5. PROPONOWANY SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI 5.1. OBECNIE REALIZOWANY SYSTEM ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Z TERENU POWIATU GLIWICKIEGO W Planie gospodarki odpadami dla powiatu gliwickiego, który został uchwalony przez Radę Powiatu Gliwickiego uchwałą Nr XXIII/165/2004 z dnia 26 sierpnia 2004 r., powiat gliwicki ze względu na swój charakterystyczny kształt został podzielony na dwie strefy - strefę północną i strefę południową, co przedstawiono na rysunku 5-1. Strefę południową stanowią gminy: Knurów (gmina miejska), Sośnicowice (gmina miejskowiejska) oraz gminy Pilchowice i Gierałtowice o charakterze wiejskim, natomiast strefę północą powiatu gliwickiego stanowią gminy: Pyskowice (gmina miejska), Toszek (gmina miejsko-wiejska) i dwie gminy wiejskie: Wielowieś i Rudziniec. STREFA PÓŁNOCNA EKOFOL STREFA POŁUDNIOWA KOMART Rysunek 5-1 Podział powiatu gliwickiego na dwie strefy 47
W Planie gospodarki odpadami dla powiatu gliwickiego z 2004 r. zaproponowano dwa rozwiązania wariantowe gospodarki odpadami komunalnymi. Wariant I polegał na: rozszerzeniu asortymentu selektywnego zbierania odpadów surowce wtórne będą zbierane w systemie pojemnikowym i/lub workowym w zaleŝności od charakteru gminy, stosowaniu procesu biodegradacji odpadów organicznych w kompostowniach przydomowych, zbieraniu pozostałych odpadów zmieszanych w systemie pojemnikowym lub workowym. Wariant II polegał na: wprowadzeniu systemu dwupojemnikowego, tj. zbieranie odpadów do dwóch pojemników - do pojemnika na odpady mokre będą zbierane odpady biodegradowalne (m. in. odpady kuchenne i odpady zielone), a do pojemnika na odpady suche pozostałe odpady. W wariancie II zaproponowano utrzymanie obecnego systemu zbierania surowców wtórnych bez jego dalszego rozwoju. Ze względu na zróŝnicowany charakter gmin powiatu gliwickiego wdroŝenie jednego z powyŝszych wariantów na terenie całego powiatu było ekonomicznie i ekologicznie nieuzasadnione. Tak więc, ostatecznego wyboru wariantu dokonano w ramach opracowanych przez poszczególne gminy gminnych planów gospodarki odpadami. 5.2. PROPONOWANY SYSTEM ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Z TERENU POWIATU GLIWICKIEGO W celu spełnienia wymagań ustawowych w zakresie osiągnięcia wymaganych poziomów zbierania, odzysku i recyklingu odpadów komunalnych, w tym w szczególności odpadów biodegradowalnych, opakowaniowych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych oraz mając na uwadze zapisy zawarte w aktualizacji Planu gospodarki odpadami dla województwa śląskiego (projekt) funkcjonujący system gospodarki odpadami komunalnymi wymagał będzie modyfikacji. Związane to jest z faktem planowanego utworzenia tzw. Regionu Nr 8 Gospodarki odpadami komunalnymi, w skład którego wchodzą powiat gliwicki i tarnogórski. System gospodarki odpadami komunalnymi w tym regionie oparty będzie na funkcjonujących na terenie powiatu gliwickiego i tarnogórskiego obiektach zagospodarowania odpadów, tj.: w powiecie gliwickim: składowisko odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne - PPHU KOMART Sp. z o.o. w Knurowie, składowisko odpadów komunalnych w Pyskowicach Zaolszanach - EKOFOL II S.A. w Bytomiu, składowisko odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne w Trachach - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sośnicowicach (termin zamknięcia 2009 r.), kompostownia na terenie składowiska odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne - PPHU "KOMART" Sp. z o.o. w Knurowie, Gminny Punkt Zbierania Odpadów Niebezpiecznych w Sośnicowicach - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sośnicowicach, stacja Higienizacji Osadów Ściekowych na terenie składowiska odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne - PPHU "KOMART" Sp. z o.o. w Knurowie, 48
