkich na spacer po historycznym centrum ia. Pewnie teraz spora część z Was pomyślała przecież to stare i brzydkie górnicze miasto. Tak właśnie postrzegany jest przez większość Polaków. Warto jednak dowiedzieć się, że to w znacznym stopniu nieprawda. Wycieczkę można rozpocząć od dworca kolejowego. Jego modernistyczny budynek powstał w 1929r. i swego czasu był znaczącą stacją kolejową regionu. Jako ciekawostkę warto dodać, że obok dworca znajduje się interesująca hala peronowa. Jest ona jedną z trzech takich hal w Polsce. Pozostałe znajdują się we Wrocławiu i Legnicy. Idąc ulicą Dworcową, bytomskim deptakiem, na jej końcu dostrzeżemy stojącą figurę bytomskiego Świetlika. Jest on pewnym symbolem miasta, a obecnie stanowi miejsce spotkań wielu bytomian. Przed Świetlikiem, na placu Kościuszki znajduje się obecnie nowoczesne centrum handlowe Agora, do którego możemy wstąpić na szybkie zakupy, dobry film, czy np. kręgle. Dalej, schodząc ulicą Katowicką, dotrzemy do pl. Sikorskiego. Stanowi on swego rodzaju jedyny w kraju dworzec tramwajowy, bowiem na nim kończy i zaczyna swoją trasę kilka linii tramwajowych. Przy owym placu do ciekawszych zabytków zaliczyć możemy m.in. budynek liceum z zegarem i herbem miasta na elewacji oraz oczywiście budynek dawnego teatru miejskiego. Obecnie mieści się w nim, doskonale wszystkim melomanom znana, Opera Śląska. Warto dodać, że instytucja ta znalazła się w iu przez swoisty przypadek. Wcześniej, choć krótko, działa w Katowicach, jednak jej ówczesny budynek był dla niej za mały i tak tymczasowo zdecydowano się ją przenieść właśnie do ia. Ta tymczasowość trwa już ponad 60 lat i mam nadzieję, ze już nic jej nie zagrozi. Kontynuując dalej naszą wycieczkę musimy skierować się na ulicę Powstańców skich, którą dotrzemy do bytomskiego rynku. Rynek nazywany jest żartobliwie przez mieszkańców miasta "Placem Czerwonym", a wszystko to za sprawą czerwonej kostki, którą jest wyłożony. Pewnie niejednego turystę Rynek zaskoczy. Jest bowiem bardzo duży, a to za sprawą wyburzonej w dawnych latach jednej z pierzei. Po tym zdarzeniu jego rozmiar powiększył się niemal o połowę. Będąc na Rynku warto rozejrzeć się dookoła po pięknych, secesyjnych kamieniczkach. Zresztą interesujące architektonicznie kamieniczki towarzyszyć nam będą na całej długości trasy. Co prawda wiele z nich wymaga remontu, jednakże już spora cześć odzyskała dawny blask. W jednej z kamienic przy Rynku znajduje się Biuro Promocji Miasta, gdzie możemy zasięgnąć informacji o miejskich atrakcjach. Parę budynków dalej możemy podziwiać gotycki, bytomski kościół mariacki pw. Wniebowzięcia NMP. Zwiedzając bytomski Rynek warto wiedzieć jeszcze, że w organizowanym przez śląską telewizję TVS plebiscycie został on wybrany jednym z cudów architektury Śląska. W konkursie tym, gdzie rywalizowały budowle z całego woj. śląskiego, na wybranych siedem cudów, aż 4 (!) z nich znajdują się właśnie w iu (pozostałe, po jednym w Katowicach, Tychach i Pszczynie). Oprócz wspomnianego Rynku, są to jeszcze Szyb Krystyna, Elektrociepłownia Szombierki oraz cmentarz Mater Dolorosa. Na rynku, na niewielkim cokole możemy jeszcze zobaczyć rzeźbę śpiącego lwa. Odlany z brązu lew powstał w 1873 roku wg projektu znanego architekta Theodora Kalidego. Losy lwa są niezwykle interesujące, bowiem w latach 30 XX wieku przeniesiono go z Rynku na plac Akademicki, a po kilku latach do Parku Miejskiego. Z parku lew zniknął w nieznanych okolicznościach ok. 1952 roku. Dopiero w 2006 roku został odnaleziony przed warszawskim ZOO. Po dwóch latach sporów warszawskich i bytomskich urzędników lew powrócił do swojego miasta, gdzie w spokoju nadal może odpoczywać. Z Rynku ulicą Jainty możemy z powrotem dotrzeć do Placu Kościuszki. Na nim oprócz wspomnianego centrum handlowego możemy zobaczyć piękny neogotycki kościół św. Trójcy. Będąc przy nim warto zajrzeć do środka ponieważ niedawno przeszedł on generalny remont i jego wnętrze potrafi zachwycić. Po drugiej stronie ulicy 2
dostrzeżemy ciekawy budynek sądu. Do niego również warto zajrzeć, posiada on przepiękny hol wraz z krużgankami. Chcąc robić wewnątrz zdjęcia warto uprzednio zapytać o zgodę, w końcu to budynek sądu. Zaraz obok kościoła św. Trójcy znajduje się okazały neogotycki budynek Poczty Głównej, spod którego kurs swój rozpoczyna tramwaj linii 38. Jest to najkrótsza linia tramwajowa w Europie (!), która kursuje jedną ulicą na dystansie zaledwie 1340 m. Całą trasę, obejmującą 4 przystanki pokonuje w ok. 6 min. Przejażdżka na dodatek odbywa się zabytkowym wagonem typu N, liczącym ponad 60 lat. Trasa linii kończy się w pobliżu dwóch zabytkowych cmentarzy bytomskich, Żydowskiego oraz Mater Dolorosa, na którym pochowanych wielu znanych bytomian m.in. Edward Szymkowiak, Józef Szafranek, Jan Ligoń czy Norbert Bonczyk. Mam nadzieje, że wielu z was udało mi się zachęcić do wizyty w iu, tym pięknym, starym (starszym od Krakowa o 3 lata) miastem z którego powinien być dumny cały Śląsk, a nawet cała Polska. Program wycieczki 3
