ANEKS Tytuł ujednolicony autorskiego utworu muzycznego Zasady tworzenia hasła. Opracowanie: Marek Stachyra

ANEKS Tytuł ujednolicony autorskiego utworu muzycznego Zasady tworzenia hasła Opracowanie: Marek Stachyra Redakcja i uzupełnienia: Maria Burchard, Stanisław Hrabia (wersja: 01.2009)

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 4 I. HASŁO TYTUŁU UJEDNOLICONEGO DLA POJEDYNCZEGO UTWORU MUZYCZNEGO 4 1. Wybór tytułu utworu jako pierwszego elementu hasła tytułu ujednoliconego 5 2. Określenia pomijane przy wyborze tytułu jako pierwszego elementu hasła tytułu ujednoliconego 5 3. Nazwa rodzajowa jako pierwszy element hasła tytułu ujednoliconego 6 4. Dopowiedzenia w haśle tytułu ujednoliconego, którego pierwszym elementem jest nazwa rodzajowa 8 4.1. Obsada 8 4.1.1. Ogólne zasady określania obsady 8 4.1.2. Standardowe obsady instrumentalne 10 4.1.3. Zasady podawania nazw poszczególnych instrumentów 12 4.1.4. Określenia dla grup instrumentów 13 4.1.5. Utwory instrumentalne na orkiestrę lub zespół 14 4.1.6. Utwory na instrument(y) solowy(e) z towarzyszeniem zespołu 14 4.1.7. Zasady określania obsady utworów wokalnych i wokalnoinstrumentalnych 15 4.1.8. Obsada nieokreślona 16 4.2. Numery identyfikujące dzieło 17 4.2.1. Numer porządkowy 17 4.2.2. Numer opusu 18 4.2.3. Oznaczenie katalogu tematycznego/katalogu dzieł kompozytora 18 4.3. Tonacja 19 4.4. Inne dopowiedzenia wspomagające identyfikację utworu 19 2

5. Dopowiedzenia w haśle tytułu ujednoliconego, którego pierwszym elementem jest wyróżniający tytuł utworu muzycznego 20 5.1. Odróżnianie jednakowych tytułów 20 5.2. Nowe opracowania dzieł muzyczno-dramatycznych 21 6. Fragmenty dzieł 21 6.1. Jeden fragment dzieła 21 6.2. Więcej niż jeden fragment dzieła 23 6.3. Dodatkowe określenia dla fragmentów dzieła 24 II. TYTUŁ UJEDNOLICONY DLA WYDAŃ ZBIOROWYCH UTWORÓW JEDNEGO KOMPOZYTORA 24 7. Tytuł zbiorczy 24 7.1. Dzieła wszystkie 24 7.2. Dzieła wybrane 24 7.3. Grupa wydanych w zbiorze utworów o jednakowej formie i jednakowej lub zróżnicowanej obsadzie 24 7.4. Grupa wydanych w zbiorze utworów o zróżnicowanej formie muzycznej połączona innym niż forma kryterium grupującym 25 III. DODATKOWE SFORMALIZOWANE OKREŚLENIA DODAWANE DO TYTUŁU UJEDNOLICONEGO DLA UTWORÓW MUZYCZNYCH 26 8. Aranżacje/transkrypcje 26 9. Wersje 27 10. Oznaczenie języka utworów wokalnych i wokalno-instrumentalnych 27 3

Wprowadzenie W Aneksie podaje się jedynie zasady formułowania tytułu ujednoliconego dla utworu muzycznego lub grupy utworów muzycznych jednego autora. W rekordach kartoteki haseł wzorcowych ma on zastosowanie jako hasło rekordu dla tytułu ujednoliconego oraz jako drugi element (tytuł) hasła w rekordach dla haseł złożonych z nazwy i tytułu. Zastosowanie tych haseł w rekordach bibliograficznych oraz zasady tworzenia odpowiednich rekordów są opisane w stosownych rozdziałach głównej części publikacji. I. HASŁO TYTUŁU UJEDNOLICONEGO DLA POJEDYNCZEGO UTWORU MUZYCZNEGO Hasło tytułu ujednoliconego dla utworu/dzieła muzycznego składa się z tytułu utworu/dzieła muzycznego, zwanego dalej pierwszym elementem hasła oraz dopowiedzeń niezbędnych do jednoznacznej identyfikacji danego dzieła. Jeżeli pierwszym elementem hasła jest tytuł utworu będący nazwą rodzajową (nazwą formy/gatunku muzycznego lub obsady, lub tempa), konieczne jest dodanie dopowiedzeń identyfikujących dane dzieło. Jeżeli pierwszym elementem hasła jest wyróżniający tytuł utworu muzycznego, może on być potraktowany jako tytuł ujednolicony utworu lub, jeśli to konieczne, uzupełniony dopowiedzeniami identyfikującymi dzieło. Zasady dodawania dopowiedzeń identyfikujących zob. pkt. 4 i 5. Znaki umowne Przed dopowiedzeniami zawierającymi określenie obsady, numer identyfikujący dzieło lub tonację (podpola $m, $n, $r) stawia się kropkę. Tytuł części/fragmentu dzieła (podpole $p) poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje po podpolu $n zawierającym numer części/fragmentu, lub kropką w pozostałych przypadkach. Inne dopowiedzenia identyfikujące - określenia sformalizowane (podpola $f, $k, $s i $o) - ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie średnikiem. Przed tymi dopowiedzeniami nie stawia się kropki. Na końcu pola 130 nie stawia się kropki. Przy średniku (;) zostawia się odstęp po obu stronach znaku. W przypadku kropki i przecinka odstęp stosuje się tylko po znaku. Nawiasy okrągłe traktuje się jak jeden znak i stosuje odstęp przed pierwszym i po drugim nawiasie. 4

1. Wybór tytułu utworu jako pierwszego elementu hasła tytułu ujednoliconego Jako pierwszy element hasła tytułu ujednoliconego utworu muzycznego przejmuje się zasadniczo tytuł oryginalny, w języku oryginału, nadany przez kompozytora, w formie podanej w odpowiednim katalogu dzieł kompozytora, kartotece haseł wzorcowych odpowiedniego kraju lub w innych źródłach. 100 1@ $a Berlioz, Hector $d (1803-1869). $t Damnation de Faust 100 1@ $a Szymanowski, Karol $d (1882-1937). $t Król Roger 100 1@ $a Mahler, Gustav $d (1860-1911). $t Kindertotenlieder 100 1@ $a Kodály, Zoltán $d (1882-1967). $t Gálantai táncok Można także stosować tytuł późniejszy, utrwalony przez tradycję, o ile znajduje się on w katalogu tematycznym kompozytora. 100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Don Giovanni zamiast: Il dissoluto punito, ossia Il Don Giovanni 100 1@ $a Verdi, Giuseppe $d (1813-1901). $t Nabucco zamiast: Nabucodonosor Tytuł bardzo długi należy podać w skróconej wersji, jeśli taka powszechnie występuje w źródłach muzycznych i jest wystarcząca do identyfikacji utworu. 100 1@ $a Schütz, Heinrich $d (1585-1672). $t Historia der Auferstehung Jesu Christi zamiast: Historia der frölichen und siegreichen Auferstehung unsers einigen Erlösers und Seligmachers Jesu Christi Dla kompozycji zawierających w tytule nazwę rodzajową (nazwę formy/gatunku lub nazwę obsady, lub nazwę tempa) jako tytuł przyjmuje się tę nazwę zgodnie z zasadami określonymi w pkt. 3. 2. Określenia pomijane przy wyborze tytułu jako pierwszego elementu hasła tytułu ujednoliconego Podczas ustalania formy tytułu, jako pierwszego elementu hasła, pomija się: a) określenie obsady (nawet jeśli to określenie jest częścią słowa złożonego, będącego nazwą formy lub gatunku) b) oznaczenie tonacji c) numery: opusowe, katalogowe, serii d) liczebniki (poza będącymi integralną częścią oryginalnego tytułu utworu) 5

