TEMATY MATURALNE Z JĘZYKA POLSKIEGO NA USTNY EGZAMIN DOJRZAŁOŚCI MATURA 2014 I. Literatura: 1. Monolog wewnętrzny w kreacji bohatera literackiego. Omów rolę i sposoby jego kształtowania 2. Obraz zakochanego mężczyzny w utworach literackich Omów zagadnienie 3. Czarny charakter w dziełach literackich Na wybranych przykładach utworów omów funkcje bohatera negatywnego. 4. Wieś jako inspiracja twórcza pisarzy Omów problematykę na wybranych przykładach utworów 5. Konflikt rozumu i serca. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów literackich 6. Zakazana miłość w literaturze omów temat na wybranych przykładach utworów literackich 7. Oblicze władcy. Przedstaw sposoby funkcjonowania tego motywu w literaturze 8. Przywołując wybrane przykłady literackie, zaprezentuj funkcjonowanie motywu cierpienia z miłości. 9. Męska godność jako temat literacki. Omów zagadnienie 10. Bohater tragiczny w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. Porównaj sposób jego kreacji 11. Zaprezentuj motyw pokory oraz buntu wobec Boga i omów konsekwencje takich postaw na przykładach wybranych dzieł literackich 12. Powroty do lat dzieciństwa. Omów zagadnienie, analizując funkcje tego motywu w wybranych utworach 13. Zaprezentuj różne wizerunki Boga w wybranych utworach literackich 14. Przedstaw na wybranych przykładach obraz Holocaustu w literaturze polskiej. 15. Dramat polskiego emigranta w literaturze romantycznej i współczesnej. Przedstaw temat 16. Wpływ pieniądza na życie bohaterów Zanalizuj problem na wybranych 17. Zjawy, duchy, sny w epoce romantyzmu. Omów temat w oparciu o wybrane utwory literackie. 18. Bohaterowie literaccy w poszukiwaniu sensu i miejsca w życiu. Omów temat na wybranych przykładach utworów 19. Literackie portrety kobiet. Przedstaw ich życie, problemy i pragnienia, odwołując się do wybranych dzieł literackich
20. Być czy mieć? Rozważ problem na przykładzie losów bohaterów wybranych utworów literackich 21. Przedstaw motyw samotności człowieka na podstawie wybranych utworów 22. Wędrówką życie jest człowieka omów funkcje tego motywu na podstawie wybranych utworów 23. Nieszczęśliwa miłość w literaturze omów temat na wybranych przykładach utworów 24. Portret matki w literaturze. Omów zagadnienie 25. Człowiek wobec zła. Scharakteryzuj różne postawy, odwołując się do wybranych utworów 26. Motywy sarmackie w literaturze XVII i XVIII wieku. Przedstaw ich obecność na przykładzie wybranych dzieł 27. Rozstania kochanków. Omów różne ujęcia tego motywu w wybranych utworach 28. Wizja historii człowieka w poezji lat wojny i okupacji. Omów temat na wybranych przykładach z literatury. 29. Literatura i psychologia. Na wybranych przykładach bohaterów omów ich złożone typy osobowości ( np. studium obłędu, chorobliwej miłości ). 30. Problemy okresu dorastania człowieka. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów 31. Śmierć koniec życia czy początek wieczności? Sformułuj osobiste rozważania, odwołując się do wybranych przykładów literackich 32. Psychika zbrodniarza jako temat literacki. Omów zagadnienie na wybranych 33. Motyw snu i sposoby jego ujęcia w literaturze Omów temat 34. Pejzaż malowany słowem. Omów sposoby funkcjonowania motywu natury w utworach literackich 35. Przemiana wewnętrzna i jej sens w literaturze jako motyw określający osobowość bohatera. Omów temat w odniesieniu do przykładów 36. Różne wizerunki kobiet w literaturze wybranych epok. Rozważ zagadnienie, odwołując się do kilku utworów. 37. Bunt człowieka wobec Boga. Rozważ temat na podstawie wybranych utworów 38. Na podstawie wybranych utworów zaprezentuj postawy Polaków wobec Żydów w literaturze XIX i XX wieku. 39. Przedstaw motyw szaleństwa z miłości w utworach literackich 40. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Omów sposoby charakteryzowania bohaterów na przestrzeni 41. Przedstaw motyw samotności człowieka na podstawie wybranych utworów 42. Porównaj obraz Warszawy ukazany w Lalce Bolesława Prusa i w dowolnie wybranych utworach literackich XX wieku.
