Projekt modernizacji Zielonogórskiej Miejskiej Sieci Szerokopasmowej ZielMAN w Zielonej Górze ZielMAN2 PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO dr inŝ. Janusz Baranowski mgr inŝ. Krzysztof Jarosiński UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI
WPROWADZENIE Początki Internetu w woj. lubuskim: 1994 r. WyŜsza Szkoła InŜynierska w Zielonej Górze < > Politechnika Wrocławska Program Rozwoju Infrastruktury Informatycznej Nauki: 1995 r. Powstanie Zielonogórskiej Miejskiej Sieci Komputerowej ZielMAN Operatorzy Internetu w Polsce: NASK/POL34/155 od 2001 r. Polski Internet Optyczny PIONIER 2
WPROWADZENIE c.d. Prędkości łączy internetowych Uniwersytetu Zielonogórskiego 1994 1995 1996 1997 1998 2001 II 2002 V 2002 XII 2003 14,4kb/s 9,6kb/s 1994 1995 128kb/s 64kb/s 1996 1997 4Mb/s 2Mb/s 1998 2001 II 2002 V 2002 1Gb/s 155Mb/s 34Mb/s XII 2003 1000000 100000 10000 1000 100 10 1 kb/s 3
POLSKI INTERNET OPTYCZNY PIONIER 21 sieci miejskich własne połączenia światłowodowe (ok. ~5000km) jeden z największych w Polsce operatorów Internetowych źródło: http://www.pionier.gov.pl 4
POLSKI INTERNET OPTYCZNY PIONIER W WOJ. LUBUSKIM 2 główne węzły: północ GORMAN Gorzów Wielkopolski; południe: ZielMAN Zielona Góra Uniwersytet Zielonogórski (ZielMAN) członek Konsorcjum PIONIER strategiczne połoŝenie na traktach Poznań-Gorzów Wlkp.-Szczecin i Poznań-Zielona Góra-Wrocław 155km linii światłowodowych 2 połączenia transgraniczne (Słubice, Gubin) wydzielone włókna światłowodowe do budowy sieci regionalnej 5
Historia: Zielonogórska Miejska Sieć Komputerowa - ZielMAN 1995 r. porozumienie WSI-TPZG. Pierwsze łącze światłowodowe 1995 r. porozumienie PZ-WSP powołanie Zielonogórskiej Miejskiej Sieci Komputerowej ZielMAN 1998 r. uzyskanie koncesji na świadczenie usług internetowych 2001 r. udział w projekcie PIONIER na lata 2001-2005 2002 r. uruchomienie łącz 155Mb/s do Krajowej Szerokopasmowej Sieci Akademickiej POL34/155 2003 r. UZ sygnatariuszem Porozumienia o utworzeniu Konsorcjum PIONIER 2003 r. uruchomienie węzła sieci PIONIER w Zielonej Górze 10Gb/s 2005 r. opracowanie projektu budowy Lubuskiej Regionalnej Sieci Szerokopasmowej LubRAN i Modernizacji ZMSK ZielMAN ZielMAN2 2007 r. budowa i wdroŝenie projektu ZielMAN2 2009 r. udział w projekcie PLATON Etap I: Kontener Usług Wspólnych 2010 r. udział w projekcie NewMAN PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO 6
Zielonogórska Miejska Sieć Komputerowa - ZielMAN ZielMAN przed modernizacją Schemat ogólny struktury sieci ZielMAN (05.2006) PSP - Centrum Zarządzania Kryzysowego ul Kasprowicza A-22 USK UZ Kampus D ul. Energetyków Centrum Astronomii UZ ul. Lubuska 2 A-25 Urząd Miasta Zielona Góra PIONIER (Internet) ETH A-19 ATM USK UZ Kampus C pl. Słowiański ZMSK ZielMAN 1GB/s ATM ETH + FR ETH 2x1Gb/s INTERNET (TELIA, TPNET) ATM ATM ATM A-2 USK UZ Kampus A ul. Podgórna ETH Łącza stałe EXATEL Łącza komutowane USK UZ Kampus B al. Wojska Polskiego A-16 256 kb/s OBRME ul. Przemysłowa 6 1 Mb/s 1 Mb/s ETH UŜytkownicy spoza środowiska naukowego region Zielona Góra Legenda: A-16 Sieć LAN lub MAN Oznaczenie budynku Biblioteka Wojewódzka PWSzZ w Sulechowie 7
