powrót Ewangelia o Duchu Świętym Jana Pawła II Narodziny dla Nieba Jana Pawła II wywołały we mnie niespodziewaną, głęboką duchową nostalgię, pragnienie znalezienia schronienia w Jego myśli; pragnienie już tyle,tyle razy wysłuchane, przemyślane, przywołane przez moją wolę. Jednakże teraz owa skłonność jest w moim umyśle, w moim sercu jeszcze silniejsza, żywsza niż kiedykolwiek. Tym to sposobem decyduję poświęcić się całkowicie nadrobieniu i ponownej lekturze ogromnej ilości Jego pism oraz odwołać się do związków z Osobą Ducha Świętego, które już od dawna dane mi było rozważać. To dosyć mozolne przedsięwzięcie, które nieśmiało tutaj łączy ze swoim epilogiem, między tyloma możliwymi zakończeniami to, które na tę godzinę, jaka nastąpiła po śmierci Ojca Świętego, wydało mi się najbardziej odpowiednie do oznajmienia Osobistego Nauczania Ducha Świętego według Jana Pawła II, głębokiej wolności i charyzmatycznej wiary Papieża niezwykle posłusznego Boskiemu Pocieszycielowi. Spuścizna duchowa Jana Pawła II cała jest wpisana w tę uwewnętrznioną świętość, która uczyniła Go najpodobniejszym do Chrystusa i miłym w Jego ewangelicznym działaniu. Początkowo, mając skłonność do upamiętnienia Papieża, umieszczając napis mój pod podawanymi wspomnieniami i z emocją pochodzącą od tyle dobrego otrzymanego od Ojca Świętego, zatrzymałem tymczasem dobrą rzecz bycia oryginalnym, przedstawiając tylko ponownie bez żadnego komentarza najpiękniejsze wyrażenia wiary i miłości poświęcone przez papieża Wojtyłę Duchowi Świętemu. Tysiące miejsc i sytuacji niektóre uroczyste, inne zaś bardziej zwyczajne w których mówił Ojciec Święty o Duchu Świętym; kiedy to następowało z wyraźnym odniesieniem do znamiennego działania Ducha Świętego w Trzeciej Osobie Trójcy Przenajświętszej, rzeczone stwierdzenia zostały przeze mnie ponownie zebrane i tutaj przytoczone. Absolutnie nie mam wątpliwości, że mogłem pominąć niektóre ważne wzmianki, lecz pokornie wyznaję, że dotarłem do wszystkich dostępnych na dzisiaj zbiorów, dokonując selekcji do samego końca, aż byłem przekonany o całościowej realizacji zamysłu, do którego tak wytrwale dążyłem. Następnie, świadomie nie chciałem wprowadzać skomplikowanych redukcji we wskazówkach, wyodrębniając jedynie niektóre pola tematyczne odniesień poprzez znajdujące się poniżej 1 / 7
wyszczególnienia wymienione w porządku alfabetycznym. To po to, by nie zgasić Ducha, by nie uśmiercić uniwersalnej doniosłości dobra całego Kościoła i każdego człowieka jakie zawiera wszelka definicja wypowiedziana przez Ojca Świętego. Tym sposobem życzyłbym sobie, aby każda przedstawiona tutaj w porządku chronologicznym myśl mogła ponownie rozbrzmiewać w sercach z tą różnorodnością akcentów i poruszenia, które tylko Duch jest zdolny wzniecić w każdej duszy, która Go przyzywa, szczerze Go przyjmuje i Go wysłuchuje. Żywe jest we mnie pragnienie karmione ogromną wdzięcznością, jaką duchowa bliskość z Janem Pawłem II dostarczyła mojej oraz wielu inny duszom, które Go napotkały; by znajomość Ducha Świętego mogła okazać się bardziej głęboka, bliższa, prosta dla tych, którzy zagłębią się w lekturze tej książki. Bez jakichkolwiek innych oczekiwań z mojej strony pragnę oddać cześć Duchowi Świętemu! Duch Święty, Ten, którego Jezus nam pozostawił jako Przewodnika, byśmy nie pozostali sami na drodze życia. Duch Święty i wierzący, to cudowna harmonia miłości Boskoludzkiej sławiona przez Jana Pawła II w Jego