Plan działalności Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na 2014 rok Przyjęty uchwałą Rady Nadzorczej nr 390/2013 z dnia 29 listopada 2013 roku
SPIS TREŚCI Strona I. Podstawa prawna i uwarunkowania opracowania planu działalności 3 II. Priorytetowe działania WFOŚiGW w Katowicach w 2014 roku 4 III. Założenia do planu działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok 7 IV. Roczny Plan Finansowy na 2014 rok 9 V. Kierunki wydatkowania środków finansowych na 2014 rok 13 Załączniki: 1. Roczny Plan Finansowy Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na 2014 rok. 2. Kierunki wydatkowania środków finansowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na 2014 rok. 2 Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok
I. Podstawa prawna i uwarunkowania opracowania planu działalności Plan działalności Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na 2014 rok został opracowany w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska (Tekst jednolity Dz. U. z dnia 23.10.2013 roku Poz. 1232). Nadrzędnym zadaniem Funduszu jest realizacja regionalnej i krajowej polityki ochrony środowiska. Plan działalności Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na 2014 rok uwzględnia postanowienia zawarte w aktach prawnych, strategicznych dokumentach programowych oraz następujących dokumentach regionalnych: Ustawa Prawo ochrony środowiska, Ustawa o finansach publicznych, Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, Projekt Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych, Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie 2020, Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018, Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, Program dla Odry - 2006, Program ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły, Program małej retencji dla województwa śląskiego, Plan gospodarki odpadami dla województwa śląskiego, Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy stężeń substancji w powietrzu, Strategia Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego do roku 2030. Działalność Funduszu w roku 2014 będzie zgodna z przyjętą Strategią działania WFOŚiGW w Katowicach na lata 2013-2016 oraz Wspólną strategią działania Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku. W roku 2014 Fundusz, podobnie jak w latach poprzednich, będzie wspierał działania na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu zgodnie z polityką ekologiczną państwa i województwa, poprzez preferencyjne dofinansowanie przedsięwzięć realizujących cele długookresowe i krótkookresowe zapisane w wojewódzkim programie ochrony środowiska oraz zapewniających absorpcję środków unijnych dla osiągnięcia w województwie śląskim stanu środowiska wynikającego z ustaleń akcesji Polski do Unii Europejskiej. Pierwszeństwo w dofinansowaniu będą miały zadania wspierane środkami Unii Europejskiej lub innymi środkami zagranicznymi oraz zadania zapisane odpowiednio w krajowych i wojewódzkich programach i planach. Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok 3
II. Priorytetowe działania WFOŚiGW w Katowicach w 2014 roku Celem generalnym Funduszu określonym w Strategii działania WFOŚiGW w Katowicach na lata 2013-2016 jest zapewnienie systematycznej i trwałej poprawy stanu środowiska w województwie śląskim i zachowanie na jego obszarze terenów o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Fundusz będzie wspomagał osiąganie długoterminowych celów środowiskowych wg hierarchii i zapisów Programu ochrony środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 oraz ww. Strategii działania WFOŚiGW w Katowicach, tj.: kontynuację działań związanych z poprawą jakości powietrza oraz ograniczanie zużycia energii i wzrost wykorzystania energii z odnawialnych źródeł, przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych oraz ochronę wód podziemnych i racjonalizację ich wykorzystania, minimalizację ilości powstających