Świetlik W iu na jednym z krańców ulicy Dworcowej (tym od strony Placu Kościuszki) stoi rzeźba przedstawiająca mężczyznę z cylindrem na głowie i cygarem w ustach. Jest to legendarny bytomski Świetlik. Wiąże się z nim legenda opisująca powrót do domu dwóch mieszkanek miasta. Pewnego razu, bardzo dawno temu, ciemną nocą pewna mieszkanka Miechowic (dzielnicy ia) wraz z córką wracały do domu z wiejskiego wesela. Jako że było bardzo późno i ciemno, z trudem można było dostrzec drogę. Nagle przed nimi pojawił się wielki mężczyzna w czarnym surducie i cylindrze na głowie. W ustach trzymał palące się cygaro, a kobiety, niezwykle przerażone, zaczęły podążać za tym nikłym, żarzącym się światełkiem, widząc w nim jedyną szansę na dotarcie do domu. Nim się spostrzegły, były już przed drzwiami własnego mieszkania, a postać dobrego duszka Świetlika zniknęła tak nagle, jak się pojawiła. Obecnie rzeźba Świetlika służy mieszkańcom jako miejsce spotkań, a wśród bytomian określenie "przy Świetliku" jasno precyzuje umówione miejsce. 50 20'49"N 18 55'08"E na mapie:a Dawny teatr miejski (1899-1904) Dawny teatr miejski (Opera Śląska), neoklasycystyczny (1899-1904), wnętrze przebudowane 1927. 50 20'39"N 18 55'16"E na mapie:b 4
Gotycki kościół NMP (1231) W iu znajduje się gotycki kościół NMP z 1231 r. Został on rozbudowany w XIV w. i przebudowany w XIX w. Z najstarszej świątyni zachowało się prezbiterium, wschodnia część naw, romańska kolumna w portalu i in. 50 20'52"N 18 55'21"E na mapie:c liniowym wagonem tramwajowym w Polsce, a może i w Europie Środkowej. Jego pierwowzorem był niemiecki wagon wojenny typu KSW (Krigsstrasenbahnwagen). Drugi o numerze 1118 wykonano w 1951 r. Oba mają wiele oryginalnych cech, m.in. ręcznie przesuwane drzwi i drewniane ławki. Linia tramwajowa 38 co roku organizuje dla dzieci miłe niespodzianki. 1 czerwca mali pasażerowie mogą jeździć "cukierkowym tramwajem", w którym częstowani są cukierkami, a 6 grudnia jeździ "mikołajkowy tramwaj" z szeregiem niespodzianek dla najmłodszych. Obsługa tramwaju jest niezmiernie sympatyczna - zainteresowani mogą wysłuchać wiele ciekawostek z życia starego ia i otrzymać za darmo kieszonkowy informator turystyczny z planem miasta. 50 21'03"N 18 55'09"E na mapie:e Liczne zabytkowe kamienice Liczne zabytkowe kamienice: secesyjne, modernistyczne, w stylu XIX-wiecznego historyzmu, eklektyczne. 50 20'49"N 18 55'22"E na mapie:d Budynek Poczty Głównej Neogotycki budynek Poczty Głównej stoi przy ulicy Piekarskiej. Wzniesiono go w 1908 roku, według projektu K. Fischera. Z zewnątrz budowle pokrywają liczne rzeźby i płaskorzeźby. Na elewacji można zobaczyć przedstawienia m.in. poczty konnej, zwierząt, a także maszkarony czy "głowy ludzkie". Najstarszy kursujący tramwaj w Polsce 50 20'56"N 18 55'07"E na mapie:f Wyjątkową atrakcją, jakiej nie ma żadne inne miasto w Polsce, jest jednotorowa linia tramwajowa (obecnie nr 38) na ul. Piekarskiej, eksploatowana od 1913 r. do chwili obecnej. Ma zaledwie 1340 m, a czas przejazdu między czterema przystankami wynosi ok. sześciu minut. Po prawie stuletnim torowisku kursują codziennie, średnio co 20 minut, dwa zabytkowe wagony typu N. Jeden o numerze 954, o wdzięcznym imieniu Paulek, wykonany w 1949 r. w Chorzowskiej Wytwórni "Konstal", jest najstarszym 5
Zespół sądów i więzienia (1860) Zespół sądów i więzienia (1860): gmach sądów, przebudowany w stylu neorenesansu (1894), więzienie neogotyckie. 50 20'52"N 18 55'03"E na mapie:h Zdjęcia dodane przez (w kolejności): artek, szczyga7, theguru, theguru, szczyga7, artek, szczyga7, szczyga7 Trasa dodana przez: artek Neogotycki kościół Świętej Trójcy (1883-1886) Neogotycki kościół Świętej Trójcy (1883-1886). Przewodnik wygenerowany w serwisie www.polskaniezwykla.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość Mini przewodnika nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu. Copyright 2007 Polska Niezwykła Wygenerowano: niedziela 01 stycznia 2017 16:59:33 50 20'54"N 18 55'08"E na mapie:g 6