UCHWAŁA NR XXXVI/258/10 RADY GMINY BYSTRA-SIDZINA z dnia 22 kwietnia 2010 r. w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Bystra - Sidzina na rok 2010 Na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz.U. z 2005r., Nr 179, poz. 1485 z późniejszymi zmianami/, oraz art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie gminnym / tekst jednolity z 2001r. Dz. U. Nr 142 poz. 1591 z późn. zm./ Rada Gminy Bystra - Sidzina u c h w a 1 a, co następuje: Przyjmuje się na rok 2010 Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Bystra -Sidzina w brzmieniu jak Załącznik nr 1 do niniejszej Uchwały. 1 Wykonanie Uchwały powierza się Wójtowi Gminy Bystra - Sidzina. 2 3 Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2010r.
ZAŁĄCZNIK Nr 1 do Uchwały Nr XXXVI/258/2010 Rady Gminy Bystra Sidzina z dnia 22 kwietnia 2010r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE BYSTRA SIDZINA NA ROK 2010
I. WPROWADZENIE Profilaktyka uzależnień od środków psychoaktywnych jest jednym z istotnych elementów Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Bystra Sidzina na lata 2008-2013.Prowadzona jest w oparciu o akty prawne: Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. Nr 179 poz.1485 z 2005 r. z późn. zm.) Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010 Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Bystra Sidzina na lata 2008-2013 przyjętą Uchwałą Rady Gminy nr XXIV/159/08 z dnia 27.11.2008 r. Ustawodawca nakładając na samorządy zadania z zakresu profilaktyki uzależnień od środków psychoaktywnych wskazuje na konieczność współpracy wszystkich podmiotów działających na szczeblu lokalnym w budowaniu spójnej strategii przeciwdziałania narkomanii. Realizowany jest on w oparciu o wzajemną współpracę pomiędzy Gminnym Punktem Informacyjno- Konsultacyjnym a: Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Komisariatem Policji w Jordanowie, Placówkami edukacji, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Placówkami ochrony zdrowia. Podstawą do realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii jest Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca2005r., która stanowi że: Zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii są realizowane przez organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego. Bardzo ważne zadanie w tym zakresie stanowi działalność wychowawcza i zapobiegawcza, która obejmuje : promocję zdrowia psychicznego, promocję zdrowego stylu życia, 2
informację o szkodliwości środków i substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii, oraz o samej narkomanii i jej skutkach. Zadania o których mowa powyżej, są realizowanie w szczególności przez: 1. wprowadzanie problematyki zapobiegania narkomanii do programów szkół i innych placówek systemu oświaty, 2. tworzenie placówek prowadzących działalność zapobiegawczą, zwłaszcza w środowiskach zagrożonych uzależnieniem. 3. wspieranie działań ogólnokrajowych i lokalnych organizacji oraz innych inicjatyw społecznych. Działania powyższe znajdują swoje uszczegółowienie w zakresie działań terapeutycznych skierowanych do osób uzależnionych i ich rodzin, zmierzających do kształtowania i utrwalania postaw związanych ze zdrowym stylem życia, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, a przede wszystkim działań o charakterze profilaktyczno edukacyjnym i wychowawczym. II. DIAGNOZA W 2007 r. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania narkomanii wraz z PARPĄ, przeprowadziły badania ankietowe wśród młodzieży trzecich klas gimnazjum oraz drugich klas ponadgimnazjalnych. /Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2007 r., Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa 2007 r., Badanie zostało sfinansowane przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania narkomanii oraz Państwową Agencje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych./ Wyniki tych badań wskazują, że używanie narkotyków przez nastolatków nie jest zjawiskiem incydentalnym. W porównaniu z wynikami badań z lat ubiegłych (2003 r., 1999 r., 1995 r.) zauważa się załamanie trendu wzrostowego eksperymentowania z substancjami. Narkotykami najczęściej wskazanymi przez młodzież jako te, które zażyła chociaż raz w życiu są: marihuana i haszysz (15,7% gimnazjalistów klas trzecich i 27,9% uczniów klas drugich szkół ponadgimnazjalnych), leki uspokajające i nasenne bez przepisu lekarza (15,8% w pierwszej grupie i 19% w drugiej grupie). 3