odpadów, wzrost wtórnego wykorzystania i ograniczenia składowania pozostałych odpadów, zachowanie, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie różnorodności biologicznej na różnych poziomach organizacji: na poziomie wewnątrzgatunkowym (genetycznym) gatunkowym oraz ponadgatunkowym (ekosystemowym) oraz georóżnorodności, przekształcenie terenów poprzemysłowych i zdegradowanych województwa śląskiego zgodnie z wymaganiami ekologicznymi oraz uwarunkowaniami społecznoekonomicznymi, zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców województwa śląskiego i środowiska poprzez obniżenie jego natężenia do poziomu obowiązujących standardów, ochronę przed polami elektromagnetycznymi, ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii przemysłowych oraz minimalizację ich skutków, zrównoważoną gospodarkę zasobami naturalnymi, racjonalne wykorzystywanie zasobów glebowych. Fundusz w 2014 roku będzie wspierał osiąganie długoterminowych celów środowiskowych województwa śląskiego, przeznaczając środki finansowe na realizację następujących przedsięwzięć priorytetowych: ochrona i zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi (w tym ochrona wód i gospodarka wodna), gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (w tym gospodarka odpadami, ochrona powierzchni ziemi i rolnictwo ekologiczne), ochrona atmosfery, ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów, edukacja ekologiczna, zapobieganie poważnym awariom, 4 Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok
zarządzanie środowiskowe w regionie (w tym opracowania i ekspertyzy, monitoring środowiska oraz wspomaganie systemu kontroli wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska), profilaktyka zdrowotna. Fundusz, mając na uwadze przypisaną mu misję, określił cele strategiczne swojej działalności (dla poszczególnych obszarów priorytetowych) w odniesieniu do długoterminowych celów środowiskowych wg. Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 roku z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018, priorytetów Wspólnej Strategii działania Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku oraz zapisów ustawy Prawo ochrony środowiska. Obszar priorytetowy Cel strategiczny 1 2 Ochrona i zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych oraz ochrona jakości wód podziemnych i racjonalizacja ich wykorzystania Minimalizacja ilości powstających odpadów, wzrost wtórnego wykorzystania i ograniczenie składowania pozostałych odpadów Przekształcenie terenów poprzemysłowych i zdegradowanych województwa śląskiego zgodnie z wymaganiami ekologicznymi oraz uwarunkowaniami społeczno-ekonomicznymi Wspieranie działań w zakresie rolnictwa ekologicznego 3 Ochrona atmosfery Poprawa jakości powietrza oraz ograniczenie zużycia energii i wzrost wykorzystania energii z odnawialnych źródeł 4 Ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów Zachowanie, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie różnorodności biologicznej 5 Edukacja ekologiczna 6 Zapobieganie poważnym awariom Edukacja ekologiczna oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii oraz minimalizacja ich skutków Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok 5
7 Zarządzanie środowiskowe w regionie Stworzenie warunków najbardziej efektywnego uczestnictwa w realizacji polityki ekologicznej regionie Systemowe, stałe badania i oceny stanu środowiska Wspomaganie systemu wnoszenia i kontroli opłat za korzystanie ze środowiska 8 Profilaktyka zdrowotna Profilaktyka zdrowotna dzieci z obszarów, na których występują przekroczenia standardów jakości środowiska 6 Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok
III. Założenia do planu działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok Projekt planu finansowego został przygotowany zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16.11.2010 r. w sprawie gospodarki finansowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Plan finansowy WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok uwzględnia założenia przyjęte w Strategii działania WFOŚiGW w Katowicach na lata 2013 2016 oraz Wspólnej Strategii działania Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku oraz aktualną sytuację finansową Funduszu. Projekt planu przychodów i wydatków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na 2014 r. sporządzony został w oparciu o następujące założenia: analizę realizacji planu finansowego w latach 2011-2012 oraz przewidywane wykonanie planu w 2013 roku, utrzymanie stanu majątku Funduszu co najmniej na obecnym poziomie, przychody z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska będą kształtować się na poziomie 113 000 tys. zł, preferowany będzie system zwrotnego finansowania ochrony środowiska, koszty działalności Funduszu będą miały pełne pokrycie z wpływów finansowych oraz dotacji na obsługę POIiŚ, zakładane w projekcie Budżetu Państwa podstawowe wskaźniki makroekonomiczne, Fundusz będzie posiadał zdolność do regulowania podjętych zobowiązań finansowych w każdym momencie działalności. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach dopuszcza możliwość zmniejszenia stanu Funduszu, w wyniku konieczności dofinansowania likwidacji skutków klęsk żywiołowych oraz w przypadku pojawienia się szczególnych potrzeb ukierunkowanych na współfinansowanie projektów europejskich. Fundusz będzie wspierać działania na rzecz zrównoważonego rozwoju regionu zgodnie z polityką ekologiczną państwa i województwa, poprzez preferencyjne dofinansowanie przedsięwzięć realizujących cele długookresowe i krótkookresowe zapisane w wojewódzkim programie ochrony środowiska oraz zapewniających absorpcję środków unijnych dla osiągnięcia w województwie śląskim stanu środowiska wynikającego z ustaleń akcesji Polski do Unii Europejskiej. Pierwszeństwo w dofinansowaniu będą miały zadania wspierane środkami Unii Europejskiej lub innymi środkami zagranicznymi oraz zadania zapisane odpowiednio w krajowych i wojewódzkich programach i planach. Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok 7
Wydatkowanie środków finansowych Funduszu następować będzie zgodnie z niżej przedstawioną hierarchią: finansowanie projektów wynikające z zawartych umów w latach ubiegłych, w tym zobowiązań z umów zawartych na dofinansowania projektów korzystających ze środków europejskich, wspomaganie projektów korzystających ze środków europejskich, wspieranie inwestycji pozwalających na osiągnięcie standardów ochrony środowiska oraz wypełnienie zobowiązań akcesyjnych, wynikających z przyjętych programów i planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym, dofinansowanie pozostałych zadań ochrony środowiska i gospodarki wodnej zgodnie z krajową i regionalną polityką ekologiczną. Określona wyżej hierarchia finansowania zadań wynika z przeprowadzonej analizy zapotrzebowania na środki finansowe Funduszu na przestrzeni najbliższych lat oraz analizy środków dyspozycyjnych Funduszu w tym okresie. 8 Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok
IV. Roczny Plan Finansowy na 2014 rok Przewidywany stan Funduszu na początek roku wyniesie 1.169.140 tys. zł. Przychody ujęte w Rocznym Planie Finansowym na 2014 r. Przewiduje się, że przychody ogółem w 2014 roku wyniosą 150.534 tys. zł. Wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. Podstawowym źródłem przychodów zasilających fundusz statutowy Funduszu są środki pochodzące z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. Przychody te stanowią źródło dotacyjnego finansowania udzielanego przez Fundusz. Wpływy zaplanowano w wysokości 113.250 tys. zł. Wysokość wpływów z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska została oszacowana na podstawie prognozy Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Wpływy z tytułu administracyjnych kar pieniężnych zaplanowano na podstawie trendu z ostatnich kilku lat. Przychody z tytułu