ZWIĄZEK SYBIRAKÓW ZARZĄD GŁÓWNY. Komunikat 1/107

ZWIĄZEK SYBIRAKÓW ZARZĄD GŁÓWNY Komunikat 1/107 Warszawa, marzec 2011 1

Szanowni P. T. Prezesi Oddziałów i Kół Prosimy o zaznajamianie z treścią Komunikatu wszystkich członków Zarządu i Związku REDAKCJA Irena Tańska Copyright by Związek Sybiraków Zarząd Główny 2011 e-mail: biuro.zarzadu@poczta.internet.dsl.pl ISSN 1508-0676 Wydawnictwo Comandor 02-760 Warszawa, ul. Kaspijska 1/29 tel./fax: 22 827 51 71 Skład komputerowy: Mirosława Sadowska Łamanie komputerowe: ZWIĄZEK SYBIRAKÓW ZARZĄD GŁÓWNY 00-048 Warszawa, ul. Mazowiecka 12/III p., tel./fax 022 827-93-71 Konto bankowe PKO BP S.A. I O/Warszawa Nr 85 1020 1013 0000 0502 0149 8617 2

SPRAWY ORGANIZACYJNE KWIECIEŃ MIESIĄC PAMIĘCI GOLGOTY WSCHODU WE WROCŁAWIU PROGRAM UROCZYSTOŚCI upamiętniającej ofiary Golgoty Wschodu, która odbędzie się w dniu 15 kwietnia 2011 roku we Wrocławiu 10.00 zbiórka uczestników uroczystości na placu przed Bazyliką Mniejszą 10.15 powitanie uczestników uroczystości przez organizatorów 10.30 modlitwa w Kaplicy Zesłańców Sybiru w Bazylice Mniejszej 10.45 przemarsz uczestników uroczystości na Skwer Sybiraków pod POMNIK ZESŁAŃCOM SYBIRU 11.30 Msza św. polowa przy Pomniku w ceremoniale wojskowym 12.30 wystąpienia Gości 13.30 Apel Poległych i Zamęczonych na Nieludzkiej Ziemi: salwa honorowa składanie wieńców i kwiatów 14.00 zakończenie uroczystości 14.30 przejazd autokarem na dworzec lub do hotelu. 3

PROGRAM XXII PIELGRZYMKI SYBIRAKÓW NA JASNĄ GÓRĘ 7 8 maja 2011 roku 7.05. SOBOTA Godz. 17.00 Msza św. w Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej Godz. 18.30 Akademia patriotyczna w Auli Jana Pawła II. Inscenizacja w wykonaniu uczniów Gimnazjum nr 12 im. Sybiraków w Olsztynie i innych szkół Godz. 21.00 Apel Jasnogórski z akcentem uczczenia 70. rocznicy czwartej wielkiej wywózki Polaków w czerwcu 1941 roku Godz. 21.30 Nabożeństwo Drogi Krzyżowej Golgoty Wschodu na Wałach 8.05. NIEDZIELA Godz. 09.30 Zbiórka pocztów sztandarowych i pielgrzymów na placu przed pomnikiem Mauzoleum Sybiraków. Godz. 10.00 Apel Poległych. Modlitwa za zmarłych i zamęczonych sybiraków. Złożenie kwiatów u stóp pomnika. Godz. 11.00 Suma pontyfikalna koncelebrowana w intencji wszystkich sybiraków żyjących oraz zmarłych i pomordowanych. Składanie darów. GODZ. 12.15 Zakończenie pielgrzymki. Modlitwy grupowe i indywidualne. Oddział Związku Sybiraków w Olsztynie Eugeniusz Grabski, Zygmunt Skotnicki ORGANIZATORZY Krajowy Kapelan Sybiraków ks. Zdzisław Banaś Prosimy o uczestnictwo w Pielgrzymce Sybiraków 4

