POMNIKI PRZYRODY W KRAINIE EGO

POMNIKI PRZYRODY W KRAINIE EGO Pomnik jest formą indywidualnej ochrony przyrody, której podlegają obiekty mogące mieć szczególne znaczenie. Pomnikami przyrody w Krainie EGO są grupy drzew, aleje drzew, pojedyncze drzewa oraz głazy narzutowe. O nadaniu danemu drzewu statusu pomnika przyrody decydować może wyróżniający je spośród otoczenia: sędziwy wiek, niecodzienny kształt, pokrój, wielkość i znaczenie historyczne. O objęciu ochroną może również zdecydować występowanie drzewa na granicy lub poza granicą naturalnego zasięgu danego gatunku. Ochronie mogą podlegać również zabytkowe parki, aleje oraz twory przyrody nieożywionej cenne ze względu na ich znaczenie naukowe, estetyczne i krajobrazowe, głównie formy rzeźby powierzchni ziemi (przełomy rzeczne, zjawiska krasowe) lub pozostałości epoki lodowcowej - głazy narzutowe (art. 40.1 Ustawy z dn. 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody, Dz. U. nr 92, poz.880). Ustanowienie pomnika przyrody oraz pozbawienia statusu pomnika przyrody następuje w drodze uchwały rady gminy. Na koniec 2010 roku w Krainie EGO zarejestrowano 121 pomników przyrody. Wykaz pomników przyrody w układzie gmin: Gmina Banie Mazurskie (trzy pomniki przyrody) 1. Głaz narzutowy (610, 1), Banie Mazurskie, wieś Lisy, 1969 r., 87 2. Głaz Skalich (1140, 2,3), Banie Mazurskie, Ndl. Czerwony Dwór, Lesn. Janki, oddz. 28i, miejscowość Rogale (Lasy Skaliskie), 1999 r., 933 3. Głaz Angerapp (1620, 1,8), Banie Mazurskie, Ndl. Czerwony Dwór, miejscowość Skaliszkiejmy, L- ctwo Rogale, oddz. 345j, 1999 r., 934 Gmina Dubeninki (14 pomników przyrody) 1. Głaz narzutowy - granit szary Tytan (1027, 1,24), Białe Jeziorki, ok. 500 m na południe od drogi do Dubeninek, obok lasu liściastego, na naturalnej łące, 1953 r. 28 2. Dąb szypułkowy Quercus robur Dworzanin (412, 23), wieś Bludzie, w parku na wzgórzu ok. 100 m na południe od zabudowań b. PGR-u, 1966 r., 77 1

3. Żywotnik zachodni Thuja occidentalis - 2 szt., rozgałęziony dwupienny (144, 103; 12, 10), wieś Hajnówek, 2 m na północ od drogi biegnącej wzdłuż granicy Państwa, 1984 r., 282 4. Buk pospolity Fagus sylvatica - 3 szt. (219, 213, 139; 33, 31, 34), wieś Maków, Ndl. Gołdap, L-ctwo Maków, oddz. 117c, koło osady, 1984 r., 283 5. Sosna wejmutka Pinus strobus - 15 szt. (75-170; - ), wieś Bludzie, Ndl. Gołdap, L-ctwo Bludzie, oddz. 186a, 1984 r., 284 6. Jodła balsamiczna Abies balsamea - 13 szt. (100-184; -), wieś Bludzie, Ndl. Gołdap, L-ctwo Bludzie, oddz. 78c, 1984 r., 285 7. Jarząb szwedzki Sorbus intermedia - 229 szt. (90-220; 9-12), wieś Błąkały, przy drodze Błąkały- Stańczyki, 1996 r., 469 8. Głaz narzutowy granit szary (610, 1,27), wieś