Propozycje tematów na ustny egzamin dojrzałości z języka polskiego -rok szkolny 2010/2011 LITERATURA 1. Analizując wybrane utwory, ukaŝ i porównaj wizerunki patriotów i kosmopolitów zawarte w literaturze róŝnych epok. 2. Bezradność słowa wobec rzeczywistości okupacji. Analizując wybrane teksty literackie, omów problem, przed jakim stanęli pisarze tworzący podczas i po II wojnie światowej. 3. Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem na wybranych przykładach z dwóch wybranych 4. Dziennik, pamiętnik i list jako źródło wiedzy o autorze. Omów na 5. Egzystencjalna pustka i zagubienie w świecie. Omów przyczyny i przejawy zjawiska w literaturze róŝnych 6. Gdańsk w twórczości współczesnych pisarzy. Omów róŝne sposoby przedstawiania miasta, analizując wybrane teksty literackie. 7. Honor w literaturze polskiej i obcej. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów. 8. InŜynieria dusz ludzkich. Omów zjawisko socrealizmu, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej. 9. Kresy wschodnie w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranych przykładów. 10. Magia i alchemia oraz ich wpływ na działania bohaterów Przedstaw na wybranych 11. Manifesty i programy literackie jako wyraz dąŝeń artystycznych epoki. Omów na podstawie wybranych przykładów. 12. Miłość i uroda Ŝycia w poezji. Omów na wybranych 13. Motyw faustyczny w literaturze. Omów sposób funkcjonowania i przyczyny ponadczasowości tematu, analizując wybrane utwory literackie. 14. Motyw franciszkański w literaturze. Przywołując wybrane przykłady, omów jego rolę i sposób funkcjonowania w utworach róŝnych 15. Motyw i funkcja przepowiedni, wróŝby, proroctwa w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 16. Na wybranych przykładach dzieł literackich omów i porównaj róŝne sposoby kreacji par małŝeńskich. 17. Na wybranych przykładach omów róŝne sposoby i funkcje kreacji postaci więźniów w literaturze. 18. Na wybranych przykładach omów róŝne sposoby i funkcje kreacji postaci wodza w literaturze. 19. Na wybranych przykładach omów róŝne sposoby i funkcje kreacji postaci mistrza i ucznia w literaturze. 20. Na wybranych przykładach omów róŝne sposoby i funkcje kreacji postaci spiskowca w literaturze. 21. Na wybranych przykładach omów sposób funkcjonowania mitów w poezji współczesnej. 22. Na wybranych przykładach omów związki literatury z psychologią. 23. Na dwóch wybranych przykładach zanalizuj i porównaj sposób kreacji świata przedstawionego w literaturze fantasy i science-fiction. 24. Od Juliusza Verne'a, przez Stanisława Lema po autorów XXI wieku. Analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science-fiction. 25. Omów funkcjonowanie symbolu i alegorii w literaturze polskiej i obcej. Odwołaj się do przykładów z róŝnych 26. Omów i porównaj róŝne sposoby przedstawiania ludzkich zachowań w sytuacjach ekstremalnych ukazane w literaturze XX wieku. 27. Omów motyw arkadii i jego funkcje, odwołując się do wybranych utworów 28. Omów rolę pracy w kreowaniu obrazu bohatera literackiego. Przedstaw zagadnienie na wybranych 29. Omów sposoby funkcjonowania mitu genezyjskiego w literaturze róŝnych 30. Omów róŝne realizacje motywów biesiadnych w literaturze na przestrzeni wieków. 31. Poeta jako bohater literacki. Omów zagadnienie na wybranych 1
32. Portret księdza i jego funkcje w literaturze róŝnych Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów 33. Powinności obywatela względem państwa. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów z róŝnych 34. Przedstaw funkcje i sposoby kreacji dworu ziemiańskiego w literaturze polskiej róŝnych 35. Przedstaw funkcjonowanie motywu exegi monumentum w literaturze wybranych 36. Przedstaw i omów funkcje mitu dzieciństwa oraz małej ojczyzny w wybranych tekstach literatury polskiej. 37. Przedstaw rolę lektur w kształtowaniu charakterów postaci Omów zagadnienie na wybranych przykładach z róŝnych 38. Przedstaw róŝne obrazy miasta i sposoby ich kreacji utrwalone w literaturze polskiej i obcej. 39. Przedstaw róŝne obrazy prowincji i sposoby ich kreacji utrwalone w literaturze polskiej i obcej. 40. Przedstaw róŝne sposoby prezentowania konfliktu pokoleń utrwalone w literaturze. 41. Przedstaw sposoby kreowania portretów rycerzy i ich funkcje w literaturze róŝnych 42. Realistyczna koncepcja kreacji świata i świadoma jego deformacja. Omów i porównaj dwa sposoby przedstawiania rzeczywistości w literaturze XX wieku. 43. Romantyczne podróŝe na Wschód w literaturze polskiej wskaŝ ich przyczyny i przedstaw literackie konsekwencje. 44. Romantyczne fascynacje egzotyką. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty literackie. 45. RozwaŜ, w jaki sposób literatura ujmuje temat młodości człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do analizy wybranych utworów. 46. RóŜne kreacje narratora. Omów zagadnienie,opierając się na analizie wybranych przykładów 47. RóŜne sposoby kreowania przestrzeni domu, mieszkania w literaturze i ich funkcje. Omów na wybranych 48. Siedem polskich grzechów głównych. Analizując wybrane dzieła literackie, przedstaw nasze wady narodowe, omów przyczyny i skutki zjawiska. 49. SłuŜebność czy wolność sztuki? Omów problem funkcji literatury w Ŝyciu jednostki i społeczeństwa, odwołując się do wybranych tekstów 50. Społecznicy w literaturze ich siła i słabość. Przedstaw problem, analizując wybrane przykłady. 51. Symbolika liczb i jej funkcje w literaturze. Omów zjawisko, posługując się wybranymi przykładami. 52. Świadkowie i sędziowie czasów współczesnych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów 53. UkaŜ etos inteligenta i sposoby jego demaskacji. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów 54. UkaŜ funkcje i sposoby kreowania obrazu natury w literaturze. Odwołaj się do wybranych przykładów. 55. UkaŜ i porównaj róŝne sposoby mówienia o sprawach Polski i Polaków zawarte w literaturze romantycznej i modernistycznej. Odwołaj się do wybranych przykładów. 56. UkaŜ i porównaj róŝne sposoby przedstawiania kataklizmu wojny i próby odbudowy świata wartości zawarte w literaturze XX wieku. 57. UkaŜ i porównaj róŝne ujęcia toposu świata - teatru i człowieka - aktora w literaturze róŝnych 58. UkaŜ i porównaj róŝne wizerunki bohatera literackiego artysty utrwalone w utworach z róŝnych 59. UkaŜ sposoby prezentacji wzajemnych relacji między rodzicami i dziećmi w literackim przekazie z róŝnych Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 60. Wielcy artyści źródłem inspiracji dla poetów i pisarzy późniejszych Omów na wybranych 61. Wielkie monologi w literaturze. Omów ich funkcje oraz przedstaw wpływ na charakterystykę postaci, analizując i interpretując wybrane teksty z róŝnych 62. Władza - powołanie, zobowiązanie, zaszczyt, namiętność czy pokusa? Do jakich refleksji skłania lektura wybranych dzieł literackich? 63. Wolność absolutna czy dramat wykorzenienia? Omów problem emigracji, odwołując się do wybranych tekstów 64. Wpływ cenzury na kształt dzieła literackiego. Omów na wybranych 65. WykaŜ, Ŝe tytuł, motto i zakończenie to klucze do interpretacji dzieła literackiego. 2
66. Zaprezentuj portret powstańca w literaturze. Odwołaj się do wybranych przykładów z róŝnych epok ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Analizując wybrane teksty dramatyczne, przedstaw róŝnorodność tematów i form artystycznych w teatrze XX wieku. 2. Artystyczne interpretacje wydarzeń historycznych w literaturze i malarstwie dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 3. Autoportret w malarstwie i literaturze. Omów sposoby kreacji własnego ja w dziełach twórców róŝnych 4. Awangarda XX i XXI w. Omów sposoby manifestowania nowych koncepcji artystycznych w wybranych dziedzinach sztuki. 5. Celowe wykorzystanie kiczu w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie na wybranych 6. Dom i rodzina jako tematy dzieł literackich i filmowych. Przedstaw na wybranych 7. Dwudziestowieczne kierunki awangardowe (surrealizm, ekspresjonizm, kubizm) i ich wpływ na literaturę i film. Omów na wybranych 8. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 9. Ideał kobiecej urody w literaturze i malarstwie roŝnych Dokonaj analizy porównawczej wybranych tekstów kultury. 10. Interpretacja Dekalogu w dziełach literackich i filmowych. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 11. Literackie i ikonograficzne portrety świętych. Scharakteryzuj sposoby ich przedstawienia w sztuce róŝnych 12. Losy pokolenia Kolumbów ukazane w literaturze i filmie. Przedstaw zagadnienie na wybranych 13. Miejsce jednostki w systemie totalitarnym. Omów zagadnienie,odwołując się do wybranych tekstów kultury. 14. Motyw rozstania w literaturze i filmie. Omów na wybranych 15. Muzyka i jej funkcje w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 16. Na wybranych przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki przedstaw i omów róŝne ujęcia tematu Holocaustu. 17. Na wybranych przykładach filmowych i literackich omów sposoby widzenia i przeŝywania świata przez narratora- dziecko. 18. Omów i porównaj sposoby ukazywania zaświatów w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 19. Omów istotę, funkcję i wartość barwy w modernistycznych dziełach literackich i malarskich. 