e) datę skomponowania utworu f) przymiotniki niebędące częścią oryginalnego tytułu dzieła. Przy ustalaniu formy tytułu, jako pierwszego elementu hasła, usuwa się znaki pomijane przy szeregowaniu, występujące na początku tytułu. 100 1@ $a Mahler, Gustav $d (1860-1911). $t Lied von der Erde zamiast: Das Lied von der Erde Tytuł bez pominięcia tych znaków podaje się w polu 667. 100 1@ $a Strauss, Richard $d (1864-1949). $t Frau ohne Schatten 667 @@ $a Die Frau ohne Schatten W poniższych przykładach tytuł wybierany jako pierwszy element hasła tytułowego został podkreślony. Kwartet smyczkowy Symfonia g-moll nr 40 Kammersymphonie Carneval op. 9 Nokturn fis-moll, op. 15 nr 2 Fünf Orchesterstücke Pięć pieśni Les deux journées Troisième nocturne The celebrated Sophie waltz Trzy łatwe walce (tytuł nadany przez kompozytora) Cztery pieśni do słów [...] Die Zauberflöte Streichquartett Clavierübung Symphonie fantastique 12 sonat 6 Stücke für Orchester Five little pieces for piano Drei Gesänge The seventh trumpet Ostatni mazurek Chopina Grandes études Eine kleine Nachtmusik War requiem 3. Nazwa rodzajowa jako pierwszy element hasła tytułu ujednoliconego 3.1.a. Niewyróżniającym tytułem utworu muzycznego jest nazwa rodzajowa oznaczająca nazwę formy/gatunku muzycznego lub nazwę obsady lub nazwę tempa muzycznego Jeżeli tytułem utworu jest nazwa rodzajowa oznaczająca nazwę formy/gatunku lub nazwę obsady, lub nazwę tempa, jako pierwszy element hasła tytułu ujednoliconego należy zastosować właściwy, używany w praktyce i literaturze, termin w języku polskim. Należy użyć terminu w innym języku, jeśli brak polskiego odpowiednika, a w językach: angielskim, francuskim, niemieckim i włoskim występują pokrewne terminy lub gdy we wszystkich tych językach stosuje się tę samą nazwę (np. concerti grossi). Nazwę rodzajową podaje się w liczbie mnogiej. Liczbę pojedynczą stosuje się, jeżeli twórca napisał tylko jeden utwór w danej formie. W przypadkach wątpliwych należy stosować liczbę mnogą. 6

W rekordach dla haseł złożonych z nazwy i tytułu, których drugi element (tytuł ujednolicony) rozpoczyna się od nazwy rodzajowej, nie stosuje się tropów zob. zawierających warianty użytego terminu w innych językach. W przypadku utworów na głos solowy z akompaniamentem, nieposiadających tytułu wyróżniającego, jako pierwszy element hasła tytułu ujednoliconego stosuje się odpowiednią nazwę rodzajową w języku utworu (np. chansons, Lieder, romansy). 100 1@ $a Boccherini, Luigi $d (1743-1805). $t Kwintety. $m Instrumenty smyczkowe. $n G 159. $r c-moll 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Ballady. $m Fortepian. $n Op. 10 tyt. właściwy: Vier Balladen, Op. 10 3.1.b. Duety 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Sonaty. $m Skrzypce, fortepian. $n Nr 2. $n Op. 100. $r A-dur 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Gesänge. $m Głos, fortepian. $n Op. 6. $p Spanisches Lied 100 1@ $a Schumann, Robert $d (1810-1856). $t Lieder. $m Głos, fortepian. $n Op. 40 100 1@ $a Čajkovskij, Petr Il ič $d (1840-1893). $t Romansy. $m Głos, fortepian. $n Op. 57. $p Ne sprašivaj 100 1@ $a Sibelius, Jean $d (1865-1957). $t Laulut. $m Głos, fortepian. $n Op. 36. $p Svarta rosor Dla kompozycji zatytułowanych duos, duets itp., jako pierwszy element hasła tytułu ujednoliconego stosuje się nazwę rodzajową: duety. 100 1@ $a Pleyel, Ignace Joseph (1757-1831). $t Duety. $m Skrzypce, altówka. $n B. 526-528 3.1.c. Sonata triowa Dla kompozycji z XVII i XVIII w., w formie sonaty triowej, niezależnie od ich oryginalnej nazwy (np. sonaty, tria, sonate a tre itp.), stosuje się nazwę rodzajową: sonaty triowe. Typowa obsada tego typu kompozycji to dwa instrumenty i basso continuo (zwykle wiolonczela i instrument klawiszowy). 100 1@ $a Händel, Georg Friedrich $d (1685-1759). $t Sonaty triowe. $m Obój, skrzypce, basso continuo. $n HWV 380. $r B-dur 100 1@ $a Corelli, Arcangelo $d (1653-1713). $t Sonaty triowe. $n Op. 4 tyt. właściwy: Zwölf Triosonaten für zwei Violinen und Basso continuo... 7

4. Dopowiedzenia w haśle tytułu ujednoliconego, którego pierwszym elementem jest nazwa rodzajowa Należy dodać do nazwy rodzajowej odpowiednie dopowiedzenie/a niezbędne do identyfikacji danego dzieła, zgodnie z kolejnością podaną poniżej: a) obsada (por. 4.1) b) numery identyfikujące dzieło (por. 4.2) c) tonacja (por. 4.3) d) inne dopowiedzenia wspomagające identyfikację utworu (por. 4.4) W haśle tytułu ujednoliconego podaje się wyłącznie te dopowiedzenia, które wystarczają do jednoznacznej identyfikacji utworu muzycznego. 4.1. Obsada 4.1.1. Ogólne zasady określania obsady Z reguły dodaje się określenie oryginalnej obsady utworu. 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Sonaty. $m Fortepian. $n Nr 1. $n Op. 1. $r C-dur 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Duety. $m Sopran, alt, fortepian. $n Op. 61 100 1@ $a Ravel, Maurice $d (1875-1937). $t Introduction et allegro. $m Harfa, flet, klarnet, instrumenty smyczkowe 100 1@ $a Bach, Johann Sebastian $d (1685-1750). $t Präludium und Fuge. $m Organy. $n BWV 543. $r a-moll Nie dodaje się określenia obsady, jeżeli: a. określenie obsady wynika z zastosowanej jako pierwszy element hasła tytułowego nazwy formy/gatunku. Pierwszy element hasła Preludium chorałowe / Preludia chorałowe Msza / Msze Uwertura / Uwertury Symfonia / Symfonie Określenie obsady Organy Głosy (solowe, chór) z akompaniamentem lub bez akompaniamentu Orkiestra Orkiestra Jeżeli jednak obsada jest inna od sugerowanej przez zastosowaną jako pierwszy element hasła nazwę rodzajową (formy/gatunku, obsady lub tempa), należy ją określić. 8