Białe Jeziorki, na pastwisku, ok. 150 m od zabudowań p. E. Wróblewskiego, 1998 r., 518 9. głaz narzutowy granit szary (665, 1), wieś Białe Jeziorki, na pastwisku, ok. 140 m od zabudowań p. E. Wróblewskiego, 1998 r., 519 10. Głaz narzutowy granit szarobiały Przybysz (612, 2,05), Dubeninki, przy ul. Osiedlowej 5, 1998 r., 520 11. Dąb szypułkowy Quercus robur, aleja 20 szt. (260-200; 20-25), Ndl. Gołdap, L-ctwo Maków oddz. 117dx, przy drodze nr 651 Błąkały - Żytkiejmy, 2001 r., 968 12. lipa drobnolistna Tilia cordata, - lipy odroślowe rosnące w kręgu, grupa 12 szt. (377; 18-20), Ndl. Gołdap, L-ctwo Błąkały, oddz. 371c, 2001 r., 969 13. Dąb szypułkowy Quercus robur, aleja 20 szt. (200-380; 20-22), Ndl. Gołdap, Bludzie Wielkie, nad rzeką Bludzią, 2001 r., 970 14. Sosna pospolita Pinus silvestris Piękna Sosna (270, 28), Ndl. Gołdap, L-ctwo Błąkały, oddz. 310b, 2001 r., 971 Ełk, Gmina Ełk (22 pomniki przyrody) 1. Żywotnik olbrzymi Thuja plicata (230, 20), wieś Szarek, POHZ-Ełk, gospodarstwo Szarek, 1962 r., 57 2. Dąb szypułkowy Quercus robur (470, 23), wieś Szarek, POHZ-Ełk, gospodarstwo Szarek, 1962 r., 58 3. Lipa drobnolistna Tilia cordata - 4 szt. (165-330; 22-24), wieś Szarek, POHZ-Ełk, gospodarstwo Szarek, 1962 r., 59 2

4. Głaz narzutowy (110, 0,8), Ruska Wieś, 1962 r., 75 5. Głaz narzutowy (800, 2,2), Ełk, Kolonia Piaski na brzegu jez. Krzywe, 1966 r., 76 6. Klon pospolity Acer platanoides (400, 28), wieś Chełchy, b. PGR Lega, stary cmentarz poniemiecki, 1978 r., 179 7. Lipa drobnolistna Tilia cordata (400, 28), wieś Straduny, b. PGR Straduny, przy drodze Ełk- Olecko, 1978 r., 180 8. Dąb szypułkowy Quercus robur (560, 28), wieś Chełchy, b. PGR Lega, przy drodze do gospodarstwa Lega II, 1978 r., 181 9. Lipa drobnolistna Tilia cordata - 5 szt., dąb szypułkowy Quercus robur - 2 szt. (260, 260, 270, 420, 420 350, 400; 28-29, 26, 27), wieś Janowo, b. PGR, w parku otaczającym budynki, 1978 r., 182 10. Topola biała Populus alba - 4 szt. (215-360; 23-26), wieś Lepaki, wzdłuż drogi wiejskiej do wsi Bartosze, 1980 r., 231 11. Dąb szypułkowy Quercus robur (380, 27), wieś Mleczno, Ndl. Ełk, L-ctwo Mleczno, oddz. 242c, 1993 r., 327 12. Aleja 49 szt. lipa drobnolistna Tilia cordata (120-360; 22-28), wieś Straduny, wzdłuż drogi do osiedla b. PGR Straduny, 1993 r., 328 13. Dąb szypułkowy Quercus robur (360, 25), miejscowość Bobry, 200 m od szkoły, na gruncie p. R. Kozłowskiego, 1993 r., 362 14. Klon jawor Acer pseudoplatanus (205, 20), Ełk, w parku przy ul. Słowackiego, 1998 r., 521 15. Klon pospolity Acer platanoides (219, 27), Ełk, w parku przy ul. Słowackiego, 1998 r., 522 16. Klon pospolity Acer platanoides (210, 26), Ełk, w parku przy