Dr hab. Monika Jachowicz-Zdanowska Sosnowiec, 12.05.2016 Państwowy Instytut Geologiczny- PIB Oddział Górnośląski 41-200 Sosnowiec ul. Królowej Jadwigi 1 Recenzja osiągnięcia naukowego będącego podstawą postępowania habilitacyjnego oraz dorobku naukowego i organizacyjnego Pana dr Adama Tadeusza Halamskiego Dane ogólne Pan dr Adam Tadeusz Halamski ukończył studia magisterskie z wyróżnieniem na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego w 1999 roku. W latach 1999-2002 otrzymał stypendium doktorskie Rządu Republiki Francuskiej na Uniwersytecie Lyon 1 we Francji. W roku 2004 obronił pracę doktorską pt. Analiza faunistyczna ramienionogów środkowodewońskich północnej części Gór Świętokrzyskich, której promotorami byli dr hab. Andrzej Baliński oraz dr hab. Patrick R. Racheboeuf. Przewód doktorski został przeprowadzony jednocześnie w Instytucie Paleobiologii PAN w Warszawie oraz na Uniwersytecie im. Claude a Bernarda w Lyonie we Francji i zakończył się nadaniem stopnia doktor nauk o Ziemi przez Instytut Paleobiologii PAN oraz Université Claude Bernard Lyon 1. Od ukończenia studiów Habilitant jest zatrudniony w Instytucie Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk w latach 1999-2004 na stanowisku specjalisty następnie w latach 2004-2007 na stanowisku asystenta, a od roku 2008 do dzisiaj na stanowisku adiunkta. Trzykrotnie otrzymywał stypendia EU (program SYNTHESYS) w ramach których prowadził badania kolekcji paleozoologicznych w Muzeum Przyrodniczym w Berlinie oraz kolekcji paleobotanicznych w Muzeum Narodowym w Pradze oraz Muzeum Przyrodniczym w Sztokholmie. Ocena dorobku naukowego Ocena osiągnięcia naukowego będącego postawą postępowania habilitacyjnego Pan dr Adam T. Halamski przedstawia jako osiągnięcie habilitacyjne cykl publikacji zatytułowany Późnokredowe flory liściowe Archipelagu Europejskiego rewizja systematyczna, paleoekologia i paleoklimatologia, na który składają się 3 prace opublikowane w czasopismach indeksowanych w bazie JCR. Jedna z nich to praca samodzielna, dwie wieloautorskie, w których wkład habilitanta oceniony został na 75% i 35%. Dane te są potwierdzone odpowiednimi oświadczeniami współautorów. Artykuły zostały opublikowane w latach 2013-2015 są to:
1. Halamski A.T., 2013. Latest Cretaceous leaf floras from south-eastern Poland and western Ukraine. Acta Palaeontologica Polonica, 58 (2): 407-443. 2. Halamski A. T. & Kvaček J., 2015. The Late Cretaceous (Conacian) leaf and cone flora from the Sudetes. Palaeontographica, Abteilung B, 292 (4-6): 95-172. 3. Kvaček J., Halamski A.T., Svobodová M. & Durska E., 2015. Conacian flora of the Sudetes (southern-western Poland). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 436: 178-187. Seria publikacji przedstawionych jako rozprawa habilitacyjna dotyczy badań późnokredowych flor liściowych południowej Polski i zachodniej Ukrainy oraz Sudetów. W prezentowanym osiągnięciu habilitacyjnym poza szczegółowymi badaniami taksonomicznymi zaproponowano wykorzystanie analizowanych zespołów makroskamieniałości do rekonstrukcji środowisk roślinnych, analiz paleoklimatycznych i rekonstrukcji paleogeograficznych. Badania wykonano na bogatym materiale zgromadzonym w wyniku własnych prac terenowych Habilitanta jak i na wszystkich dostępnych zbiorach muzealnych. Nie najlepszy stan zachowania analizowanych flor kredowych Polski skłonił Habilitanta do sformułowania