Projekt Modernizacji ZMSK ZielMAN ZielMAN2 ZielMAN2 - ZałoŜenia: technologiczna wymiana urządzeń szkieletowych i dostępowych z technologii ATM 155Mb/s do GigabitEthernet 1Gb/s w oparciu o istniejącą infrastrukturę teleinformatyczną modernizacja 4 węzłów szkieletowych budowa 5 węzłów dostępowych stworzenie 6 Publicznych Punktów Dostępu do Internetu (PIAP) modernizacja centrum zarządzania siecią projekt pilotaŝowy do projektu budowy Lubuskiej Regionalnej Sieci Szerokopasmowej LUBRAN PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO 8
Po modernizacji PSP (Centrum Zarządzania Kryzysowego) A-26 ul Kasprowicza USK UZ ul. Monte Cassino 1x1Gb/s Legenda: ASTER, USK UZ ul. Wyszyńskiego 1x1Gb/s Urząd Miasta Zielona Góra ul. Zachodnia 1x1Gb/s 1x1Gb/s Sieć LAN lub MAN Urząd Miasta Zielona Góra ul. Stary Rynek A-19 USK UZ Kampus C pl. Słowiański 1x1Gb/s 1x1Gb/s A-18 USK UZ Kampus E ul. Licealna A-24 ASTER, USK UZ ul. Agrestowa Projekt Modernizacji ZMSK ZielMAN ZielMAN2 Schemat ogólny struktury sieci ZielMAN (05.2009) 1x1Gb/s USK UZ ul. Wiśniowa A-22 USK UZ Kampus D ul. Energetyków 1x1Gb/s FE 1x1Gb/s C-10 ZMSK ZielMAN A-16 2 Mb/s USK UZ ul. Ogrodowa A-2 USK UZ Kampus A ul. Podgórna 1x1Gb/s USK UZ Kampus B al. Wojska Polskiego A-38 USK UZ ul. Wyspiańskiego Urząd Miasta Zielona Góra ul. Podgórna A-25 USK UZ ul. Lubuska 256 kb/s Łącza komutowane PIONIER (Internet-EDU) 2x1Gb/s 1x1Gb/s 2 Mb/s 1x1Gb/s Łącza stałe ETH Instytut Elektrotechniki Warszawa METROL ul. Przemysłowa PIONIER (Internet-COM, LEVEL3, TPNET) PWSZ w Sulechowie Biblioteka Wojewódzka UŜytkownicy spoza środowiska naukowego region Zielona Góra A-16 Oznaczenie budynku PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO 9
Projekt Modernizacji ZMSK ZielMAN ZielMAN2 Schemat istniejących połączeń telekomunikacyjnych ZMSK ZielMAN - stan aktualny (05.2009) Planowane węzły C-8 ul. Wyspiańskiego 60 USK UZ Poznań PIONIER SW F A-18 ul. Wyspiańskiego 58 SWF al. Konstytucji 3 Maja USK UZ - Kampus E A-22 Gubin PIONIER AST2 SWF C-8 A-20 A-16 UM A-2 A-27 CZK TP A-19 RAT EXA A-18 A-25 IEZG AST1 A-26 A-24 C-10 Wrocław PIONIER Węzły sieci komputerowych: A-2 ul. Podgórna 50 (USK UZ - Kampus A) A-19 pl. Słow iański 25 (USK UZ- Kampus C) A-16 ` al. Wojska Polskiego 69 (USK UZ - Kampus B) A-20 al. Wojska Polskiego 71a (USK UZ - Kampus B) A-22 ul. Energetyków 2 (USK UZ - Kampus D) A-27 al. Wojska Polskiego 86 (USK UZ, Mrow isko) A-26 A-24 C-10 A-25 EXA UM TP ul. Monte Cassino 21b USK UZ ul. Wiśniow a 10a USK UZ ul. Ogrodow a 3b USK UZ ul. Lubuska 2 USK UZ ul. Kościelna 2 (EXATEL, USK UZ) ul. Podgórna 22 (UM ZG, USK UZ) pl. Pocztow y 2 (TPSA, USK UZ) ul. Dw orcow a 14, węzeł łączności PKP i USK UZ ul. Przemysłowa 6 (IE METROL) ul. Kasprow icza 3/5 (KM PSP i CZK) ul. Stary Rynek 1, RATUSZ (UM, ASTER, USK UZ) ul. Wyszyńskiego 29 (ASTER, USK UZ) ul. Agrestow a 2 (ASTER, USK UZ) ul. Licealna 9 (USK UZ - Kampus E) Rodzaje łącz: IEZG CZK RAT AST1 AST2 A-18 Łącza św iatłow odow e Łącza św iatłowodow e PIONIER-NET Łącza miedziane (modemow e) Planow ane łącza św iatłow odow e 10