ul. Słowackiego, 1998 r., 523 17. Buk zwyczajny Fagus sylvatica (254, 22), Ełk, w parku przy ul. 3-ego Maja, 1998 r., 525 18. Buk zwyczajny Fagus sylvatica Adam, Ewa (240, 170; 22, 22), Ełk, w parku przy ul. 3-ego Maja, 1998 r., 526 19. Głaz narzutowy, granit różowy, gruboziarnisty (666, 1,03), Ruska Wieś, ok. 250 m na północ od szosy Ełk-Orzysz, 1998 r., 527 20. Dąb szypułkowy Quercus robur (344, 26), miejscowość Lega, przy budynku mieszkalnym nr 11, 1998 r., 528 21. Lipa drobnolistna Tilia cordata (260, 27), miejscowość Janów, na terenie parku 1998 r., 529 3

22. Dąb szypułkowy Quercus robur (366, 25), Ruska Wieś, w parku podworskim obok alei drzew 1998 r., 530 Gmina Gołdap (25 pomników przyrody) 1. Głaz narzutowy (1520, 1,7), Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Rogonie, oddz. 222c, 1962 r., 67 2. Dąb szypułkowy Quercus robur (320, 26), Gołdap, ul. Malarska, 1975 r., 103 3. Lipa drobnolistna Tilia cordata- 4 szt., 1 szt. czteropienna (300, 254, 278, 177; 24, 25, 21) Juchnajcie, ok. 1 km na południe od drogi Gołdap-Rogale, 1977 r., 104 4. Klon pospolity Acer platanoides (388, 22), Juchnajcie, ok. 40 m na zachód od drogi Gołdap-Boćwinka, 1977 r., 105 5. Dąb szypułkowy Quercus robur (330, 24), Gołdap, ul. Paderewskiego 34, 1977 r., 106 6. Dąb szypułkowy Quercus robur (401, 26),. Gołdap, Pl. Zwycięstwa, przy alejce spacerowej, 1977 r., 107 7. Dąb szypułkowy Quercus robur - 3 szt. (190, 225, 240; 24, 25, 26), wieś Kalniszki, Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Kalniszki, Uroczysko Borki, na skrzyżowaniu linii, 1977 r., 172 8. Buk pospolity Fagus sylvatica (175, 28), Galwiecie, park podworski Rakówek, 1978 r., 184 9. Dąb szypułkowy Quercus robur- 4 szt. (214, 170, 183, 167; 23), Gołdap, ok. 70 m na zachód od zabudowań N-ctwa Gołdap, ok. 60 m na południe od ulicy, 1978 r., 185 10. Klon pospolity Acer platanoides (270, 26), Gołdap miejscowość Gołdap, Pl. Zwycięstwa, przy alejce spacerowej, 1978 r,. 186 11. Topola biała Populus alba (595, 38), Galwiecie, park podworski Rakówek, 1978 r., 187 12. Klon pospolity Acer platanoides (294, 25), Gołdap, ul. Wolności, przy budynku sklepu Majster, 1980 r., 233 13. Jesion wyniosły Fraxinus excelsior (237, 22), Gołdap, ul. Wojska Polskiego, przy SP nr 4, 1980 r., 234 14. Dąb szypułkowy Quercus robur, charakterystyczny kształt (-, 16), Jurkiszki, obok osady N-ctwa, po wschodniej stronie drogi prowadzącej do zabudowań, 1984 r., 278 15. Jesion wyniosły Fraxinus excelsior (295, 26), Galwiecie, park podworski z byłą kaplicą z 1862 r., 1984 r., 279 4

