Kryminologiczna i prawna problematyka środków odurzających Temat XV Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, część 1
Ustawa o zapobieganiu narkomanii z dnia 31 stycznia 1985 r. Dz. U. z dnia 12 lutego 1985 r., nr 4, poz. 15. 2
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997 r. Dz. U. z dnia 14 lipca 1997 r., nr 75, poz. 468. 3
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. Dz. U. z dnia 19 września 2005 r., nr 179, poz. 1485 z pózn. zmianami. 4
Struktura ustawy Rozdział 1: Przepisy ogólne. Rozdział 2: Podmioty realizujące zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii. Rozdział 3: Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i zapobiegawcza. Rozdział 4: Postępowanie z osobami uzależnionymi. Rozdział 5: Prekursory, środki odurzające, substancje psychotropowe, środki zastępcze i nowe substancje psychotropowe. Rozdział 6: Uprawa maku i konopi. Rozdział 6a: Kara pieniężna. Rozdział 7: Przepisy karne. Rozdział 8: Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe. 5
Przeciwdziałanie narkomanii Art. 2. 1. Przeciwdziałanie narkomanii realizuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, gospodarczej, oświatowo-wychowawczej i zdrowotnej, a w szczególności: 1) działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i zapobiegawczą; 2) leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych; 3) ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych; 4) nadzór nad substancjami, których używanie może prowadzić do narkomanii; 5) zwalczanie niedozwolonego obrotu, wytwarzania, przetwarzania, przerobu i posiadania substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii; 6) nadzór nad uprawami roślin zawierających substancje, których używanie może prowadzić do narkomanii. 6
Przeciwdziałanie narkomanii Art. 6. 1. Działalność w zakresie przeciwdziałania narkomanii prowadzi Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, zwane dalej "Biurem". 2. Biuro jest jednostką budżetową podległą ministrowi właściwemu do spraw zdrowia. 3. ( ) 7
Przeciwdziałanie narkomanii www.kbpn.gov.pl 8
Przeciwdziałanie narkomanii Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii www.cinn.gov.pl 9
Słowniczek pojęć ustawowych Art. 4. ustawy definiuje 40 pojęć używanych w ustawie; 10
Pojęcia środka odurzającego i substancji psychotropowej Art. 4. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 26) środek odurzający każdą substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie środków odurzających stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy; 25) substancja psychotropowa każdą substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie substancji psychotropowych stanowiącym załącznik nr 2 do ustawy; 11
ZAŁĄCZNIK Nr 1 WYKAZ ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH 1. Środki odurzające grupy I-N Międzynarodowe nazwy zalecane Inne nazwy Oznaczenia chemiczne 1 2 3 ACETORFINA 3-O-acetylo-6,7,8,14-tetrahydro-7α-(1-hydroksy-1-metylobutylo)- 6,14-endo-etenooripawina Acetylo-α-metylofentanyl N-(1-(á-metylofenetylo)-4-piperydylo)acetanilid ACETYLOMETADOL ALLILOPRODYNA ALFAACETYLOMETADOL ALFAMEPRODYNA ALFAMETADOL 3-acetoksy-6-dimetyloamino-4,4-difenyloheptan 3-allilo-4-fenylo-1-metylo-4-propionyloksypiperydyna α-3-acetoksy-6-dimetyloamino-4,4-difenyloheptan, czyli (3R, 6R)-3- acetoksy-6-dimetyloamino-4,4-difenyloheptan α-3-etylo-4-fenylo-1-metylo-4-propionyloksypiperydyna, czyli cis-3- etylo-4-fenylo-1-metylo-4-propionyloksypiperydyna α-6-dimetyloamino-4,4-difenylo-3-heptanol czyli (3R, 6R)-6- dimetyloamino-4,4-difenylo-3-heptanol α-metylofentanyl α-metylotiofentanyl N-[1-(á-metylofenetylo)-4-piperydylo]propionanilid N-[1-[1-metylo-2-(2-tienylo)etylo]-4-piperydylo]propionanilid ALFAPRODYNA ALFENTANYL AM-694 ANILERYDYNA α-4-fenylo-1,3-dimetylo-4-propionyloksypiperydyna, czyli cis-(±)-4- fenylo-1,3-dimetylo-4-propionyloksypiperydyna N-[1-[2-(4-etylo-4,5-dihydro-5-okso-1H-tetrazol-1-ilo)etylo]-4- (metoksymetylo)-4-piperydynylo]-n-fenylopropanamid 1-[(fluoropentylo)-1H-indol-3-yl]-(2-iodofenylo)metanon ester etylowy kwasu 1-p-aminofenetylo-4-fenylo-4- piperydynokarboksylowego 12
Pojęcia środka odurzającego i substancji psychotropowej na gruncie k.k. Art. 178a k.k. Kto znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym Art.87 k.w. Kto znajdując się w stanie po użyciu alkoholu, lub podobnie działającego środka (...). 13
