Standaryzacja placówek 1. OGRZEWALNIA 2. NOCLEGOWNIA 3. SCHRONISKO 4. DOM dla BEZDOMNYCH 5. MIESZKANIE KONTRAKTOWE (treningowe) AD.1. OGRZEWALNIA (placówka o najniższym standardzie usług) Standard opisany dla około 20 osób. Wszystkie osoby bezdomne, po akceptacji regulaminu placówki, w szczególnie te, które na codzień nie korzystają z pomocy społecznej i przebywają w miejscach niemieszkalnych. Osoby przebywające w ogrzewalni mogą znajdować się pod wpływem alkoholu, jakkolwiek nie wymagają interwencji służby zdrowia. 1. Usytuowanie placówki Ogrzewalnia powinna być usytuowana niedaleko centralnych węzłów komunikacyjnych, tak aby jej dostępność była jak największa. Obok ogrzewalni może znajdować się punkt Straży Ochrony Kolei lub Straży Miejskiej. W ramach pilotażu ogrzewalnia powinna zostać otworzona na sezon jesienno-wiosenny. Sugeruje się, aby ogrzewalnia funkcjonowała od godzin wieczornych do godzin porannych. W wyjątkowych okolicznościach może funkcjonować 24 godziny dziennie. 3. Pomieszczenia. Placówka jest wyposażona w pomieszczenia spełniające n.w. warunki: A. W pomieszczeniach gdzie przebywać będą osoby bezdomne nie powinno być łóżek, jedynie krzesła łatwo zmywalne. B. Placówka posiada pomieszczenia sanitarne, w tym również przystosowane do potrzeb niepełnosprawnych (łazienka, C. Łazienka powinna gwarantować możliwość dokonania zabiegów higienicznych (bieżącą zimną i ciepłą wodę). D. Łazienka powinna być wyposażona w odpowiednią ilość: - umywalek; - pryszniców; - sedesów; - pisuarów; - itp. zgodnie z wymogami budowlanymi dla tego typu placówek. E. Oświetlenie główne. 4. Spożywanie posiłków. A. W placówce może być oferowany jedynie posiłek w postaci ciepłego napoju lub zupy. 5. Inne A. W ogrzewalni panuje całkowity zakaz spożywania alkoholu lub innych środków psychoaktywnych. B. Obowiązuje całkowity zakaz palenia. C. W ogrzewalni może być umieszczony telewizor. W ogrzewalni powinien być prowadzony rejestr osób korzystających z pomocy placówki. doraźna pomoc medyczna / środki opatrunkowe i przeciwbólowe/, A. Placówka musi spełniać wymogi sanepidu, straży pożarnej oraz BHP. A. Pracownikami ogrzewalni powinny być osoby z doświadczeniem w pracy z ludźmi bezdomnymi. Warunkiem koniecznym podjęcia pracy jest odbycie kursu pierwszej pomocy. Wskazane jest, aby pracownicy posiadali umiejętności w zakresie prowadzenia negocjacji. B. 4 etatowych pracowników /1 pracownik na 12 h dyżurze/, C. Wolontariat Ogrzewalnia powinna ściśle współpracować z: B. Ulicznymi pracownikami socjalnymi; C. Służbą Zdrowia; D. Służbami Miejskimi; E. Lekarzem Miejskim; 1
F. Pogotowiem ratunkowym; G. Placówka powinna mieć kontakt z pracownikiem socjalnym przynajmniej raz w tygodniu. AD.2. NOCLEGOWNIA Standard opisany przewidziany jest na 30 osób. Placówka przeznaczona dla maksymalnie 60 osób. Wszystkie osoby po akceptacji regulaminu placówki, Zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej z późniejszymi zmianami, poza osobami pod wpływem alkoholu i innych środków psychoaktywnych. Usługa kierowana jest do osób bezdomnych skierowanych przez daną gminę, oraz do osób, które z przyczyn niezależnych nie mogły być skierowane przez odpowiednią gminę (w myśl ustawy o pomocy społecznej) a którym ww. forma pomocy jest niezbędna, z zaznaczeniem, że wyżej wymieniona gmina zostanie o tym fakcie niezwłocznie poinformowana. 