Plan Odnowy Miejscowości Mosty na lata 2011 2018 Mosty 2011 1
SPIS TREŚCI: Wstęp... 3 1. Charakterystyka miejscowości... 4 1.1 Położenie miejscowości... 4 1.2. Historia... 4 1.3 Przestrzenna struktura miejscowości... 5 2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości... 7 2.1 Zasoby przyrodnicze... 7 2.2 Dziedzictwo kulturowe... 7 2.3 Obiekty i tereny... 7 2.4 Infrastruktura społeczna... 7 2.5 Infrastruktura techniczna... 8 2.6 Gospodarka i rolnictwo... 8 2.7 Kapitał społeczny i ludzki... 9 3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości... 9 3.1. Mocne strony... 9 3.2. Słabe strony... 9 3.3. Szanse... 10 3.4. Zagrożenia... 10 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną... 11 5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne.... 12 2
Wstęp Jednym z warunków uzyskania dla konkretnej miejscowości wsparcia ze środków unijnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jest stworzenie Planu Odnowy Miejscowości (dalej zwany Planem), w którym zawarta jest koncepcja rozwoju danej wsi i przedstawienie jej obecnego stanu i potencjału. Plan jest jednym z elementów wpływających na rozwój miejscowości i na poprawę warunków życia mieszkańców. Określa główne długofalowe cele i kierunki działania oraz alokację zasobów Mostów, co ma na celu stworzenie szczegółowej koncepcji i wizji rozwoju. Przy opracowywaniu Planu, tak jak przy wszystkich działaniach związanych z odnową wsi, dużą rolę odgrywa zaangażowanie mieszkańców. W związku z tym w przygotowaniu dokumentu aktywnie brali udział mieszkańcy Mostów wraz z Sołtysem i miejscowym Radnym Rady Gminy Nowa Wieś Lęborska. Plan Odnowy Miejscowości Mosty zgodny jest innymi dokumentami strategicznymi o charakterze lokalnym: ze Strategią Rozwoju Gminy Nowa Wieś Lęborska oraz z Programem Rozwoju Lokalnego Gminy Nowa Wieś Lęborska. Zawiera działania przewidziane do realizacji w latach 2011-2018 przez co określa główny kierunek rozwoju wsi i sposoby realizacji Planu. Obszarem realizacji niniejszego Planu Odnowy Miejscowości jest wieś Mosty. 3
1. Charakterystyka miejscowości 1.1 Położenie miejscowości Miejscowość Mosty położona jest w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, we wschodniej części Gminy Nowa Wieś Lęborska przy drodze krajowej nr 6 i drodze powiatowej nr 1229G oraz przy trasie linii kolejowej (Gdańsk Lębork - Szczecin). Leży 5 km na wschód od Lęborka. Wieś tworzy sołectwo Mosty. Na dzień 31 grudzień 2008 roku mieszkało to 1726 osób. 1.2. Historia Mosty (niemiecka nazwa Brück) należy do osad powstałych w okresie II połowy XVIII wieku do końca XIX wieku. Miejscowość ta powstała wszakże zapewne po, r.1824, kiedy poczęto usypywać w pradolinie Łeby groblę, po której szła nowa droga do Gdańska. Całą drogę Gdańsk-Słupsk budowano lub przebudowano, do r.1830. Niemiecka nazwa pochodziła jednak od grobli, (Brück) a nie od mostu (Brücke). Okolicznościami sprzyjającymi powstaniu tu nowej osady były: bliskość miasta Lęborka, warunkująca zbyt płodów rolnych i korzystanie z wszystkich pożytków miejskich, żyzność zmeliorowanej pradoliny Łeby, usytuowanie przy ważnym, o ulepszonej nawierzchni szlaku komunikacyjnym Gdańsk- Szczecin. Trudno znaleźć dokument wskazujący dokładną datę powstania tego podmiejskiego osiedla. Jeszcze w roku 1876 teren ten należał do Lubowidza i pozostawał niemal nie zabudowany (mapa 1:100.000 z r.1876). Ziemie, na których usytuowane są Mosty, należały niegdyś do rolnika Kosa (Koss) z Lubowidza. Około lat 40-tych XIX wieku przeniósł on tu swą zagrodę. Nowe gospodarstwa powstały przez podział spadku. Dopiero od roku 1920 intensywniej rozwija się tu osadnictwo; na dotychczasowych parcelach chłopskich powstają nowe domy, częściowo też na ziemiach innych rolników z Lubowidza. 4
