I MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA DREWNO POLSKIE OZE 8 maja 2015r., Kraków, Procedury badawcze urządzeń grzewczych na paliwa stałe Zdzisław Gebhardt Instytutu Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy Zakład Użytkowania Paliw
PLAN PREZENTACJI 1. Wstęp 2. Podstawowe normy 3. System oceny zgodności. 4. Procedury badawcze 5. Wnioski
WSTĘP Aby traktowanie drewna jako odnawialnego źródła energii zyskiwało jak najszersze poparcie bardzo istotnym jest sposób przetwarzania masy drzewnej w energię. Jeśli będziemy mogli wykazać, że drewno spalane jest zarówno efektywnie energetycznie jak i ekologicznie to powyższe poparcie znajdzie uzasadnienie techniczne. Jak istotny jest to problem świadczy zaangażowanie europejskiej komisji normalizacyjnej w przygotowanie procedur badawczych pozwalających na klasyfikację urządzeń opalanych drewnem jako mniej lub bardziej ekologicznych..
PODSTAWOWE NORMY Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) powołał Komitet Techniczny CEN/TC 295 Domowe paleniska na paliwa stałe, którego sekretariat prowadzony jest przez BSI, aby na podstawie mandatu danego przez Komisję Europejską i Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu wspierał opracowywanymi normami najpierw Dyrektywę dotyczącą wyrobów budowlanych a obecnie Rozporządzenie Unijne CPR 305/2011. Ponieważ są to normy wspierające unijne akty prawne mają one status norm zharmonizowanych, czyli norm z którymi zgodność wyrobu pozwala domniemywać zgodność z aktem prawnym. Poniżej omówimy podstawowe normy dotyczące urządzeń grzewczych opalanych paliwami stałymi a w szczególności w kontekście obecnej konferencji opalanych drewnem.
PODSTAWOWE NORMY PN-EN 13229:2002 Wkłady kominkowe wraz z kominkami otwartymi na paliwa stałe -- Wymagania i badania PN-EN 13229:2002/A1:2005 Wkłady kominkowe wraz z kominkami otwartymi na paliwa stałe -- Wymagania i badania PN-EN 13229:2002/A2:2006 Wkłady kominkowe wraz z kominkami otwartymi na paliwa stałe -- Wymagania i badania PN-EN 13240:2008 Ogrzewacze pomieszczeń na paliwa stałe -- Wymagania i badania [Wprowadza: EN 13240:2001/A2:2004/AC:2007 [IDT], EN 13240:2001 [IDT], EN 13240:2001/A2:2004 [IDT], EN 13240:2001/AC:2006 [IDT], EN 13240:2001/A2:2004/AC:2006 [IDT] PN-EN 14785:2009 Ogrzewacze pomieszczeń opalane peletami -- Wymagania i metody badań
PODSTAWOWE NORMY PN-EN 12809:2002 - Kotły grzewcze na paliwa stałe -- Nominalna moc cieplna do 50 kw -- Wymagania i badania PN-EN 12809:2002/A1:2006 Kotły grzewcze na paliwa stałe -- Nominalna moc cieplna do 50 kw -- Wymagania i badania PN-EN 12815:2004 Kuchnie na paliwa stałe -- Wymagania i badania PN-EN 12815:2004/A1:2006 Kuchnie na paliwa stałe -- Wymagania i badania
PODSTAWOWE NORMY Osobną normą, różniąca się od poprzednich tym, że nie należy do norm zharmonizowanych z rozporządzeniem dotyczącym wyrobów budowlanych a jest zharmonizowana z dyrektywą maszynową, jest norma : PN-EN 303-5:2012 Kotły grzewcze -- Część 5: Kotły grzewcze na paliwa stałe z ręcznym i automatycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 500 kw -- Terminologia, wymagania, badania i oznakowanie Jednak podstawową różnicą jest to, że deklaracja zgodności z tą normą nie wymaga udziału strony trzeciej, jak to ma miejsce w pozostałych przytoczonych tu normach. Oprócz norm wprowadzanych z poziomu Norm Europejskich poszczególne kraje wprowadziły lokalne przepisy zaostrzające wymagania w zakresie sprawności energetycznej i emisji substancji szkodliwych.
SYSTEM OCENY ZGODNOŚCI Przytoczone powyżej normy zharmonizowane z Dyrektywą dotyczącą wyrobów budowlanych mają tę właściwość, że deklarowanie zgodności z wymaganiami tych norm pozwala na oznakowanie wyrobu znakiem CE, który jest potwierdzeniem zgodności z dyrektywami. Wyroby objęte tymi normami zostały zakwalifikowane do systemu 3. oceny zgodności co charakteryzuje się poniższym podziałem odpowiedzialności:
SYSTEM OCENY ZGODNOŚCI
PROCEDURY BADAWCZE
PROCEDURY BADAWCZE Wszystkie powyższe normy zawierają procedury badawcze pozwalające na sprawdzenie powyższych parametrów w określonych rodzajach urządzeń grzewczych takich jak kominki, ogrzewacze wolnostojące czy kotły. Należy zwrócić uwagę, że wszystkie te normy charakteryzują także referencyjne paliwo do badań jak i tolerancje dla paliwa handlowego dla którego zbadane parametry w laboratorium można jeszcze uważać za reprezentatywne. W przypadku drewna tolerancja będzie w głównej mierze dotyczyła wilgoci bo o resztę parametrów dba sama natura i specjalnie nie możemy tu oszukiwać jak to jest możliwe w przypadku paliw kopalnych. Jak wspomniano wyżej procedury badawcze są podobne we wszystkich normach przy czym najbardziej rozbudowane są w normie PN-EN 303-5. Przy ocenie emisji należy zwrócić uwagę na zapisy w wymaganiach dotyczące stężenia odniesienia tlenu w spalinach, bo jak dotychczas nie udało się członkom UE ustalić jednego wspólnego poziomu odniesienia.
PROCEDURY BADAWCZE Należy również zwrócić uwagę na rosnące wymagania odnośnie sprawności i poziomu emisji (na przykładzie emisji z kotła opalanego biomasą) TYP Moc CO OGC PYŁ NOx Doc. mg/m 3 przy 10 % O 2, 0 o C, 1013 mbar kw 3 4 5 3 4 5 3 4 5 manualny <50 5000 1200 700 150 50 30 150 75 60-50- 150 150-500 2500 100 150-1200 100 150 - automatyczny <50 3000 1000 500 100 30 20 150 60 40-50- 150 150-500 2500 80 150-1200 80 150 - PNEN 303-5 Od 1.01.2018-300 10 20 200 Lot 15
PODSUMOWANIE Rosnące.wymagania dotyczące urządzeń grzewczych opalanych paliwami drewnopochodnymi pozwalają stwierdzić, że przy zachowaniu odpowiednich procedur wprowadzania tych urządzeń do użytkowania, spalane w nich paliwo można uważać za Odnawialne Źródło Energii
Dziękuję za uwagę. Kontakt: Zdzisław Gebhardt Instytutu Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy Zakład Użytkowania Paliw gebhardt@inig.pl