100 1@ $a Bach, Johann Sebastian $d (1685-1750). $t Uwertury. $m Klawesyn. $n BWV 820. $r F-dur 100 1@ $a Vierne, Louis $d (1870-1937). $t Symfonie. $m Organy. $n Nr 1. $n Op. 14. $r d-moll b. jeżeli katalogowany utwór zawiera kilka części o różnej obsadzie lub należy do serii utworów o tym samym tytule, lecz przeznaczonych na różne obsady 100 1@ $a Reger, Max $d (1873-1916). $t Tria. $n Op. 77 na opus składają się: Serenada na flet, skrzypce i altówkę oraz Trio na skrzypce, altówkę i wiolonczelę 100 1@ $a Monteverdi, Claudio $d (1567-1643). $t Madrygały. $n Ks. 1 na 5 głosów 100 1@ $a Monteverdi, Claudio $d (1567-1643). $t Madrygały. $n Ks. 7 na 1-6 głosów i instrumenty c. obsada nie jest określona przez kompozytora 100 1@ $a Denisov, Edison Vasil evič $d (1929-1996). $t Tria d. jeżeli, przy różnorodnej obsadzie, dla rozróżnienia utworów można użyć innych dopowiedzeń identyfikujących (np. numeru opusu lub numeru katalogowego) 100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Serenady. $n KV 248b. $r D-dur na orkiestrę 100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Serenady. $n KV 388. $r c-moll na instrumenty dęte Jeżeli w utworach instrumentalnych przewidziano dwa różne warianty obsady, podaje się oba określenia. 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Sonaty. $m Klarnet lub altówka, fortepian. $n Op. 120 100 1@ $a Leclair, Jean-Marie $d (1697-1764). $t Sonaty. $m Flet lub skrzypce, basso continuo. $n Op. 1 nr 2. $r c-moll Jeżeli dla danego utworu podane są więcej niż dwie wersje obsady, przyjmuje się, że utwór ma obsadę nieokreśloną. Z reguły nie należy stosować więcej niż trzy terminy dla określenia obsady utworu. 9

Obowiązuje następujący porządek podawania terminów określających obsadę: a) głosy wokalne b) instrument klawiszowy, jeżeli w obsadzie występuje więcej niż jeden instrument nieklawiszowy c) pozostałe instrumenty (dęte, perkusyjne, strunowe) w porządku partytury d) instrumenty nieokreślone e) basso continuo. 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Duety. $m Alt, baryton, fortepian. $n Op. 28 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Tria. $m Fortepian, klarnet, wiolonczela. $n Op. 114 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Sonaty. $m Wiolonczela, fortepian. $n Nr 1. $n Op. 38. $r e-moll 100 1@ $a Vivaldi, Antonio $d (1678-1741). $t Sonaty triowe. $m Flet, skrzypce, basso continuo. $n RV 84. $r D-dur Jeżeli w obsadzie utworu występuje więcej niż jeden instrument tego samego rodzaju lub określony gatunek głosu, podaje się, po nazwie instrumentu lub głosu, liczbę partii cyfrą arabską, w nawiasach okrągłych. 100 1@ $a Poulenc, Francis $d (1899-1963). $t Sonaty. $m Fortepian (2) 100 1@ $a Bach, Joahnn Sebastian $d (1685-1750). $t Koncerty. $m Skrzypce (2), orkiestra smyczkowa. $n BWV 1043 4.1.2. Standardowe obsady instrumentalne Jeżeli utwór przeznaczony jest na standardową, wynikającą z nazwy utworu obsadę kameralną, w haśle tytułu ujednoliconego stosuje się następujące nazwy rodzajowe uzupełnione dopowiedzeniem określającym obsadę. Obsada standardowa trio smyczkowe (skrzypce, altówka, wiolonczela) trio fortepianowe (fortepian, skrzypce, wiolonczela) kwartet smyczkowy (2 skrzypiec, Nazwa rodzajowa jako pierwszy element hasła tytułu ujednoliconego z dopowiedzeniem określającym obsadę $a Tria. $m Instrumenty smyczkowe $a Tria. $m Fortepian, instrumenty smyczkowe $a Kwartety. $m Instrumenty 10

altówka, wiolonczela) kwartet dęty (flet, obój, klarnet, fagot) kwartet fortepianowy (fortepian, skrzypce, altówka, wiolonczela) kwintet dęty (flet, obój, klarnet, fagot, waltornia) kwintet fortepianowy (fortepian, 2 skrzypiec, altówka, wiolonczela) smyczkowe $a Kwartety. $m Instrumenty dęte $a Kwartety. $m Fortepian, instrumenty smyczkowe $a Kwintety. $m Instrumenty dęte $a Kwintety. $m Fortepian, instrumenty smyczkowe Jeżeli pierwszy element hasła wyrażony nazwą rodzajową nie zawiera określenia typu tria, kwartety lub kwintety, a utwór przeznaczony jest na standardową obsadę instrumentów i nie posiada tytułu wyróżniającego, jako dopowiedzenie określające obsadę stosuje się odpowiednie wyrażenie potoczne (zob. pierwsza kolumna tab. w p. 4.1.2.) 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Menuety. $m Kwartet smyczkowy. $n H 33. $r As-dur 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Serenady. $m Trio smyczkowe. $n Op. 8. $r D-dur 100 1@ $a Schubert, Franz $d (1797-1828). $t Satz. $m Kwartet smyczkowy. $n D 103. $r c-moll W przypadku triów, kwartetów lub kwintetów przeznaczonych na inne obsady niż podane wyżej w tabeli, nie przestrzega się limitu trzech elementów i należy wymienić wszystkie instrumenty, zachowując ich kolejność zgodną z porządkiem podanym w p. 4.1.1. 100 1@ $a Boccherini, Luigi $d (1743-1805). $t Kwintety. $m Gitara, skrzypce (2), altówka, wiolonczela. $n G 445. $r d- moll 100 1@ $a Boccherini, Luigi $d (1743-1805). $t Tria. $m Skrzypce (2), wiolonczela. $n G 102. $r g-moll 100 1@ $a Schubert, Franz $d (1797-1828). $t Kwintety. $m Fortepian, skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas. $n D 667 100 1@ $a Schubert, Franz $d (1797-1828). $t Kwintety. $m Skrzypce (2), altówka, wiolonczela (2). $n D 956. $r C-dur 100 1@ $a Telemann, Georg Philipp $d (1681-1767). $t Kwartety. $m Flet, skrzypce, viola da gamba, basso continuo 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Kwintety. $m Obój, fagot, waltornia (3). $n H 19. $r Es-dur 11