16. Klon pospolity Acer platanoides (348, 22), Jurkiszki, w ogrodzeniu osady N-ctwa Gołdap, ok. 50 m na południe od szosy do Gołdapi, 1984 r., 280 17. Buk pospolity Fagus sylvatica - 7 szt. (240, 195, 242, 167, 183, 247, 217; 21), Ndl. Gołdap, L-ctwo Bludzie, oddz. 80f, 1984 r., 281 18. Żywotnik olbrzymi Thuja gigantea' dwupienny (144, 12), Hajnówek, 2 m na północ od drogi biegnącej wzdłuż granicy Państwa, 1984 r., 282 19. Jarząb szwedzki Sorbus intermedia 21 szt. (128-225; 12), Gołdap, ul. Kościuszki 12, forma parku osiedlowego, 1996 r., 468 20. Klon pospolity Acer platanoides (300, 23), Galwiecie, na cmentarzu poniemieckim, 150 m na północ od szosy Gołdap-Żytkiejmy, 1998 r., 533 21. Głazy narzutowe- 6 szt. (250-805; 34-112), Ndl. Olecko, miejscowość Tatary, L-ctwo Nasuty, oddz.63, zachodnie zbocze Tatarskiej, 1999 r., 935 22. Głaz narzutowy (1042, 135), Ndl. Olecko, miejscowość Tatary, dz. nr 71, obręb Kozaki pólnocno wschodni stok Tatarskiej Góry, 1999 r., 936 23.buk purpurowy Fagus sylvatica 'Purpurea (413, 25), Ndl. Olecko, miejscowość Blenda, dz. nr 151, obręb Kowalki, w zadrzewieniach zespołu podworskiego, 1999 r., 937 24. Głaz narzutowy (1380, 1,5), Gołdap Oddz. 91m, 2001 r., 983 25. Żywotnik zachodni Thuja occidentalis (210, 11), Ndl. Czerwony Dwór, Jany, posesja nr 13, dz. 23 (obręb Janki) 2001 r., 988 Gmina Kalinowo Brak pomników przyrody Gmina Kowale Oleckie (16 pomników przyrody) 1. Cis pospolity Taxus baccata 3 szt. (-, 37, 40, 53), Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Rogonie, oddz. 235c, 1954 r., 30 2. Dąb szypułkowy Quercus robur (479, 23), Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Olszanka, oddz. 196d, 1985 r., 53 3. 5

Jesion wyniosły Fraxinus excelsior (360, 25), Ndl. Czerwony Dwór, Lctwo Rogonie, oddz. 222c, 1959 r., 54 4. Klon zwyczajny Acer platanoides (324, 25), Ndl. Czerwony Dwór, Lctwo Rogonie, oddz. 207a, 1959 r., 55 5. Głaz narzutowy (780, 1,2), Ndl. Czerwony Dwór, Lctwo Rogonie, 1962 r., 56 6. Cis pospolity Taxus baccata (110, 5), Szeszki, Ndl. Olecko, L-ctwo Cisow oddz. 167J, w pobliżu drogi Kowale - Sokółki, 1962 r,. 65 7. Świerk pospolity Picea abies (322, 40), Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Rogonie, oddz. 206l, 1962 r., 73 8. Świerk pospolity Picea abies (322, 40), Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Rogonie, oddz. 206l, 1962 r., 74 9. Jałowiec pospolity Juniperus communis (109, 7), Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Dunajki, oddz. 110k, przy osadzie gajowego, 1977 r., 174 10. Sosna wejmutka Pinus strobus - 5 szt. (238, 147, 135, 180, 205; 28, 29, 29, 30, 30), Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Dunajki, oddz. 112f, przy drodze Jabłonowo Czerwony Dwór, 1977 r., 175 11. Sosna pospolita Pinus silvestris- 3 szt., świerk pospolity Picea abies, lipa