20. Omów i porównaj sposoby funkcjonowania historii w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Odwołaj się do wybranych przykładów. 21. Omów róŝne ujęcia motywu mater dolorosa w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 22. Omów wpływ naturalizmu na literaturę i inne dziedziny sztuki końca XIX i początku XX wieku. 23. Omów wpływ symbolizmu na literaturę i inne dziedziny sztuki końca XIX i początku XX wieku. 24. Outsider w literaturze polskiej i obcej. Charakteryzując wybranych bohaterów literackich i filmowych, wskaŝ przyczyny i skutki ich wyobcowania. 25. Poeci przeklęci w literaturze polskiej i obcej. Omów zjawisko,odwołując się do wybranych tekstów kultury. 3
26. Polaków portret własny w literaturze i innych tekstach kultury. Omów zagadnienie na wybranych 27. Portret artysty w literaturze i sztuce. Porównaj kreacje, odwołując się do wybranych przykładów. 28. Portret Sarmaty w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 29. Powstanie warszawskie w wybranych tekstach kultury. Przedstaw róŝnorodność obrazów i omów ich funkcje. 30. Przedstaw funkcje pejzaŝu romantycznego w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 31. Przedstaw i porównaj artystyczne interpretacje powstań narodowych zawarte w literaturze i malarstwie. 32. Przedstaw i porównaj róŝne ujęcia motywu gór w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych 33. Przedstaw róŝne sposoby ujęcia obrazu Gdańska i jego okolic ukazane w literaturze oraz filmie. 34. Przedstaw sposoby i funkcje nawiązań do literatury i sztuki w kabarecie. Omów zagadnienie na wybranych 35. Przywołując wybrane przykłady, rozwaŝ rolę inspiracji biblijnych lub mitologicznych we współczesnej literaturze i filmie. 36. Rzeczywistość PRL-u w literaturze, filmie i sztukach plastycznych. Przedstaw i oceń na wybranych 37. Sami swoi, czyli Polaków portret własny w literaturze współczesnej i polskiej komedii filmowej. Omów zagadnienie na wybranych 38. Symbolika przedmiotu w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 39. Symbolizm w literaturze i filmie. Omów na wybranych 40. Turpizm w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł z róŝnych 41. UkaŜ wpływ mitologii Europy środkowej i północnej na literaturę i inne dziedziny sztuki. 42. Warszawa i jej mieszkańcy w sztuce. Analizując wybrane dzieła, porównaj literackie i malarskie obrazy miasta. 43. Wybitne dzieła sztuki jako inspiracje utworów Omów zagadnienie, odwołując się do przykładów literackich róŝnych 44. WykaŜ wpływ impresjonizmu na literaturę i inne dziedziny sztuki przełomu XIX i XX wieku. Omów temat na wybranych tekstach kultury. 45. WykaŜ, Ŝe filozofia była inspiracją dla malarzy i pisarzy okresu Młodej Polski. 46. Zaprezentuj i porównaj róŝne postawy człowieka wobec szaleństwa Ŝywiołów ukazane w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 47. Zaprezentuj róŝne funkcje polskiego pejzaŝu w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 48. Związek człowieka z ziemią jako temat w polskiej literaturze i malarstwie. Omów na wybranych JĘZYK 1. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładzie wybranych utworów. 2. Funkcja impresywna języka w tekstach literackich i publicystycznych. Dokonaj analizy na podstawie przykładów z róŝnych epok 3. Język dzieła literackiego jako znak przynaleŝności tekstu do epoki. Omów na wybranych 4. Język ezopowy w literaturze jego znaczenie i funkcje w róŝnych epokach. Omów, wykorzystując odpowiedni materiał literacki. 5. Język jako sposób indywidualizacji postaci w dziele literackim. Omów na wybranych 6. Język wyznań miłosnych w utworach z wybranych Omów na 7. Przedstaw i omów na wybranych przykładach rodzaje eksperymentów językowych wykorzystywanych w poezji polskiej XX wieku. 4
8. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie na wybranych tekstach poetyckich. 9. Scharakteryzuj język propagandy politycznej XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych 10. Stylizacja biblijna i jej funkcja w utworze literackim. Omów na wybranych 11. Przedstaw wpływ języków obcych na rozwój polszczyzny w róŝnych okresach historycznych. Omów zagadnienie, analizując przykłady wybrane z literatury. 12. ZapoŜyczenia we współczesnej polszczyźnie. Na wybranych przykładach omów przyczyny zjawiska i oceń zasadność stosowania zapoŝyczeń z języka angielskiego i/lub innych języków obcych. 13. śart językowy i jego funkcje w róŝnych gatunkach Przedstaw zjawisko na wybranych OPRACOWANIE : ZESPÓŁ NAUCZYCIELI POLONISTÓW ZESPOŁU SZKÓŁ ŁĄCZNOŚCI W GDAŃSKU 5