1. Pomieszczenia noclegowe. Placówka jest wyposażona w pomieszczenia noclegowe spełniające n.w. warunki: A. Pomieszczenia wieloosobowe, minimum 3 m2 na osobę przy pojedynczych łóżkach a 2 m2 przy łóżkach piętrowych. B. Pokój z minimum jednym oknem. Każdy podopieczny ma zapewnione własne łóżko oraz niezbędną pościel (poduszka w ceracie, materac w ceracie, koc). C. Noclegownia zapewnia miejsce na przechowanie rzeczy osobistych (bagażu). Powinna być to szafka zamykana na klucz, do której klucze powinni mieć opiekun oraz użytkownik szafki. 2. Stołówka. A. Noclegownia powinna dysponować miejscem umożliwiającym swoim mieszkańcom spożywanie posiłków. B. Stołówka powinna gwarantować miejsce siedzące przy stole. C. Zabezpieczenie wyżywienia. a) Jeden posiłek dziennie: - w przypadku jednego posiłku - danie gorące; - posiłki mogą być przygotowywane w placówce lub dowożone z zewnątrz. 3. Pralnia (bez wymogu). A. Placówka dysponuje odrębnym lub wyodrębnionym pomieszczeniem umożliwiającym mieszkańcom placówki pranie rzeczy osobistych. 4. Kuchnia. A. Placówka dysponuje pomieszczeniem umożliwiającym wydawanie ciepłych posiłków dla mieszkańców placówki. 5. Pomieszczenia sanitarne. A. Placówka posiada pomieszczenia sanitarne, w tym również przystosowane do potrzeb niepełnosprawnych (łazienka, B. Łazienka powinna gwarantować możliwość dokonania zabiegów higienicznych (bieżącą zimną i ciepłą wodę). C. Łazienka powinna być wyposażona w odpowiednią ilość: - umywalek; - pryszniców; - sedesów; - pisuarów; - itp. zgodnie z wymogami budowlanymi dla tego typu placówek. Przynajmniej 2 prysznice dla 30 osób, 4 oczka, 3 umywalki. D. Jedno ze stanowisk powinno być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. 6. Palarnia. A. Placówka w razie potrzeby powinna zabezpieczyć oznakowane i wydzielone miejsce do palenia papierosów. 7. Izolatka A. Placówka zabezpiecza odrębne pomieszczenie celem czasowego odizolowania osoby tego wymagającej. Izolatka powinna być wyposażona zgodnie z wymogami sanitarno-epidemiologicznymi. 8. Inne. Sugeruje się, aby noclegownia funkcjonowała od godzin wieczornych do godzin porannych. W wyjątkowych okolicznościach może funkcjonować 24 godziny dziennie. Cisza nocna obowiązuje od 22:00. 3. Inne A. W noclegowni panuje całkowity zakaz spożywania alkoholu lub innych środków psychoaktywnych. W noclegowni powinien być prowadzony rejestr osób korzystających z pomocy placówki. pomocy medycznej (lekarz, pielęgniarka, itp.) minimum raz w tygodniu; rehabilitacji (w ramach środków własnych lub w ramach współpracy z innymi) pracy socjalnej (stała współpraca z pracownikami socjalnymi OPS) 2
A. Placówka musi spełniać wymogi sanepidu, straży pożarnej oraz BHP. G. Placówka prowadzi dokumentacje dotyczącą przebywających w niej osób, umożliwiającą ich identyfikację. H. Noclegownia może prowadzić punkt wydawania odzieży. I. Noclegownia powinna być zaopatrzona w apteczkę oraz podstawowe środki higieny. A. Pracownikami ogrzewalni powinny być osoby z doświadczeniem w pracy z ludźmi bezdomnymi. Warunkiem koniecznym podjęcia pracy jest odbycie kursu pierwszej pomocy. B. Noclegownia powinna zapewniać stały, fachowy nadzór. C. Dyżury powinny pełnić 2 osoby jednocześnie. Ogrzewalnia powinna ściśle współpracować z: B. Ulicznymi pracownikami socjalnymi; C. Innymi organizacjami pozarządowymi; D. Służbą Zdrowia; E. Służbami Miejskimi; F. Lekarzem Miejskim; G. Pogotowiem ratunkowym; H. Placówka powinna mieć kontakt z pracownikiem socjalnym przynajmniej raz w tygodniu. AD.2. SCHRONISKO Standard opisany przewidziany jest na 30 osób. Placówka przeznaczona dla maksymalnie 50 osób. Osoba bezdomna, zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z późniejszymi zmianami. Przeznaczone dla osób podejmujących współpracę z pracownikami socjalnymi i pracownikami systemu pomocy społecznej w celu poprawy swojej sytuacji życiowej po akceptacji regulaminu. Schronisko zapewnia całodobowy pobyt swoim mieszkańcom. 