Załącznik II. Zestawienie działań z POP II.1. Zestawienie działań z Programu Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej, w której został przekroczony poziom docelowy ozonu w powietrzu (uchwała Nr 222/09 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 21 grudnia 2009 r.) Z uwagi na nieznaczne przekroczenie wartości docelowej stężenia ozonu w powietrzu, w POP nie określono działań naprawczych, a jedynie zaproponowano kierunki działań, których realizacja spowoduje obniżenie emisji prekursorów ozonu. Podstawowe kierunki działań: 1. W zakresie ograniczania emisji liniowej (komunikacyjnej): a) wymiana taboru miejskiego na nowy oraz wprowadzanie niskoemisyjnych paliw i technologii w systemie transportu publicznego i służb miejskich, b) zakup przez lokalne władze pojazdów bardziej przyjaznych dla środowiska (pojazdów użyteczności publicznej, pojazdów wykorzystywanych w zakładach utylizacji śmieci, zakładach wodociągowych, gazowych itp.), c) wprowadzenie zachęt finansowych dla właścicieli pojazdów wykorzystujących alternatywne paliwa (np. pojazdy elektryczne itp.), d) modernizacja systemów transportu miejskiego, usprawnienie miejskiej komunikacji, tworzenie zachęt do korzystania z transportu miejskiego (akcje promujące komunikację miejską np.: jadąc trolejbusem chronisz środowisko), e) budowa ścieżek rowerowych (akcje promujące np.: zamień samochód na rower), f) modernizacja infrastruktury drogowej w miastach, budowa obwodnic, g) budowa infrastruktury bezkolizyjnego ruchu tranzytowego (budowa obwodnic, autostrad, dróg szybkiego ruchu itp.), h) wzmożone badania pojazdów pod względem emisji zanieczyszczeń, i) szkolenia kierowców w celu usprawnienia ruchu drogowego (nauka płynnej jazdy, zwiększenie kultury jazdy), j) wprowadzanie w centrach miast, stref z zakazem poruszania się wszelkich pojazdów, k) zachęty finansowe przy wymianie modeli samochodów starszego typu na nowe, l) wykorzystanie istniejących linii kolejowych dla autobusów szynowych. 2. W zakresie ograniczania emisji powierzchniowej (niskiej, rozproszonej emisji komunalno- bytowej i technologicznej): a) termomodernizacje obiektów miejskich zgodnie z najwyższymi standardami energooszczędności, b) zmiana technologii i surowców stosowanych w rzemiośle, usługach i drobnej wytwórczości, wpływająca na ograniczanie emisji NO 2, c) ograniczanie emisji LZO i NO2 z niskich rozproszonych źródeł technologicznych. 1
3. W zakresie ograniczania emisji z istotnych źródeł punktowych energetyczne spalanie paliw oraz źródła technologiczne: a) zachęty finansowe dla zakładów, które obniżają emisję zanieczyszczeń przed upływem wyznaczonego terminu, b) stosowanie technik gwarantujących zmniejszenie emisji substancji do powietrza, c) likwidacja źródeł emisji. 4. W zakresie edukacji ekologicznej: a) edukacja społeczeństwa na temat: zanieczyszczeń powietrza, przede wszystkim o prekursorach ozonu, jak powstaje zły ozon, jakie działania społeczeństwa mogą przyczynić się do obniżenia stężeń ozonu, korzyści dla środowiska płynących z obniżenia emisji zanieczyszczeń do powietrza. 