Parametry sieci: ZMSK ZielMAN obecnie ok. 50 km traktów światłowodowych 34 węzły Technologie: 10, 1, 100ME, WiFi, HDSL 59 PIAPy (Publiczne Punkty Dostępu do Internetu) WiFi 2,4GHz (Ratusz, Urząd Miasta Zielona Góra oraz na terenie uczelni) 11 radiolinii Centrum zarządzania siecią PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO 11
ZMSK ZielMAN obecnie 12
ZMSK ZielMAN obecnie 13
ZMSK ZielMAN przyszłość Plany rozwoju: Platforma Obsługi Nauki PLATON Etap I: Kontener usług wspólnych Nr POIG.02.03.00-00-028/08 wdraŝanie nowoczesnych usług sieciowych w sieci PIONIER Rozbudowa 21 środowiskowych sieci teleinformatycznych nauki NewMAN POIG.02.03.01-00041/09, projekt modernizacji sieci miejskich w Polsce m.in. wzrost prędkości łączy magistralnych w sieciach miejskich do n x 10Gb/s 14
Lubuska Regionalna Sieć Szerokopasmowa - LubRAN ZałoŜenia 1Gb w kaŝdej gminie (2005) w chwili obecnej (n)gb w kaŝdej gminie budowa sieci regionalnej w oparciu o istniejące włókna światłowodowe sieci PIONIER w Województwie Lubuskim współfinansowanie projektu ze środków Unii Europejskiej oraz samorządów lokalnych i ew. lokalnego biznesu budowa regionalnych bezpiecznych systemów transmisji danych pomiędzy instytucjami uŝyteczności publicznej, administracji samorządowej itp. tworzenie zaląŝków sieci miejskich, powiatowych, gminnych, wiejskich umoŝliwiających realizację połączeń ostatniej mili ścisłe współdziałanie z sieci PIONIER i innymi sieciami regionalnymi projekt typu non-profit (dochody przeznaczane na funkcjonowanie i rozwój sieci), własność infrastruktury w oparciu o model funkcjonowania Konsorcjum PIONIER 15
Lubuska Regionalna Sieć Szerokopasmowa - LubRAN Historia: 2005 r. opracowanie projektu LRSS LubRAN 2005 r. złoŝenie wniosku na dofinansowanie Projektu Modernizacji Zielonogórskiej Miejskiej Sieci Komputerowej ZielMAN ZielMAN2 jako etapu 0 do projektu LubRAN 2005 -... promocja projektu w kręgach samorządowych województwa lubuskiego oraz konferencjach naukowych krajowych i międzynarodowych 16
Lubuska Regionalna Sieć Szerokopasmowa - LubRAN Główne cechy projektu: 878 km traktów światłowodowych 12 węzłów dostępowych w miastach powiatowych i 66 w miejscowościach gminnych niezbędna baza dla innych projektów, realizowanych w ramach LRPO platforma teleinformatyczna dla samorządów, edukacji, nauki, słuŝb uŝyteczności publicznej i lokalnego biznesu zapewnia komplementarność z większymi przedsięwzięciami dotyczącymi społeczeństwa informacyjnego zapobiega tzw. wykluczeniu cyfrowemu (ang. digital divide) zapewnia dostęp do nowoczesnej sieci w małych miastach stymuluje tworzenie nowych miejsc pracy dla osób bezrobotnych i niepełnosprawnych 17