Odznaczenie Wiesława Krawczyńskiego Towarzystwo im. Józefa Piłsudskiego 9 listopada 2010 r. odznaczyło naszego kolegę sybiraka Wiesława Krawczyńskiego Medalem Towarzystwa. TOWARZYSTWO IM. JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO 30-437 Kraków, ul. Forteczna 54; tel. (0-12) 262 20 94, fax (0-12) 262 01 03 MAJĄC NA WZGLĘDZIE DZIELNOŚĆ I WIERNĄ SŁUŻBĘ OJCZYŹNIE, JEJ OBRONĘ W GODZINIE DZIEJOWEJ PRÓBY, SŁUŻBĘ W SZEREGACH ARMII KRAJOWEJ, OGROM NIEDOLI I DOZNANYCH CIERPIEŃ PODCZAS WIELOLETNIEJ ZSYŁKI NA SYBIR ORAZ PIĘKNE ŻYCIE DLA POLSKI PO POWROCIE Z NIELUDZKIEJ ZIEMI, MAMY ZASZCZYT NADAĆ WIELMOŻNEMU PANU WIESŁAWOWI KRAWCZYŃSKIEMU MEDAL TOWARZYSTWA IM. JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO POSIADAJĄCY NR 1 Wiceprezes TJP dr Paweł Skorut Prezes TJP Tadeusz Żaba Kraków, dn. 9 listopada 2010 r. 5

Sekretarz Generalny Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Stanis?aw Sikorski ZG/903/10 Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w in?. Tadeusz Chwied? Warszawa, dnia 15.11.2010 Marszałek Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej Pan Grzegorz Schetyna Szanowny Panie Marszałku Zarząd Główny Związku Sybiraków nawiązując do wcześniejszych wystąpień w sprawie przyjęcia ustawy o świadczeniach substytucyjnych przysługujących osobom represjonowanym w latach 1939 1956 przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, uprzejmie prosi o nadanie przyspieszonego biegu legislacyjnego tej ustawie. Projekt ten znajduje się w Sejmie Rzeczpospolitej od lutego 2009 roku i od dłuższego czasu w Podkomisji do Spraw Socjalnych. Panie Marszałku, przeżycia Polaków deportowanych z ziemi ojczystej z całą bezwzględnością, po aneksji zbrojnej przez reżim stalinowski znacznej części terytorium Rzeczpospolitej, Zarząd Główny Związku Sybiraków w imieniu jeszcze żyjących i coraz szybciej odchodzących na wieczną wartę Sybiraków zwraca się z uprzejmą prośbą o możliwie najszybszą procedurę legislacyjną dla w/w projektu ustawy. W załączeniu przekazujemy kopię naszego wystąpienia do Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Pana Bronisława Komorowskiego. Z wyrazami szacunku Załączniki: j/w 6

Warszawa, 7 grudnia 2010 r. ZG/1025/10 Sz.P. Minister Jan Ciechanowski Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych ul. Wspólna 2/4 00-926 Warszawa Szanowny Panie Ministrze! Zwracamy się ponownie w sprawie dla nas szczególnie bolesnej, spowodowanej ograniczeniem możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę osobom, które podlegały represjom, a urodziły się na zesłaniu w ZSRR po 31 grudnia 1948 r. Mamy kilka zgłoszeń takich przypadków i oceniamy, że ogółem w skali kraju może być ich kilkanaście i liczba ta nie będzie wzrastać. Osoby te, z natury rzeczy, były pozbawione normalnych możliwości spełnienia wymaganych kryteriów emerytalnych. Teraz, po powrocie do Polski, która deklaruje im pomoc, trafiają na prawny stoper, dla nich bolesny i niezrozumiały. Niektórzy z nich nie mają możliwości wypełnienia wymogów ogólnie obowiązujących przepisów emerytalnych i rentowych. Prosimy ponownie Urząd o pomoc w rozwiązaniu tego problemu, który ma cechy nie tylko moralne i społeczne, ale również polityczne. Rozumiejąc, że naginanie generalnych przepisów prawa dla spraw małej grupy beneficjentów nie jest praktykowane, prosimy o stworzenie dogodnych warunków dla tej nielicznej grupy osób do skorzystania z przepisu art. 16 ustawy o kombatantach, z wykorzystaniem przepisu art. 17 ust. 2 tej ustawy. Prosimy zatem o ustalenie, jakie kryteria, procedury i inne przesłanki mogą doprowadzić wnioski tych osób do przyznania im praw emerytalnych na zasadach szczególnych, na czas do osiągnięcia wieku emerytalnego według zasad ogólnych. Z poważaniem Tadeusz Chwiedź Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków 7