Gimnazjaliści wskazywali również na substancje wziewne - 8,2% respondentów. W grupie ponadgimnazjalnej respondenci wskazywali na amfetaminę - 7,8%. Chłopcy najczęściej wskazywali marihuanę i haszysz, a dziewczęta na leki uspokajające i nasenne bez przepisu lekarza. W opinii uczniów z Małopolski na temat uzależnień oraz używania przez nich substancji psychoaktywnych a opublikowanych przez BBS Obserwator wynika że wiedza odnośnie środków odurzających ( w tym narkotyków) jest bardzo powszechna. Co czwarty uczeń przyznaje się do używania jakiegoś środka psychoaktywnego, najczęściej otrzymują je od znajomych, przyjaciół lub kolegów. Najczęstszy sposób inicjacji to wspólne branie, w grupie przyjaciół, główna przyczyna inicjacji to ciekawość i chęć poczucia stanu odurzenia. Miejsca w których można dostać narkotyki, są młodzieży znane z jednoczesnym wskazaniem, że łatwo można je dostać w dyskotekach i pubach. Z danych europejskich wynika, iż większość pacjentów zażywających opiaty i uzależnionych od nich, zgłasza się do leczenia specjalistycznego po trzech do siedmiu latach regularnego zażywania narkotyku. III. CEL I ZADANIA PROGRAMU Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii określa kierunki działań, jakie gmina zobowiązana jest prowadzić przy realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Zgodnie z tymi wytycznymi, głównymi celami gminnego programu jest: zapobieganie powstawaniu nowych problemów narkotykowych na terenie gminy, zmniejszenie rozmiarów aktualnie istniejących problemów, ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z tym zjawiskiem problemów społecznych. Na poziomie gminnym w/wskazane cele realizowane będą w następujących obszarach działania: PROFILAKTYKI LECZENIA, REHABILITACJI ORAZ OGRANICZANIA SZKÓD ZDROWOTNYCH BADANIA, MONITORING I EWALUACJA 4
PROFILAKTYKA Cel: Zatrzymanie wzrostu rozpowszechniania i używania środków psychoaktywnych, podniesienie poziomu świadomości społecznej w zakresie problemów narkomanii w gminie. ZADANIA: 1.Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej. 1) Działania edukacyjno-informacyjne, zmierzające do podniesienia poziomu wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem środków psychoaktywnych. 2) Zwiększenie zaangażowania społeczności lokalnych w zapobieganiu używania środków psychoaktywnych. 3) Wprowadzanie problematyki zapobiegania narkomanii do programów szkół. Dbałość o aktywne uczestnictwo rodziców,uczniów i nauczycieli w realizacji programów profilaktycznych. Spotkania edukacyjne dla rodziców dzieci w wieku szkolnym, szkolenia osób zajmujących się pracą z dziećmi. 4) Organizowanie spotkań specjalistów terapii uzależnień, policji, kuratorów sądowych, członków GKRPA,pracowników socjalnych, nauczycieli, służby zdrowia i innych specjalistów jak i ekspertów w ramach funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego w celu wypracowania skutecznych form działań profilaktycznych. 5) Zwiększenie liczby kompetentnych realizatorów działań profilaktycznych, 6) Zwiększenie liczby i zróżnicowania dostępnych programów profilaktycznych uwzględniających problematykę zapobiegania narkomanii, 7) Współpraca z instytucjami zaangażowanymi w prowadzenie profilaktyki narkotykowej, a także stosowaniem narko-testow i psów tropiących w szkołach, a w szczególności ze Strażą Graniczną w Żywcu. Zwiększenie efektywności oddziaływań profilaktycznych poprzez doskonalenie metod. Poprawa wpółdziałania odpowiednich służb i instytucji. 8) Zwiększenie dostępności do miejsc i form pomocy dla osób uzależnionych i ich rodzin. Promowanie postaw proabstynencyjnych. 9) Promocja zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia. 5