dotacji z budżetu państwa Planowane przychody z tytułu dotacji z budżetu państwa wyniosą 2.529 tys. zł w ramach pomocy technicznej POIiŚ dla WFOŚiGW w Katowicach jako Instytucji Wdrażającej (na podstawie Porozumienia zawartego z Ministerstwem Środowiska w dniu 25 czerwca 2007 r. z późn. zm.). Kwota została oszacowana na poziomie 85% przewidzianych do poniesienia kosztów z tego tytułu za III i IV kwartał 2013 roku oraz pierwsze półrocze 2014 roku zgodnie z Rocznym Planem Działań dla tych lat. Przychody finansowe na które składają się: odsetki z tytułu oprocentowania udzielonych pożyczek, oprocentowanie wolnych środków, inne przychody (aktualizacja odpisów). Dominującą pozycję w przychodach finansowych Funduszu stanowią przychody z tytułu oprocentowania udzielonych pożyczek i kredytów 31.000 tys. zł, w tym od jednostek sektora finansów publicznych 13.000 tys. zł. Ich wysokość wynika z osiągniętego oraz planowanego do osiągnięcia stanu należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów. W 2014 roku planuje się uzyskanie przez Fundusz przychodów z tytułu oprocentowania środków pieniężnych lokowanych w bankach na lokatach terminowych w wysokości 3.000 tys. zł. Wysokość przychodów z tytułu oprocentowania wolnych środków wynika z założonej rentowności lokowania wolnych środków oraz z ich średniomiesięcznego stanu. W planie przychodów na 2014 rok założono osiągnięcie przychodów z tytułu aktualizacji odpisów w łącznej wysokości 455 tys. zł. Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok 9
Pozostałe przychody W pozycji inne przychody planuje się przychody z tytułu zwrotów z rozliczeń dotacji i umorzeń pożyczek w wysokości 300 tys. zł. Koszty ujęte w Rocznym Planie Finansowym na 2014 r. Zaplanowane na 2014 roku koszty wyniosą ogółem 149.928 tys. zł. Dotacje W 2014 r. zaplanowano kwotę wydatków w formie dotacji (w tym dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych) w wysokości 58.138 tys. zł. Dotacje na cele bieżące zaplanowano w wysokości 18.388 tys. zł natomiast dotacje na cele inwestycyjne wyniosą 39.550 tys. zł. Wypłaty Funduszu z tytułu dopłat do wysokości oprocentowania kredytów bankowych założono w kwocie 200 tys. zł. Wielkość tę oszacowano na podstawie przypadających do wypłaty w 2014 roku kwot wynikających z zawartych przez banki umów kredytowych oraz prognozowanej kwoty wypłat w 2014 roku. Środki przekazywane państwowym jednostkom budżetowym za pośrednictwem rezerwy celowej budżetu państwa Wysokość zaplanowanych środków wynosi 16.570 tys. zł. Kwota ta wynika z uzgodnionych z dysponentami środków budżetowych list zadań zakwalifikowanych do dofinansowania ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na rok 2014 (zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16.11.2010 r. w sprawie gospodarki finansowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej). Umorzenia pożyczek Po przeprowadzeniu analizy warunków, na których Fundusz zawierał umowy pożyczek, obowiązujących zasad dotyczących umorzeń, oraz uwzględniając założenia przyjęte do planu finansowego oszacowano przewidywany poziom umorzeń w 2014 roku w wysokości 56 000 tys. zł. Nagrody za działalność na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej niezwiązaną z wykonywaniem obowiązków pracowników administracji rządowej i samorządowej Na nagrody za działalność na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej niezwiązaną z wykonywaniem obowiązków pracowników administracji rządowej i samorządowej przewiduje się w 2014 roku przeznaczyć środki w wysokości 400 tys. zł, z przeznaczeniem między innymi na corocznie przyznawane nagrody z okazji Dnia Ziemi tzw. Zielone Czeki oraz nagrody w konkursie EkoAktywni 2014. Inne wydatki na ochronę środowiska W innych wydatkach statutowych na ochronę środowiska, w związku z nałożonymi na Fundusz zobowiązaniami wynikającymi z: ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz na podstawie 10 Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 lipca 2006 r. w sprawie zwrotu gminom utraconych dochodów z tytułu zwolnienia z podatku od nieruchomości, będących własnością Skarbu Państwa, gruntów pokrytych wodami jezior o ciągłym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych oraz gruntów zajętych pod sztuczne zbiorniki wodne zaplanowano kwotę w wysokości 35 tys. zł. Koszty działalności organów i biura Koszty bieżącej działalności zaplanowano na 2014 rok w wysokości 16.320 tys. zł. W ramach kosztów działalności organów i biura uwzględnione zostały koszty w zakresie pomocy technicznej POIiŚ. Wynikają one z Rocznego Planu Działań na 2014 zatwierdzonego przez Instytucję Pośredniczącą (Ministerstwo Środowiska). Roczny Plan Działań na 2014 rok obejmuje realizację działania 15.1 (Zarządzanie programem) i 15.2 (informacja i promocja). Przyjęta w planie na 2014 rok wysokość wynagrodzeń i składek od nich naliczonych uwzględnia zakładany w 2014 roku poziom i strukturę zatrudnienia (w tym obsadzenie wakatów, a także wzrost wynagrodzeń w oparciu o wskaźniki przyjęte w złożeniach do budżetu państwa na 2014 rok wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw 103,5%) i oszacowana została w wysokości 12.830 tys. zł. Zakup towarów i usług zaplanowano w wysokości 1.785 tys. zł. Koszty finansowe Koszty finansowe zaplanowano na poziomie 2.300 tys. zł. Wielkość ta obejmuje planowane odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek (tzw. pożyczek trudnościągalnych), pozostałe koszty finansowe (marże bankowe, koszty sądowe i egzekucyjne) oraz koszty związane z płatnościami odsetkowymi wynikającymi z zaciągniętego zobowiązania w postaci pożyczki z NFOŚiGW. Pozostałe koszty operacyjne Pozostałe koszty operacyjne zaplanowano w wysokości 165 tys. zł. Planowany stan funduszu na koniec 2014 roku wyniesie 1.169.746 tys. zł i zwiększy się w stosunku do stanu na początek roku o 606 tys. zł. Środki na wydatki majątkowe własne Wydatki i zakupy w ramach inwestycji własnych zaplanowano na poziomie 20.639 tys. zł. Wielkość tej pozycji wynika z planowanego do realizacji w 2014 roku zakupu: nieruchomości, mebli biurowych, sprzętu komputerowego i oprogramowania informatycznego, wyposażenia technicznego biura. Biuro Funduszu wykonuje swoje zadania w dwóch lokalizacjach w Katowicach, co utrudnia właściwą realizację obowiązków, stwarza kłopoty logistyczne i komunikacyjne oraz generuje dodatkowe koszty. Dodatkowo trudne warunki pracy w zajmowanych pomieszczeniach (małe Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok 11
pokoje biurowe, zagęszczenie, brak miejsc do spotkań z beneficjentami i odpowiednich warunków socjalnych, ciasne ciągi komunikacyjne, brak miejsc parkingowych) nie odpowiadają właściwym standardom pracy. Po przeprowadzeniu analiz (w tym także ekonomicznych) Fundusz stanął przed koniecznością przeniesienia siedziby do budynku biurowego spełniającego oczekiwane standardy lokalowe, co jednocześnie przyczyni się do obniżenia kosztów wynikających z konieczności wynajmu dodatkowych powierzchni biurowych. W celu dalszej racjonalizacji kosztów utrzymania budynku a także spełnienia w przyszłości wymogów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19.05.2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, która przewiduje, żeby po 31 grudnia 2018 roku nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemalże zerowym zużyciu energii, do rozważenia pozostaje uwarunkowanie nabycia budynku o parametrach przewidzianych w ww. Dyrektywie. Nowa siedziba w znacznym stopniu przyczyni się do poprawy warunków obsługi beneficjentów oraz warunków pracy, a jednocześnie będzie promować, zalecane przez Unię Europejską standardy energetyczne. Aktualnie prowadzone są czynności przygotowawcze do przeprowadzenia postępowania w formie przetargu publicznego opartego na przepisach Kodeksu cywilnego, dotyczącego zakupu nieruchomości. W ramach wydatków majątkowych własnych w 2014 roku