5. W zakresie kontroli emisji lotnych związków organicznych, wynikającej ze składowania paliwa i jego dystrybucji z terminali do stacji paliw: a) przestrzeganie wymagań dotyczących stosowania urządzeń do magazynowania, załadunku oraz rozładunku paliw w terminalach, m.in. stosowanie zbiorników, przewodów i urządzeń umożliwiających odzysk lub spalanie oparów w celu nie przedostawania się substancji toksycznych do środowiska, b) przeprowadzanie systematycznych kontroli szczelności przewodów połączeniowych i instalacji rurowych przez właściwe jednostki, c) przestrzeganie wymagań dotyczących urządzeń do załadunku i magazynowania na stacjach paliw: załadunek może odbywać się tylko w przypadku oparoszczelnych, sprawnych przewodów połączeniowych. 2
II.2. Zestawienie działań z Program Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej, w której zostały przekroczone poziomy dopuszczalne pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 (uchwała Nr 164/13 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 28 października 2013 r.) II.2.1.1. Działania długoterminowe Lokalizacja działań realizująca zadanie działania (tys. PLN) MzsMzZSO* ZMIANA SPOSOBU OGRZEWANIA NA PROEKOLOGICZNY: 1. PODŁĄCZENIA DO SIECI CIEPŁOWNICZEJ PODMIOTÓW OGRZEWANYCH INDYWIDUALNIE 2. WYMIANA NIEEKOLOGICZNYCH PIECÓW NA OGRZEWANE PALIWAMI NISKOEMISYJNYMI (GAZ LUB EKOGROSZEK). Obszary przekroczeń określone w pkt 3.1. załącznika nr 1 do uchwały Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) właściwi miejscowo dla obszarów przekroczeń, podmioty gospodarcze, właściciele, użytkownicy instalacji grzewczych 1. 13 080 +koszt sieci c.o. 2. 42 000 - środki własne inwestora; - dofinansowanie unijne; - fundusze celowe; - kredyty, pożyczki bankowe; - inne środki zewnętrzne Lokalizacja działań realizująca zadanie działania (tys. PLN) MzsMzSC* ZMIANA SPOSOBU OGRZEWANIA W MIASTACH STREFY MAZOWIECKIEJ PODŁĄCZENIE DO SIECI CIEPŁOWNICZEJ BUDYNKÓW NA ULICACH, NA KTÓRYCH SIEĆ ISTNIEJE Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) właściwi miejscowo dla obszarów przekroczeń, podmioty gospodarcze, właściciele, użytkownicy instalacji grzewczych 10 tys. w zabudowie jednorodzinnej; 35 tys. w zabudowie wielorodzinnej 3
- środki własne inwestora; - dofinansowanie unijne; - fundusze celowe; - kredyty, pożyczki bankowe; - inne środki zewnętrzne Lokalizacja działań Planowany termin realizująca zadanie działania (tys. PLN) MzsMzPZP* STOSOWANIE W MIEJSCOWYCH PLANACH ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ODPOWIEDNICH ZAPISÓW, UMOŻLIWIAJĄCYCH OGRANICZENIE EMISJI BENZO(A)PIRENU, DOTYCZĄCYCH NP. UKŁADU ZABUDOWY ZAPEWNIAJĄCEGO PRZEWIETRZANIE MIAST, WPROWADZANIA ZIELENI OCHRONNEJ, ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENI PUBLICZNEJ ORAZ USTALANIA SPOSOBU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO TAM, GDZIE TO MOŻLIWE ORAZ W ZABUDOWIE NOWO PLANOWANEJ. Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) właściwi miejscowo dla obszarów przekroczeń Nie dotyczy Nie dotyczy MzsMzEEk* PROWADZENIE KAMPANII EDUKACYJNYCH UŚWIADAMIAJĄCYCH SPOŁECZEŃSTWO: - O ZAGROŻENIACH DLA ZDROWIA ZWIĄZANYCH Z EMISJĄ PYŁU ZAWIESZONEGO PM10 PODCZAS SPALANIA PALIW STAŁYCH (W TYM ODPADÓW) W PALENISKACH DOMOWYCH O NISKIEJ SPRAWNOŚCI, - O ZAGROŻENIACH DLA ZDROWIA ZWIĄZANYCH Z EMISJĄ PYŁU ZAWIESZONEGO PM2,5 I PROPONOWANYCH CH ZWIĄZANYCH Z JEJ OGRANICZENIEM 4