4.1.3. Zasady podawania nazw poszczególnych instrumentów Nazwy instrumentów podaje się w mianowniku, w formach potocznie używanych w Polsce; nie stosuje się skrótów. Poszczególne elementy obsady oddziela się przecinkiem. Na zakończenie podpola należy stosować znaki umowne zgodnie z zasadami podanymi w p. I. Dla utworów przeznaczonych na instrument klawiszowy stosuje się określenia: fortepian (jeden instrument, na 2 ręce) fortepian, 4 ręce fortepian (2) (2 instrumenty, 4 ręce) fortepian (2), 8 rąk organy (2) (dwa instrumenty) Pomija się następujące elementy: określenie stroju instrumentu: klarnet (nie klarnet A) terminy: sopranowy, altowy, tenorowy, basowy itp. np.: flet prosty (nie flet prosty altowy) saksofon (nie saksofon altowy). Stosuje się jako określenie obsady nazwę ogólną: instrument klawiszowy, jeśli instrument klawiszowy, na który jest przeznaczona dana kompozycja, nie został bliżej określony. 100 1@ $a Gibbons, Orlando $d (1583-1625). $t Fantazje. $m Instrument klawiszowy dla: Fantazias of foure parts 100 1@ $a Albrechtsberger, Johann Georg $d (1736-1800). $t Fugi. $m Instrument klawiszowy dla: Douze fugues pour le clavecin ou l orgue Dla określenia obsady utworów z okresu poprzedzającego klasycyzm wiedeński stosuje się termin ogólny: instrument klawiszowy, z wyjątkiem tych przypadków, kiedy jednoznacznie został określony konkretny typ instrumentu klawiszowego. Dzięki temu unika się rozbicia spójności porządkowania opisów bibliograficznych. 100 1@ $a Bach, Johann Sebastian $d (1685-1750). $t Menuety. $m Instrument klawiszowy. $n BWV Anh. 118. $r B-dur Dla określenia obsady utworów Josepha Haydna i Wolfganga Amadeusa Mozarta przeznaczonych pierwotnie na instrument klawiszowy wybiera się określenie: fortepian, aby nie rozdzielać dzieł na instrument klawiszowy tworzonych przez tych kompozytorów przez cały okres ich życia oraz by zachować zgodność z logiką katalogów tematycznych Hobokena i Köchla. 12

100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Koncerty. $m Fortepian, orkiestra. $n KV 37. $r F-dur 100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Koncerty. $m Fortepian, orkiestra. $n KV 537. $r D-dur 100 1@ $a Haydn, Joseph $d (1732-1809). $t Sonaty. $m Fortepian. $n Hob XVI 3. $r C-dur 4.1.4. Określenia dla grup instrumentów Stosuje się następujące określenia grup instrumentów: instrumenty dęte drewniane instrumenty dęte blaszane instrumenty dęte (łącznie drewniane i blaszane) instrumenty perkusyjne instrumenty klawiszowe instrumenty smyczkowe instrumenty strunowe (szarpane) zespół instrumentalny (zespół składający się z więcej niż pięciu instrumentów należących do więcej niż trzech powyżej wymienionych grup) Określenia grup instrumentów mają zastosowanie do podania obsady niestandardowych zespołów kameralnych, pozwalają na zapisanie obsady za pomocą nie więcej niż trzech elementów (por. p. 4.1.1.). 100 1@ $a Schubert, Franz $d (1797-1828). $t Oktet. $m Instrumenty dęte drewniane, waltornia, instrumenty smyczkowe. $n D 803. $r F-dur na klarnet, fagot, waltornię, 2 skrzypiec, altówkę, wiolonczelę, kontrabas 100 1@ $a Spohr, Louis $d (1784-1859). $t Nonet. $m Instrumenty dęte drewniane, waltornia, instrumenty smyczkowe. $n Op. 31. $r F-dur na flet, obój, klarnet, fagot, waltornię, skrzypce, altówkę, wiolonczelę, kontrabas 100 1@ $a Webern, Anton $d (1883-1945). $t Koncert. $m Fortepian, instrumenty dęte, instrumenty smyczkowe. $n Op. 24 na flet, obój, klarnet, waltornię, trąbkę, puzon, skrzypce, altówkę,fortepian 13

100 1@ $a Schönberg, Arnold $d (1874-1951). $t Suita. $m Fortepian, klarnet (3), instrumenty smyczkowe. $n Op. 29 na fortepian, mały klarnet, klarnet, klarnet basowy, skrzypce, altówkę, wiolonczelę 4.1.5. Utwory instrumentalne na orkiestrę lub zespół Dla określenia obsady utworów instrumentalnych przeznaczonych na orkiestrę lub zespół instrumentalny stosuje się następujące terminy: orkiestra (dla orkiestry symfonicznej i kameralne) orkiestra smyczkowa orkiestra dęta zespół instrumentalny 100 1@ $a Bartók, Béla $d (1881-1945). $t Koncerty. $m Orkiestra 100 1@ $a Hindemith, Paul $d (1895-1963). $t Symfonie. $m Orkiestra dęta. $r Es-dur Pomija się określenie basso continuo, jeśli instrumenty realizujące bas cyfrowany wchodzą w skład orkiestry. 100 1@ $a Bach, Johann Sebastian $d (1685-1750). $t Suity. $m Orkiestra. $n BWV 1066. $r C-dur 4.1.6. Utwory na instrument(y) solowy(e) z towarzyszeniem zespołu Dla utworów na jeden solowy instrument z towarzyszeniem zespołu (orkiestry) jako określenie obsady stosuje się nazwę instrumentu oraz odpowiednią nazwę zespołu towarzyszącego. 100 1@ $a Bartók, Béla $d (1881-1945). $t Rapsodie. $m Fortepian, orkiestra 100 1@ $a Schönberg, Arnold $d (1874-1951). $t Koncerty. $m Fortepian, orkiestra. $n Op. 42 Dla utworów na dwa i więcej instrumentów solowych z towarzyszeniem zespołu jako określenie obsady należy podać ich nazwy (wg wyżej przyjętych zasad), a następnie odpowiednią nazwę zespołu towarzyszącego. 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Koncerty. $m Trio fortepianowe, orkiestra. $n Op. 56. $r C-dur Koncert na fortepian, skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę 100 1@ $a Martin, Frank $d (1890-1974). $t Koncerty. $m Instrumenty dęte, instrumenty perkusyjne, orkiestra smyczkowa Koncert na flet, obój, klarnet, fagot, waltornię, kotły, perkusję i orkiestrę smyczkową 14