propozycji metodologicznej opisu źle zachowanych flor liściowych z zastosowaniem pojęcia szerokie kopalne-rodzaje. Szczegółowa analiza materiału paleobotanicznego pozwoliła również autorowi na opracowanie diagnozy dwuliściennych właściwych i sformalizowanie tej jednostki taksonomicznej. Rewizję flory kredowej południowej Polski i zachodniej Ukrainy autor przeprowadził na materiale liczącym około 160 okazów z 30 odsłonięć. Udokumentował 26 gatunków w tym jeden nowy. Analiza jakościowa uzyskanego materiału pozwoliła na określenie pochodzenia badanych skamieniałości roślinnych z dwóch typów zbiorowisk jak również uzyskanie ogólnych informacji paleoklimatycznych. Na podstawie stanu zachowania i analizy ilościowej zachowanych skamieniałości roślinnych sformułowano wiarygodne wnioski paleogeograficzne dotyczące badanego obszaru. Badania koniackiej flory Sudetów przeprowadzono na około 320 oznaczalnych okazach. Wykonane studia taksonomiczne pozwoliły na oznaczenie 35 gatunków, w tym dwóch nowych, emendowanie trzech rodzajów oraz zaproponowanie ośmiu nowych kombinacji gatunkowych. Wykonano analizę paleoklimatyczną, która pozwoliła na oznaczenie średniej temperatury rocznej i opadów okresu wegetacyjnego w badanym obszarze w koniaku. Na podkreślenie zasługuje fakt iż analizowany poziom florystyczny 2
posiada dokumentację faunistyczną, którą jest skamieniałość przewodnia amonit znaleziony przez Habilitanta w trakcie prowadzonych prac terenowych. Prezentowane jako osiągnięcie habilitacyjne publikacje ukazały się w indeksowanych czasopismach w bazie JCR były więc wnikliwie recenzowane. Dlatego też nie przeprowadzam ich szczegółowej oceny merytorycznej. Habilitant jest autorem i współautorem koncepcji prac, samodzielnie przeprowadził prace terenowe, jest autorem większości opisów identyfikowanych taksonów oraz bardzo dobrych plansz fotograficznych ilustrujących badany materiał. Drobiazgowe uwagi znajdujące się przy opisach omawianych taksonów wskazują na swobodne poruszanie się w literaturze dotyczącej tematu osiągnięcia. Podsumowując uważam przedstawiony cykl publikacji za spełniający wymogi osiągnięcia habilitacyjnego. Ocena pozostałego dorobku naukowego po uzyskaniu stopnia doktora Decydujący dorobek Habilitanta stanowią prace, które powstały po uzyskaniu stopnia doktora. Poza zestawem prac zgłoszonym jako osiągnięcie habilitacyjne jest to 12 prac w czasopismach indeksowanych, 13 spoza listy filadelfijskiej i 16 abstraktów konferencyjnych. Wskaźniki naukometryczne Habilitant przedstawił w dwóch wersjach liczonej ręcznie i automatycznie wg danych WoS. Uzyskane dane nie różnią się wyraźnie indeks Hirscha liczony ręcznie wynosi 6, liczony automatycznie 5. Imponujący jest sumaryczny IF prac Habilitanta, który bez publikacji stanowiących osiągnięcie habilitacyjne wynosi 87,647, a wraz z nimi 100,761. Na tak wysoki wynik wpływają dwie publikacje Habilitanta drukowane przez czasopismo Nature o bardzo wysokim IF, ale i bez nich omawiany wskaźnik należy do wysokich. Dr A.T.Halamski jest autorem recenzji 9 książek w większości pozycji zagranicznych, które to recenzje zostały opublikowane. W latach 2009-2014 Habilitant był kierownikiem i wykonawcą projektów badawczych realizowanych w Instytucie Paleobiologii PAN i na Uniwersytecie Adam Mickiewicza, uzyskane w trakcie realizacji projektów wyniki zostały opublikowane. Poza badaniami poźnokredowych flor liściowych, które zostały przedstawione w osiągnięciu habilitacyjnym, swój dorobek publikacyjny dr A.T.Halamski dzieli na 5 dziedzin: ramienionogi dewońskie Europy i Afryki; flory kredowe Europy Środkowej; ramienionogi triasowe Tetydy i ewolucja ramienionogów; pasożytnicze rośliny kwiatowe z rodzaju Orobanche (zarazy) zastosowanie mikromorfologii w taksonomii oraz zjawisko hipochromatyczności; mikrogatunki z grupy jaskrów kaszubskich Ranunculus cassubicus 3