drobnolistna Tilia cordata- 3 szt. (193, 188, 229, 166, 191, 128, 168; 30 28 24), Ndl. Czerwony Dwór, L-ctwo Leśny Zakątek, oddz. 177m, 1980 r., 238 12. Cis pospolity Taxus baccata- 2szt. (22-32; 5, 6), Ndl. Olecko, L-ctwo Cisowo, oddz. 165f, w pobliżu rezerwatu Cisowy Jar, 2001 r., 978 13. Cis pospolity Taxus baccata - 2 szt. (23-31; 4,5-5,5), Ndl. Olecko, L-ctwo Cisowo, oddz. 165i, w pobliżu rezerwatu Cisowy Jar, 2001 r., 979 14. Cis pospolity Taxus baccata - 2 szt. (50-50; 6, 6), Ndl. Olecko, L-ctwo Cisowo, oddz. 166k, w pobliżu rezerwatu Cisowy Jar, 2001 r., 980 15. Aleja: dąb szypułkowy Quercus robur - 11 szt. (194-235, 27), Ndl. Olecko, L-ctwo Cisowo, aleja przydrożna, 2001 r., 981 16. Cis pospolity Taxus baccata (21, 3,9), Ndl. Olecko, L-ctwo Nasuty, oddz. 110b, pod szczytem Szeskiej Góry, 2001 r., 982 Olecko, Gmina Olecko (7 pomników przyrody) 1. Dąb szypułkowy Quercus robur (500, 23), Olecko, ul. Jeziorna 3, posesja p. Koronkiewicza, 1984 r., 275 6

2. Dąb szypułkowy Quercus robur - 2 szt. (300, 327; 23), Olecko, na posesji Domu Kultury, ul. Partyzantów 1984 r., 276 3. Dąb szypułkowy Quercus robur 256 20 Olecko miejscowość Olecko, przy przedszkolu nr 1 Dz. Urz. WRN w Suwałkach nr 7 poz. 26 z 1984 r. Zarz. Nr 22/84 z 24.04.1984 r., 277 4. Lipa drobnolistna Tilia cordata (275, 26), Ndl. Olecko, L-ctwo Szczedranka, oddz. 20b, 2001 r., 974 5. Sosna wejmutka grupa 5 drzew Pinus strobus (230, 230, 160, 183, 193; 28 31 30 31 28), Olecko oddz. 130 b leśnictwo Zajdy, uroczysko Elżbietki, 500 m od szosy Olecko Rosochackie, 2007 r., 1376 6. Modrzew europejski Larix decidua (263, 29), Olecko oddz. 130 b leśnictwo Zajdy, uroczysko Elżbietki, 600 m od szosy Olecko Rosochackie, 2007 r., 1377 7. Świerk pospolity Picea abies (355, 30), Olecko oddz. 141 n, leśnictwo Zajdy, uroczysko Zajdy; świerk na wysokości 4 m przechodzi w 4 pnie, 2007 r., 1378 Gmina Prostki (2 pomniki przyrody) 1. Dąb szypułkowy Quercus robur (500, 30), wieś Ostrykół, 1986 r., 101 2. Dąb szypułkowy Quercus robur (317, 23), wieś Ostrykół, 30 m na północny zachód od kościoła, 4 m od drogi, 1998 r., 548 Gmina Stare Juchy (2 pomniki przyrody) 1. Głaz narzutowy (1150, 0,8), miejscowość Orla Jucha, Gosp. Rolne Zasobu Skarbu Państwa Orla Jucha, 1954 r. 31 2. Brzoza brodawkowata Betula pendula (248, 22), Stare Juchy, przy ul. Kolejowej 17, 1998 r., 560 Gmina Świętajno (15 pomników przyrody) 7

