ff UNIWERSYTET MUZYCZNY FRYDERYKA CHOPINA JM Rektor prof. zw. Ryszard Zimak Prorektor ds. artystycznych prof. nadzw. Klaudiusz Baran Koncert Studentów Kierunku Taniec na zakończenie sezonu koncertowego 2014/2015 Pokochać taniec w służbie Terpsychorze Opieka artystyczna i reżyseria prof. dr hab. Ewa Wycichowska Gość specjalny Barbara Kanold Koordynator koncertu dr Klaudia Carlos-Machej KONCERT W 100-LECIE URODZIN PROFESOR JANINY JARZYNÓWNY-SOBCZAK wybitnej osobowości polskiej sztuki tańca XX wieku, tancerki, choreografa i pedagoga, twórczyni gdańskiego środowiska baletowego AD MATREM Performatywny dialog dźwięku i ruchu Współpraca dr Aldona Nawrocka, dr Andrzej Morawiec Sala Koncertowa, Warszawa, ul. Okólnik 2 25 maja 2015, poniedziałek, godz. 19 00
fot. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie Słowo wstępne Kiedy myślę o Pani Profesor Janinie Jarzynównie-Sobczak, przychodzą mi na myśl przede wszystkim dwa słowa: wielkość i skromność. Pozornie nie idące w parze, w tym przypadku oczywiste, komplementarne, charakteryzujące człowieka, który swoje dzieło życia, wyrastające ponad wszelką oczywistość, traktował jako drogę, misję i posłannictwo. A zaczęła się ta droga w latach trzydziestych w Krakowie, gdzie Janina Jarzynówna odbyła wszechstronne wykształcenie artystyczne, uzyskując dyplom tancerki, pedagoga i aktora. Suma tych doświadczeń i wybitnie kreacyjna osobowość pozwoliły jej na indywidualne widzenie świata tańca i stworzenie kategorii artystycznych i metodycznych, których nikt przed nią nie realizował. Towarzyszyła jej odwaga działania organizacyjnego i odwaga kreacyjna. Stworzyła od podstaw gdańskie szkolnictwo baletowe, wykształciła i skupiła wokół siebie wybitne taneczne indywidualności (Alicja Boniuszko, Tadeusz Zlamal czy Zbigniew Jasman). Przez ponad 20 lat kierowała zespołem baletowym Opery Bałtyckiej, budując repertuar choreograficzny zadziwiający kunsztem i odwagą tworzenia, wprowadzała taniec w obraz filmowy, wyprowadzała swoich tancerzy w plener, stawiając przed nimi zadania trudne i przynoszące spektakularne efekty. Zachłyśnięci zachodnimi nowinkami, nie wiemy, nie pamiętamy, że Janina Jarzynówna-Sobczak już w 1968 roku przy realizacji Piotrusia i wilka używała improwizacji jako metody twórczej i wprowadzała tancerza w proces kreacji. Indywidualność artysty, jego osobowość były zawsze dla niej inspiracją. Ten sposób pracy był absolutnie prekursorski i świadczył nie tylko o niesamowitej twórczej intuicji, ale przede wszystkim o głębokim humanizmie, jaki towarzyszył Jej całemu życiu. Sztuka tańca potrzebuje pamięci. Pamiętajmy o Profesor Janinie Jarzynównie-Sobczak nie tylko jako o Matce baletu gdańskiego, uroczej starszej Pani ze zdjęć, jakie są powszechnie publikowane. Pamiętajmy o niej jako o reformatorce tańca, twórczej, odważnej, pełnej pasji. prof. nadzw. Ewa Wycichowska
Janina Jarzynówna-Sobczak (28.01.1915 Wiedeń 14.09.2004 Gdańsk) tancerka, choreografka i pedagog. W 1938 roku ukończyła Konserwatorium w Krakowie, gdzie uczyła się tańca pod kierunkiem Leona Wójcikowskiego i Ruth Sorel (przedstawicielki tańca ekspresjonistycznego), aktorstwa m.in. u Tadeusza Burnatowicza. Rozpoczęła solowe występy, tańcząc we własnych kompozycjach choreograficznych; występowała w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. W latach 1938 1839 kierowała własną Szkołą Tańca Artystycznego w Krakowie, której działalność wznowiła w 1945 roku. Po wojnie zdała egzamin