Lokalizacja działań realizująca zadanie działania (tys. PLN) Strefa mazowiecka Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) starostowie 300 - środki własne samorządów; - fundusze celowe Lokalizacja działań realizująca zadanie działania MzsMzMMU CZYSZCZENIE ULIC NA MOKRO W OKRESIE WIOSNA-JESIEŃ W MIARĘ POTRZEBY (SZCZEGÓLNIE W OKRESACH BEZDESZCZOWYCH) Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) starostowie 200 500 PLN/km - środki własne samorządów; Lokalizacja działań realizująca zadanie działania MzsMzWTA STOPNIOWA WYMIANA TABORU AUTOBUSOWEGO KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ NA POJAZDY WYPOSAŻONE W SILNIKI SPEŁNIAJĄCE NORMY EMISJI SPALIN EURO 5 Zarządzający komunikacją miejską Od 800 za sztukę - środki zarządzających komunikacją miejską w miastach strefy mazowieckiej - inne środki zewnętrzne 5
II.2.1.1. Lista działań krótkoterminowych zmierzających do ograniczenia ryzyka wystąpienia przekroczenia poziomu alarmowego i dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 i poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu 1. Zalecenia: a) jeżeli jest to możliwe, nieogrzewanie węglem lub ogrzewanie węglem lepszej jakości, b) korzystanie z komunikacji miejskiej zamiast komunikacji indywidualnej, c) ograniczenie używania spalinowego sprzętu ogrodniczego i grilli, d) ograniczenie palenia w kominkach, e) ograniczenie wjazdu samochodów ciężarowych do centrów miast. 2. Działania zakazowe: a) zakaz palenia odpadów biogennych (liści, gałęzi, trawy) w ogrodach i na terenach zieleni, b) zakaz spalania odpadów w paleniskach domowych. II.3. Zestawienie działań z Programu Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej, w której został przekroczony poziom docelowy benzo(a)pirenu w powietrzu (uchwała Nr 184/13 Sejmiku Województwa II.3.1.1. Działania długoterminowe Działania przewidziane do realizacji, właściwe dla Gminy Ożarów oraz miast i gmin strefy mazowieckiej są tożsame z zadaniami wskazanymi w Programie Ochrony Powietrza dla strefy mazowieckiej, w której zostały przekroczone poziomy dopuszczalne pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5. II.3.1.2. Lista działań, niewynikających z Programu, poddanych analizie i przewidzianych do realizacji dla strefy mazowieckiej L.p. Działania Źródło 1 2 3 Dywersyfikacja źródeł energii i jej efektywne wykorzystanie oraz poprawa Wspieranie rozwoju przemysłu ekologicznego i ekoinnowacji. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, w tym poprzez zmianę struktury 6
4 5 6 7 Rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich oraz zajmowanych Budowa i modernizacja lokalnych instalacji do produkcji energii ze szczególnym Tworzenie spójnego systemu regulacji prawnych zapobiegających presji Kształtowanie struktur przestrzennych minimalizujących zapotrzebowanie fundusze celowe i unijne fundusze celowe i unijne fundusze celowe i unijne II.3.1.3. Lista działań krótkoterminowych zmierzających do ograniczenia ryzyka wystąpienia przekroczenia poziomu docelowego w strefach województwa mazowieckiego 1. Zalecenia: a) jeżeli jest to możliwe, nieogrzewanie węglem lub ogrzewanie węglem lepszej jakości, b) ograniczenie używania spalinowego sprzętu ogrodniczego i grilli, c) ograniczenie palenia w kominkach. 2. Działania zakazowe: a) zakaz palenia odpadów biogennych (liści, gałęzi, trawy) w ogrodach i na terenach zieleni, b) zakaz spalania odpadów w paleniskach domowych, c) zakaz wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów. 7