Spis treści 1. Wstęp... 2 2. Specyfikacja... 10 3. Testy... 12 4. Podsumowanie. Ocena.... 20 - Koniec spisu treści -
1. Wstęp Jednym z najczęściej powtarzających się tematów zeszłego 2009 roku był kryzys. Przypisywano mu praktycznie większość niepowodzeń jakie dotknęły mniejsze i większe firmy. Na szczęście - dla firmy i użytkowników, ów paskudny kryzys ominął firmę Intel. Tak przynajmniej można przypuszczać obserwując następujące po sobie kolejne premiery nowych produktów. Konsekwencja, z jaką Intel realizuje swoją strategię zwaną potocznie tick tock jest godna podziwu, a dzięki niej możecie między innymi przeczytać dzisiejszy artykuł. Przypomnijmy sobie króciutko na czym owa strategia polega. Kliknij by powiększyć Wprowadzane przez Intela zmiany dotyczą naprzemiennie procesu technologicznego, w jakim produkowane są układy (Tick) oraz mikroarchitektury procesorów (Tock). Ostatnia zmiana sprzed nieco ponad roku, procesory nowej generacji znane pod nazwa Nehalem, wykonane były w procesie technologicznym 45nm, lecz bazowały na całkowicie nowej mikroarchitekturze. Zatem zgodnie z cyklem, czas na nowy proces technologiczny. Panie i Panowie - przedstawiamy pierwszy procesor wykonany w technologii 32nm - Intel Core i5 661. Nowy procesor, noszący nazwę kodową Clarkdale, bazuje na mikroarchitekturze Nehalem, którą opisywaliśmy w tym artykule, znajdziemy tam zatem wszystkie jej cechy: Hyper-Threading, pamięć podręczną L3, zintegrowany kontroler pamięci DDR3, TurboBoost. Użytkownicy oczekujący nowinek również nie poczują się rozczarowani, bowiem w nowych Clarkdale 2
znajdą kilka niespodzianek. Przyjrzyjmy się zatem, czym zaskoczy nas Intel. Kliknij by powiększyć Po serii procesorów czterordzeniowych, producent powrócił do układów dwurdzeniowych, pasujących do znanej już podstawki LGA 1156. Większość z ich taktowana jest zegarem powyżej 3GHz, wszystkie posiadają 4MB podręcznej pamięci L3 i zaskakująco niskie TDP 73W. Na tym tle wyróżnia się procesor i5 661, którego TDP wynosi 87W, przyczynę poznacie za chwilkę. Pierwsza i chyba najważniejsza nowość to grafika zintegrowana z procesorem. Po licznych zapowiedziach i latach oczekiwań, wraz z nową rodziną procesorów otrzymamy CPU i GPU w jednej obudowie. 3
Wykorzystanie zintegrowanego układu graficznego będzie możliwe tylko z chipsetami H55, H57 oraz Q55. Posiadacze płyt z P55 niestety nie skorzystają z IGP. Do jego obsługi służy złącze FDI (Flexible Display Interface), poprzez które obraz wygenerowany przez układ graficzny, przesyłany jest do jednostki PCH (Platform Controller Hub). GPU zastosowane w procesorach Clarkdale kompatybilne są z zestawem bibliotek DirectX 10, OpenGL 2.1 oraz Shader Model 4.0. Stawia je to w jednym szeregu z dobrymi układami graficznymi stosowanymi w płytach głównych. 4
Kliknij by powiększyć Układ, który Intel zintegrował z CPU, to znane już GMA (Graphics Media Accelerator), w którym w porównaniu z wersją X4500 dodano sprzętową akcelerację podwójnego strumienia wideo dla płynnego odtwarzania w jakości HD, wsparcie dla Blue-ray profile 1.1 oraz 2.0 ze zoptymalizowanym odtwarzaniem obrazu w obrazie. 5