1. Pomieszczenia noclegowe. Placówka jest wyposażona w pomieszczenia noclegowe spełniające n.w. warunki: A. Pomieszczenia gwarantujące poczucie bezpieczeństwa, intymności i poszanowania godności. B. Pomieszczenia 1-4 osobowe, minimum 5 m2 na osobę. C. Pokój z minimum jednym oknem. Każdy podopieczny ma zapewnione własne łóżko oraz niezbędną pościel (poduszka, kołdra, materac, koc, prześcieradło, poszwa, poszewka). D. Minimalne wyposażenie pomieszczenia (na jedną osobę): - wydzielone miejsce w szafie (minimum jeden segment); - szafka nocna; - krzesło; - oświetlenie główne; - miejsce przy stole; E. Co najmniej dwa razy w roku pomieszczenia są dezynfekowane przez uprawnione podmioty. F. W placówce powinno znaleźć się oddzielne miejsce do wizyt oraz dostęp do środków masowego przekazu i komunikacji. 2. Stołówka i świetlica. A. W przypadku kiedy schronisko nic posiada odrębnej świetlicy, stołówka może pełnić te funkcje. B. Schronisko powinno dysponować miejscem umożliwiającym swoim mieszkańcom spożywanie posiłków. C. Stołówka powinna gwarantować miejsce siedzące przy stole. D. Zabezpieczenie wyżywienia. a) Minimum jeden posiłek dziennie (docelowo trzy posiłki): - w przypadku jednego posiłku - danie gorące (posiłek dwudaniowy); - posiłki mogą być przygotowywane w placówce lub dowożone z zewnątrz. 3. Pralnia (bez wymogu). A. Placówka dysponuje odrębnym lub wyodrębnionym pomieszczeniem umożliwiającym mieszkańcom placówki pranie rzeczy osobistych. 4. Kuchnia. A. Placówka dysponuje pomieszczeniem umożliwiającym wydawanie ciepłych posiłków dla mieszkańców placówki. 3
5. Pomieszczenia sanitarne. A. Placówka posiada pomieszczenia sanitarne, w tym również przystosowane do potrzeb niepełnosprawnych (łazienka, B. Łazienka powinna gwarantować możliwość dokonania zabiegów higienicznych (bieżącą zimną i ciepłą wodę). C. Łazienka powinna być wyposażona w odpowiednią ilość: - umywalek; - pryszniców; - sedesów; - pisuarów; - itp. zgodnie z wymogami budowlanymi dla tego typu placówek. D. Jedno ze stanowisk powinno być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. 6. Palarnia. A. Placówka w razie potrzeby powinna zabezpieczyć oznakowane i wydzielone miejsce do palenia papierosów. 7. Izolatka A. Placówka zabezpiecza odrębne pomieszczenie celem czasowego odizolowania osoby tego wymagającej. Izolatka powinna być wyposażona zgodnie z wymogami sanitarno-epidemiologicznymi. 8. Inne. Schronisko funkcjonuje całą dobę. 3. Inne A. W schronisku panuje całkowity zakaz spożywania alkoholu lub innych środków psychoaktywnych. W schronsisku powinien być prowadzony rejestr osób korzystających z pomocy placówki. pomocy medycznej (lekarz, pielęgniarka, itp.) minimum raz w tygodniu; rehabilitacji (w ramach środków własnych lub w ramach współpracy z innymi) opieki psychologicznej (konsultacje minimum raz w tygodniu) zajęcia terapeutyczne; pracy socjalnej (zatrudnienie pracownika socjalnego do prowadzenie pracy socjalnej) pomoc specjalistyczna: medyczna, psychologiczna, pedagogiczna, prawna, itp. realizacja indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności A. Placówka musi spełniać wymogi sanepidu, straży pożarnej oraz BHP. G. Placówka prowadzi dokumentacje dotyczącą przebywających w niej osób, umożliwiającą ich identyfikację. H. Schronisko może prowadzić punkt wydawania odzieży. I. Placówka powinna