Szkolna lista tematów na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w 2017 roku Numer tematu T e m a t L i t e r a t u r a 1. Biblia jako źródło uniwersalnych wzorów osobowych i postaw wobec życia. Omów temat, odwołując się do tekstu źródłowego i wybranych dzieł literackich. 2. Motywy horacjańskie w literaturze polskiej. Przedstaw na przykładzie wybranych utworów. 3. Ukaż związek twórczości Jana Kochanowskiego z tradycją antyczną, wykorzystując odpowiedni materiał literacki. 4. Porównaj różne ujęcia motywu życia jako teatru, odwołując się do wybranych utworów literackich z dowolnych epok. 5. Wykorzystując wybrane przykłady z literatury różnych epok, przedstaw funkcjonowanie motywu kata i ofiary. 6. Mity greckie jako ważne tworzywo literatury. Ukaż i scharakteryzuj sposoby nawiązań do mitologii w wybranych utworach literackich różnych epok. 7. Przedstaw sposoby funkcjonowania etosu rycerskiego w literaturze wybranych epok w oparciu o dowolne przykłady. 8. Różne formy konfliktu pokoleń w literaturze i życiu artystycznym. Omów problem, wykorzystując odpowiednie przykłady. 9. Afirmacja i bunt - dwie postawy człowieka wobec życia w literaturze różnych epok. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów. 10. Zaprezentuj różne wzorce parenetyczne w literaturze, wskazując ich związek z ideologią i światopoglądem 11. Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i konsekwencje, analizując wybrane utwory literackie z różnych epok. 12. Obraz szkoły i portrety nauczycieli w literaturze różnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 13. Przedstaw różne koncepcje władzy i władcy, odwołując się do wybranych przykładów z literatury pięknej i publicystyki. 14. Przedstaw literacki wizerunek inteligenta, wykorzystując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej. 15. Ideały w zderzeniu z rzeczywistością w życiu bohaterów literackich. Przedstaw na przykładzie wybranych utworów z różnych epok. 16. Wykorzystując wybrane przykłady literackie przedstaw funkcjonowanie motywu homo viator w literaturze różnych epok. 17. Różne literackie obrazy Polski i Polaków. Przedstaw sposoby ich kreowania oraz funkcje, odwołując się do wybranych utworów. 18. Różne literackie kreacje ludzi sprawujących władzę. Omów zagadnienie, posługując się odpowiednimi przykładami z 19. Wyjaśnij funkcje różnorodnych symboli w wybranych dziełach pisarzy XIX i XX wieku. 20. Dojrzewanie intelektualne i emocjonalne bohaterów jako motyw literacki różnych epok. Omów, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 21. Omów funkcje groteski na przykładzie wybranych utworów literackich z różnych epok. 22. Omów funkcje tytułu i motta w wybranych dziełach literackich różnych epok. 23. Choroba i związane z nią doświadczenia jako czynniki determinujące ludzkie życie. Omów problem na podstawie wybranej literatury.