Pojęcia środka odurzającego i substancji psychotropowej na gruncie k.k. Art.96 k.k. (obowiązujący do 30 czerwca 2015 r.) Podstawa stosowania zakładu leczenia odwykowego: przestępstwo popełnione w związku z uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego. Art.93c k.k. (obowiązujący od 1 lipca 2015 r.) Środki zabezpieczające można orzec wobec sprawcy: ( ) 5) w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z uzależnieniem od alkoholu, środka odurzającego lub innego podobnie działającego środka. 14
Pojęcia środka odurzającego i substancji psychotropowej na gruncie k.k. Uchwała SN dnia 27 lutego 2007 r. I KZP 36/06 Pojęcie środka odurzającego w rozumieniu art.178a k.k. obejmuje nie tylko środki odurzające wskazane w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii Dz.U. Nr 179, poz.1485), lecz również inne substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, działające na ośrodkowy układ nerwowy, których użycie powoduje obniżenie sprawności w zakresie kierowania pojazdem 15
Pojęcia środka odurzającego i substancji psychotropowej na gruncie k.k. Ewentualne poprawne sformułowanie w relewantnych przepisach.w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego, substancji psychotropowej, lub innego podobnie działającego środka;.uzależnienie od alkoholu, środka odurzającego, substancji psychotropowej lub innego podobnie działającego środka; rozwiązanie niestety trudne (niemożliwe dzisiaj) do wprowadzenia ze względów na konsekwencje jakie wynikną z zasad prawa intertemporalnego. 16
Pojęcie prekursora Art. 4. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 16) prekursor prekursor narkotykowy będący substancją sklasyfikowaną, o której mowa w art. 2 pkt a rozporządzenia 273/2004, którego kategorię określa załącznik nr 1 do tego rozporządzenia; 17
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Terminologia Nowe substancje psychoaktywne (new psychoactive substances NPS); Dopalacze ; Legal highs; Designer drugs (narkotyki zaprojektowane ); 18
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Trudność kontroli w porównaniu do tradycyjnych narkotyków substancje o charakterze syntetycznym tworzone wyłącznie w celu obejścia istniejących mechanizmów kontroli; 19
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Trzy systemy definiowania substancji psychoaktywnych dla celów ich kontroli indywidualne listy substancji podlegających kontroli; definicja rodzajowa (generic definition); definicja analogowa (analogue definition); całkowita delegalizacja wszystkich substancji psychoaktywnych poza tymi explicite dopuszczonymi do obrotu; 20
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Dotychczasowe uzupełnienia listy substancji kontrolowanych Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 63, poz.520): 16 roślin i 1 substancja; Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 143, poz.962): 7 substancji; Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 105, poz.614): 23 substancje; Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. 2015 poz. 875): 114 substancji; 21
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Istniało już w ustawie z 1985 r.; Pojęcie środka zastępczego Definicja zmieniona nowelą z 8 października 2010 (Dz.U. nr 213 poz.1396) w celu umożliwienia kontroli dopalaczy : jedyne narzędzie kontroli nowych substancji psychoaktywnych; W obecnym brzmieniu wprowadzone przez nowelizację z kwietnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 poz. 875): pomocnicze narzędzie kontroli nowych substancji psychoaktywnych, obok pojęcia nowej substancji psychoaktywnej ; 22
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Pojęcie środka zastępczego Art.4 Użyte w ustawie określenia oznaczają: 27) środek zastępczy produkt zawierający co najmniej jedną nową substancję psychoaktywną lub inną substancję o podobnym działaniu na ośrodkowy układ nerwowy, który może być użyty zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych; do środków zastępczych nie stosuje się przepisów o ogólnym bezpieczeństwie produktów; 23
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Pojęcie środka zastępczego ze względu na użyte sformułowania (inna substancja o podobnym działaniu na ośrodkowy układ nerwowy, która może być użyta zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa), oznacza to de facto wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego definicji analogowej; ta definicja analogowa nie ma jednak konsekwencji prawnokarnych; 24
