Park Krajobrazowy Dolina Słupi projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk "Dolina rzeki Słupi" PLH220052 "Dolina rzeki Słupi PLH220052 CHARAKTERYSTYKA OBSZARU: Specjalny obszar ochrony siedlisk "Dolina rzeki Słup" obejmuje rzekę Słupię od Sulęczyna do jej ujścia do morza w Ustce oraz większość jej dopływów. W jego granicach leżą: - naturalna dolina Słupi z przyległymi łąkami i torfowiskami od Sulęczyna do jez Głębokiego; - jez. Żukowskie ze stanowiskami żółwia błotnego; - kompleks 9 jezior oligotroficznych z zachowaną roślinnością reliktową (Godzierz Duża, Godzierz Mała, Herta, Krosnowskie, Okoniewskie, Czarne koło Borzytuchomia, Czarne koło Kartkowa, Sitno Duże, Nożynko); - jeziora Lipieniec Mały i Duży oraz źródliskowy obszar rzeki Skotawy z torfowiskami soligenicznymi i łąkami storczykowymi oraz mezotroficznymi jeziorami Skotawskim Dużym i Małym; - kompleks torfowisk niskich i mechowisk w rezerwacie "Mechowiska Czaple"; - starodrzew sosnowy w rezerwacie Gołębia Góra nas Słupią; - Jezioro Głębokie wraz z przyległymi podmokłymi łąkami storczykowymi; - ujściowy odcinek strumienia Huczek w rzezerwacie "Dolina Huczka"; - naturalna, głęboko wcięta rynna rzeki Kamienicy oraz liczne przełomowe odcinki rzeki na całej długości stanowiące również tarliska dla -Cottus gobio, Lampetra planeri, Phoxinus phoxinus, Salmo trutta fario oraz Thymallus thymallus, liczne występowanie Hildenbrandia rivularis i Ranunculus fluitans; - liczne źródliska i mniejsze dopływy, ciągnące się wzdłuż całego biegu Słupi, w tym rezerwat przyrody "Źródliskowe Torfowisko"; - duże fragmenty olsów źródliskowych i podgórskich łęgów, na stromych zboczach i w licznych wąwozach grądy oraz kwaśne i żyzne buczyny; - podmokłe łąki i torfowiska przejściowe, na terenach bezodpływowych małe mszary i oczka dystroficzne; - projektowany rezerwat "Stara Słupia" wraz z kompleksem lasów i podmokłych łąk oraz torfowisk; - naturalna, głęboko wcięta rynna rzek: Jutrzenka, Kamienica, Brodek oraz liczne przełomowe odcinki innych rzek, tarliska - Cottus gobio, Lampetra planeri; strona 1/11
Strumień Huczek w Gałąźni Małej fot. L. Duchnowicz - zbiorniki zaporowe Krzynia i Konradowo będące stanowiskami i zimowiskami wielu gatunków ptaków; - rzeka Skotawa wraz z istotniejszymi dopływami (Maleniec, ciek z Gogolewka) i obszarami źródliskowymi wraz z kompleksem torfowisk niskich i mechowisk w rezerwacie "Skotawskie Łąki"; tarliska ryb reofilnych - Cottus gobio, Lampetra planeri w dorzeczu Skotawy, ujściowy odcinek Skotawy-tarliska Salmo salar, Salmo trutta; - meandrująca Słupia i jej dolina wraz z licznymi starorzeczami i dopływami będącymi tarliskami łososi i troci wędrownych od Krzyni do Słupska, występowanie Ranunculus fluitans, - malowniczy odcinek rzeki od Słupska do ujścia korytarz ekologiczny dla wielu gatunków zwierząt, m. in. łososi, troci i minogów rzecznych, w pobliżu ujścia rezerwat leśny Buczyna nad Słupią, występowanie Ranunculus fluitans, Inne cechy obszaru: Dolina Słupi, wraz ze strefą krawędziową i dopływami, stanowi interesujący obiekt pod względem gemorfologicznym, krajobrazowym i kulturowym. Na szczególną uwagę i ochronę zasługują: - cała zlewnia rzeki z licznymi zjawiskami źródliskowymi; - naturalny na wielu odcinkach charakter koryta rzeki Słupi i Skotawy oraz innych dopływów; - różnorodne formy morfologiczne; - malowniczy krajobraz rzeki w obrębie Pradoliny Pomorskiej wzniesienia morenowe dochodzą tu do ponad 200 m n.p.m.; - przełomowy (podgórski) charakter rzek: Słupi w rejonie Sulęczyna, Parchowskiej Strugi, Boruji, Kamienicy, ujściowego fragmentu "Huczka", górnego Brodka oraz fragmentów rzeki Skotawy, Kamiennej i Żelkowej Wody; strona 2/11