drzewa i krzewy. Wyraziście zaznacza się aleja starych drzew rosnących wzdłuż drogi. W roku 1975 osada miała 542 mieszkańców. 1.3 Przestrzenna struktura miejscowości W miejscowości Nowa Wieś Lęborska jest brak rynku, centralnego deptaku, placu targowego. Układ wsi ma charakter wielodrożnicowy, zabudowa jest zwarta, w dużej mierze sprzed II wojny światowej, murowana. 5
1 Położenie miejscowości Mosty na tle Gminy Nowa Wieś Lęborska 6
2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości 2.1 Zasoby przyrodnicze Wieś nie leży na terenie parku krajobrazowego i parku narodowego.. W następstwie melioracji, w tej części pradoliny nie zachowały się cenniejsze zespoły roślinne. Lasy pojawiają się dopiero na północnym i południowym brzegu pradoliny Łeby, tworząc jej malownicze obramowanie. Z pobliskiego, północnego jej brzegu rozpościera się piękny widok na pradolinę i Mosty. Nie ma tu też pomników przyrody. Przy domach i zagrodach sady owocowe oraz ozdobne drzewa i krzewy. Wyraziście zaznacza się aleja starych drzew rosnących wzdłuż drogi. Warte zaznaczenia są dwie lipy drobnolistne, o identycznych wymiarach. W lesie ok. 1 km na południe od Mostów wysadzono ok. 100 cisów pospolitych. Nadleśnictwo Lębork, Leśnictwo Lębork, oddz.41. 2.2 Dziedzictwo kulturowe Osada powstała w XIX wieku, po zbudowaniu w latach 1824-1830 tędy bitego traktu. Najstarsze budynki pochodzą zatem z XIX wieku. Nr 49 mieszkalny budynek ryglowy, wypełniany gliną, przebudowany. Nr 90 - dom o analogicznej budowie, lecz z dachem naczółkowo-dymnikowym. Stodoła na posesji nr 49, ryglowa, odpowiadająca budową - stosowanym na Pomorzu - budowlom bramnym. 2.3 Obiekty i tereny Na terenie miejscowości Mosty jest brak skwerów, parków, ścieżek rowerowych. 2.4 Infrastruktura społeczna W Mostach znajduje się budynek świetlicy wiejskiej, umożliwiający zapewnienie mieszkańcom podstawowych potrzeb społeczno kulturalnych, jednak wymaga ona prze- 7
prowadzenia gruntownego remontu. W budynku tym odbywają się różne imprezy okolicznościowe i spotkania mieszkańców Aktywność ta zobowiązuje do zapewnienia mieszkańcom dogodnych warunków dla potrzeb społeczno kulturalnych dla tej miejscowości. W centrum miejscowości znajduje się Urząd Pocztowy, fryzjer, solarium, bar, dwie kwiaciarnie, siłownia oraz kościół katolicki. Mieszkańcy mają możliwość korzystania z boisk sportowych do gry w piłkę nożną, siatkową i koszykową. Jest tutaj także możliwość gry w tenisa stołowego. We wsi jest plac zabaw. W Mostach w okresie letnim odbywają się festyny. Na scenie grają i śpiewają różne zespoły, a mieszkańcy mogą bawić się obok na placu. 2.5 Infrastruktura techniczna W Mostach znajduje się 183 budynków mieszkalnych, z których każdy korzysta z sieci elektrycznej i wodociągowej. Miejscowość jest również wyposażona w infrastrukturę komunikacyjną, która łączy mieszkańców z Lęborkiem. Znajdują się tutaj przystanki Miejskiego Zakładu Komunikacji. Mosty są wsią w całości korzystająca z sieci kanalizacyjnej. 2.6 Gospodarka i rolnictwo Mieszkańcy miejscowości Mosty utrzymują się przede wszystkim s sektora usług i produkcji, którzy są głównie zatrudnieni w mieście Lębork. Jednak niewielka część mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa, bądź jednocześnie z rolnictwa i sektora usług lub produkcji. Na terenie wsi znajdują się zarówno duże gospodarstwa, powyżej 1 hektara, jest ich około 10, jak i małe gospodarstwa prowadzone przez mieszkańców na własne potrzeby. We wsi jest 134 podmiotów gospodarczych, które specjalizują się w zakresie: handel (42 firmy), budownictwo (38), gastronomia (1), ochrona zdrowia (2), motoryzacyjne (8), metalowe (1), transport (7), spożywcze (1), odzieżowe (1), precyzyjne (3), produkcyjno usługowe (2), produkcja wyrobów (2), pozostałe usługi (26). 8