24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. Przedstaw trwałe wartości dzieł polskich laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, przywołując wybrane przykłady literackie. Omów topos chwalebnej śmierci i sławy pośmiertnej na podstawie wybranych tekstów literackich różnych epok. Omów funkcjonowanie motywu,,mistrz i uczeń w literaturze i życiu artystycznym różnych epok, wykorzystując odpowiednie przykłady. Historia jako czynnik determinujący ludzkie losy. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich różnych epok. Satyra, kpina, żart w funkcji demaskatorskiej i wychowawczej w utworach z różnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów literackich.,,świat zepsuty czy ostoja polskości? Przedstaw i oceń wizerunek polskiej szlachty utrwalony w literaturze wybranych epok, przywołując stosowne przykłady. Literatura w służbie ideologii. Zilustruj zjawisko na przykładzie wybranych utworów różnych autorów. Pan i sługa w literaturze. Przedstaw rożne sposoby realizacji tego motywu, odwołując się do wybranych utworów. Zaprezentuj funkcję dydaktyczną literatury na podstawie właściwych przykładów utworów z różnych epok. Przedstaw demaskatorską funkcję literatury, przywołując utwory z dowolnie wybranych epok piętnujące narodowe wady Polaków. Literackie obrazy mechanizmów powstawania, funkcjonowania i skutków działania systemów totalitarnych. Przedstaw zagadnienie w oparciu o utwory z XX-wiecznej literatury powszechnej i polskiej. Przedstaw fascynacje pisarzy przyrodą tatrzańską i folklorem podhalańskim w utworach literatury polskiej różnych epok, przywołując stosowne przykłady. Odbicie dramatu polskiego emigranta w literaturze XIX i XX wieku. Omów problem w oparciu o odpowiednie przykłady utworów. Zakończenie utworu jako klucz do jego interpretacji. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich. Odwołując się do wybranych utworów różnych epok udowodnij, że są one zwierciadłem czasów, w których powstały. Różne obrazy Kujaw w twórczości znanych poetów regionu. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. Literatura XX wieku świadectwem degradacji człowieka. Omów temat, dobierając właściwe utwory literackie. Różne sposoby wykorzystania motywu tańca w literaturze. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady literackie. Przedstaw zasługi dla literatury najwybitniejszych polskich pisarek, przywołując wybrane przykłady ich dzieł. Dokument i parabola jako dwa sposoby mówienia o współczesności. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady literackie. Dylematy moralne bohaterów w sytuacji wyboru. Omów problem w oparciu o literaturę Dramat szekspirowski i romantyczny na tle tradycji wcześniejszych epok. Zrealizuj temat, odwołując się do wybranych utworów. Między arkadią i apokalipsą. Przedstaw różne literackie wizje świata na przykładzie utworów z Różne sposoby funkcjonowania mitów polskiego romantyzmu w literaturze spadkobierców. Przedstaw problem na wybranych przykładach literackich. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw na wybranych przykładach. Żywotność konwencji klasycyzmu w literaturze polskiej. Przedstaw temat na podstawie utworów z różnych epok.
50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. Małe ojczyzny wielkich Polaków. Przedstaw temat w odniesieniu do twórczości wybitnych pisarzy, odwołując się do ich utworów. Relacje między jednostką a zbiorowością. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich. Wątki tyrtejskie w poezji różnych epok. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. Przedstaw różne sposoby wykorzystania konwencji oniryzmu w literaturze w oparciu o utwory z Zaprezentuj typy religijności i różne postawy wobec Boga w świetle dzieł literackich Rozważ istotę i przyczyny konfliktów pokoleń literackich, odwołując się do literatury pięknej i publicystyki XIX wieku. Konfrontacja marzeń z rzeczywistością i jej skutki w życiu bohaterów literackich. Rozważ problem, odwołując się do literatury różnych epok. Różne koncepcje artysty i jego roli w społeczeństwie. Omów zagadnienie, odwołując się do przykładów z literatury XIX i XX wieku. Symboliczne ujęcia motywu labiryntu w literaturze Przedstaw temat, odwołując się do odpowiednich przykładów. Różne sposoby przedstawiania historii w dziełach literackich. Omów temat, odwołując się do odpowiednich przykładów. Różne ujęcia pejzażu i ich funkcje w poezji romantycznej i młodopolskiej. Przedstaw na przykładzie wybranych utworów. Przedstaw różne koncepcje ludzkiego losu i ich odzwierciedlenie w literaturze Rozmowa człowieka z Bogiem jako motyw literacki różnych epok. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych przykładów. Mit sarmacki i jego funkcjonowanie w literaturze różnych epok. Omów na podstawie wybranych przykładów. Od rycerza do supermana zmienność ideału mężczyzny i jego uwarunkowania. Zrealizuj temat w oparciu o przykłady literackie Wpływ posiadania władzy na jednostkę. Rozważ problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich z różnych epok. Obraz rewolucji i jego funkcje w literaturze różnych epok. Przedstaw, odwołując się do odpowiednich przykładów. Wykorzystując wybrane utwory z różnych epok, zaprezentuj portrety feministek i emancypantek przedstawione w literaturze oraz stosunek do nich innych bohaterów. Odwołując się do wybranych przykładów literackich, rozważ funkcje domu, kamienicy, dworku w kreowaniu świata przedstawionego. Odbicie problemów społecznych w literaturze różnych epok. Przedstaw temat na podstawie wybranych przez siebie przykładów. Różne drogi do kariery bohaterów literackich. W rozważaniach odwołaj się do wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. Omów ujęcia motywu utopii i antyutopii w wybranych utworach literackich różnych epok. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów zagadnienie, wykorzystując wybrane przykłady utworów różnych poetów. Portret,,obcego i jego funkcje w literaturze polskiej różnych epok. Przedstaw na podstawie wybranych utworów. Wpływ dzieciństwa na psychikę człowieka. Przedstaw problem, ukazując różne kreacje bohaterów literackich z Ukaż różne sposoby przedstawiania motywu balu w dziełach literackich wybranych epok, odwołując się do odpowiednich przykładów.