aktorski przed komisją ZASP-u i przystąpiła do egzaminu z zakresu pedagogiki tańca klasycznego na Wydziale Choreograficznym warszawskiej szkoły teatralnej (PWST). W 1946 roku otrzymała od Stanisława Głowackiego propozycję zorganizowania szkoły baletowej w Gdańsku. W mieście, w którym nie było tradycji baletowych, najpierw założyła prywatną szkołę, która w 1950 roku otrzymała status Państwowego Liceum Choreograficznego (obecnie Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Janiny Jarzynówny-Sobczak). Poza pionierską pracą pedagogiczną zajęła się także choreografią początkowo był to repertuar opracowywany z myślą o uczniach. W 1953 roku została choreografką i kierownikiem zespołu baletowego w nowo powstałym Studiu Operowym w Gdańsku (obecnie Państwowa Opera i Filharmonia Bałtycka). W 1963 roku założyła zespół pod nazwą Balet Miniatur. Przez ponad dwadzieścia lat była zarówno choreografką jak i pedagogiem, tworząc fundamenty baletu gdańskiego. Do grona jej uczniów należeli m.in.: Stefan Wenta, Zygmunt Jasman, Alicja Boniuszko, Joanna Górska, Bronisław Prądzyński, Piotr Schulz, Andrzej Bujak, Liliana Kowalska, Gustaw Klauzner. Stworzyła kilkadziesiąt baletów, w tym kilka pełnospektaklowych, jak: Kopciuszek, Romeo i Julia oba do muzyki Prokofiewa, Pan Twardowski Różyckiego. Jednak w jej dorobku choreograficznym dominują mniejsze formy baletowe, często do muzyki polskich kompozytorów współczesnych, np.: Harnasie, Mandragora, Mity i maski Szymanowskiego, Mała suita Lutosławskiego, Cztery eseje Bairda, Niobe Łuciuka, Tytania i osioł Turskiego, Odwieczne pieśni Karłowicza. Do jej najbardziej znanych realizacji należą: Dafnis i Chloe Ravela, Cudowny mandaryn Bartóka, Cztery eseje Bairda, Niobe i Pancernik Potiomkin skomponowane specjalnie przez Juliusza Łuciuka, wspomniany już balet Tytania i osioł Zbigniewa Turskiego oraz Syn marnotrawny Prokofiewa. Była także autorką cyklu programów telewizyjnych na temat historii tańca. Niektóre z jej baletów zostały zarejestrowane przez telewizję. Starała się odkrywać osobowości w swoich tancerzach, niektórym ułatwiła debiuty choreograficzne, np. Zygmuntowi Kamińskiemu, Gustawowi Klauznerowi czy Piotrowi Schulzowi. Janina Jarzynówna-Sobczak tak napisała o swoim podejściu do realizacji baletów: Musiałam zerwać z powszechnie wtedy przyjętą zasadą narzucania tancerzowi gotowych wzorców, nie zawsze odpowiadających jego psychofizycznym możliwościom. Uważałam za najważniejsze dociekanie do osobowości tancerza, inspirowanie, pobudzanie jego wyobraźni, bezwzględne liczenie się z jego indywidualnością. Namawiałam do improwizacji (...) Ta improwizacja bliższa była grze aktorskiej, pantomimie, wyrazistej plastyce ruchu... (J. Jarzynówna-Sobczak, B. Kobold: Rozmowy o tańcu, Gdańsk 2003, s. 47 48). Joanna Sibilska-Siudym
Program WERONIKA STROIŃSKA muzyka Aldona Nawrocka Breath (2005) Andrzej Panufnik Piano Trio (1934, część III. Presto) wykonanie taniec projekt kostiumów kostiumy Imperto Piano Trio: Karolina Trojakowska fortepian, Marzena Mazurek skrzypce, Piotr Mazurek wiolonczela Agata Szafrańska Paula Goerlich Marcelina Kulesza Weronika Stroińska Wiesława Malicka uczennice VII i VIII klasy Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej w Poznaniu S O L O W E E T I U D Y C H O R E O G R A F I C Z N E w w y k o n a n i u s t u d e n t ó w r o k u d y p l o m o w e g o s p e c j a l n o ś c i C h o r e o g r a f i a i T e o r i a T a ń c a Opiekun części artystycznej dyplomu prof. nadzw. Ewa Wycichowska MARTA CZYŻ Wind muzyka Brian Crain Wind (2011) Marta Czyż