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Pojęcie nowej substancji psychoaktywnej (Wprowadzone nowelizacją z roku 2015) Art.4 Użyte w ustawie określenia oznaczają: 11a) nowa substancja psychoaktywna substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym, o działaniu na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 44b ust. 2; 25
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Szczególny tryb kontroli nowych substancji psychoaktywnych i środków zastępczych (norma sankcjonowana) Art. 44b. 1. Zakazuje się wytwarzania, przywozu i wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: 1) środków zastępczych; 2) nowych substancji psychoaktywnych. 2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wykaz nowych substancji psychoaktywnych obejmujący te substancje lub ich grupy, uwzględniając wpływ tych substancji na zdrowie lub życie ludzi lub możliwość spowodowania szkód społecznych. 26
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Procedura oceny ryzyka Art. 18a. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia powołuje Zespół do spraw oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi związanych z używaniem nowych substancji psychoaktywnych, zwany dalej "Zespołem". 2. Zespół jest organem opiniodawczo-doradczym ministra właściwego do spraw zdrowia w sprawach oceny potencjalnych zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi lub możliwości powodowania szkód społecznych, wynikających z używania substancji, co do których istnieje podejrzenie, że działają na ośrodkowy układ nerwowy. 3. Członkami Zespołu są specjaliści w sprawach, o których mowa w ust. 2, posiadający wiedzę co najmniej z zakresu nauk chemicznych, farmakologii, toksykologii, psychiatrii, nauk społecznych lub nauk prawnych. 27
Problem kontroli nowych substancji psychoaktywnych Szczególny tryb kontroli nowych substancji psychoaktywnych i środków zastępczych (norma sankcjonująca) sankcja finansowa (kara pieniężna) o charakterze administracyjnym wymierzana przez państwowego inspektora sanitarnego (PIS); wprowadzona nowelizacją z października 2010 r.; zmodyfikowana nowelizacją z kwietnia 2015 r.; 28
Problem kontroli dopalaczy Szczególny tryb kontroli nowych substancji psychoaktywnych i środków zastępczych (norma sankcjonowana) Art. 52a. 1. Kto wytwarza lub wprowadza do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej środek zastępczy lub nową substancję psychoaktywną, podlega karze pieniężnej w wysokości od 20 000 zł do 1 000 000 zł. 2. Karę pieniężną, o której mowa w ust. 1, wymierza, w drodze decyzji, państwowy inspektor sanitarny właściwy ze względu na miejsce wytwarzania lub wprowadzania do obrotu środka zastępczego lub nowej substancji psychoaktywnej. Decyzji tej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności. 3. Ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, państwowy inspektor sanitarny uwzględnia w szczególności ilość wytworzonego lub wprowadzonego do obrotu środka zastępczego lub wytworzonej lub wprowadzonej do obrotu nowej substancji psychoaktywnej. 29
Problem kontroli dopalaczy Dalsze środki w dyspozycji Inspekcji Sanitarnej (czasowe wycofanie z obrotu) Art. 44c. 1. W przypadku stwierdzenia wytwarzania lub wprowadzania do obrotu produktu, co do którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że jest on środkiem zastępczym lub nową substancją psychoaktywną, właściwy ze względu na miejsce wytwarzania lub wprowadzania do obrotu państwowy inspektor sanitarny nakazuje, w drodze decyzji, wstrzymanie wytwarzania tego produktu lub wycofanie go z obrotu, na czas niezbędny do przeprowadzenia badań mających na celu ustalenie, czy jest on środkiem zastępczym lub nową substancją psychoaktywną, nie dłuższy jednak niż 18 miesięcy. 30
Leczenie Na leczenie sensu largo składa się: leczenie; rehabilitacja; reintegracja; 31
Leczenie Art.4 Użyte w ustawie określenia oznaczają: 6) leczenie leczenie zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem środków odurzających lub substancji psychotropowych; 22) rehabilitacja proces, w którym osoba z zaburzeniami psychicznymi spowodowanymi przez przyjmowanie środków odurzających lub substancji psychotropowych osiąga optymalny stan zdrowia, funkcjonowania psychicznego i społecznego; 23) reintegracja efekt działań określonych w art. 14-16 i art. 18 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122, poz. 1143, z pózn. zm.4)); 32