100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Symfonie koncertujące. $m Skrzypce, altówka, orkiestra. $n KV 364. $r Es-dur 4.1.7. Zasady określania obsady utworów wokalnych i wokalnoinstrumentalnych Utwory na głosy solowe Podaje się odpowiednie określenie szczegółowe głosu solowego: sopran mezzosopran alt tenor baryton bas Jeżeli typ głosu nie jest precyzyjnie określony przez kompozytora (brak też precyzyjnego określenia w katalogu tematycznym), można podać jedno z następujących określeń rejestru głosu: głos wysoki głos średni głos niski Dla określenia występowania w obsadzie utworu więcej niż jednego głosu solowego jednego rodzaju podaje się po nazwie głosu, w nawiasie, odpowiednią liczbę, np.: sopran (2) głos średni (2) W celu uniknięcia wprowadzania do hasła tytułu ujednoliconego więcej niż trzech elementów określających obsadę, jeśli to możliwe, należy stosować następujące określenia zbiorcze: głosy solowe mieszane głosy solowe męskie głosy solowe żeńskie W razie potrzeby można stosować inne właściwe terminy określające obsadę, np. taille, kontratenor, głos dziecięcy itp. Jeżeli pierwszym elementem w haśle tytułu ujednoliconego jest nazwa rodzajowa oznaczająca formę typowej pieśni akompaniowanej (np. 15

chansons, Lieder, romansy), podaje się pełną obsadę nazwę głosu (głosów) i instrumentów akompaniujących. Dla utworów bez towarzyszenia instrumentalnego dodaje się określenie: a cappella. 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Duety. $m Alt, baryton, fortepian. $n Op. 28 100 1@ $a Bartók, Béla $d (1881-1945). $t Magyar népdalok. $m Głos średni, orkiestra 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Kwartety. $m Głosy solowe mieszane, fortepian. $n Op. 92 na sopran, alt, tenor, bas i fortepian 100 1@ $a Čajkovskij, Petr Il ič $d (1840-1893). $t Duety. $m Głos (2), fortepian. $r Op. 46 100 1@ $a Chausson, Ernest $d (1855-1899). $t Mélodies. $m Głos, fortepian. $n Op. 2 100 1@ $a Kurtág, György $d (1926- ). $t Dal. $m Głos, cymbały. $n Op. 22 100 1@ $a Zemlinsky, Alexander $d (1871-1942). $t Gesänge. $m Alt, orkiestra. $n Op. 13 100 1@ $a Poulenc, Francis $d (1899-1963). $t Chansons. $m Głosy solowe mieszane, a cappella Utwory na chór Stosuje się następujące określenia obsady zespołów chóralnych: chór mieszany chór żeński chór męski chór dziecięcy 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Motety. $m Chór mieszany. $n Op. 29 na 5-głosowy chór mieszany a cappella 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Lieder und Romanzen. $m Chór żeński, fortepian. $n Op. 44 na chór żeński z towarzyszeniem fortepianu ad libitum 4.1.8. Obsada nieokreślona Nie dodaje się określenia obsady w przypadku: dzieł przeznaczonych alternatywnie na głosy wokalne i/lub instrumenty i ich kombinacje (dotyczy głównie dzieł muzyki renesansowej), 16

dzieł muzyki kameralnej, w których obsada nie jest jasno określona. 100 1@ $a Youll, Henry. $t Canzonets tyt.: Canzonets to three voices W przypadku, gdy taka sama nazwa rodzajowa jest pierwszym elementem hasła tytułu ujednoliconego dwóch lub więcej utworów tego samego kompozytora, należy dla rozróżnienia dodać dopowiedzenie określające liczbę głosów np.: 100 1@ $a Morley, Thomas $d (1557-1602). $t Canzonets. $m Głosy (4) tyt.: Canzonets, or, Little short songs to foure voyces 100 1@ $a Morley, Thomas $d (1557-1602). $t Canzonets. $m Głosy (5-6) tyt.: Canzonets, or, Little short aers to five and sixe voices 100 1@ $a Weelkes, Thomas $d (1576-1623). $t Madrygały. $m Głosy (5-6) tyt.: Madrigals of 5 and 6 parts, apt for the viols and voices 4.2. Numery identyfikujące dzieło Jeżeli dodanie do nazwy rodzajowej określenia obsady nie wystarcza do jednoznacznej identyfikacji dzieła, należy do hasła tytułu ujednoliconego wprowadzić oznaczenie numeryczne (jeśli istnieje) wg kolejności: - numer porządkowy, - numer opusu lub numer katalogu tematycznego/katalogu utworów danego kompozytora. 4.2.1. Numer porządkowy Numer porządkowy należy dodać, jeżeli dzieła jednego kompozytora o takim samym tytule (nazwie formy) i takiej samej obsadzie wykonawczej są kolejno numerowane w podstawowych źródłach (katalog tematyczny, katalog dzieł kompozytora). 100 1@ $a Lutosławski, Witold $d (1913-1994). $t Symfonie. $n Nr 1 100 1@ $a Szymanowski, Karol $d (1882-1937). $t Kwartety. $m Instrumenty smyczkowe. $n Nr 2. $n Op. 56 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Symfonie. $n Nr 5. $n Op. 67. $r c-moll Numer porządkowy dodaje się także w przypadku formułowania hasła tytułu ujednoliconego dla dzieł grupowanych tradycyjnie według wydań. 17

100 1@ $a Couperin, François $d (1668-1733). $t Pièces de clavecin. $n Ks. 4 100 1@ $a Gesualdo, Carlo $d (ca 1561-1613). $t Madrygały. $m Głosy (5). $n Ks. 6 4.2.2. Numer opusu Podaje się numer opusu i jeśli potrzeba, numer kolejny w ramach opusu. Numer opusu zapisuje się cyframi arabskimi po umownym skrócie Op.. 100 1@ $a Chopin, Fryderyk $d (1810-1849). $t Sonaty. $m Fortepian. $n Nr 3. $n Op. 58. $r h-moll Utwór ma numer porządkowy i numer opusu 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Sonaty. $m Fortepian. $n Nr 14. $n Op. 27 nr 2. $r cis-moll Utwór ma numer porządkowy oraz numer opusu zawierający numer kolejny w ramach opusu. Numer opusu stosuje się, jeśli hasło tytułu ujednoliconego odnosi się do dzieła złożonego, grupującego utwory o różnych numerach katalogowych, tradycyjnie uznawane za całość lub porządkowane razem, a nie istnieje w katalogu tematycznym/katalogu dzieł numer katalogowy odnoszący się do całości. zamiast: 100 1@ $a Vivaldi, Antonio $d (1678-1742). $t Cimento dell armonia e dell inventione. $n Op. 8 100 1@ $a Vivaldi, Antonio $d (1678-1742). $t Koncerty. $m Skrzypce, orkiestra. $n RV 210. $r D-dur 100 1@ $a Vivaldi, Antonio $d (1678-1742). $t Koncerty. $m Skrzypce, orkiestra. $n RV 332. $r g-moll 4.2.3. Oznaczenie katalogu tematycznego/katalogu dzieł kompozytora W przypadku niektórych kompozytorów, których twórczość jest ujęta w katalogach tematycznych/katalogach dzieł jako identyfikujące oznaczenie numeryczne podaje się oznaczenie katalogu tematycznego. Oznaczenie to zastępuje wówczas numer porządkowy oraz numer opusu (jeśli istnieją). Należy przestrzegać zachowania jednolitej formy oznaczenia katalogu tematycznego: skrót katalogu, numeracja (cyfry rzymskie, arabskie, itp.) we wszystkich ujednoliconych hasłach tytułowych danego kompozytora. Dla ułatwienia utrzymania jednolitości zapisu oznaczenia katalogu tematycznego w ramach kolekcji jednego kompozytora należy stosować przyjęty dla danej kolekcji wzór nazwy oznaczenia katalogu tematycznego, podany w polu 667 rekordu wzorcowego hasła osobowego. 18