w powiecie tarnogórskim: składowisko odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne w Tarnowskich Górach ul. Laryszowska, oraz obiekty planowane, tj.: w powiecie gliwickim: budowa sortowni odpadów w Knurowie i Pyskowicach, budowa kompostowni odpadów w Knurowie i Pyskowicach, budowa stacji demontaŝu odpadów wielkogabarytowych w Knurowie, budowa Gminnych Punków Zbierania Odpadów Niebezpiecznych w Knurowie i Pilchowicach, rozbudowa o dodatkowe kwatery składowiska odpadów komunalnych w Pyskowicach. w powiecie tarnogórskim: budowa Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych w Kaletach, budowa kompostowni odpadów w Tarnowskich Górach. Region Nr 8 wraz z lokalizacją istniejących obiektów zagospodarowania odpadów komunalnych zaprezentowano na rysunku 5-2. Rysunek 5-2 Zakres terytorialny Regionu Nr 8 wraz z lokalizacją istniejących obiektów zagospodarowania odpadów komunalnych 49
Odpady komunalne wytwarzane na terenie powiatu gliwickiego niezaleŝnie od wyboru wariantu powinny być zbierane w sposób selektywny z wydzieleniem: odpadów zielonych z ogrodów i parków, odpadów ulegających biodegradacji z targowisk, papieru, tworzyw sztucznych, metali i opakowań szklanych (z podziałem na szkło bezbarwne i kolorowe), odpadów kuchennych ulegających biodegradacji (do czasu uruchomienia na terenie województwa śląskiego Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów), odpadów wielkogabarytowych (np. mebli), odpadów z budowy, remontów i demontaŝu odpadów budowlanych, przeterminowanych leków, zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zuŝytych baterii i akumulatorów, pozostałych odpadów niebezpiecznych (m. im. olejów odpadowych, chemikaliów, itp.). Pozostała część strumienia odpadów komunalnych moŝe być zbierana łącznie jako odpady zmieszane. W zaleŝności od istniejących moŝliwości technologicznych, część odpadów zmieszanych powinna być poddawana procesowi sortowania w celu dokładniejszego wydzielenia surowców wtórnych i odpadów niebezpiecznych. Pozostały strumień odpadów zmieszanych, a takŝe pozostałość po procesach sortowania, powinny zostać skierowane na składowisko do czasu uruchomienia na terenie województwa śląskiego Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów. Powstające w gospodarstwach domowych odpady ulegające biodegradacji oraz odpady ulegające biodegradacji z targowisk, ogrodów i parków powinny być zbierane jako odrębny strumień odpadów i kierowane do funkcjonujących i planowanych kompostowni do czasu uruchomienia Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów. Odpady opakowaniowe powinny być zbierane w sposób selektywny z rozdziałem na: papier i tekturę, szkło bezbarwne, szkło kolorowe, metale, tworzywa sztuczne, opakowania wielomateriałowe. System gospodarki odpadami opakowaniowymi wytwarzanymi w gospodarstwach domowych powinien opierać się na funkcjonującym juŝ na terenie powiatu systemie pojemnikowym i workowym. Powinien on równieŝ obejmować punkty skupu surowców wtórnych (dotyczy to głównie metali). Zebrane odpady opakowaniowe, po ewentualnym doczyszczeniu w funkcjonującej sortowni, powinny być poddane recyklingowi lub odzyskowi zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Odpady wielkogabarytowe (np. meble) powinny być kierowane do planowanej do utworzenia instalacji demontaŝu, w których nastąpi rozbiórka i wydzielenie surowców wtórnych. Pozostałość jako balast powinna zostać skierowana na składowisko do czasu uruchomienia Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów. Odpady z budowy, remontów i demontaŝu obiektów budowlanych powinny być zbierane selektywnie poprzez system specjalistycznych pojemników, worków i kontenerów przez firmy posiadające stosowne zezwolenia. Odpady niebezpieczne zawarte w odpadach komunalnych powinny zostać wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych u źródła, a następnie przekazane do istniejących i planowanych do utworzenia Gminnych Punktach Zbierania Odpadów Niebezpiecznych lub odbierane przy uŝyciu mobilnych punktów zbierania. W przypadku niektórych rodzajów Komentarz [k1]: uwaga jest na str. 68 dla odpadów kuchennych 50
odpadów niebezpiecznych moŝliwe jest równieŝ wykorzystanie innych miejsc zbierania, tj.: apteki (przeterminowane leki), punkty serwisowe (oleje odpadowe, zuŝyte baterie i akumulatory przenośne) oraz sklepy (zuŝyte baterie i akumulatory przenośne, zuŝyty sprzęt elektryczny i elektroniczny). Odpady niebezpieczne zebrane w punktach i innych miejscach zbierania powinny być kierowane, z wykorzystaniem specjalistycznego transportu (ADR), do specjalistycznych instalacji odzysku lub unieszkodliwiania. 51