długim i nadzwyczaj intensywnym życiu duchowym. To doświadczenie, które każdego dnia, mozolnie próbuję udoskonalać i nie ustaję w podziwianiu w życiu tysięcy osób, które poruszają się w mocy wiary właściwej kościelnemu ruchowi Odnowyw Duchu Świętym. OSOBA DUCHA ŚWIĘTEGO w nauczaniu Jana Pawła II Tożsamość Dar Wewnętrzny Mistrz Paraklet Symbolika Relacja trynitarna Tożsamość O Duchu Świętym można by też powiedzieć i to, że każdy ma cząstkę i wszyscy mają Go całego, tak bardzo nie do wyczerpania jest Jego hojność. (Przemówienie na Międzynarodowym Kongresie Teologicznym Pneumatologów, 26 marca 1982 r.) 2 / 7
Ten sam bowiem Duch, który kieruje Kościołem i mu przewodzi, uposaża w rozmaite dary hierarchiczne i charyzmatyczne wszystkich ochrzczonych, wzywając każdego z nich do tego, by był w sobie właściwy sposób aktywny i współodpowiedzialny. (Adhortacja apostolska Christifideles laici, 30 grudnia 1988 r.) Duch Święty jest przedstawiony w słowach Jezusa, zwłaszcza w mowie pożegnalnej w Wieczerniku, jako Osoba, różna od Chrystusa: będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam (J 14,16). A Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w moim imieniu, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co Ja wam powiedziałem (J 14,26). (Audiencj a generalna, 26 kwietnia 1989 r.) O Duchu Świętym Chrystus mówi używając często zaimka osobowego On : On będzie świadczył o mnie (J 15,26); On przekona świat o grzechu (J 16,8); Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy (J 16,13); On mnie otoczy chwałą (J 16,14). ( Audiencja generalna, 26 kwietnia 1989 r.) Z tekstów ewangelicznych wypływa prawda o Duchu Świętym, jako Osobie, a nie jakiejś tylko nieosobowej mocy, która emanuje z Chrystusa. (Audiencja generalna, 26 kwietnia 1989 r.) Będąc Osobą, Duchowi Świętemu przysługuje własne działanie, a działanie to posiada charakter osobowy. Mówi więc Chrystus o Duchu Świętym do Apostołów: wy Go znacie, ponieważ u was przebywa i w was będzie (J 14,17); On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co Ja wam powiedziałem (J 14,26); będzie świadczył o Mnie (J 15,26); doprowadzi was do całej prawdy, powie wszystko (J 16,13); Chrystusa otoczy chwałą (J 16,14) a świat zaś przekona o grzechu (J 16,8). (Audiencja generalna, 26 kwietnia 1989 r.) Jest więc Duch Święty Osobą różną od Ojca i Syna, a równocześnie wewnętrznie z Nimi związaną: pochodzi od Ojca, Ojciec Go posyła w imieniu Syna a także ze względu na Odkupienie, którego Syn dokonał ofiarą z siebie samego na krzyżu. Dlatego Chrystus mówi: Jeśli odejdę, poślę Go do was (J 16,7). Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, zostaje zapowiedziany przez Chrystusa jako Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca (J 15,26). (A udiencja generalna, 26 kwietnia 1989 r.) Także w tym bardzo konkretnym znaczeniu Duch Święty jest Parakletem Rzecznikiem. Staje 3 / 7
wraz z Apostołami wtedy, kiedy mają wyznać prawdę, prawdę tę uzasadniać i bronić. Duch Święty staje się wówczas ich natchnieniem: przemawia sam w ich słowach i daje wraz z nimi i przez nich świadectwo Chrystusowi i Jego Ewangelii. (Audiencja generalna, 24 maja 1989 r.) Wobec oskarżycieli Duch Święty staje się jakby niewidzialnym adwokatem oskarżonych, ich rzecznikiem, obrońcą i pocieszycielem. (Audiencja generalna, 24 maja 1989 r.) Jednakże ten współistotny Ojcu i Synowi Duch Święty pozostaje Bogiem ukrytym. Działając w Kościele