s.l. W każdej z tych dziedzin Habilitant opublikował prace naukowe w recenzowanych liczących się czasopismach o zasięgu międzynarodowym. Badania ramienionogów dewońskich to pierwszy duży temat badawczy podjęty przez Habilitanta w ramach pracy magisterskiej i doktorskiej. Przedmiot badań stanowiły fauny środkowodewońskie regionu łysogórskiego Gór Świętokrzyskich, najwyższego famenu z kamieniołomu Kowala w Górach Świętokrzyskich, rodzaj Schizophoria z dolnego i środkowego dewonu Polski i Ukrainy, górnodewońskie (frańskie) ramienionogi Atrypida z Sudetów oraz materiał zebrany podczas wyprawy do Maroka, który stanowiła bogata fauna środkowodewońska. W ramach prowadzonych prac opisano nowe taksony, przeprowadzono rewizje taksonomiczną uzyskanych zespołów oraz zaproponowano wykorzystanie uzyskanych wyników w stratygrafii i analizie paleobiogeograficznej. Uzyskane wyniki zostały opublikowane w 6 samodzielnych pracach Habilitanta oraz 3 pracach we współautorstwie, w których swój wkład pracy Habilitant ocenia od 30 do 75%. Wyniki swoich badań nad florami kredowymi Europy Środkowej poza pracami stanowiącymi osiągnięcie habilitacyjne dr A.T.Halamski przedstawił w 2 publikacjach z 2013 roku oraz publikacji złożonej do druku. Opracowania te dotyczą badań nad okazem typowego gatunku Deweya (Dewalquea) haldemiana uważanym za zaginiony, obejmują rewizję systematyczną pni paproci drzewiastych należących do 2 rodzajów z kredy Europy Środkowej oraz rewizję 20 gatunków flory Basenu Czeskiego. Swój wkład pracy w niniejsze publikacje Habilitant ocenia na 75%, 10 % i 65%. Kolejna pozycję w dorobku dr A.T.Halamskiego stanowią badania ramienionogów triasowych. Przedmiot badań stanowiła środkowotriasowa fauna ramienionogów z Masywu Svilaja chorwackich Dynarydów. Wynikiem przeprowadzonych szczegółowych studiów taksonomicznych jest opisanie nowego rodzaju i gatunku terebratulida oraz zaproponowanie utworzenia nowego podrzędu terebratulidów o wtórnie utraconej pętli. Swój wkład pracy w publikacje złożoną do druku Habilitant ocenił na 45 %. Osobnym wątek prac dr A.T.Halamskiego stanowią studia botaniczne. Są to badania pasożytniczych roślin kwiatowych zaraz oraz analiza grupy jaskrów kaszubskich. W przypadku pierwszej grupy przedmiotem badań było zastosowanie mikromorfologii nasion i pyłku w systematyce zaraz występujące wśród nich zjawisko hipochromatyczności. Omówione jako ostanie dziedziny badań Habilitanta nie reprezentują nauk geologicznych wskazują jednak na bardzo szeroki wachlarz jego zainteresowań. 4