10) Organizowanie lokalnych jak i ogólnopolskich konferencji, seminariów, warsztatów, kampanii i akcji profilaktycznych; 11) Opracowanie i wykonanie materiałów służących oddziaływaniom profilaktycznym. 12) Wspomaganie działalności organizacji promujących zdrowy styl życia i abstynencję. LECZENIE, REHABILITACJA ORAZ OGRANICZANIE SZKÓD ZDROWOTNYCH Cel: Ograniczenie szkód zdrowotnych.: Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej, rehabilitacyjnej osób uzależnionych od narkotyków, używających narkotyków w sposób szkodliwy a w szczególności ochrony ich przed przemocą w rodzinie oraz członków ich rodzin. ZADANIA: 1) Udzielanie pomocy osobom uzależnionym oraz w związku z ryzykownym używaniem substancji psychoaktywnych w formie: poradnictwa, konsultacji oraz prac terapeutycznych, warsztatów umiejętności, treningów zachowań, terapii indywidualnej i terapii grupowej; pracy zespołu interdyscyplinarnego ds. dzieci krzywdzonych. 2) Udzielanie pomocy osobom uzależnionym a w związku z ryzykownym używaniem substancji psychoaktywnych zapewnienie ochrony przed przemocą w rodzinie 3) Prowadzenie działalności informacyjnej o możliwości leczenia i terapii osób uzależnionych od narkotyków. 4) Prowadzenie Gminnego Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin jak i osób współuzależnionych. 5) Prowadzenie zajęć terapeutycznych i warsztatów, tworzenie grup terapeutycznych, rozwojowych, edukacyjnych i wsparcia dla młodzieży; 6) Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych służących rozwiązywaniu problemów narkomanii. 7) Opracowanie standardów postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i programów ograniczania szkód zdrowotnych, 8) Zwiększenie dostępności świadczeń w zakresie leczenia, rehabilitacji i ograniczania szkód zdrowotnych poprzez rozwój specjalistycznych programów, 9) Wypracowanie zasad opieki nad osobami po terapii. Współdziałanie między instytucjami, organizacjami i osobami fizycznymi służąca rozwiązywaniu problemów narkomanii. 6
10) Programy zapobiegające innym szkodom zdrowotnym. W /w zadania realizowane będą w następującej formie: Programy profilaktyczne dla osób zagrożonych narkomanią oraz ich rodziców, realizowane w środowiskach - programy działań edukacyjnych, promujących zachowania pro zdrowotne oraz działań psychokorekcyjnych adresowanych do wybranych grup podwyższonego ryzyka używania narkotyków. Ukierunkowane na realizację specyficznych celów związanych z przeciwdziałaniem inicjacji i/lub uzależnieniu od narkotyków. Z włączeniem do programu rodziny. -zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży korygujące przekonania normatywne dotyczące narkotyków, -zajęcia psychoedukacyjne (warsztaty, treningi) wzmacniające umiejętności psychologiczne i społeczne, - udzielanie pomocy osobom uzależnionym oraz w związku z ryzykownym używaniem substancji psychoaktywnych w formie: poradnictwa, konsultacji oraz prac terapeutycznych, warsztatów umiejętności, treningów zachowań, terapii indywidualnej i terapii grupowej; Programy dla osób uzależnionych od narkotyków oraz ich rodzin. - programy wzbogacające istniejącą ofertę terapeutyczną finansowaną z innych źródeł, będą to programy ambulatoryjne, umożliwiające uzależnionym pełnienie pożądanych ról społecznych oraz włączające rodzinę w proces rehabilitacji, -zajęcia edukacyjne korygujące przekonania normatywne dotyczące narkotyków, - zajęcia psychoedukacyjne (warsztaty, treningi), w szczególności działania wzmacniające umiejętności psychologiczne i społeczne, zajęcia terapeutyczne (psychoterapia indywidualna, grupowa), poradnictwo i konsultacje, grupy wsparcia dla rodzin połączone z programem edukacyjnym, interwencje. 7
Programy ograniczania szkód zdrowotnych Programy adresowane do osób uzależnionych, w tym używających narkotyków syntetycznych - ukierunkowane na zmniejszenie szkód zdrowotnych i ryzyka związanego z ich przyjmowaniem, działania informacyjne i edukacyjne, Programy szkoleniowe dla realizatorów zadań profilaktycznych Programy szkoleniowe nastawione na podnoszenie kwalifikacji osób z wybranych grup zawodowych pracujących z dziećmi i młodzieżą zagrożoną narkomanią. Obszary tematyczne będą obejmować m.in.: - mechanizmy uzależnienia od narkotyków, - diagnozę problemu na poziomie jednostkowym/ małej grupy, - metody i techniki pracy profilaktycznej indywidualnej i grupowej, - ewaluację programu profilaktycznego. ZADANIA: 1) Zorganizowanie pomocy prawnej i psychologicznej w sprawach związanych z problematyką narkomanii. 2) Promowanie i współprowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych a także działań na rzecz alternatywnych form spędzania czasu wolnego dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych. 3)Pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. BADANIA, MONITORING I EWALUACJA Cel: Stworzenie systemu informacji i monitorowania na temat skali zjawiska narkomanii w gminie niezbędnego do prowadzenia skutecznej polityki wobec narkomanii. Stworzenie zintegrowanego systemu informacji nt skali zjawiska narkomanii w gminie. ZADANIA: 1) Wymiana informacji pomiędzy instytucjami, organizacjami odpowiedzialnymi za politykę antynarkotykową na poziomie lokalnym. 8