przewiduje się także kontynuację Planu rozwoju IT Funduszu na lata 2013-2014. Plan zakłada realizację zadania w II etapach. Pierwszy etap obejmujący zakup niezbędnego sprzętu oraz oprogramowania do wirtualizacji, uruchomienie całości wraz z przeniesieniem systemu Prolan na nową platformę, został zrealizowany w 2013 roku. W drugim etapie, zaplanowanym na 2014 rok, przewidziany jest zakup dodatkowych dysków do macierzy oraz zakup licencji systemu operacyjnego Windows Serwer, instalacja systemu na platformie wirtualnej oraz przeniesienie kont wszystkich użytkowników. W ramach ukończonego w 2013 roku wdrożenia nowego systemu informatycznego, Wykonawca usługi otrzymał 75 % łącznego wynagrodzenia. Pozostała część, zgodnie z zawartą umową, realizowana będzie w ramach świadczonej usługi serwisowej przez okres 18 miesięcy i uwzględniona została w wydatkach majątkowych na 2014 rok. 12 Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok
V. Kierunki wydatkowania środków finansowych na 2014 rok Planowane wypłaty środków finansowych w formie pożyczek, dotacji i przekazania środków w podziale na poszczególne dziedziny a także wysokość planowanego dofinansowania w formie bankowych linii kredytowych oraz dopłat do oprocentowania kredytów bankowych przedstawia Załącznik nr 2 do Planu działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok. W ramach udzielanej pomocy finansowej będą stosowane następujące założenia: aktywne włączenie się w proces wypełniania zobowiązań w zakresie inwestycji ekologicznych wynikających z traktatu akcesyjnego do Unii Europejskiej, kolejność dofinansowania zadań środkami Funduszu z priorytetem wspomagania przedsięwzięć dofinansowywanych środkami bezzwrotnymi pochodzącymi z Unii Europejskiej, działania w zakresie racjonalnego wykorzystania posiadanych środków w celu maksymalizacji efektów ekologicznych przy efektywnym poziomie angażowanych środków. Wspieranie przedsięwzięć w dziedzinie ochrony wód W zakresie ochrony wód Fundusz będzie wspierał przedsięwzięcia mające na celu poprawę jakości wód powierzchniowych i podziemnych, w tym ochronę wód ujmowanych do celów pitnych i realizację zadań ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych, a także budowę rozproszonych systemów oczyszczania ścieków. Wsparcie finansowe Funduszu ukierunkowane będzie również na dofinansowanie projektów przedsięwzięć z zakresu gospodarki ściekowej, które znalazły się na liście rezerwowej Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. Na mocy Porozumienia podpisanego z Marszałkiem Województwa Śląskiego możliwe będzie dofinansowanie ze środków Funduszu projektów, które nie otrzymały dofinansowania unijnego w konkursie ogłoszonym w ramach RPO. Środki Funduszu skierowane zostaną także na realizację zobowiązań podjętych w 2013 roku i latach wcześniejszych oraz realizację innych przedsięwzięć prowadzących do wypełnienia postanowień traktatu akcesyjnego. Wspieranie przedsięwzięć w dziedzinie gospodarki wodnej W zakresie gospodarki wodnej Fundusz będzie wspierał przedsięwzięcia mające na celu: podejmowanie działań adaptacyjnych do zmian klimatu, w szczególności poprzez ochronę przeciwpowodziową, zwiększanie retencji oraz likwidację skutków powodzi, wdrażanie kompleksowego programu ochrony przeciwpowodziowej i rozwoju systemów małej retencji, w tym realizację zadań Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły, Programu dla Odry 2006 oraz Programu małej retencji dla województwa śląskiego, efektywne i racjonalne korzystanie z zasobów wodnych, w szczególności poprzez minimalizację strat wody, zapewnienie mieszkańcom dostępu do wody o jakości Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok 13