Warszawa, 7 grudnia 2010 r. ZG/1024/10 Sz.P. Minister Jan Ciechanowski Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych ul. Wspólna 2/4 00-926 Warszawa Szanowny Panie Ministrze! Pismem z dnia 20 lipca 2010 r. wsparliśmy senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach, a w szczególności propozycję ustanowienia Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w randze Ministra, powoływanego i odwoływanego przez Premiera RP. Mieliśmy nadzieję, że zmiana taka w ustawie o kombatantach nastąpi szybko. Zmianę taką postulowaliśmy już wcześniej, przed senackim projektem ustawy, poprzez dwukrotnie podejmowane uchwały Zarządu Głównego i Zjazdu Krajowego w 2006 r., które kierowane były do właściwych Władz Naczelnych RP. Prosimy o poinformowanie nas o stanie biegu tej sprawy i o tym, czy i jak możemy przyczynić się do jej wdrożenia w procesie legislacyjnym. Z poważaniem Tadeusz Chwiedź Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków 8

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Pan Tadeusz Chwiedź Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Pan Stanisław Sikorski Sekretarz Generalny Zarządu Głównego Związku Sybiraków pismo z dnia: znak: nasz znak: data: 04/01/2011 r. SP-655-1(2)/11 Warszawa, 4 stycznia 2011 r. Szanowny Panie Przewodniczący serdecznie dziękuję za przekazany na moje ręce numer czwarty Komunikatu oraz załączony do niego film z Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Pragnę przekazać władzom, członkom i wszystkim przyjaciołom Związku Sybiraków najserdeczniejsze pozdrowienia i życzenia wszelkiej pomyślności w dalszej działalności. Z poważaniem p.o. Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr Franciszek Gryciuk 9

Sekretarz Generalny Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Stanis?aw Sikorski Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Tadeusz Chwied? Warszawa, 5 stycznia 2011 ZG/16/11 Szanowny Pan Michał Kleiber Prezes Polskiej Akademii Nauk Nowy Świat 73 00-330 Warszawa Szanowny Panie, Zarząd Główny Związku Sybiraków pismem z dnia 8 listopada 2007 roku, L.dz. ZG/242/07, zwrócił się z prośbą o pomoc w ustaleniu właściwej (prawdziwej) liczby deportowanych Polaków z Kresów Wschodnich w latach 1939 1946 i późniejszych, istnieją bowiem poważne rozbieżności w tej kwestii między danymi podawanymi przez organy i instytucje. Do pisma dołączone zostały załączniki (10 ark.) uzasadniające nasze stanowisko. Do dnia dzisiejszego nie otrzymaliśmy odpowiedzi ani informacji o podjętych działaniach. Wobec powyższego pozwalamy sobie na ponowienie naszej prośby o objęcie badaniami problemu deportacji Polaków na Syberię, gdyż sprawa ustalenia wiarygodnych danych jest dla nas i dla prawdy historycznej niezwykle ważna. Z poważaniem Do wiadomości: 1. Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. 2. Prof. Antoniego Kuczyńskiego 10

Sekretarz Generalny Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Stanis?aw Sikorski Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Tadeusz Chwied? Warszawa, 5 stycznia 2011 ZG/17/11 Szanowny Pan Dr Franciszek Gryciuk Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Towarowa 28 00-839 Warszawa Szanowny Panie, Zarząd Główny Związku Sybiraków pismem z 12 listopada 2007 roku, L.dz. ZG/245/07, zwrócił się do szanownego Pana z prośbą o pomoc w ustaleniu właściwej (prawdziwej) liczby deportowanych Polaków z Kresów Wschodnich w latach 1939 1956. Do pisma dołączone zostały załączniki (10 ark.) uzasadniające nasze stanowisko. Do dnia dzisiejszego nie otrzymaliśmy odpowiedzi ani informacji o podjętych działaniach. Wobec powyższego pozwalamy sobie na ponowienie naszej prośby, gdyż sprawa ustalenia wiarygodnych danych, dotyczących liczby deportowanych, jest dla nas i dla prawdy historycznej niezwykle ważna. Z poważaniem Do wiadomości: 1. Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. 2. Prof. Antoniego Kuczyńskiego 11