i w świecie, nie ujawnia się w tym świecie tak jak Syn, który przyjął ludzką naturę i upodobnił się do nas, tak że uczniowie w czasie Jego ziemskiej egzystencji mogli Go oglądać i dotykać Jego, Słowo życia (J 1,1). (Audiencja generalna, 5 lipca 1989 r.) Tak, Duch Święty objawia się w dniu Pięćdziesiątnicy jako Ten, który daje życie; i to właśnie wyznajemy w Credo, mówiąc: Dominum et vivificantem. Tak dopełnia się ekonomia, w której Bóg udziela się od początku człowiekowi stworzonemu na Jego obraz i podobieństwo. Początek nowego życia wiąże się z darem Bożego synostwa, które Chrystus wyjednał dla wszystkich swoim Odkupieniem i które za sprawą Ducha Świętego staje się udziałem każdego człowieka, bowiem Duch Święty mocą łaski odnawia człowieka, niejako stwarza go na nowo na podobieństwo Jednorodzonego Syna Ojca. (Audiencja generalna, 26 lipca 1989 r.) W dniu Pięćdziesiątnicy Duch Święty objawia się poprzez swą moc i działanie własne, różne od Syna, a równocześnie dogłębnie z Nim zespolone. Takim jest Duch Święty wedle zapowiedzi Chrystusa w przeddzień Męki: On mnie otoczy chwałą, ponieważ z mojego weźmie i wam objawi (J 16,14; nie będzie mówił od siebie, ale powie wszystko,cokolwiek usłyszy, i oznajmi wam rzeczy przyszłe (J 16,13). (Audiencja generalna, 22 listopada 1989 r.) To Parakletos, czyli Duch Prawdy, sprawił, że Pięćdziesiątnica jerozolimska stawała się również coraz bardziej Pięćdziesiątnicą pogan. W ten sposób nowe Przymierze Boga z ludzkością we krwi Chrystusa (por. Łk 22,20) stało się dostępne dla wszystkich ludów i narodów, aż po krańce ziemi. (Audiencja generalna, 13 grudnia 1989 r.) Słowem hebrajskim, które w Biblii oznacza Ducha, jest ruah. Pierwszy sens tego słowa, jak i jego łacińskiego tłumaczenia spiritus, to tchnienie. W języku włoskim można doszukać się pokrewieństwa między duchem (spirito), a oddechem (respiro). (Audiencja generalna 3 4 / 7
stycznia 1990 r.) Duch Święty jest Osobą, w której Bóg przybliża się do człowieka w swym wymiarze ludzkim, aby ofiarować się jemu w swej własnej Boskości i spełnić w człowieku w każdym człowieku nowy sposób jedności i obecności. (Audiencja generalna 18 kwietnia 1990 r.) Duch Święty jawi się jako Osoba Boska żyjąca w trynitarnej jedności z Ojcem i Synem. Duchowi Świętemu Apostoł przypisuje w sposób szczególny dzieło uświęcenia. Duch jest bezpośrednim autorem świętości dusz. (Audiencja generalna, 3 października 1990 r.) Osoba Ducha Świętego znajduje się znacznie ponad naszymi wszystkimi sposobami poznawania. Dla nas Trzecia Osoba jest Bogiem ukrytym i niewidzialnym, także dlatego ma słabsze analogie w tym, co zdarza się w świecie poznania ludzkiego. Tak tłumaczy się to, że Duch Święty jak sama ludzka miłość znajduje wyrażenie zwłaszcza w symbolach. One to wskazują Jego skuteczny dynamizm, lecz także Jego Osobę obecną w działaniu. (Audiencja generalna, 17 października 1990 r.) Zgodnie z zapowiedzią i obietnicą Jezusa Duch Święty jest tak w Kościele pierwotnym, jak i w Kościele wszystkich czasów Dawcą wszystkich darów Bożych, jak Go nazywa Sekwencja Pięćdziesiątnicy: zarówno tych, które służą wprost osobistemu uświęceniu, jak i tych, które jedni otrzymują dla dobra drugich (jak np. niektóre charyzmaty). Wszystko zaś sprawia jeden i ten sam Duch, udzielając każdemu tak, jak chce (1 Kor 12,11). (Audiencja generalna, 31 października 1990 r.) Duch Święty jest nazywany duszą Kościoła również w tym sensie, że przenika swoim Boskim Światłem całą myśl Kościoła, prowadząc go do całej prawdy zgodnie z zapowiedzią Chrystusa w Wieczerniku: Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy. Bo nie będzie mówił od siebie, ale powie wszystko, cokolwiek usłyszy, z mojego weźmie i wam objawi (J 16,13-14). (Audiencja generalna, 28 listopada 1990 r.) Mocniejsza od wszystkich ludzkich słabości i grzechów jest moc Ducha Miłości ożywiającej i jednoczącej. (Audiencja generalna, 28 listopada 1990 r.) 5 / 7
Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch; różne też są rodzaje posługiwania, ale jeden Pan; różne są wreszcie działania, lecz ten sam Bóg, sprawca wszystkiego we wszystkich (Kor 12,4-6). To zestawienie różnych darów łaski, różnych form posługiwania i różnych działań pozwala wnioskować, że Duch Święty jest Dawcą wielorakiego bogactwa darów, które są oparciem dla urzędów, a także dla życia w wierze, miłości, komunii i braterskiej współpracy między wierzącymi; potwierdzeniem tego są dzieje Apostołów i życie pierwszych wspólnot chrześcijańskich. (Audiencja generalna, 27 lutego 1991 r.) Nie możemy jednak zapominać, że Duch Święty działał jako Bóg nieznany (por. Dz 17,23) także przed Pięćdziesiątnicą. Działał zwłaszcza w Starym Przymierzu, oświecając i prowadząc naród wybrany drogą, która prowadziła starożytną historię ku Mesjaszowi. Działał w nauczaniu proroków oraz poprzez pisma wszystkich natchnionych autorów. (Audiencja generalna, 2 października 1991 r.) Musimy być przekonani, że głęboka świadomość Osoby i dzieła Ducha Świętego odpowiada wymaganiom naszych czasów, ponieważ Duch znajduje się w centrum wiary chrześcijańskiej i jest źródłem i mocą odnowy Kościoła (Dominum et vivificantem, n. 2). (Audiencja podczas Rady International Carismatic Catholic Renewal Office, 14 marca 1992 r.) Tak, Duch Chrystusa jest podstawą i sprawcą naszego życia duchowego. On stwarza nowe serce, ożywia je i kieruje nim poprzez nowe prawo miłości, miłości pasterskiej. (Adhortacja apostolska Pastores dabo vobis, 25 marca 1992 r.) Całkowita transcendencja Ducha Świętego, który właśnie dlatego jest nazywany świętym (Iz 63,10. 11; Ps 51,13), jest pierwszą cechą Jego tajemniczej tożsamości. Duch Boży zawsze jest Boski pod każdym względem. Nie jest rzeczywistością, którą człowiek może zrozumieć zdając się wyłącznie na własne siły, ale darem otrzymanym z wysoka: można Go jedynie wzywać i przyjąć. (Audiencja generalna, 13 maja 1998 r.) Nieskończenie inny niż człowiek, Duch Święty zostaje dany za darmo tym, którzy są powołani, aby z nim współpracować w dziele zbawienia. (Audiencja generalna, 13 maja 1998 r.) Duch Święty jawi się nam jako Duch życia nie tylko we wszystkich fazach doczesnej egzystencji, ale także w tym stadium, które po śmierci poprzedza pełnię życia, obiecanego 6 / 7
przez Pana również dla naszych śmiertelnych ciał. (Audiencja generalna, 28 października 1998 r.) Duch Święty, udzielony bez miary przez Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego, jest Tym, który w toku dziejów buduje królestwo Boże i przygotowuje jego ostateczne objawienie w Jezusie Chrystusie, które nastąpi na końcu czasów (por. Tertio millennio adveniente, 45). (Audiencja generalna, 11 listopada 1998 r.) Źródło: fragment książki: Ewangelia o Duchu Świętym Jana Pawła II, red. S. Martinez, Wydawnictwo Bernardinum. Tekst opublikowany za zgodą Wydawnictwa. www.ksiegarnia.bernardinum.com.pl powrót 7 / 7