1. Lipa drobnolistna Tilia cordata 2 szt. (511, 357; 25), wieś Borki, 200 m od przystanku PKS, 1980 r., 268 2. Modrzew europejski Larix decidua -3 szt. (268-308, 30-36), Ndl. Olecko, L-ctwo Krzywy Róg, oddz. 37g, przy drodze do gajówki, 2001 r., 984 3. Klon pospolity Acer platanoides (262, 24), Ndl. Olecko, L-ctwo Krzywy Róg, oddz. 21j, 2001 r., 985 4. Dąb szypułkowy Quercus robur (309, 28), Ndl. Olecko, L-ctwo Krzywy Róg, oddz. 35a, 2001 r., 986 5. Sosna pospolita Pinus silvestris- 4 szt. (196-251; 35), Ndl. Olecko, L-ctwo Wilczewo, oddz.124f, szpaler rosnący w odległości. ok. 80m od rzeki Ełk, 2001 r., 987 6. Lipa drobnolistna Tilia cordata (450, 25), Ndl. Świętajno, Dybowo, przy drodze Dybowo - Mazury, wł. p. Wawrzyn, 2004 r., 1167 7. Dąb czerwony Quercus rubra, dąb szypułkowy Quercus robur (295, 251; 30, 30), Ndl. Olecko, Wronki, byłe torowisko kolejowe, 1km w kierunku Orłowo, 2004 r. 1168 8. Jesion wyniosły Fraxinus excelsior - 2 szt., wiąz polny Ulmus glabra - 3 szt., klon zwyczajny Acer platanoides, grab zwyczajny Carpinus betulus - 1 szt., żywotnik zachodni Thuja occidentalis - 3 szt., (486, 290, 203-256, 348, 160, 80-100; 28, 23-25, 28, 27, 15), Ndl. Olecko, L-ctwo Wronki, oddz. 10j, park przy byłym dworku pruskim, 2004 r., 1169 9. Daglezja zielona Pseudotsuga menziesii - aleja 130 szt. (85-216, 17-28), Ndl. Olecko, Wronki, teren byłego torowiska Olecko Giżycko, 700m na wschód od wsi, 2004 r., 1170 10. Sosna pospolita Pinus sylvestris (290, 13,5), Ndl. Olecko, Wronki, 1km na południe od budynku, wł. p. Ferenca, 2004 r., 1171 11. Grusza dzika Pyrus communis (200, 13), Ndl. Olecko, Krzywe 16, 30m od domu p. Katarzyny Popiółkowskiej, 2004 r., 1172 12. Dąb szypułkowy Quercus robur (405, 290; 23), Ndl. Olecko, Krzywe 14, wł p. Piotra Malca, 2004 r., 1173 13. Dąb szypułkowy Quercus robur (380, 27), Ndl. Olecko, Krzywe, posesja p. Skowrońskiego, 2004 r., 1174 14. Klon pospolity Acer platanoides (327, 23), Ndl. Olecko, Świętajno, przy drodze do Olecka, wł. Powiatowy Zarząd Dróg, 2004 r., 1175 15. Choina kanadyjska Tsuga canadiensis (208, 18), Ndl. Olecko, L-ctwo Wronki oddz. 146t, park przy miejscowość Wronki, 2004 r., 1176 Gmina Wieliczki (5 pomników przyrody) 8

1. Modrzew europejski Larix decidua (246, 39), Ndl. Olecko, L-ctwo Kłosowo, oddz. 110c, 2001 r., 975 2. Modrzew europejski Larix decidua (244, 39), Ndl. Olecko, L-ctwo Kłosowo, oddz. 110h, 2001 r., 976 3. Dąb szypułkowy Quercus robur (316, 27), Ndl. Olecko, L-ctwo Kłosowo, oddz. 114c, 2001 r., 977 4. Modrzew europejski Larix decidua - grupa 4 drzew (271, 246, 235, 249; 32, 28, 28, 26), Wieliczki oddz. 109a, leśnictwo Kłosowo, uroczysko Cimochy, oddział graniczy z gruntami wsi Wasilówka; grupa modrzewi rozproszona w 110-letnim drzewostanie świerkowym, 2007 r. 1375 5. Aleja: wierzba biała Salix alba - 16 szt. (180-320, 20-28), oddz. 117 n leśnictwo Kłosowo, uroczysko Markowskie, 600 m od szosy Olecko-Krupin, 2007 r., 1379 Opr. Ryszard F. Dutkiewicz, 2011 9