- dobrze zachowane i zróżnicowane mokradła całej zlewni Słupi; - duża lesistość obszaru; - duży udział słodkowodnego krasnorostu w wodach Hildenbrandia rzeczna; - miejsce bytowania, rozrodu i wędrówek ryb łososiowatych oraz innych gatunków reofilnych cennych przyrodniczo; - liczne obiekty kulturowe, jak: grodziska, kamienno-ceglane mosty oraz zabytkowe elektrownie wodne w Soszycy, Gałęźni Małej, Konradowie, Krzyni, Skarszewie Dolnym, Słupsku; - jako naturalny korytarz ekologiczny do zapory w Krzyni; przewidziany do udrożnienia do Zapory Bytowej; - jako ważne miejsca wypoczynku i uprawiania wędkarstwa. WARTOŚĆ PRZYRODNICZA I ZNACZENIE: Dolina Słupi obejmuje szereg ważnych siedlisk z Dyrektywy Siedliskowej (21 siedlisk). Są to również siedliska bardzo ważne dla cennej fauny. Na szczególną uwagę i podkreślenie zasługuje: - masowe zgrupowania tarlisk łososia atlantyckiego, troci wędrownej, której rodzima populacja, różniąca się wyraźnie genetycznie zachowała się w dorzeczu Słupi, tarliska minoga rzecznego, w górnym biegu rzek masowe występowanie głowacza białopłetwego, minoga strumieniowego, pstrąga potokowego, strzebli potokowej - górski i podgórski charakter rzek; - doskonale zachowane jeziora lobeliowe z reliktową roslionnością; - jedno z większych koncentracji zjawisk źródliskowych na Pomorzu; - duże kompleksy lasów łęgowych o podgórskim charakterze; liczne olsy, grądy i buczyny - znaczny udział roślin rzadkich i zagrożonych z Czerwonych List; - bardzo duża populacja słodkowodnego krasnorostu Hildenbrandtia rivularis; - liczne i bardzo dobrze zachowane biotopy dla ptaków drapieżnych: orlika krzykliwego, błotniaka stawowego, kani rudej, bielika, czy puchacza oraz dla ptaków związanych z obszarami wodno-błotnymi oraz łąkowymi - bociana białego, bociana czarnego, zimorodka, żurawia; tracza nurogęsi, gągoła, derkacza INFORMACJA PRZYRODNICZA Typy SIEDLISK znajdujące się na terenie obszaru Natura 2000 wymienione w Załączniku I: 3110 jeziora lobeliowe; 3140 twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic; 3150 starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne; 3160 naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne; 3260 nizinne i podgórskie rzeki ze zb. włosieniczników; strona 3/11
3270 zalewane muliste brzegi rzek; 6410 zmiennowilgotne łąki trzęślicowe; 6430 nizinne ziołorośla nadrzeczne i okrajkowe; 6510 łąki świeże użytkowane ekstensywnie; *7110 torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą; 7120 torfowiska wysokie zdolne do regeneracji; 7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska; 7150 obniżenia na podłożu torfowym; *7220 źródliska wapienne; 7230 torfowiska alkaliczne mechowiska; 9110 kwaśne buczyny; 9130 żyzne buczyny; 9160 grąd subatlantycki; 9190 kwaśne dąbrowy; *91D0 bory i lasy bagienne brzeziny; *91E0 lasy łęgowe (łęgi olszowo jesionowe, podgórskie łęgi jesionowo, zarośla nadrzeczne); Pozostałe ważne typy SIEDLISK: P25 źródliska niewapienne; 723P podmokłe łąki eutroficzne. GATUNKI objęte artykułem 4 z Dyrektywy 79/409/EWG oraz wymienione w Załączniku II Dyrektywy 92/43/EWG oraz ocean znaczenia obszaru dla tych gatunków: SSAKI wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG wydra Lutra lutra bóbr europejski Castor fiber strona 4/11