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Przedstaw, odwołując się do wybranych przykładów literackich funkcjonowanie motywu pracy w literaturze i malarstwie różnych epok. 2. Przedstaw różne wizerunki Matki Boskiej w literaturze i sztuce wybranych epok, odwołując się do odpowiednich tekstów kultury. 3. Przedstaw wątki wanitatywne w utworach literackich i dziełach malarskich różnych epok, odwołując się do wybranych przykładów. 4. Starość piękne zamknięcie życia czy przekleństwo? Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł literackich i innych tekstów kultury. 5. Alegoria i symbol jako sposoby obrazowania w literaturze i sztukach plastycznych. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów. 6. Zmienność ideału urody kobiecej w literaturze i sztuce. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane teksty kultury. 7. Zanalizuj i porównaj różne ujęcia motywu Ikara w dziełach literackich i plastycznych. 8. Przedstaw ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w wybranych dziełach literackich i plastycznych. 9. Odbicie wojennej rzeczywistości w utworach literackich i filmach polskich. Przedstaw na wybranych przykładach. 10. Impresjonistyczna wizja świata w wybranych utworach literackich i dziełach plastycznych. Przedstaw na wybranych przykładach. 11. Obraz rzeczywistości PRL-u w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach. 12. Omów na wybranych przykładach relacje między dziełem literackim a jego filmową adaptacją. 13. Porównaj sposoby przedstawienia obrazu przyrody ojczystej w wybranych dziełach sztuki i utworach literackich. 14. Naturalizm jako metoda kreowania rzeczywistości w dziełach literackich i malarskich. Przedstaw zagadnienie wykorzystując wybrane przykłady. 15. Przedstaw różne realizacje motywu ogrodu w literaturze i malarstwie wybranych epok, odnosząc się do stosownych przykładów. 16. Obrazy miasta i jego mieszkańców w literaturze i malarstwie różnych epok. Omów na wybranych przykładach. 17. Bohaterowie negatywni i,,czarne charaktery ukaż sposoby i cele kreowania tego typu postaci w dziełach literackich i filmowych. 18. Fascynacja twórców żywiołami. Omów temat na podstawie wybranych przykładów dzieł literackich, malarskich i filmowych. 19. Przedstaw katastroficzne wizje i obrazy zagłady w literaturze i filmie, odwołując się do wybranych dzieł. 20. Przedstaw motyw wiosny i sposoby jego ujmowania w literaturze, malarstwie i muzyce, wykorzystując przykłady z różnych epok. 21. Omów zjawisko kiczu w literaturze i sztuce, przywołując odpowiednie przykłady. Omów rolę cyganerii artystycznej, salonów i kawiarń literackich w życiu artystycznym 22. XIX i XX wieku, odwołując się do wybranych tekstów literackich i innych tekstów kultury. 23. Przedstaw najciekawsze realizacje motywu pojedynku w literaturze i filmie, odwołując się do wybranych przez siebie przykładów. 24. Rola symbolu w sztuce i literaturze XIX i XX wieku omów na wybranych przykładach. 25. Opiekun, posłaniec, zwiastun dobrej nowiny Przedstaw różne wizerunki aniołów na podstawie wybranych przykładów z literatury i sztuki.