Kliknij by powiększyć Kliknij by powiększyć Obraz jest bardziej wyostrzony i odszumiony oraz posiada lepsza głębię kolorów dzięki xvycc. Ten tajemniczy skrót stanowi rozszerzenie tradycyjnej skali kolorów zawartych w tradycyjnym trójkącie RGB znanych ze starszych zintegrowanych procesorów graficznych, dzięki czemu uzyskuje się głębszą zieleń, czerwień i niebieski. 6
Kliknij by powiększyć Poniżej pełna lista różnic pomiędzy GMA X4500, a IGP zastosowanym w Clarkdale'ach. Kliknij by powiększyć 7
Procesory Clarkdale zostały zoptymalizowane do współpracy z najnowszym produktem z Redmont, Windows 7. Na zdjęciu poniżej z łatwością można dostrzec, które własności W7 współgrają z technologiami stosowanymi w nowych procesorach. Kliknij by powiększyć Nowe procesory zostały wyposażone w zestaw instrukcji wspierających algorytmy AES. Algorytmy te są bardzo często stosowane w różnych aplikacjach (np. WinZip) pozwalających na zabezpieczenie zawartości plików czy całego dysku twardego przed niepowołanym dostępem. Zestaw dedykowanych instrukcji, pozwala na przyspieszenie kodowania i dekodowania danych. Rynek gier komputerowych jest w obecnych czasach tak duży, że nie sposób go zignorować. Jednak nie każdy gracz pojmuje tak samo pojęcie gamingu. Intel podzielił zatem rynek na trzy segmenty: casual, mainstream oraz enthusiast. 8
Kliknij by powiększyć Casual games to najszersza grupa gier, które mają niewielkie wymagania dotyczące grafiki, zazwyczaj dla mało doświadczonych graczy. Mainstream games to nieco wyższa półka, wymaga już nieco większego doświadczenia od graczy oraz większej wydajności od układu graficznego. Enthusiast games to najwęższa grupa gier dla najbardziej zaawansowanych graczy, oferująca najwyższej jakości obraz i mająca największe wymagania co do sprzętu. Na takich grach najlepiej sprawdza się wydajność kart graficznych. Układ graficzny zintegrowany w procesorach Clarkdale sprawdzi się w dwóch pierwszych segmentach, entuzjaści muszą postawić na bardziej zaawansowane karty graficzne. 9
2. Specyfikacja Specyfikacja. Testowany przez nas procesor to Intel Core i5 661. Z całej rodziny 600 wyróżnia go najszybszy zegar, którym taktowany jest układ graficzny - wynosi on 900 MHz, podczas gdy w pozostałych modelach ma wartość 733 MHz. Zapewne stąd bierze się wyższa wartość TDP - 87W, gdy dla reszty wynosi 73W. Sam CPU taktowany jest zegarem 3,33 GHz, posiada dwa rdzenie, 4MB cache L3 współdzielonej między oba rdzenie oraz 2x 256kB pamięci podręcznej L2 osobnej dla każdego rdzenia. Procesor posiada zintegrowany kontroler pamięci i układ graficzny, jednak oba znajdują się w osobnym układzie (w tej samej obudowie) i wykonane są w procesie technologicznym 45nm, a nie jak CPU 32nm. Kontroler pamięci obsługuje pamięci DDR3 do 1333MHz. Procesor przeznaczony jest do podstawki LGA 1156, znanej z wcześniejszych wersji i5. 10
Ustawienia fabryczne CPU oraz IGP. 11
3. Testy Platforma testowa Płyta główna Intel DH55TC Procesor Intel i5 661 Pamięci GoodRam PRO 2x2GB 1333MHz Dysk twardy WD Raptor 74GB Zasilacz Enermax 1050W 12
Chłodzenie procesora Noctua NH-U12P Miernik mocy Płyta główna Intel DH55TC Procesor Intel i5 661 Pamięci GoodRam PRO 2x2GB 1333MHz Dysk twardy WD Raptor 74GB Zasilacz Enermax 1050W 13