dysponować izolatką dla osób chorych. A. Pracownikami schroniska powinny być osoby z doświadczeniem w pracy z ludźmi bezdomnymi. Warunkiem koniecznym podjęcia pracy jest odbycie kursu pierwszej pomocy. B. Schronisko powinna zapewniać stały, fachowy nadzór. C. Dyżury może pełnić 1 osoba. D. Schronisko powinno zatrudniać pracownika socjalnego etatowych pracowników / opiekunowie/ konsultantów / pedagog, psycholog, prawnik, terapeuta uzależnień, itp./ Schronisko powinno ściśle współpracować z: B. Ulicznymi pracownikami socjalnymi; C. Innymi organizacjami pozarządowymi; D. Centrami Integracji Społecznej; E. Służbą Zdrowia; F. Służbami Miejskimi; G. Lekarzem Miejskim; H. Pogotowiem ratunkowym; I. Placówka powinna mieć kontakt z pracownikiem socjalnym przynajmniej raz w tygodniu. AD.4. DOM DLA BEZDOMNYCH Standard opisany przewidziany jest na 30 osób. Placówka przeznaczona dla maksymalnie 50 osób. 4
Placówka przeznaczona do tymczasowego, z możliwością długotrwałego pobytu. Placówki w postaci Domów dla bezdomnych powinny być różnorodne, proponujemy tworzenie Domów dla bezdomnych skierowanych do osób starszych i niepełnosprawnych, osób posiadających własny dochód, niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania z powodu stanu zdrowia lub znacznego uzależnienia od pomocy instytucjonalnej. Osoby w podeszłym wieku, osoby z upośledzeniem umysłowym, chorzy psychicznie, osoby niepełnosprawne. Kolejną specyficzną placówką w ramach klasyfikacji Domu dla bezdomnych powinny się znaleźć Domy Samotnej Matki. Placówka skierowana do samotnych kobiet z dziećmi oraz kobiet doświadczonych przemocą rodzinną, z zastrzeżeniem jednak, że w systemie polskim powinniśmy dążyć do tego, aby to sprawca przemocy był usuwany z miejsca zamieszkania, a nie ofiara przemocy. 1. Pomieszczenia noclegowe. Placówka jest wyposażona w pomieszczenia noclegowe spełniające n.w. warunki: A. Pomieszczenia gwarantujące poczucie bezpieczeństwa, intymności i poszanowania godności. B. Pomieszczenia 1-4 osobowe, minimum 5 m2 na osobę, dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. C. Pokój z minimum jednym oknem. Każdy podopieczny ma zapewnione własne łóżko oraz niezbędną pościel (poduszka, kołdra, materac, koc, prześcieradło, poszwa, poszewka). D. Minimalne wyposażenie pomieszczenia (na jedną osobę): - wydzielone miejsce w szafie (minimum jeden segment); - szafka nocna; - krzesło; - oświetlenie główne; - miejsce przy stole; E. Co najmniej dwa razy w roku pomieszczenia są dezynfekowane przez uprawnione podmioty. 2. Stołówka i świetlica. A. W przypadku kiedy schronisko nic posiada odrębnej świetlicy, stołówka może pełnić te funkcje. B. Schronisko powinno dysponować miejscem umożliwiającym swoim mieszkańcom spożywanie posiłków. C. Stołówka powinna gwarantować miejsce siedzące przy stole. D. Zabezpieczenie wyżywienia. a) Trzy posiłki dziennie - posiłki mogą być przygotowywane w placówce lub dowożone z zewnątrz. 3. Pralnia. A. Placówka dysponuje odrębnym lub wyodrębnionym pomieszczeniem umożliwiającym mieszkańcom placówki pranie rzeczy osobistych. B. Trening samoobsługi w zakresie higieny i zachowania czystości. 4. Kuchnia. A. Placówka dysponuje pomieszczeniem umożliwiającym wydawanie ciepłych posiłków dla mieszkańców placówki. B. W kuchni może zostać zorganizowana pracownia kulinarna 5. Pomieszczenia sanitarne. A. Placówka posiada pomieszczenia sanitarne, w tym również przystosowane do potrzeb niepełnosprawnych (łazienka, B. Łazienka powinna gwarantować możliwość dokonania zabiegów higienicznych (bieżącą zimną i ciepłą wodę). C. Łazienka powinna być wyposażona w odpowiednią ilość: - umywalek; - pryszniców; - sedesów; - pisuarów; - itp. zgodnie z wymogami budowlanymi dla tego typu placówek. D. Kilka stanowisk powinno być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. 