Leczenie Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii nie używa pojęcia leczenie odwykowe, którego nagminnie używa kodeks karny, w tym także w ostatniej nowelizacji przepisów o środkach zabezpieczających (art.93f 2 k.k.); 33
Dobrowolność leczenia Art. 25. Podjęcie leczenia, rehabilitacji lub reintegracji osób uzależnionych jest dobrowolne, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. 34
Dopuszczalność leczenia przymusowego Niezależnie od faktu popełnienia przestępstwa Art. 30. 1. Na wniosek przedstawiciela ustawowego, krewnych w linii prostej, rodzeństwa lub faktycznego opiekuna albo z urzędu sąd rodzinny może skierować niepełnoletnią osobę uzależnioną na przymusowe leczenie i rehabilitację. 2. Czasu przymusowego leczenia i rehabilitacji nie określa się z góry, nie może on być jednak dłuższy niż 2 lata. 3. Jeżeli osoba uzależniona ukończy 18 lat, przed zakończeniem przymusowego leczenia lub rehabilitacji, sąd rodzinny może je przedłużyć na czas niezbędny do osiągnięcia celu leczenia lub rehabilitacji, łącznie nie dłuższy jednak niż określony w ust. 2. 4. ( ) 35
Dopuszczalność leczenia przymusowego Sprawców przestępstw oraz czynów karalnych Art. 29. 1. W zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej prowadzi się leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych umieszczonych w tych zakładach. 2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i reintegracyjnego w stosunku do osób uzależnionych, umieszczonych w: 1) zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, 2) jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej ( ). 36
Leczenie przymusowe W związku z popełnieniem czynu karalnego sprawcy nieletni Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i readaptacyjnego w stosunku do osób uzależnionych umieszczonych w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Dz. U. z 2007 r. Nr 93, poz. 627 37
Leczenie przymusowe W związku z popełnieniem czynu karalnego sprawcy nieletni oddzielne zakłady resocjalizacyjno-terapeutyczne; pobyt w takim zakładzie może wynikać z decyzji sądu rodzinnego w orzeczeniu pierwotnym, lub być wynikiem przeniesienia ze zwykłego zakładu na podstawie decyzji administracji, która w pewnych wypadkach wymaga zgody sędziego rodzinnego; leczenie, rehabilitację i readaptację w zakładach prowadzi się metodami i środkami ogólnie stosowanymi w tego rodzaju postępowaniu; leczenie w takich zakładach nie obejmuje detoksykacji, leczenia substytucyjnego oraz postępowania wymagającego leczenia w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej; w tym ostatnim wypadku stosuje się art.90 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich; 38
Dopuszczalność leczenia przymusowego W związku z popełnieniem czynu karalnego sprawcy nieletni Art.90 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich: 1 Dyrektor zakładu poprawczego może umieścić nieletniego na czas określony poza zakładem, jeśli przemawiają za tym: ( ) 3) potrzeba specjalistycznego leczenia; ( ) 3 O decyzji w sprawie umieszczenia nieletniego poza zakładem poprawczym dyrektor zakładu zawiadamia sąd rodzinny, który wykonuje orzeczenie. Do wykonania decyzji, o której mowa w 1, dyrektor zakładu może przystąpić po zaakceptowaniu jej przez sąd. 39
Dopuszczalność leczenia przymusowego W związku z popełnieniem czynu karalnego sprawcy nieletni Art.12 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich: W razie stwierdzenia u nieletniego upośledzenia umysłowego, choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych bądź nałogowego używania alkoholu albo innych środków w celu wprowadzania się w stan odurzenia, sąd rodzinny może orzec umieszczenie nieletniego w szpitalu psychiatrycznym lub innym odpowiednim zakładzie leczniczym. 40
Leczenie przymusowe W związku z popełnieniem przestępstwa sprawcy dorośli Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i readaptacyjnego w stosunku do osób uzależnionych umieszczonych w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej. Dz. U. z 2007 r. Nr 5, poz. 40 41
Dopuszczalność leczenia przymusowego W związku z popełnieniem przestępstwa sprawcy dorośli Leczenie i rehabilitacja obejmuje: osoby zobowiązane przez sąd orzekający w sprawie lub sąd penitencjarny do poddania się takim oddziaływaniom w toku odbywania kary pozbawienia wolności; osoby, które wyraziły zgodę na poddanie się takim oddziaływaniom w toku odbywania kary pozbawienia wolności; 42