2) Pogłębienie wiedzy na temat psychospołecznych uwarunkowań narkomanii na terenie gminy. Ocena i interpretacja trendów epidemiologicznych (rozmiary zjawiska, wzory używania, zachowania ryzykowne) oraz identyfikacja nowych zjawisk na scenie środków odurzających i związanych z tym nowych zagrożeń. 3) Diagnoza i monitorowanie stanu problemów związanych z narkomanią na terenie gminy a szczególnie w szkołach. ZADANIA: 1) Prowadzenie badań ankietowych wśród dzieci i młodzieży szkolnej. 2) Zbieranie i analiza danych statystycznych uzyskanych od instytucji zajmujących się działalnością interwencyjną, profilaktyczną, terapeutyczną i leczniczą. IV. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Sposób finansowania: - Środki finansowe na realizację Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii pochodzą z budżetu Gminy Bystra - Sidzina, funduszy strukturalnych oraz dotacji zewnętrznych, pomocy finansowej. - Powyższe środki gromadzone są w budżecie Gminy w dziale 851 - ochrona zdrowia, rozdział 85153 przeciwdziałanie narkomanii. - W 2010 r. na wydatki związane z realizacją Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii planuje się kwotę: 5.000 zł. - Szczegółowe zapotrzebowanie na środki finansowe przeznaczone na realizację zadań wynikających z Gminnego Programu zatwierdza Wójt Gminy Bystra Sidzina. 2. Nadzór nad realizacją programu sprawuje Wójt Gminy Bystra Sidzina.. 3. Sprawozdanie z realizacji programu za rok 2010 nastąpi do końca I kwartału 2011 roku. 9
Szczegółowy harmonogram realizacji zadań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Narkomanii na 2010 r. Dział 851 Ochrona zdrowia Rozdział 85153- Zwalczanie narkomanii Lp. Treść zadania Czas i miejsce prowadzeni a Do kogo skierowane jest zadanie Realizatorzy Kwota 2010 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. I. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od narkotyków 1. Prowadzenie Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych od narkotyków Dyżur specjalisty ds. narkomanii Cały rok Społeczność gminy Wójt Gminy Pełnomocnik 2 000,00 4300 II. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej 1. Działalność zespołu ds. narkomanii - udzielanie pomocy psychospołecznej i prawnej Cały rok Punkt konsultacyjny Osoby zgłoszone Zespół ds. narkomanii W ramach działalności zespołu ds. interwencji kryzysowej w chorobie alkoholowej 4300 II. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie przeciwdziałania narkomanii 1. Opracowanie ulotek informacyjnych, komunikatów : na temat działalności punktu konsultacyjnego ds. narkomanii informacja o możliwościach uzyskania pomocy Cały rok Kościoły, Szkoły, Ośrodki Zdrowia Społeczność gminy Pełnomocnik 200,00 4210 10
2. Wdrożenie na terenie szkół programów profilaktycznych z zakresu przeciwdziałania narkomanii Cały rok, szkoły młodzież Pełnomocnik 1 000,00 4300 3. Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży /prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, rekreacyjnych Cały rok młodzież Pełnomocnik Podmioty realizujące zadanie W ramach realizacja Gminnego Programu ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych IV. Wspomaganie działań instytucji organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii 1. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii Cały rok Instytucje, organizacje pozarządowe, osoby fizyczne Pełnomocnik 500,00 4300 2. Szkolenie pedagogów szkolnych, nauczycieli w zakresie przeciwdziałania narkomanii w szkole Cykl szkoleń Szkoły Podstawowe i Gimnazjalne Pełnomocnik 1 300,00 V. Pomoc społeczną osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego 1. Udzielenie pomocy osobom uzależnionym od narkotyków i ich rodzinom GOPS / cały rok Społeczność gminy GOPS RAZEM: 5.000,00 11
SPIS TREŚCI: I. WPROWADZENIE. 2 II. DIAGNOZA.. 3 III. CEL I ZADANIA 4 PROFILAKTYKA.5 LECZENIE, REHABILITACJA ORAZ OGRANICZENIE SZKÓD ZDROWOTNYCH 6 BADANIA, MONITORING I EWALUACJA.8 IV. POSTANOWIENIA KOŃCOWE..9 SPOSÓB FINANSOWANIA 9 SZCZEGÓŁOWY HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ 10 12