43. Władza motywem przewodnim utworów literackich Omów temat 44. Wpływ pieniądza na życie bohaterów Zanalizuj problem na wybranych 45. Obraz zaświatów w literaturze - przedstaw i zinterpretuj na wybranych przykładach utworów 46. Zakazana miłość w literaturze omów temat na wybranych przykładach utworów 47. Motyw zbrodni i kary. Omów temat na wybranych przykładach dzieł literackich 48. Tragedie osobiste twórców inspiracją ich dzieł. Odwołaj się do biografii i utworów wybranych postaci. 49. Narrator wobec świata przedstawionego. Omów jego funkcje w dziele literackim, analizując wybrane utwory z XIX, XX i XXI wieku. 50. Anioły i demony przedstaw najciekawsze literackie portrety kobiet na podstawie wybranych przykładów 51. Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania w wybranych utworach 52. Człowiek jest zdumiewający ( Joseph Conrad ). Rozważ, jakie prawdy o człowieku odkrywa literatura wojenna. 53. Przedstaw i porównaj literackie portrety dorastającej dziewczyny. Wykorzystaj materiały z 54. Motyw cierpienia. Omów temat na wybranych przykładach dzieł literackich różnych epok. 55. Przyroda romantyczna jako główny temat i tło w literaturze romantyzmu. Odwołaj się do wybranych tekstów kultury epoki. 56. Różnorodne sposoby kreacji bohatera dziecięcego w literaturze. Omów problem 57. Wizerunek rodzinnego domu. Przedstaw temat na podstawie wybranych dzieł literackich 58. Przedstaw na wybranych przykładach funkcjonowanie motywu rodziny w literaturze polskiej i obcej. 59. Postać szatana w literaturze polskiej przedstawiona na przykładach literackich różnych epok. 60. Przedstaw literackie portrety kobiet, ich życie, problemy i pragnienia w wybranych utworach 61. Kara jako konsekwencja zbrodni. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych przez siebie utworach 62. Psychika zbrodniarza jako temat literacki. Omów zagadnienie na wybranych 63. Rozmowy człowieka z Bogiem. Omów temat na podstawie wybranych utworów literackich 64. Miłość w życiu człowieka żywiołem niszczącym czy budującym? Przedstaw swoje refleksje na podstawie wybranych utworów
65. Motyw pielgrzyma, tułacza w literaturze. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów 66. Dziecko jako bohater dzieła literackiego. Przedstaw sposoby ujęcia tego motywu 67. Motyw Arkadii w literaturze. Przedstaw jego różne ujęcia i funkcje w wybranych dziełach 68. Biblijne i współczesne wizje katastrofy. Porównaj sposób ujęcia motywu, wykorzystując wybrane fragmenty Pisma Świętego oraz współczesne utwory literackie. 69. Najsłynniejsze drzewa w literaturze i ich symbolika. Przedstaw na wybranych przykładach utworów. 70. Metamorfoza bohatera. Porównaj sposób ujęcia motywu, analizując wybrane utwory literackie z 71. Topika baśniowa w literaturze romantycznej i współczesnych powieściach typu fantasy. Omów temat 72. Święci w Bogu i święci bez Boga czyli od Legendy o świętym Aleksym do Dżumy Alberta Camusa. Omów motyw świętości człowieka w wybranych utworach literackich 73. Wizerunek lekarza w wybranych utworach literackich 74. W oparciu o wybrane przykłady literackie wykaż różny wpływ wojny na ludzką psychikę i mentalność. 75. Analizując wybrane przykłady, scharakteryzuj średniowieczny etos rycerski i jego późniejsze odmiany. 76. Obserwacja świata i samego siebie - tematem poetyckiej refleksji. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 77. Od herosa do pantoflarza różnorodne portrety mężczyzn w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich 78. Przedstaw indywidualność twórczą Wisławy Szymborskiej w oparciu o wybrane utwory współczesnej poetki. 79. Przedstaw i oceń wpływ kłamstwa na życie wybranych bohaterów literackich różnych epok. II. Korespondencja sztuk : 1. Motyw tańca. Przedstaw temat na wybranych przykładach dzieł literackich i malarskich. 2. Wizerunek matki w literaturze i sztuce. Omów temat na podstawie wybranych dzieł 3. Przedstaw znaczenie i funkcje motywu perły w wybranych dziełach malarskich, literackich oraz filmowych. 4. Opowieść o tragedii i zagładzie warszawskiego getta. Omów problematykę, odwołując się do wybranych dzieł literatury wojennej i filmu. 5. Rzeczywistość obozów koncentracyjnych. Omów temat na podstawie wybranych dzieł literatury i filmu.