Dopuszczalność leczenia przymusowego W związku z popełnieniem przestępstwa - sprawcy dorośli Art.117 kodeksu karnego wykonawczego: Skazanego, u którego stwierdzono uzależnienie od alkoholu albo środków odurzających lub psychotropowych ( ) obejmuje się, za jego zgodą, odpowiednim leczeniem i rehabilitacją; w razie jej braku o stosowaniu leczenia lub rehabilitacji orzeka sąd penitencjarny. 43
Leczenie substytucyjne Art. 28. 1. Osoba uzależniona może być leczona przy zastosowaniu leczenia substytucyjnego. 44
Leczenie substytucyjne Art.4 Użyte w ustawie określenia oznaczają: 7) leczenie substytucyjne stosowanie, w ramach programu leczenia uzależnienia, produktów leczniczych lub środków odurzających o działaniu agonistycznym na receptor opioidowy; 45
Leczenie substytucyjne Art. 28. 1. ( ) 2. Leczenie substytucyjne może prowadzić podmiot leczniczy po uzyskaniu zezwolenia marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę tego podmiotu, wydanego po uzyskaniu pozytywnej opinii dyrektora Biura odnośnie do spełniania wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7. 3. Zezwolenie na leczenie substytucyjne w podmiotach leczniczych dla osób pozbawionych wolności wydaje Dyrektor Generalny Służby Więziennej po uzyskaniu pozytywnej opinii dyrektora Biura. 46
Art. 28 ( ). Leczenie substytucyjne 4. Zezwolenie na leczenie substytucyjne może otrzymać podmiot leczniczy, który posiada: 1) aptekę szpitalną lub zawarł umowę z apteką lub hurtownią farmaceutyczną w zakresie zaopatrzenia w środek substytucyjny; 2) pomieszczenia przystosowane do: a) wydawania środka substytucyjnego, b) prowadzenia terapii grupowej, c) pracy lekarza, terapeuty i pracownika socjalnego, d) pobierania próbek do analizy, e) przechowywania i przygotowania środków substytucyjnych w sposób uniemożliwiający dostęp osób nieupoważnionych; 3) odpowiednie warunki kadrowe zapewniające realizację programu prowadzenia leczenia ambulatoryjnego dotyczące w szczególności kierownika programu oraz przeszkolonych w zakresie realizowanego programu pielęgniarek i pracowników pomocniczych. 47
Leczenie substytucyjne Art. 28. 7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb postępowania przy leczeniu substytucyjnym oraz szczegółowe warunki, które powinien spełniać zakład opieki zdrowotnej prowadzący leczenie substytucyjne, mając na względzie dobro osób uzależnionych. Szczegóły leczenia substytucyjnego reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 października 2007 r. w sprawie leczenia substytucyjnego (Dz. U. nr 205/2007, poz.1493) 48
Leczenie substytucyjne Warunki dopuszczalności stosowania: 2 ust.1 rozporządzenia: 1) uzależnienie od opioidów, 2) ukończenie 18 lat, 3) wyrażenie zgody na leczenie i przestrzeganie jego wymogów, 4) dopuszczalność wyjątkowej kwalifikacji do leczenia substytucyjnego pacjentów, którzy nie spełniają warunku określonego w pkt.2, 49
Leczenie substytucyjne Wysokoprogowy charakter programów leczenia substytucyjnego; 6. Pacjent przyjmujący środek substytucyjny jest badany co najmniej raz w miesiącu na występowanie w moczu lub innych płynach ustrojowych środków odurzających i substancji psychotropowych innych niż stosowane w ramach programu. 50
Leczenie substytucyjne Wysokoprogowy charakter programów leczenia substytucyjnego: 2. 3. Kierownik programu lub upoważniony przez niego lekarz wykonujący zadania w programie może wyłączyć z programu pacjenta, w szczególności gdy: 1) trzykrotne kolejne lub pięciokrotne w ciągu 6 miesięcy wykonane w odstępach minimum 4-dniowych badanie płynów ustrojowych, w szczególności moczu, potwierdza przyjmowanie, innych niż stosowane w leczeniu, środków odurzających lub substancji psychotropowych; 2) pacjent odmawia poddania się badaniu, o którym mowa w 6; 3) pacjent stosuje przemoc psychiczną lub fizyczną wobec innych pacjentów lub personelu; 4) pacjent udziela innym osobom środek substytucyjny. 51
Leczenie substytucyjne Zasady wydawania i przyjmowania środka substytucyjnego: 5. 1. Środek substytucyjny jest podawany pacjentowi przez lekarza, pielęgniarkę lub wydawany przez farmaceutę w jednorazowych dawkach dziennych i przyjmowany przez pacjenta w ich obecności. Rozporządzenie określa jednak wyjątki od tej reguły ( 2 4 c) dopuszczając w pewnych okolicznościach wydawanie pacjentom dawek metadonu na dłuższe okresy wynoszące 7 do 14 dniu. 52