odpowiadającej normom wody do picia, zastosowanie odnawialnych źródeł energii w gospodarce wodnej. Wspieranie przedsięwzięć w dziedzinie gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi W zakresie gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi środki będą wykorzystane na ograniczenie obciążenia środowiska odpadami, zapewnienie bezpiecznego dla środowiska składowania odpadów, rewitalizację terenów poprzemysłowych i zdegradowanych, ochronę gleb użytkowanych rolniczo oraz działania w zakresie rolnictwa ekologicznego. Dofinansowane zadania będą zgodne z Planem Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego oraz Kompleksowym programem gospodarki odpadami niebezpiecznymi w regionie Polski południowej. W związku ze zmianami wprowadzonymi do ustawy o porządku i czystości w gminie i powstałymi z tego powodu nowymi obowiązkami dla gmin, wśród których znalazły się m.in.: zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów, obowiązek selektywnego zbierania odpadów, zapewnienie osiągnięcia odpowiednich poziomów recyklingu i ograniczenie masy odpadów biodegradowalnych kierowanych do składowania, środki Funduszu przeznaczone zostaną w pierwszej kolejności na zdania związane z rozbudową instalacji regionalnych oraz dostosowywaniem instalacji posiadających status instalacji zastępczej umożliwiającym uzyskanie statusu instalacji regionalnej. Na dofinansowanie będą mogły liczyć też zadania usprawniające segregację odpadów na terenie gmin, w tym m.in. tworzenie Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych. Wspieranie przedsięwzięć w dziedzinie ochrony atmosfery W zakresie ochrony atmosfery dofinansowywane będą zadania mające na celu: zmniejszanie emisji pyłowo-gazowej, w tym tzw. niskiej emisji, zwiększenie efektywności energetycznej wytwarzania, przesyłu lub użytkowania energii, zastosowanie odnawialnych lub alternatywnych źródeł energii, wspieranie budownictwa niskoenergetycznego. W 2014 roku konieczna jest kontynuacja i intensyfikacja działań mających na celu poprawę jakości powietrza, zwłaszcza w zakresie zmniejszenia emisji pyłu (w tym PM 2,5) i benzo-alfapirenu oraz w zakresie zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, przede wszystkim dwutlenku węgla. W ramach zmniejszania emisji zanieczyszczeń do atmosfery Fundusz przewiduje wspieranie realizacji następujących grup przedsięwzięć: modernizacji lub wymiany źródeł oraz instalacji służących do przesyłu i użytkowania ciepła na bardziej efektywne ekologicznie i energetycznie, w tym podłączenie obiektów do zbiorowych systemów ciepłowniczych (zadania mogą być realizowane indywidualnie lub w ramach obszarowych programów ograniczenia emisji pyłowo gazowych), 14 Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok
budowy lub modernizacji systemów redukcji zanieczyszczeń pyłowo gazowych. W ramach poprawy efektywności energetycznej Fundusz będzie wspierał następujące grupy działań: kompleksową termomodernizację obiektów w zakresie wynikającym z audytu energetycznego, wymianę lub modernizację sieci cieplnych, modernizację oświetlenia poprzez zastosowanie energooszczędnych źródeł światła, zastosowanie innych, technologicznie, ekologicznie i ekonomicznie uzasadnionych rozwiązań, zmniejszających zużycie energii elektrycznej lub cieplnej. W ramach wspierania budownictwa niskoenergetycznego Fundusz będzie dofinansowywał inwestycje polegające na budowie obiektów o niemal zerowym zużyciu energii (w rozumieniu Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE), realizowane przez jednostki sektora finansów publicznych. Nadal na szczególnie preferencyjnych warunkach wspierane przez Fundusz będą działania polegające na wdrażaniu projektów z zastosowaniem odnawialnych i alternatywnych źródeł energii, obejmujących swoim zakresem: instalacje solarne, ogniwa fotowoltaiczne, biogazowe, kotły opalane biomasą, silniki zasilane metanem, a także elektrownie wodne, wiatrowe oraz instalacje geotermalne. Ponadto wsparcie będą mogły uzyskać także przedsięwzięcia polegające na wykonaniu instalacji do produkcji biopaliw lub niskoemisyjnych paliw konwencjonalnych oraz inwestycje z zakresu ochrony atmosfery, które uzyskały dofinansowanie ze środków