Chłodzenie procesora Noctua NH-U12P Miernik mocy Procedura testowa Najnowsze dziecko Intela przetestowaliśmy w popularnych programach sprawdzających wydajność, grach, a także ze względu na swoją specyfikę, na filmach HD. Bohatera recenzji jest dość nietypowe - należy do pierwszych procesorów ze zintegrowanym procesorem graficznym, postanowiliśmy zatem równie nietypowo porównać otrzymane wyniki. Przy każdym wykresie znajdziecie odpowiedni opis testu. Testy. Podkręcanie. Niskie TDP obudziło spore oczekiwania co do możliwości procesora w podkręcaniu. Niestety płyta Intela nie była skora do współpracy. BIOS poprawnie zapisywał nowe wartości częstotliwości taktowania, lecz CPU-Z pokazywało wciąż ustawienia fabryczne. Być może wczesna wersja biosu lub też inne ograniczenia nie pozwoliły na przetestowanie podkręconego procesora. Wierzymy jednak, że w procesorach kryje się całkiem spory potencjał i że na innej platformie sprzętowej uda się osiągnąć znakomite wyniki. Pobór mocy. 14
W nowej rodzinie procesorów Intel miał zamiar zmniejszyć pobór mocy. Jak widać z wykresu udało mu się to doskonale. Biorąc pod uwagę, że dysk twardy w platformie testowej pobiera 8-10W, wynik poboru mocy podczas spoczynku jest naprawdę niski. Pod pełnym obciążeniem (procesora i grafiki) pobiera jedynie 88W, co jest bardzo dobrym wynikiem. Testy By sprawdzić jak wydajny jest nowy procesor skorzystaliśmy z olbrzymiej bazy wyników ORBa. Zdecydowaliśmy się wyciągnąć średni wynik z pięciu testów dla popularnych procesorów: E8500, Q6600 oraz X4 9850. Jak widać i5 661 nie odbiega mocno od porównywanych modeli. 15
Testowanie zintegrowanej grafiki to wyzwanie. Mimo że i5 661 nie był projektowany do zaawansowanego grania, postanowiliśmy sprawdzić jakim zewnętrznym kartom graficznym odpowiada jego wydajność. Baza wyników ORBa znów przyszła z pomocą. IGP porównaliśmy do popularnych NV 9600GT oraz ATI HD 3800. Jak widać nowy układ Intela radzi sobie całkiem dobrze w takim zestawieniu. Czas na pozostałe testy wydajności. Super Pi próbka 1M porównana do wyniku uzyskanego na niepodkręconym procesorze i5 750 i płycie MSI GD80 P55. Ponad 1s różnicy na korzyść i5 661. 16
Tutaj także wynik porównaliśmy do tandemu MSI P55 + i5 750, któremu większa ilość rdzeni dała zdecydowaną przewagę o ponad 3s. Jak widać w aplikacjach wykorzystujących jeden rdzeń i5 661 zyskuje przewagę, dzięki szybszemu zegarowi. W obliczeniach angażujących wiele rdzeni i5 750 ciągle szybsza, co również nie dziwi, w końcu i5 661 to procesor dwurdzeniowy. 17
Wiemy już, że nowy procesor Intela jest mocny w grafice i dobry w aplikacjach wykorzystujących jeden rdzeń. Jak natomiast radzi sobie z testami w porównaniu ze starszymi procesorami? Do porównania użyliśmy tandemu MSI P45 + E6550 @ 3,2GHz Paint.NET Benchmark testuje szybkość wykonywania operacji graficznych. Jak widać różnica jest ogromna na korzyść 661. O ile tak naprawdę jest szybszy 661 od podkręconego 6550? Wynik to 13 do 9. Procesor i5 661 jest 13x szybszy od Pentium 1GHz, natomiast podkręcony 6550 bije go dziewięciokrotnie. Czas na granie... 18