26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Dramaty Szekspira i ich współczesne filmowe realizacje. Omów wybrane przykłady, zwracając uwagę na sposób adaptacji dzieł. Różne sposoby ujęcia tematu wojny w literaturze i innych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach. Różne ujęcia problemu odwiecznej walki dobra ze złem w literaturze i malarstwie Boże Narodzenie w literaturze, malarstwie i muzyce. Przedstaw różne realizacje tego motywu, odwołując się do wybranych przykładów. Reinterpretacja mitów antycznych w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw zjawisko, wykorzystując wybrane przez siebie teksty kultury. Autoportret w literaturze i sztuce. Omów różne sposoby autokreacji w dziełach literackich i plastycznych różnych epok na podstawie wybranych dzieł. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. Filmy Jerzego Hoffmana jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. Zbigniew Herbert i Krzysztof Kieślowski jako twórcy dekalogu czasów zagrożenia. Odwołując się do wybranych dzieł obu twórców, porównaj wskazywane przez nich normy moralne i wyciągnij wnioski. Zegar przyjaciel czy wróg człowieka? Przedstaw metaforyczny i filozoficzny sens motywu zegara w literaturze i malarstwie różnych epok, odwołując się do wybranych przykładów. J ę z y k Wpływ kultury masowej na kształt współczesnej polszczyzny. Przedstaw temat na podstawie zebranych materiałów. Wykorzystując zgromadzony przez siebie materiał językowy, omów zjawisko zapożyczeń językowych we współczesnej polszczyźnie. Różne źródła frazeologizmów w języku polskim. Przedstaw zagadnienie, wykorzystując zgromadzony przez siebie materiał językowy. Omów zjawisko mody językowej na podstawie współczesnego języka w oparciu o zgromadzony materiał źródłowy. Omów cechy języka reklam, wykorzystując wnioski z analizy zebranych materiałów źródłowych. Dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich poświęconych pracy. Przedstaw wnioski, ilustrując je odpowiednimi przykładami. Przedstaw wpływ literatury na współczesną frazeologię polską w oparciu o analizę zgromadzonych materiałów. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach twojego pokolenia i pokolenia romantyków. Przedstaw zagadnienie w oparciu o odpowiednie przykłady. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach wybranych utworów. Sztuka przekonywania czy manipulacja językowa? Przedstaw sposoby wykorzystywania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. Odzwierciedlenie kultury przodków w słownictwie polskim. Przedstaw zagadnienie w oparciu o analizę zgromadzonego materiału językowego. Przedstaw sposoby realizacji komizmu słownego w wybranych utworach autorów z różnych epok. Przedstaw zjawisko indywidualizacji języka bohaterów literackich i jego funkcje, omawiając specyficzne cechy języka wybranych bohaterów różnych epok. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i przedstaw ich funkcje na przykładzie utworów literackich z
15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Język mówiony jako tworzywo poezji współczesnej. Posługując się przykładami konkretnych utworów, przedstaw sposoby wykorzystywania cech języka potocznego przez poetów przełomu XX i XXI wieku. Omów na wybranych przykładach ze współczesnych czasopism cechy stylu publicystycznego charakterystyczne dla różnych gatunków publicystyki pasowej. Etykieta językowa różnych czasów i środowisk. Przedstaw zagadnienie w oparciu o analizę wybranych tekstów literackich. Język bohatera literackiego jako element charakterystyki postaci. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych przykładów z różnych epok. Charakterystyczne cechy potocznej polszczyzny współczesnych Polaków. Przedstaw zagadnienie na przykładzie zebranego materiału literackiego. Przedstaw etymologię nazw miejscowych w twojej okolicy na podstawie analizy zgromadzonych materiałów. Pochodzenie nazwisk w twoim regionie. Zrealizuj temat na podstawie analizy zgromadzonych materiałów. Język zakochanych dawniej i dziś. Dokonaj analizy zjawiska, wykorzystując zebrane materiały źródłowe. Cechy języka współczesnej młodzieży. Scharakteryzuj zjawisko na podstawie zgromadzonego materiału językowego. Stylizacja biblijna i jej funkcje w utworach literackich różnych epok. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich. Omów zjawisko hip hopu w kulturze i języku, wykorzystując odpowiednio dobrany materiał źródłowy. Wymień i omów cechy gwary kujawskiej, analizując język mieszkańców wsi twojego regionu.