6. Stereotypy w trylogii Henryka Sienkiewicza przedstaw temat na podstawie wybranych dzieł literackich i adaptacji filmowych. 7. Stanisław Wyspiański jako artysta wszechstronny. Udowodnij słuszność twierdzenia w odniesieniu do wybranych utworów literackich i dzieł malarskich. 8. Omów i porównaj sposób funkcjonowania scen batalistycznych w literaturze, malarstwie i filmie. 9. Ukaż różnorodność ideałów kobiecej urody w literaturze i malarstwie w dwóch wybranych epokach. 10. Strój jako element uzupełniający charakterystykę postaci. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów literackich i filmowych. 11. Przedstaw motyw milczenia i krzyku. Omów ich funkcje, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 12. Zaprezentuj wizję Sądu Ostatecznego w wybranych dziełach literackich i malarskich 13. Losy Żydów w czasie wojny świadectwem literatury XX stulecia. Przedstaw temat na wybranych przykładach utworów literackich i filmu. 14. Literatura i sztuka wobec ludzkiego cierpienia. Rozważ problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich i malarskich. 15. Literackie, malarskie i filmowe portrety dzieci. Omów temat na wybranych przykładach 16. Mit ikaryjski w literaturze i malarstwie. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów. 17. Scharakteryzuj literackie i filmowe wizje Litwy, analizując wybrane przykłady. 18. Wieś i chłopi w dziełach twórców Młodej Polski. Omów zagadnienie na wybranych 19. Motyw śmierci w literaturze, malarstwie i muzyce. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów 20. Motyw aniołów w wybranych dziełach literackich i plastycznych. 21. Przeżycia wojenne przyczyną utraconej tożsamości każdego człowieka. Odwołaj się do wybranych przykładów z literatury wojennej i filmu. 22. Dworek szlachecki jako motyw w literaturze i malarstwie. Przedstaw różne jego konkretyzacje na przykładach wybranych dzieł. 23. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i sztuce omów 24. Stanisław Witkacy, jako człowiek teatru. Wskaż i omów walory sceniczne wybranych dramatów. 25. Malarskość w poetyckich opisach przyrody. Zanalizuj wybrane utwory na podstawie przykładów z literatury i sztuki. 26. Analizując wybrane przykłady adaptacji filmowych różnych utworów, omów ich rolę w popularyzowaniu dzieł literatury polskiej i światowej.
III. Język 1. Różne odmiany satyry. Omów zagadnienia na przykładach wybranych utworów 2. Jakie przesłanie i wartości niesie za sobą pontyfikat Jana Pawła II. Uzasadnij swoje rozważania na podstawie analizy wybranych przemyśleń i kazań papieża. 3. Teksty raperów rzeka pustych słów czy liryka wyrażająca uczucia? Omów i oceń 4. Język współczesnej publicystyki nowomowa czy poprawna polszczyzna? Zbadaj problem, odwołując się do wybranych tekstów prasowych. 5. Perswazyjna funkcja języka reklamy omów temat na podstawie wybranych przykładów. 6. Na wybranych przykładach dokonaj analizy językowej piosenek polskiego wykonawcy lub zespołu muzycznego. 7. Perswazja jako technika oddziaływania na odbiorcę. Omów na wybranych 8. O dawnej sztuce pisania listów. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady epistolografii określonej epoki. 9. Omów pochodzenie wybranych przez Ciebie nazw ulic Twojego miasta (dzielnicy). 10. Kolokwializmy w poezji i ich funkcje. Przedstaw zagadnienie na wybranych 11. Żart językowy i jego funkcje we fraszce, komedii i innych gatunkach Pokaż zjawisko 12. Subkultura młodzieżowa kibiców piłkarskich na przełomie XX i XXI wieku zaprezentuj temat. 13. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków. Dokonaj analizy wybranych przykładów (np.: listów Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Kamila Norwida, Fryderyka Chopina). 14. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 15. Analizując wybrane utwory współczesnej liryki polskiej, omów frazeologizmy jako tworzywo poetyckie. Tematy maturalne z Języka Polskiego na Ustny Egzamin Dojrzałości w roku szkolnym 2013/2014 przygotowała mgr Katarzyna Marchewka