PATRYCJA MISIEWICZ Pomimo muzyka ThePianoGuys Arwen s Vigil (2012) Patrycja Misiewicz KINGA MALEC Nayika muzyka Ravichandra Kulur Trilokam I z albumu Anandam (2010) Kinga Malec NELA MITUKIEWICZ Łaknąć muzyka Meredith Monk Maybe 1 for 8 pianos (2008) Nela Mitukiewicz ALISA MAKARENKO Hołodomor 33 muzyka kostium Pawoczka (tradycyjna starodawna pieśń ukraińska, opr. A. Avdievskyi) Nenka i Varenyky Fashion Alisa Makarenko muzyka GABRIELA PAWŁOWICZ Tabula rasa Arvo Pärt Tabula Rasa (1977, fragment I części Ludus) Gabriela Pawłowicz
Z B I O R O W A K O M P O Z Y C J A C H O R E O G R A F I C Z N A w wykonaniu studentów I roku studiów magisterskich specjalności Choreografia i Teoria Tańca opieka art. i reżyseria współpraca pedagogiczna idea i muzyka Ad Matrem, czyli performatywny dialog dźwięku i ruchu prof. nadzw. Ewa Wycichowska dr Andrzej Morawiec dr Aldona Nawrocka Piccola Luna (2014), wykonanie: Tomasz Woźniak trąbka Sententias (25.05.2015, we współpracy z improwizującymi pianistami) oryginalna pieśń Adam Kowalski (muz., sł.) Matczyne ręce (1939) wykonawcy Izabela Andrzejczak Anna Bajer Barbara Banaszkiewicz Aleksandra Jurczak Dorota Koprowska Katarzyna Kryczka Magdalena Matusiak Małgorzata Osypińska Ada Pankowska Agata Pankowska Magdalena Silska Anna Stępień Natalia Wawrzyniak Adrianna Wieczorek
pianiści- -improwizatorzy Emilio Bayon Marta Grzywacz Magdalena Kielak Aldona Nawrocka Bartosz Kowalski J A N I N A J A R Z Y N Ó W N A - S O B C Z A K najwybitniejsza polska choreografka XX wieku prowadzenie prof. nadzw. Ewa Wycichowska mgr Barbara Kanold ilustracja dokument TVP zaowany Jarzynówna (1998) filmowa Magda Żurowska reżyseria, Andrzej Żurowski scenariusz Koncertowi towarzyszy wystawa poświęcona Janinie Jarzynównej-Sobczak. Opublikowane dokumenty i zdjęcia udostępnione zostały dzięki uprzejmości pani Barbary Kanold, na ręce której kierujemy gorące podziękowania. organizacja wystawy dr Klaudia Carlos-Machej dr hab. Aleksandra Dziurosz
ff Zapraszamy na następne koncerty CZERWIEC 2 12 Wtorek, godz. 19 00, bilety kasy FN, Sala Kameralna (ul. Moniuszki 5) KONCERT KAMERALNY Maria Ślipska wiolonczela, Zespół GRADUS AD PARNASSUM, Krzysztof Garstka kier. art. Barbara Malcolm skrzypce Rafał Kucharski baryton, Teresa Maciaszek fortepian Katarzyna Grygiel altówka, Roma Orłowska fortepian Marianna Sikorska, Maria Sterczyńska fortepian Tomasz Domański fortepian Jacek Dziołak klarnet, Marianna Waszkiewicz fortepian Anna Szostek sopran, Krzysztof Trzaskowski fortepian Justyna Kreft klawesyn Maciej Lamm pozytyw Piątek, godz. 19 30, bilety kasy FN, Sala Koncertowa (ul. Jasna 5) KONCERT SYMFONICZNY Erni Deng sopran Joanna Monachowicz obój Andrzej Karałow fortepian Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej GRZEGORZ MAŃKOWSKI dyrygent ORKIESTRA INSTRUMENTÓW HISTORYCZNYCH MZMD Agata Sapiecha kier. art. LIPIEC / SIERPIEŃ 7 28 VII 4 VIII 1 IX 1 29 VII 5 26 VIII Wtorki, godz. 19 00, wstęp wolny PATIO UMFC (ul. Okólnik 2) w razie niepogody: SALA KONCERTOWA UMFC (ul. Okólnik 2) 1. WIECZORY CHOPINOWSKIE NA OKÓLNIKU Festiwal polskich uczelni muzycznych Środy, godz. 18 00, wstęp wolny DZIEDZINIEC DZIEKANKI (ul. Krakowskie Przedmieście 56) w razie niepogody: SALA KONCERTOWA UMFC (ul. Okólnik 2) godz. 18 30!!! 15. LETNIE WIECZORY MUZYCZNE DZIEKANKA Festiwal warszawskiej uczelni muzycznej