Grafika ma w nazwie HD, a obserwując wyniki 3D Marka można się spodziewać sporej wydajności (jak na układ zintegrowany). Już we wstępie pisaliśmy, że IGP w i5 661 dedykowane jest raczej grom o średnich wymaganiach, z pewnością nie dla zaawansowanych graczy. Nie bylibyśmy jednak sobą, gdybyśmy nie sprawdzili jak sobie radzi przy wymagających grach. Ustawiliśmy dużą rozdzielczość 1600x1200. Trzynaście klatek na sekundę w CoD4, kompletny brak płynności. Widać w wysokich rozdzielczościach nie pogramy, nawet w tytuły sprzed kilku lat. Crysis zabójca każdej konfiguracji 4 klatki na sekundę, dodatkowo z masą błędów w renderowanej grafice otoczenia. Przynajmniej już wiemy, że Intel nie kłamał - nie obiecywał cudów....i oglądanie. Innowacje wprowadzone w GMA zachęciły nas do przetestowania jak IGP radzi sobie przy odtwarzaniu filmów HD. Obyło się bez niespodzianek - odtwarzanie przebiegło płynnie, jakość obrazu więcej niż zadowalająca, a wszystko to przy zdecydowanie mniejszym zużyciu prądu niż wycofana żarówka 100W 19
4. Podsumowanie. Ocena. Podsumowanie Intel i5 661 to układ, który posiada najwyższe taktowanie rdzenia graficznego spośród nowej rodziny 32nm procesorów Intela. Ma także najwyższe TDP na poziomie 87W. Czy warto go kupować? Jeśli zamierzasz używać go wraz z IGP jak najbardziej tak, plusów jest zdecydowanie więcej niż minusów. Nie radzimy natomiast wykorzystywać go na płycie z chipsetem P55, ponieważ niestety zapłacisz za układ graficzny, którego nie będziesz mógł używać. Tak czy inaczej, nowy proces technologiczny daje nadzieję na wysokie osiągi podczas podkręcania, mniejsze zużycie energii, czyli możliwości, które większość użytkowników wysoko ceni. Procesory 32nm są na pewno warte uwagi, a cena nie powinna odstraszać tak jak i7, testowany model ma sugerowaną cenę na poziomie i5 750 więc jest to propozycja atrakcyjna. Procesor Plusy Minusy 32 nm; niski pobór prądu; zintegrowany układ graficzny; Turbo oraz HT; wydajność w Intel i5 661 aplikacjach jednowątkowych; Ocena zintegrowany procesor graficzny nie współpracuje z chipsetem P55; Za dostarczenie sprzętu do testów dziękujemy firmie Intel 20
Podsumowanie Intel i5 661 to układ, który posiada najwyższe taktowanie rdzenia graficznego spośród nowej rodziny 32nm procesorów Intela. Ma także najwyższe TDP na poziomie 87W. Czy warto go kupować? Jeśli zamierzasz używać go wraz z IGP jak najbardziej tak, plusów jest zdecydowanie więcej niż minusów. Nie radzimy natomiast wykorzystywać go na płycie z chipsetem P55, ponieważ niestety zapłacisz za układ graficzny, którego nie będziesz mógł używać. Tak czy inaczej, nowy proces technologiczny daje nadzieję na wysokie osiągi podczas podkręcania, mniejsze zużycie energii, czyli możliwości, które większość użytkowników wysoko ceni. Procesory 32nm są na pewno warte uwagi, a cena nie powinna odstraszać tak jak i7, testowany model ma sugerowaną cenę na poziomie i5 750 więc jest to propozycja atrakcyjna. Procesor Plusy Minusy 32 nm; niski pobór prądu; zintegrowany układ graficzny; Turbo oraz HT; wydajność w Intel i5 661 aplikacjach jednowątkowych; Ocena zintegrowany procesor graficzny nie współpracuje z chipsetem P55; Za dostarczenie sprzętu do testów dziękujemy firmie Intel 21