6. Palarnia. A. Placówka w razie potrzeby powinna zabezpieczyć oznakowane i wydzielone miejsce do palenia papierosów. 7. Izolatka. A. Placówka zabezpiecza odrębne pomieszczenie celem czasowego odizolowania osoby tego wymagającej. Izolatka powinna być wyposażona zgodnie z wymogami sanitarno-epidemiologicznymi. 8. Zaplecze. A. Placówka powinna zabezpieczać różnego rodzaju aktywności dla mieszkańców (np. pracownia ogrodnicza, rowerowa, warsztaty zajęciowe itp.) Dom funkcjonuje całą dobę. 3. Inne A. W Domu dla bezdomnych panuje całkowity zakaz spożywania alkoholu lub innych środków psychoaktywnych. W placówce powinien być prowadzony rejestr osób korzystających z pomocy placówki. pomocy medycznej pielęgniarka na etacie; lekarz raz w tygodniu; rehabilitacji (w ramach środków własnych lub w ramach współpracy z innymi) 5
opieki psychologicznej (konsultacje minimum raz w tygodniu) zajęcia terapeutyczne; pracy socjalnej w miarę możliwości (stała współpraca z pracownikami socjalnymi OPS) pomoc specjalistyczna w zależności od możliwości osoby: medyczna, psychologiczna, pedagogiczna, prawna, itp. realizacja indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności jeśli jest to możliwe. A. Placówka musi spełniać wymogi sanepidu, straży pożarnej oraz BHP. G. Placówka prowadzi dokumentacje dotyczącą przebywających w niej osób, umożliwiającą ich identyfikację. A. Pracownikami placówki powinny być osoby z doświadczeniem w pracy z ludźmi bezdomnymi. Warunkiem koniecznym podjęcia pracy jest odbycie kursu pierwszej pomocy. B. Placówka powinna zapewniać stały, fachowy nadzór. C. Dyżury powinien pełnić przynajmniej 1 pracownik. D. Dom dla bezdomnych powinien zatrudniać pracownika socjalnego etatowych pracowników / opiekunowie/ konsultantów / pedagog, psycholog, prawnik, terapeuta uzależnień, itp./ Schronisko powinno ściśle współpracować z: B. Innymi organizacjami pozarządowymi; C. Służbą Zdrowia; D. Służbami Miejskimi; E. Kluby Osiedlowe; F. Inne ośrodki wsparcia; G. Kościoły; H. Placówka powinna mieć kontakt z pracownikiem socjalnym przynajmniej raz w tygodniu. AD.5. MIESZKANIE KONTRAKTOWE /TRENINGOWE/ Samodzielne mieszkanie ułatwiające nabywanie umiejętności życia społecznego i zawodowego. Okres pobytu w mieszkaniu treningowym powinien ograniczony do dwóch lat. Osoby lub rodziny zmotywowane do zmiany trybu życia, oczekujące na przydział lub dążące do uzyskania samodzielnego mieszkania, realizujące indywidualne programy wychodzenia z bezdomności. A. Samodzielne mieszkanie lub pokój z odpowiednim zapleczem sanitarnym. B. Mieszkanie powinno pochodzić z zasobów gminy, organizacji pozarządowej. Możliwe jest także użytkowanie mieszkania na zasadzie indywidualnego wynajmu. C. Pomieszczenia gwarantujące poczucie bezpieczeństwa, intymności i poszanowania godności. D. Pomieszczenia minimum 5 m2 na osobę, w przypadku osób niepełnosprawnych 10m2 E. Wyposażenie mieszkania powinno gwarantować możliwe najlepsze warunki do samodzielnego gospodarowania. A. Monitoring przez pracowników socjalnych realizacji umowy (kontraktu) B. Praca socjalna, doradztwo; C. Umowa użytkowania lub wynajmu mieszkania w przypadku realizacji indywidualnego wychodzenia z bezdomności w odniesieniu do rodziny powinna zawierać wsparcie w lepszym pełnieniu ról rodzicielskich. 6