Warszawa, 11 stycznia 2011 roku p.o. Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Stanisław Ciechanowski DS-I-K0932-079-4-10 Szanowny Pan Tadeusz Chwiedź Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Szanowny Panie Prezesie, pragnę serdecznie podziękować Szanownemu Panu Prezesowi za przesłanie materiałów prezentujących 10. Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru w Białymstoku. Ubiegłoroczny Marsz Żywej Pamięci był niezapomnianą lekcją historii oraz wspomnieniem o ofiarach sowieckiego reżimu. Jestem bardzo wdzięczny za przesłanie filmu będącego wzruszającą dokumentacją z przebiegu Marszu, upamiętniającego nie tylko ofiary zesłań, ale także katastrofy smoleńskiej. Dziękując za pamięć, życzę Szanownemu Panu Prezesowi zdrowia i wszelkiej pomyślności oraz sukcesów w realizacji dalszych przedsięwzięć. Z wyrazami szacunku Jan Stanisław Ciechanowski 12

Sekretarz Generalny Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Stanis?aw Sikorski Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Tadeusz Chwied? Warszawa, 18 stycznia 2011 ZG/67/11 Szanowny Pan Minister dr Jan Ciechanowski Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych ul. Wspólna 2/4 00-926 Warszawa W związku z przewidywanym rozpatrywaniem noweli do ustawy o kombatantach prosimy uprzejmie o rozpatrzenie możliwości wprowadzenia zmiany do art. 14 ust. 3, dotyczącego przejścia na wcześniejszą emeryturę osób urodzonych po 1948 r. Poprzednio wnioskowaliśmy o skreślenie tego przepisu. Obecnie, biorąc pod uwagę, że przepis ten ma znaczenie generalne w systemie emerytalno-rentowym, proponujemy jego modyfikację do postaci: 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się do osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., z wyjątkiem osób urodzonych na zesłaniu w ZSRR posiadających zaświadczenie Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Jak już poprzednio uzasadnialiśmy, sprawa może dotyczyć najwyżej kilkudziesięciu osób w całej Polsce i liczba ta nie będzie wzrastać. Osoby z tej grupy przysyłają do nas rozpaczliwe petycje, w których wytykają krzywdzącą nierówność wobec prawa. Zauważamy, że osoby, które z zesłania mogły wrócić do Polski znacznie później po głównej migracji zesłańców, miały większe trudności z adaptacją do polskiego systemu pracowniczego i emerytalnego. Tym bardziej więc powinny w prawie do wcześniejszej emerytury być zrównane z innymi zesłańcami na Sybir. Z poważaniem 13