bóbr europejski fot. L. Duchnowicz PTAKI wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG Bąk Botaurus stellaris Bielik Haliaeetus albicilla Błotniak stawowy Circus aeruginosus Błotniak zbożowy Circus cyaneus Bocian biały Ciconia ciconia Bocian czarny Ciconia nigra Derkacz Crex crex Dzięcioł czarny Dryocopus martius Dzięcioł średni Dendrocopos medius Gąsiorek Lanius collurio strona 5/11
Jarzębatka Sylvia nisoria Kania czarna Milvus migrans Kania ruda Milvus milvus Lelek Caprimulgus europaeus Lerka Lullula arborea Muchołówka mała Ficedula parva Orlik krzykliwy Aquila pomarina Puchacz Bubo bubo Rybołów Pandion haliaëtus Świergotek polny Anthus campestris Trzmielojad Pernis apivorus Zimorodek Alcedo atthis Żuraw Grus grus Regularnie występujące PTAKI MIGRUJĄCE nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG Brodziec samotny Tringa ochropus Brodziec piskliwy Tringa hypoleucos Cyraneczka Anas crecca Cyranka Anas querquedula Czernica Aythya fuligula Gągoł Bucephala clangula Tracz nurogęś Mergus merganser strona 6/11
Perkozek Tachybaptus ruficollis PŁAZY I GADY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Kumak nizinny Bombina bombina Traszka grzebieniasta Triturus cristatus Żółw błotny Emys orbicularia ICHTIOFAUNA wymieniona w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Głowacz białopłetwy Cottus gobio; Koza Cobitis taenia; Łosoś atlantycki Salmo salar; Minóg rzeczny Lamperta fluviatilis; Minóg strumieniowy Lamperta planeri; Różanka Rodeus sericeus. minogi strumieniowe na tarlisku fot L. Duchnowicz strona 7/11
BEZKRĘGOWCE wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG czerwończyk nieparek Lyceana dispar. zalotka większa Leucorrhinia pectoralis; ROŚLINY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG Pozostałe ważne gatunki roślin i zwierząt tchórz Mustela putorius; kuna leśna Martes martes; kuna domowa Martes foina; strumieniówka Locustella fluviatilis; sieweczka rzeczna Charadrius dubius; brzegówka obrożna Riparia riparia; świergotek polny Anthus campestris; trzciniak Acrocephalus arundinaceus; świerszczak Locustella naevia pliszka górska Motacilla cinerea; pokląskwa Saxicola rubetra; ropucha szara Bufo bufo ropucha paskówka Bufo calamita; grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus; żaba moczarowa Rana arvalis; żaba wodna Rana hybr. Esculentae; żaba jeziorkowa Rana lessonae; żaba trawna Rana temporaria; traszka zwyczajna Triturus vulgaris; jaszczurka zwinka Lacerta agili;s żmija zygzakowata Vipera berus; strona 8/11
jaszczurka żyworodna Lacerta vivipara; zaskroniec Natrix natrix; lipień Thymallus thymallus; miętus Lota lota; kleń Leuciscus cephalus; jelec Leuciscus leuciscus; jaź Leuciscus idus; strzebla potokowa Phoxinus phoxinus; pstrąg potokowy Salmo trutta m. fario; troć wędrowna Salmo trutta m. trutta; węgorz Anguilla anguilla; szczeżuja wielka Anodonta cygnea; szczeżuja pospolita Anodonta anatina; groszkówka malutka Pisidium hibernicum; groszkówka rzeczna Pisidium amnicum; rak szlachetny Astacus astacus; czerniec gronkowy Actea spicata; modrzewnica zwyczajna Andromeda polifolia; trzcinnik prosty Calamagrostis stricta; dzwonek szerokolistny Campanula latifolia; turzyca tunikowa Carex appropinquata; turzyca obła Carex diandra; turzyca dwupienna Carex dioica; turzyca łuszczkowata Carex lepidocarpa; turzyca bagienna Carex limosa; konwalia Convalaria majalis; kokorycz wątła Corydalis intermedia; kukułka krwista Dactylorhiza incarnata; kukułka plamista Dactylorhiza maculata; strona 9/11
kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis; wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum; naparstnica zwyczajna Digitalis grandiflora; widlicz spłaszczony Diphasiastrum complanatum; rosiczka długolistna Drosera anglica; rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia; + Drosera ovata rosiczka owalna Drosera obovata; nerecznica grzebieniasta Dryopteris cristata; bażyna czarna Empetrum nigrum; kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine; kruszczyk błotny Epipactis palustris; kruszyna pospolita Frangula alnus; przytulia wonna Galium odoratum; manna gajowa Glyceria nemoralis; bluszcz pospolity Hedera helix; błotniszek wełnisty Helodium blandowii; przylaszczka pospolita Hepatica nobilis; hildenbrandia rzeczna Hildenbrandia rivularis; poryblin jeziorny Isoetes lacustris; bagno zwyczajne Ledum palustre; listera jajowata Listera ovata; lobelia jeziorna Lobelia dortmana; widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum; widłak goździsty Lycopodium clavatum; bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata; gnieźnik leśny Neottia nidus-avis; grążel żółty Nuphar lutea; grzybienie białe Nymphea alba; strona 10/11
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) paprotka zwyczajna Polypodium vulgare; przygiełka biała Rhynchospora alba; porzeczka czarna Ribes nigrum; bagnica torfowa Scheuchzeria palustris; błyszcze włoskowate Tomentypnum nitens; pełnik europejski Trollius europaeus; pływacz drobny Utricularia minor; pływacz zwyczajny Utricularia vulgaris; borówka bagiennavaccinium uliginosum; żurawina błotna Vaccinium oxyccocos; kozłek bzowy Valeriana sambucifolia; kalina koralowa Viburnum opulus. ZAGROŻENIA: Do istotnych zagrożeń na rzekach: Słupi i Skotawie należy: - zabudowa hydroenergetyczna rzeki Słupi w miejscowości Słupsk, Skarszów Dolny, Krzynia, Konradowo, Gałęźnia Mała, Soszyca; budowa piętrzeń i barier hydrotechnicznych w korytach rzek, regulacje cieków; - zaniechanie wypasu oraz zarzucenie koszenia łąk świeżych i podmokłych oraz torfowisk mechowiskowych; - hodowla ryb łososiowatych; - wycinanie lasu na stromych zboczach i krawędziach dolin oraz w obrębie stromych wąwozów i jarów, jak i w obrębie stromych nisz źródliskowych; - nie całkowicie uporządkowana gospodarka wodno-ściekowa w obrębie zlewni. STATUS OCHRONY: W większości obszar doliny Słupi jest chroniony. Środkowa część doliny Słupi znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego "Dolina Słupi". Ponadto na terenie projektowanego soo znajdują się rezerwaty przyrody: Las nad jez. Modrzechowskim, Mechowiska Czaple, Skotawskie Łąki, Jezioro Małe i Duże Sitno, Gołębia Góra, Grodzisko Borzytuchom", "Dolina Huczka", Źródliskowe Torfowisko, Buczyna nad Słupią. Planuje się utworzenie następujących rezerwatów przyrody: Torfowiska nad Boruja, Bagnicowe Uroczysko, Dolina Starej Słupi, Grabówko, strona 11/11