Lubuska Regionalna Sieć Szerokopasmowa - LubRAN Etapy realizacji projektu: Okres trwania Ilość km Ilość węzłów PILOT ZielMAN2 2005-2007 - 9 Okres trwania Ilość km Ilość węzłów Etap I 1 rok 155 15 Etap II 1 rok 160 7 Etap III ok. 2 lat 399 34 Etap IV 1 rok 164 22 Razem ok. 4 lat 878 78 18
Etapy I: Lubuska Regionalna Sieć Szerokopasmowa - LubRAN Dołączane miejscowości Bobrowice, Brzeźnica, Gorzów Wlkp., Gubin, KoŜuchów, Krosno Odrz., Międzyrzecz, Skwierzyna, Nowa Sól, Słubice, Sulechów, Świebodzin, Zielona Góra, śagań, śary 19
Etapy II: Lubuska Regionalna Sieć Szerokopasmowa - LubRAN Dołączane miejscowości Cybinka, Maszewo, Ośno Lubuskie, Sława, Strzelce Krajeńskie, Sulęcin, Wschowa, 20
Etapy III: Lubuska Regionalna Sieć Szerokopasmowa - LubRAN Dołączane miejscowości Babimost, Bledzew, Bogdaniec, Bytom Odrz., Czerwieńsk, Drezdenko, Gozdnica, Iłowa, Jasień, Kargowa, Krzeszyce, Kostrzyń, Lipinki ŁuŜyckie, Lubniewice, Lubsko, Łęknica, Małomice, Nowe Miasteczko, Nowogród Bobrz., Otyń, Rzepin, Santok, Stare Kurowo, Szczaniec, Szlichtyngowa, Szprotawa, Świdnica, Torzym, Trzciel, Trzebiel, Tuplice, Witnica, Zbąszynek, Zwierzyn 21
Etapy IV: Lubuska Regionalna Sieć Szerokopasmowa - LubRAN Dołączane miejscowości Bojadła, Brody, Bytnica, Dąbie, Deszczno, Dobiegniew, Górzyca, Kłodawa, Kolsko, Lubiszyn, Lubrza, Łagów, Niegosławice, Przewóz, Przytoczna, Pszczew, Siedlisko, Skąpe, Słońsk, Trzebiechów, Wymiarki, Zabór 22
Potrzeby społecze eczeństwa informacyjnego Stabilny, bezpieczny, dostęp do usług internetowych Szerokopasmowa transmisja danych do i z Internetu MoŜliwość realizacji róŝnorodnych zadań w oparciu o technologie internetowe: np. e-urząd, e-banking, e-learning, Biblioteki cyfrowe, Telepraca, Telemedycyna, systemy komunikacji... 23
Platforma Obsługi Nauki - PLATON Usługi: Wideokonferencje, EDUROAM, Usługi kampusowe, Archiwizacja, Telewizja HD 24
WIDEOKONFERENCJE Platforma Obsługi Nauki - PLATON 25
EDUROAM Platforma Obsługi Nauki - PLATON 26
USŁUGI KAMPUSOWE Platforma Obsługi Nauki - PLATON 27
ARCHIWIZACJA Platforma Obsługi Nauki - PLATON 28
TELEWIZJA HD Platforma Obsługi Nauki - PLATON 29
WNIOSKI Budowa sieci regionalnej jest działaniem wieloletnim. Budowana sieć powinna być tworzona zgodnie z zasadą neutralności technologicznej i być na tyle elastyczna, aby moŝliwe było jej funkcjonowanie wiele lat po wdro- Ŝeniu. Sieć powinna integrować moŝliwie jak najwięcej jednostek dostawców treści dla usług wykorzystywanych w sieci regionalnej i łączyć ich z odbiorcami przyłączonymi do tej sieci. 30
WNIOSKI c.d. WaŜnym aspektem jest zapewnienie bezpieczeństwa zarówno poufności jak i transmisji (redundancja). Sieć regionalna powinna posiadać kilka niezaleŝnych połączeń z innymi operatorami lokalnymi i ogólnokrajowymi 31
Dziękujemy za uwagę! http://www.zielman.pl http://www.uz.zgora.pl http://www.uz.zgora.pl/lubran/ http://www.pionier.net.pl http://www.platon.pionier.net.pl e-mail: lubran@uz.zgora.pl 32