Warszawa, dnia 19 stycznia 2011 r. p.o. Kierownika Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Stanisław Ciechanowski BD/WP/K0846/812/3/11 Szanowny Pan Tadeusz Chwiedź Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków Wielce Szanowny Panie Prezesie, w związku z pismem Szanownego Pana Prezesa z dnia 7 grudnia 2010 roku uprzejmie wyjaśniam, iż zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jedn. Dz. U. z 2002 roku, Nr 42, poz. 371, ze zm.) prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje wyłącznie osobom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku. Kryterium urodzenia, od którego zależy uczestnictwo w starym lub nowym systemie emerytalnym (wyłącznie w starym systemie przewidziana jest możliwość przechodzenia na wcześniejszą emeryturę), wprowadzono w trakcie prac nad reformą tegoż systemu przeprowadzoną w końcu lat dziewięćdziesiątych XX wieku i stanowi realizację podstawowych założeń reformy emerytalnej. Obecne zasady nabywania prawa do wcześniejszej emerytury obowiązują od dnia 1 stycznia 1999 roku, dlatego też biorąc zwłaszcza pod uwagę obecną sytuację finansów publicznych nie należy spodziewać się zmiany kryterium daty urodzenia, która pozwoliłaby uzyskać prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie ustawy kombatanckiej osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 roku. Odnosząc się natomiast do odrębnej kwestii przyznawania emerytury lub renty w drodze wyjątku, określonej w art. 16 ustawy o kombatantach, pragnę zwrócić uwagę na odmienne przesłanki do nabycia tego świadczenia. Podstawowym kryterium do uzyskania świadczenia w drodze wyjątku jest brak uprawnień do jakichkolwiek świadczeń emerytalno-rentowych. Równocześnie niezbędne jest osiągnięcie wieku 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn (dotyczy emerytury) albo zaliczenie do jednej z grup inwalidów (dotyczy przyznawania renty inwalidzkiej). Ponadto świadczenie, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy kombatanckiej, przyznane może być wyłącznie osobom, które nie mają niezbędnych środków do utrzymania. Dokładna procedura przyznawania świadczeń w drodze wyjątku na podst. art. 16 ustawy o kombatantach opisana została w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 lipca 1991 roku w sprawie trybu postępowania przy przyznawaniu dodatku kombatanckiego oraz emerytur lub rent, w drodze wyjątku, kombatantom i innym osobom uprawnionym (Dz. U. Nr 65, poz. 283). Należy zatem stwierdzić, iż każdy Sybirak, który nie ma żadnych źródeł utrzymania i osiągnął wiek 55 i 60 lat może otrzymać emeryturę w drodze wyjątku (w wysokości najniższej emerytury) i w związku z tym nie są konieczne zmiany w prawie. Z wyrazami szacunku Jan Stanisław Ciechanowski 14

Sekretarz Generalny Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Stanis?aw Sikorski Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Tadeusz Chwied? Warszawa, 18 stycznia 2011 ZG/68/11 Senacka Komisja Ustawodawcza Kancelaria Senatu ul. Wiejska 6 00-902 Warszawa Szanowni Państwo, Zarząd Główny Związku Sybiraków zgodnie z Uchwałami V i VI Zjazdu Związku oraz z wieloma pismami proponującymi zmianę podporządkowania Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych i objęcia nadzorem przez Prezesa Rady Ministrów po raz kolejny ponawia ten wniosek. Propozycja nasza jest zgodna ze stanowiskiem Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz innych związków, co było potwierdzane w wielu interwencjach przekazywanych w formie uchwał do Kancelarii Pana Premiera. Jednoznaczne stanowisko w tej sprawie było przekazywane przez przedstawiciela Organizacji Kombatanckich i Osób Represjonowanych bezpośrednio Panu Premierowi w dniu 22 grudnia 2010 r. na spotkaniu w Urzędzie Rady Ministrów. Uważamy, że przedmiotowa sprawa wymaga jak najszybszego i zgodnie ze zgłaszanymi propozycjami załatwienia. Kombatanci sądzą, że podporządkowanie UdsKiOR bezpośrednio pod nadzór Urzędu Premiera oraz powołanie i odwoływanie kierownika ministra tego Urzędu przez Pana Premiera nada właściwą rangę dla tego Urzędu i będzie dowodem potwierdzającym zapis w preambule Ustawy o Kombatantach i Osobach Represjonowanych (Dz. U. Nr 42/02), który stanowi kombatantom oraz ofiarom represji należy się głęboki szacunek wszystkich rodaków oraz szczególna troska i opieka ze strony instytucji państwowych, samorządowych, terytorialnych i społecznych. Dla nadania uzasadnionej rangi dla Urzędu i Jego kierownictwa, dla uhonorowania i uznania weteranów i zgłaszanych przez nich propozycji, Zarząd Główny Związku Sybiraków po raz kolejny ponawia propozycję i usilnie prosi o pozytywne załatwienie przedmiotowej sprawy. Z poważaniem Do wiadomości: 1. Kancelaria Premiera 2. Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych 3. Rada Kombatantów i Osób Represjonowanych 15