Funkcjonują tutaj dwa sklepy spożywcze, jeden sklep odzieżowy oraz jeden sklep z asortymentami myśliwski. 2.7 Kapitał społeczny i ludzki Aktywność mieszkańców w Mostach jest duża, co zobowiązuje do zapewnienia podstawowych potrzeb społecznych, np. poprzez przeprowadzenie remontu w budynku świetlicy wiejskiej, odnowienie placu zabaw dla dzieci, by mogły one spędzać aktywnie czas wolny na świeżym powietrzu ze swoimi rówieśnikami oraz zieleńce. W miejscowości tej widać ogromne zaangażowanie mieszkańców wsi w budowę życia kulturalnego. Świadczy o tym szereg imprez plenarnych w czasie letnim oraz różne spotkania z pisarzami, wieczory poezji, wystawy różnych malarzy. Rada Sołecka i Grupa Odnowy Wsi są grupami inicjatywnymi w organizacji szeregu imprez dla mieszkańców nie tylko z terenu Gminy. 3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości 3.1. Mocne strony walory przyrodnicze, tereny zielone przy wsi dający podstawy dla rozwoju aktywizacji gospodarczej, położenie przy Lęborku (korzystanie z usług i infrastruktury miejskiej). rezerwy terenowe pod rozwój działalności gospodarczej położenie przy drodze krajowej nr 6 i wojewódzkiej nr 214 (podstawa rozwoju działalności gospodarczej) 3.2. Słabe strony brak miejsca do spotkań mieszkańców wsi (zwiększenie aktywności społecznej) niski poziom warunków życia brak możliwości aktywnego rozwoju mieszkańców w dziedzinie kultury 9
brak zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży w czasie wolnym od nauki plac zabaw z urządzeniami nie spełniającymi norm bezpieczeństwa na tak dużą miejscowość jeden plac zabaw nie zapewnia potrzeb społecznych brak zaangażowania społeczeństwa w życie wsi 3.3. Szanse możliwość pozyskania wsparcia ze środków unijnych, rozwój rolnictwa, rzemiosła i przedsiębiorczości rozwijanie życia kulturalnego wsi z wykorzystaniem odnowionej świetlicy potencjalne możliwości rozwoju turystyki z wykorzystaniem walorów przyrodniczych i krajobrazowych, migracja ludności z miasta na wieś, 3.4. Zagrożenia patologie społeczne - uzależnienie od narkotyków i alkoholu, brak środków finansowych na rozwój infrastruktury technicznej, wyjazdy młodych do pracy za granicę, brak zaangażowania mieszkańców w rozwiązywaniu problemów wsi i w jej dalszym rozwoju; zagrożenia ekologiczne, brak kompleksowych inwestycji w infrastrukturę techniczną. 10
4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną (w okresie co najmniej 7 lat od dnia przyjęcia planu odnowy miejscowości, z kolejności wynikających priorytetów rozwoju miejscowości z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji). Nazwa inwestycji Cel inwestycji Wyposażenie świetlicy wiejskiej Remont świetlicy wiejskiej Budowa boiska wielofunkcyjnego. Przebudowa dróg w miejscowości Mosty Organizacja imprez społeczno - kulturalnych Skate park Poprawa dostępu do infrastruktury społeczno kulturalnej, Wzrost aktywności społecznej mieszkańców. Poprawa dostępu do infrastruktury społeczno kulturalnej, Wzrost aktywności społecznej mieszkańców. Poprawa dostępu do infrastruktury sportowej (budowa) Poprawa dostępu do infrastruktury drogowej Wzrost aktywności społecznej mieszkańców. Poprawa dostępu do infrastruktury sportowej Wzrost aktywności społecznej mieszkańców. Przeznaczenie inwestycji Mieszkańcy Gminy Mieszkańcy (dzieci, młodzież, dorośli) Mieszkańcy (dzieci, młodzież, dorośli) Użytkownicy dróg Mieszkańcy wsi, turyści Harmonogram realizacji Kwota końcowa i wskazanie źródła jej pozyskania w PLN 2011 45 000,00 środki unijne, budżet Gminy 2014-2015 200.000 środki unijne, budżet Gminy, środki prywatne 2016-2017 50.000 budżet Gminy, środki prywatne 2013 850 000- budżet Gminy, 2011-2018 8 x 10.000 zł Mieszkańcy, sponsorzy, środki unijne, budżet gminy Mieszkańcy wsi 2018 20.000 budżet Gminy 11
5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne. W miejscowości Mosty można wyróżnić obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne. Jest to teren położony w centrum wsi. W obszarze tym znajdują się min. świetlica wiejska, plac zabaw, przedszkole, kościół i sklepy spożywcze. Są to miejsca częstych spotkań mieszkańców wsi. Obszar ten ze względu na swoje położenie pełni dla mieszkańców wsi ważną funkcję. 12