Należy również, we wszystkich hasłach tytułowych, przestrzegać zasad ogólnych dotyczących transkrypcji oznaczeń tematycznych: liczby zapisuje się cyframi arabskimi, jeżeli istnieje tylko jeden element cyfrowy w znaku, zachowuje się litery V na końcu umownych skrótów katalogowych zatytułowanych... Verzeichnis, zachowuje się litery WV na końcu umownych skrótów katalogowych zatytułowanych... Werkverzeichnis. 4.3. Tonacja 100 1@ $a Bach, Johann Sebastian $d (1685-1750). $t Msze. $n BWV 232. $r h-moll 100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Koncerty. $m Skrzypce, orkiestra. $n KV 216. $r G-dur 100 1@ $a Haydn, Joseph $d (1732-1809). $t Symfonie. $n Hob. I 101. $r d-moll Należy zawsze dodawać oznaczenie tonacji, jako dopowiedzenie identyfikujące dzieło o tytule wyrażonym za pomocą nazwy rodzajowej (nazwy formy/gatunku lub obsady i tempa). W odniesieniu do dzieł skomponowanych po 1900 r. tonację podaje się tylko w przypadkach, kiedy jest wyraźnie określona w katalogowanym utworze. 100 1@ $a Mendelssohn-Bartholdy, Felix $d (1809-1848). $t Tria. $m Fortepian, instrumenty smyczkowe. $n Nr 2. $n Op. 66. $r c-moll 100 1@ $a Bruckner, Anton $d (1824-1896). $t Symfonie. $n Nr 3. $r d-moll 100 1@ $a Hindemith, Paul $d (1895-1963). $t Symfonie. $r Es-dur 4.4. Inne dopowiedzenia wspomagające identyfikację utworu Jeżeli określenie obsady, opusu/numeru, tonacji nie jest podane lub niewystarczające do rozróżnienia dwóch lub więcej dzieł danego kompozytora, należy podać w nawiasach okrągłych, wg kolejności: - datę ukończenia dzieła, - datę pierwszego wydania dzieła, - inne dopowiedzenia identyfikujące (np. nazwę pierwszego wydawcy, nazwę miejsca, w którym dzieło powstało/było po raz pierwszy wykonane). 100 1@ $a Caix d Hervelois, Louis de $d (ca 1670-ca 1760). $t Pièces. $m Flet, basso continuo. $f (1726) 19

100 1@ $a Caix d Hervelois, Louis de $d (ca 1670-ca 1760). $t Pièces. $m Flet, basso continuo. $f (1731) 5. Dopowiedzenia w haśle tytułu ujednoliconego, którego pierwszym elementem jest wyróżniający tytuł utworu muzycznego Jeśli pierwszym elementem hasła tytułu ujednoliconego jest tytuł wyróżniający dzieła należy postępować według zasad określonych w pkt. 5.1-5.2. 5.1. Odróżnianie jednakowych tytułów W przypadku występowania takiego samego tytułu wyróżniającego dla różnych dzieł kompozytora, należy uzupełnić tytuł właściwym dopowiedzeniem: formy/gatunku lub obsady wykonawczej. Dopowiedzenie formy/gatunku podaje się po tytule wyróżniającym, w nawiasach okrągłych; dopowiedzenie obsady w podpolu $m. Jeden tytuł może być zasadniczo uzupełniony tylko przez jedno z wymienionych rodzajów dopowiedzeń. Wybór dopowiedzenia zależy od utworów, które należy od siebie odróżnić. nie: 100 1@ $a Debussy, Claude $d (1862-1918). $t Images. $m Orkiestra 100 1@ $a Debussy, Claude $d (1862-1918). $t Images. $m Fortepian 100 1@ $a Debussy, Claude $d (1862-1918). $t Images (utwory fortepianowe) wybrano dopowiedzenie określające obsadę, bo jest wystarczające dla rozróżnienia różnych utworów o jednakowym tytule nie: 100 1@ $a Granados, Enrique $d (1867-1916). $t Goyescas (opera) 100 1@ $a Granados, Enrique $d (1867-1916). $t Goyescas (utwory fortepianowe) 100 1@ $a Granados, Enrique $d (1867-1916). $t Goyescas. $m Fortepian wybrano dopowiedzenie określające formę/gatunek, ponieważ w przypadku oper o typowej obsadzie nie stosuje się dopowiedzeń określających obsadę Jeżeli jednak dodanie do tytułu wyróżniającego jednego z wymienionych dopowiedzeń nie wystarcza do jednoznacznej identyfikacji dzieła, należy zastosować inne lub dodać kolejne odpowiednie dopowiedzenie identyfikujące, jak np: oznaczenie numeryczne, określenie tonacji lub inne określenie identyfikujące dzieło. 20

100 1@ $a Bach, Johann Sebastian $d (1685-1750). $t Was Gott tut, das ist wohlgetan (kantata). $n BWV 98 100 1@ $a Bach, Johann Sebastian $d (1685-1750). $t Was Gott tut, das ist wohlgetan (kantata). $n BWV 99 5.2. Nowe opracowania dzieł muzyczno-dramatycznych Jeżeli słowna warstwa dzieła została poddana adaptacji lub zastąpiono ją innym tekstem i równocześnie zmieniono tytuł utworu, jako pierwszy element hasła podaje się tytuł ujednolicony oryginału, a w nawiasach okrągłych dodaje tytuł adaptacji. 100 1@ $a Strauss, Johann $d (1825-1899). $t Fledermaus (Gay Rosalinda) 100 1@ $a Strauss, Johann $d (1825-1899). $t Fledermaus (Champagne sec) 100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Cosi fan tutte (Dame Kobold) dla: Die Dame Kobold (Cosi fan tutte) / bearb. von Carl Schneidemantel 6. Fragmenty dzieł 6.1. Jeden fragment dzieła Tytuł ujednolicony jednej części/fragmentu dzieła muzycznego tworzy się przez dodanie, do tytułu ujednoliconego całości utworu, tytułu ujednoliconego części/fragmentu utworu i/lub jego numeru. Jeżeli część/fragment utworu posiada tytuł wyróżniający, należy utworzyć odsyłacz od hasła zawierającego nazwę kompozytora i tytuł części. Jeżeli części utworu oznaczone są jedynie numerami, po haśle tytułu ujednoliconego całości dzieła podaje się numer katalogowanej części. 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Ungarische Tänze. $n Nr 5 Jeżeli każda z części dzieła identyfikowana jest tylko przez tytuł lub inne słowne określenie, po haśle tytułu dzieła podaje się ten tytuł (lub inne słowne określenie). 100 1@ $a Verdi, Giuseppe $d (1813-1901). $t Aida. $p Celeste Aida 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Symfonie. $n Nr 1. $n Op. 21. $r C-dur. $p Andante cantabile con moto 21