Ocena działalności dydaktycznej, organizacyjnej i popularyzatorskiej Jedynie przez pierwszy rok swojej pracy naukowej Habilitant był zatrudniony na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego gdzie prowadził kurs z geologii ogólnej dla studentów I roku. Przez pozostały okres kariery zawodowej związany jest z Instytutem Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk jednostką nie prowadzącą działalności dydaktycznej. Pomimo tego, dr A.T.Halamski prowadził ćwiczenia z przedmiotu Paleobotanika dla studentów IV roku geologii WG UW oraz ćwiczenia z przedmiotu Ewolucjonizm dla III roku biologii na Wydziale Rolnictwa i Biologii SGGW. Na uczelni tej prowadzi również wykład z przedmiotu Ewolucjonizm. W swojej macierzystej jednostce prowadził zajęcia dla uczestników studium doktoranckiego GEOBIOS oraz sprawował opiekę nad studentem III roku Wydziału Biologii UW odbywającym tam praktykę. W latach 201-2005 był współopiekunem Koła Naukowego Paleobiologów Terenowych UW. Dr A.T.Halamski jest autorem 9 recenzji artykułów dla czasopism zagranicznych był również recenzentem w przewodzie habilitacyjnym na Uniwersytecie w Lille - Francja oraz recenzentem rozprawy doktorskiej i członkiem komisji w przewodzie doktorskim na Uniwersytecie Karola w Pradze. Habilitant był członkiem komitetu organizacyjnego konferencji naukowej oraz autorem wykładów plenarnych podczas sesji i konferencji naukowych. Wyniki swoich badań prezentował na wykładach w kraju i poza jego granicami w muzeach i stowarzyszeniach naukowych we Francji, Niemczech czy Szwecji. Prowadzi również aktywną działalność popularyzatorska wygłaszając referaty na Festiwalu Nauki i Sztuki oraz prowadząc zajęcia z uczniami gimnazjów. Bardzo pozytywnie oceniam tę część przedstawionego dorobku. Ocena współpracy międzynarodowej Pan dr A.T.Halamski uzyskał stypendium doktorskie Rządu Republiki Francuskiej, był również 3-krotnie stypendystą UE programu SYNTHESYS, w ramach których prowadził badania kolekcji paleozoologicznych i paleobotanicznych w Muzeach w Berlinie, Pradze i Sztokholmie. Badania naukowe prowadzi nie tylko na materiale pochodzącym z obszaru Polski, ale także z Ukrainy, Francji, Czech czy Maroka. Uzyskane wyniki opublikował w czasopismach o zasięgu międzynarodowym. Dane te pozwalają na pozytywną ocenę tej części dorobku Habilitanta. Całość dorobku naukowego dr A.T.Halamskiego wskazuje na umiejętność podejmowania i prowadzenia tematów badawczych. Na podkreślenie zasługuje duża 5
różnorodność jego zainteresowań od studiów dewońskich i triasowych ramienionogów, przez kredowe flory liściowe Europy do badań roślin współczesnych. Wyniki swoich badań opublikował w czasopismach krajowych i zagranicznych, wiele z nich w czasopismach z listy JCR. Problemy badawcze podjęte w ramach osiągnięcia habilitacyjnego zostały jasno sprecyzowane i rozwiązane z zastosowaniem właściwych metod, w dużej mierze samodzielnie. Prezentowane osiągnięcie naukowe wnosi znaczący wkład w rozwój badań paleobotanicznych. W całym swoim dorobku naukowym Habilitant wykazał się dojrzałością badawczą, samodzielnością oraz trafnością w wyjaśnianiu problemów naukowych. Podsumowując przedstawione osiągnięcia uważam, że dr A.T.Halamski do czasu uzyskania stopnia doktora nauk o Ziemi znacząco powiększył swój dorobek naukowy. Podsumowanie Przedstawiony dorobek naukowy dr A.T.Halamskiego spełnia kryteria Ustawy z dnia 14 marca 2003 o stopniach i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 2003 r Nr. 65, poz. 595 z późn. Zm.) i rozporządzenia ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2011 r w sprawie kryteriów oceny osiągnięć osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego (Dz. U. z 2011 r. nr 196, poz. 1165). Wnioskują o dopuszczenie dr. A.T.Halamskiego do dalszych etapów postępowania habilitacyjnego. 6