zagranicznych. Wspieranie przedsięwzięć w dziedzinie zapobiegania poważnym awariom W zakresie zapobiegania poważnym awariom Fundusz będzie wspierał przedsięwzięcia mające na celu ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii oraz minimalizację ich skutków, w tym przewiduje się m.in. dofinansowanie zadań dla jednostek Ochotniczej i Państwowej Straży Pożarnej. Wspieranie przedsięwzięć w pozostałych dziedzinach Ponadto Fundusz planuje przeznaczyć środki m.in. na dofinansowanie zadań z zakresu: ochrony różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów, w tym na: rozwój systemu obszarów chronionych w województwie śląskim i ochronę obszarów i obiektów cennych przyrodniczo, ochrony i działań na rzecz zachowania bioróżnorodności, w tym działania na rzecz ochrony roślin lub zwierząt zagrożonych, w ich naturalnych siedliskach, zapobiegania występowaniu zagrożeń w lasach, naprawiania szkód w środowisku przyrodniczym oraz zadrzewienia i zakrzewienia, edukacji ekologicznej, w tym edukację ekologiczną dzieci i młodzieży, wspomaganie edukacji ekologicznej prowadzonej w wyższych szkołach województwa śląskiego, edukację ludzi dorosłych, propagowanie działań proekologicznych, podnoszenie powszechnej świadomości ekologicznej i udostępnianie społeczeństwu informacji o ochronie środowiska, Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok 15
zarządzania środowiskowego w regionie, tj.: opracowań i ekspertyz, w tym na tworzenie zintegrowanego systemu zarządzania środowiskowego w województwie, opracowanie strategii i programów wdrożeniowych w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, opracowanie strategii ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazowej, a także opinie naukowe, opracowania i ekspertyzy, monitoringu środowiska, w tym na: monitoring środowiska wynikający z Programu Państwowego Monitoringu Środowiska dla województwa śląskiego oraz stworzenie systemu upowszechniania i udostępniania informacji o stanie środowiska (zadania realizowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska), wspomaganie systemu wnoszenia i kontroli opłat za korzystanie ze środowiska, profilaktyki zdrowotnej, w tym na profilaktyktykę specjalistyczną i działania ogólonoprofilaktyczne. Mierniki osiągnięcia celów założonych przez Fundusz w ramach poszczególnych dziedzin określone zostały w Strategii działania WFOŚiGW w Katowicach na lata 2013-2016. W ramach bankowych linii kredytowych na 2014 rok zaplanowano wydatki na: kontynuację linii kredytowej Dom energooszczędny, współfinansowanie zadań związanych z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery, zobowiązania z umów kredytowych zawartych w 2013 roku. Ponadto w 2014 roku Fundusz przewiduje udzielanie dofinansowania w ramach dopłat do oprocentowania kredytów bankowych. Biorąc pod uwagę zakładaną wielkość środków finansowych, które mogą zostać przeznaczone na finansowanie zadań z zakresu ochrony środowiska, przewidywane zapotrzebowanie na środki stanowiące wkład krajowy dla przedsięwzięć dofinansowywanych z funduszy Unii Europejskiej oraz doświadczenia z lat ubiegłych w zakresie kształtowania się trendów finansowania przedsięwzięć ochrony środowiska przyjmuje się, iż planowana łączna pomoc Funduszu na ochronę środowiska w 2014 roku (pożyczki, dotacje, dopłaty do oprocentowania kredytów, środki przekazywane państwowym jednostkom budżetowym, umorzenia pożyczek, bankowe linie kredytowe, nagrody i inne wydatki na ochronę środowiska) wyniesie 477.343 tys. zł. Dla porównania łączna pomoc Funduszu na ochronę środowiska w 2012 roku wyniosła 374.756 tys. zł, natomiast przewiduje się, że w 2013 roku wyniesie 396.293 tys. zł. Udział procentowy kosztów działalności organów i biura do planowanej w 2014 roku pomocy wynosi 3,4 % a udział procentowy kosztów działalności skorygowanych o koszty obsługi POIiŚ do planowanej pomocy ogółem wynosi 2,8 %. 16 Plan działalności WFOŚiGW w Katowicach na 2014 rok