Jeżeli każda z części dzieła identyfikowana jest zarówno przez numer jak i tytuł lub inne słowne określenie, po haśle tytułu ujednoliconego całości dzieła podaje się tytuł części (lub inne słowne określenie). 100 1@ $a Ravel, Maurice $d (1875-1937). $t Gaspard de la nuit. $p Ondine 100 1@ $a Schubert, Franz $d (1797-1828). $t Winterreise. $p Mut poszczególne części w obrębie cykli są kolejno numerowane i posiadają tytuł wyróżniający Jeżeli każda z części dzieła posiada numer kolejny oraz tytuł jednakowy dla wszystkich części, po haśle tytułu ujednoliconego całości dzieła podaje się numer katalogowanej części. 100 1@ $a Vivaldi, Antonio $d (1678-1741). $t Estro armonico. $n Nr 8 poszczególne części w obrębie cyklu są kolejno numerowane i posiadają ten sam tytuł Concerto Jeżeli każda z części dzieła posiada indywidualne oznaczenie numeryczne, a tylko niektóre z części posiadają własny tytuł wyróżniający, po haśle tytułu ujednoliconego całości dzieła należy podać oznaczenie numeryczne katalogowanej części, i jeżeli istnieje, tytuł części. 100 1@ $a Schumann, Robert $d (1810-1856). $t Album für Jugend. $n Op. 68 nr 30 100 1@ $a Schumann, Robert $d (1810-1856). $t Album für Jugend. $n Op. 68 nr 2, $p Soldatenmarsch Jeżeli katalogowana część dzieła jest fragmentem innej, większej części dzieła, posiadającej własny tytuł wyróżniający, tytułu tego należy użyć jako pierwszego elementu hasła tytułu ujednoliconego. Pomija się tytuł większej części, jeśli nie ma on charakteru wyróżniającego. Jednak, jeżeli określenie to jest niezbędne do identyfikacji katalogowanej części, dodaje się je do tytułu ujednoliconego. 100 1@ $a Praetorius, Hieronymus $d (1560-1629). $t Opus musicum. $p Cantiones sacrae. $p O vos omnes dla: O vos omnes / Hieronimus Preatorius 100 1@ $a Verdi, Giuseppe $d (1813-1901). $t Traviata. $p Preludio 100 1@ $a Händel, Georg Friedrich $d (1685-1759). $t Messiah. $p Pifa nie: 100 1@ $a Händel, Georg Friedrich $d (1685-1759). $t Messiah. $n Cz. 1. $p Pifa Jeżeli kilka części większego dzieła jest określanych taką samą nazwą rodzajową i brakuje oznaczeń numerycznych dla poszczególnych części, 22

należy dodać odpowiednie dopowiedzenia identyfikujące daną część zgodnie z zasadami podanymi w pkt. 4 i 5. 100 1@ $a Cima, Giovanni Paolo $d (1598-1622). $t Concerti ecclesiastici. $p Sonata. $m Skrzypce, basso continuo 6.2. Więcej niż jeden fragment dzieła Jeżeli katalogowana pozycja zawiera kilka kolejnych części/fragmentów dzieła, a poszczególne części są kolejno numerowane, w haśle tytułu ujednoliconego pierwszym elementem będzie tytuł wyróżniający całości lub nazwa rodzajowa całości w liczbie mnogiej, z odpowiednimi dopowiedzeniami identyfikującymi, a w podpolu $n należy podać zakres numerów części/fragmentów. 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Ungarische Tänze. $n Nr 5-6 Jeżeli katalogowana pozycja składa się z dwóch nienumerowanych lub numerowanych, lecz nie kolejno, części/fragmentów dzieła, należy utworzyć odpowiednie tytuły ujednolicone dla obu części. 100 1@ $a Rossini, Gioacchino $d (1792-1868). $t Barbiere di Siviglia. $p Largo al factotum 100 1@ $a Rossini, Gioacchino $d (1792-1868). $t Barbiere di Siviglia. $p Voce voce poco fa dla: Largo al factotum; and Una voce poco fa : from The barber of Seville 100 1@ $a Schubert, Franz $d (1797-1828). $t Impromptus. $m Fortepian. $n D. 899. $n Nr 2 100 1@ $a Schubert, Franz $d (1797-1828). $t Impromptus. $m Fortepian. $n D. 899. $n Nr 4 dla: Deux impromptus, op. 90, nos.2 et 4 Jeżeli katalogowana pozycja składa się z trzech i więcej nienumerowanych lub numerowanych, lecz nie kolejnych części/fragmentów dzieła, tworzy się hasło ujednolicone dla całości i dodaje ujęte w nawias sformalizowane określenie: wybór. Zob. pkt.7.3. 100 1@ $a Bach, Johann Sebastian $d (1685-1750). $t Musikalisches Opfer. $n BWV 1079 $k (wybór) 100 1@ $a Wagner, Richard $d (1813-1883). $t Ring des Nibelungen. $p Siegfried $k (wybór) 23

6.3. Dodatkowe określenia dla fragmentów dzieła W zależności od potrzeb do tytułu ujednoliconego dla jednej lub kilku części/fragmentów utworu należy dodać sformalizowane określenia zgodnie z pkt. 7.3-4, 8,9. 100 1@ $a Chopin, Fryderyk $d (1810-1849). $t Preludia. $m Fortepian. $n Op. 28 $k (wybór ; $o aranż.) II. TYTUŁ UJEDNOLICONY DLA WYDAŃ ZBIOROWYCH UTWORÓW JEDNEGO KOMPOZYTORA 7. Tytuł zbiorczy 7.1. Dzieła wszystkie Nie tworzy się. 7.2. Dzieła wybrane Termin dzieła wybrane ma zastosowanie jako pierwszy element w haśle tytułu ujednoliconego dla publikacji zawierających wybór dzieł jednego kompozytora, na który składają się utwory o różnych formach muzycznych, przeznaczone na zróżnicowane obsady wykonawcze. 100 1@ $a Poulenc, Francis $d (1899-1963). $t Dzieła wybrane dla: Les biches ; Bucolique ; Hommage à Marguerite Long ; Pastourelle ; L éventail de Jeanne ; Matelote provençale ; La guirlande de Campra / de Francis Poulenc 7.3. Grupa wydanych w zbiorze utworów o jednakowej formie i jednakowej lub zróżnicowanej obsadzie Dla zbioru dzieł jednego kompozytora zawierającego utwory o tej samej formie muzycznej pierwszym elementem hasła tytułu ujednoliconego jest nazwa tej formy muzycznej (nazwa rodzajowa) w liczbie mnogiej. Należy dodać dopowiedzenie określające obsadę zawartych w zbiorze utworów, jeśli nie wynika ona w sposób oczywisty z nazwy formy muzycznej i jest jednakowa dla całego zbioru utworów. Nie dodaje się określenia obsady, jeśli wynika ona z nazwy formy i jeśli zawarte w zbiorze utwory przeznaczone są na różną obsadę. 100 1@ $a Mozart, Wolfgang Amadeus $d (1756-1791). $t Koncerty. $m Fortepian, orkiestra katalogowana pozycja zawiera wszystkie koncerty Mozarta na fortepian z towarzyszeniem orkiestry 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Sonaty 24

katalogowana pozycja zawiera wszystkie sonaty Brahmsa, na różne obsady instrumentalne 100 1@ $a Brahms, Johannes $d (1833-1897). $t Sonaty. $m Fortepian katalogowana pozycja zawiera wszystkie sonaty Brahmsa na fortepian Jeżeli zbiór nie zawiera wszystkich utworów o tej samej formie napisanych przez danego kompozytora, do tytułu ujednoliconego dodaje się ujęte w nawiasy okrągłe sformalizowane określenie wybór. 100 1@ $a Chopin, Fryderyk $d (1810-1849). $t Nokturny. $m Fortepian $k (wybór) Jeżeli zbiór zawiera fragmenty utworów o tej samej formie napisanych przez jednego kompozytora, dodaje się ujęte w nawiasy okrągłe sformalizowane określenie fragmenty. 100 1@ $a Verdi, Giuseppe $d (1813-1901). $t Opery $k (fragmenty) Jeżeli utwory jednego kompozytora są konsekwentnie numerowane w literaturze przedmiotu, a katalogowana pozycja zawiera wybór kolejno numerowanych jego dzieł o jednakowej formie, zamiast określenia wybór, w podpolu przeznaczonym na określenia numeryczne, podaje się numery pierwszego i ostatniego utworu. 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Sonaty. $m Fortepian. $n Nr 21-23 dla: Sonata no. 21 in C major, op. 53 : Waldstein ; Sonata no. 22 in F major, op. 54 ; Sonata no. 23 in F minor, op. 57 : Appasionata / Ludwig van Beethoven 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Symfonie. $n Nr 1-5 7.4. Grupa wydanych w zbiorze utworów o zróżnicowanej formie muzycznej połączona innym niż forma kryterium grupującym Jeśli zbiór wspólnie wydanych dzieł jednego kompozytora zawiera utwory o różnych formach i tej samej określonej obsadzie wykonawczej, jako pierwszy element hasła ujednoliconego tytułu zbiorczego należy zastosować termin określający obsadę. 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Muzyka na kwartet smyczkowy 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Muzyka fortepianowa, 4 ręce 100 1@ $a Lutosławski, Witold $d (1913-1994). $t Muzyka orkiestrowa 25

Jeśli zbiór wspólnie wydanych dzieł jednego kompozytora zawiera utwory o różnych formach i różnej obsadzie wykonawczej, lecz pozostające w obrębie tego samego gatunku muzyki lub spełniające tę samą funkcję, jako pierwszy element hasła ujednoliconego tytułu zbiorczego należy stosować termin określający rodzaj muzyki lub jej funkcję. 100 1@ $a Beethoven, Ludwig van $d (1770-1827). $t Muzyka kameralna dla zbioru wszystkich utworów kameralnych, obejmującego różne formy muzyczne i typy obsady 100 1@ $a Schubert, Franz $d (1797-1828). $t Muzyka wokalna dla zbioru różnego typu utworów wokalnych na jeden i kilka głosów, zarówno a cappella jak i z akompaniamentem 100 1@ $a Auric, Georges $d (1899-1983). $t Muzyka filmowa Jeżeli zbiór zawiera więcej niż dwa, ale nie wszystkie, utwory napisane przez kompozytora, spełniające określone powyżej kryteria grupowania, do hasła ujednoliconego tytułu zbiorczego dodaje się sformalizowane określenie wybór. 100 1@ $a Szymanowski, Karol $d (1882-1937). $t Muzyka fortepianowa $k (wybór) dla: Maski ; Metopy ; Preludia / Karol Szymanowski 100 1@ $a Liszt, Ferenc $d (1811-1886). $t Muzyka organowa $k (wybór) 100 1@ $a Bruckner, Anton $d (1824-1896). $t Muzyka chóralna $k (wybór) Jeżeli zbiór zawiera fragmenty utworów jednego kompozytora, zgrupowane według wyżej wymienionych kryteriów, do hasła ujednoliconego tytułu zbiorczego dodaje się, ujęte z nawiasy, sformalizowane określenie fragmenty. 100 1@ $a Kilar, Wojciech $d (1932- ). $t Muzyka filmowa $k (fragmenty) III. DODATKOWE SFORMALIZOWANE OKREŚLENIA DODAWANE DO TYTUŁU UJEDNOLICONEGO DLA UTWORÓW MUZYCZNYCH 8. Aranżacje/transkrypcje Jeżeli utwór muzyczny, należący do kategorii muzyki tzw. poważnej jest aranżacją i jest powiązany z hasłem dla kompozytora oryginału, tworzy się tytuł ujednolicony dla oryginalnego dzieła i dodaje ujęte w nawiasy okrągłe sformalizowane określenie aranż. 26

W rekordach dla haseł złożonych z nazwy i tytułu, których drugi element (tytuł ujednolicony) rozpoczyna się od nazwy rodzajowej, nie stosuje się w tym przypadku tropów zob. zawierających oznaczenie obsady. 9. Wersje 100 1@ $a Ravel, Maurice $d (1875-1937). $t Pavane pour une infante défunte $o (aranż.) dla: Pavane pour une infante défunte : pour petit orchestre (aranżacja kompozytora) 100 1@ $a Berlioz, Hector $d (1803-1869). $t Corsaire $o (aranż.) dla: The corsaire : overture for concert band / transcribed by Gunther Schuller 100 1@ $a Bacewicz, Grażyna $d (1909-1969). $t Koncerty. $m Skrzypce, orkiestra. $n Nr 5 $o (aranż.) dla wyciągu fortepianowego Jeżeli utwór muzyczny występuje w więcej niż jednej, sporządzonej przez kompozytora wersji, do hasła tytułu ujednoliconego należy dodać sformalizowane określenie pozwalające na jednoznaczną identyfikację wersji drukowanego lub nagranego utworu. 100 1@ $a Moniuszko, Stanisław $d (1819-1872). $t Halka. 100 1@ $a Moniuszko, Stanisław $d (1819-1872). $t Halka. $s (wersja wileńska) 100 1@ $a Moniuszko, Stanisław $d (1819-1872). $t Halka. $o (aranż. ; $s wersja wileńska) dla aranżacji na głosy solowe, chór mieszany i fortepian 100 1@ $a Juszczak, Berenika. $t Ave Maria dla utworu w pierwotnej wersji a cappella 100 1@ $a Juszczak, Berenika. $t Ave Maria. $s (wersja wokalnoinstrumentalna) 10. Oznaczenie języka utworów wokalnych i wokalno-instrumentalnych Nie dodaje się do hasła tytułu ujednoliconego oznaczenia języka dla utworów wokalnych i wokalno instrumentalnych. Zasadę tę stosuje się nawet wówczas, gdy tekst jest w innej niż oryginalna wersji językowej. Należy natomiast restrykcyjnie przestrzegać podawania informacji o języku tekstu utworu poprzez wypełnienie pozycji 35-37 w polu 008 oraz, jeśli to potrzebne, wypełnienie pola 041 pola 546 w rekordzie opisu bibliograficznego dla danego wydania utworu. 100 1@ $a Bizet, Georges $d (1838-1875). $t Carmen np. dla Carmen : Oper in 4 Akten (w jęz. niem.) 27

100 1@ $a Händel, Georg Friedrich $d (1685-1759). $t Giulio Cesare in Egitto. $n HWV 17 np. dla wydania z tekstem w jęz. włoskim i niemieckim 100 1@ $a Gounod, Charles François $d (1818-1893). $t Faust. $p Je voudrais bien savoir $o (aranż.) np. dla wydania z polską i francuską wersją językową 100 1@ $a Verdi, Giuseppe $d(1813-1901). $t Messa da Requiem utwór z tekstem łacińskim 28