Sekretarz Generalny Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Stanis?aw Sikorski Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Tadeusz Chwied? Warszawa, 15 lutego 2011 ZG/221/11 Szanowny Pan Grzegorz Schetyna Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa Wielce Szanowny Panie Marszałku! Związek Sybiraków ubolewa, że wniesiony pod obrady Sejmu projekt ustawy (druk 1855) o świadczeniu substytucyjnym dla Sybiraków nie jest procedowany. Po pierwszym czytaniu został on skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która w dniu 24 września 2009 roku powołała Nadzwyczajną Podkomisję do tej sprawy i przekazała jej postępowanie proceduralne. Sprawa utknęła jednak w Podkomisji i od 7 kwietnia 2010 roku nie ma biegu. Niezależnie od dramatycznych wydarzeń, jakie w tym czasie nastąpiły, a może właśnie tym bardziej, Związek Sybiraków, będący najliczniejszą organizacją kombatancką, odczuwa zahamowanie procedowania tej ustawy jako tendencję do nihilowania tragedii Golgoty Wschodu. Według naszego rozeznania wniesiony projekt ustawy nie ma deliktu w biegu proceduralnym, ponieważ nie został on formalnie wycofany przez wnioskodawcę. Ponadto fakt, że obecny Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na nasze wystąpienie nie uchylił się od obowiązku kontynuowania inicjatywy ustawodawczej w tej sprawie, skłania nas do przekonania, że wyhamowanie procedowania tej ustawy nie ma uzasadnienia normatywnego. Z powyższych względów usilnie prosimy o uaktywnienie i procedowanie projektu przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Argumentów zasadności świadczenia substytucyjnego dla Sybiraków tu nie przedstawiamy, ponieważ były one przez nas wielokrotnie przytaczane oraz są ujawnione w wielu publikacjach i dysertacjach dotyczących historii Polskiej Golgoty Sybiru. Z poważaniem 16

Sekretarz Generalny Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Stanis?aw Sikorski Zarz?du G??wnego Zwi?zku Sybirak?w Tadeusz Chwied? Warszawa, 15 lutego 2011 ZG/220/11 Szanowni Przewodniczący Klubów Parlamentarnych Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa ODEZWA ZWIĄZKU SYBIRAKÓW DO POSŁÓW NA SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Szanowni Panie Posłanki i Panowie Posłowie! W lutym 2009 roku wpłynął do Sejmu projekt ustawy o świadczeniu substytucyjnym dla Sybiraków. W maju 2009 roku Związek Sybiraków skierował do posłów na Sejm odezwę, w której wykazał zasadność tego projektu ustawy oraz prosił o rzetelne poznanie tego problemu i sumienne głosowanie. Projekt przeszedł pierwsze czytanie (druk 1855) i został skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która 24 września 2009 roku powołała do tej sprawy Nadzwyczajną Podkomisję. O pracy nad tym projektem wiadomo tylko tyle, że od 7 kwietnia 2010 roku w Podkomisji ona ustała. W listopadzie 2010 roku zwróciliśmy się do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego, jako kontynuatora ciągłości Urzędu Prezydenta RP, z prośbą o wspieranie biegu tej ustawy w Sejmie. Ponieważ nie otrzymaliśmy odmowy naszej prośby, a przy tym uzyskaliśmy informację, że formalnie bieg procedowania tego projektu ustawy nie został zahamowany, bo nie nastąpiło jego wycofanie przez wnioskodawcę, żywimy nadzieję, że Marszałek Sejmu spowoduje aktywizację pracy Sejmu w tej sprawie. Usilnie prosimy Panie Posłanki i Panów Posłów o obiektywny i życzliwy stosunek do przedmiotowej sprawy, swoją decyzją możecie dać jeszcze żyjącym Sybirakom przeświadczenie, że Państwo Polskie, choć z ogromnym opóźnieniem i w skromnym zakresie, realizuje postanowienia zawarte w preambule Ustawy o kombatantach i niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371), która stanowi, że ofiarom represji należy się głęboki szacunek wszystkich rodaków oraz szczególna troska i opieka ze strony instytucji państwowych. Prosimy uwzględnić też, że efekt ustawy ma wspomóc osoby szczególnie pokrzywdzone zarówno przez sowiecką agresję, jak i władze powojenne Polski. Stracili oni na zesłaniu swoich bliskich i cały stan posiadania na zabranych Polsce terytoriach, a po powrocie przez kilkadziesiąt lat byli dyskryminowani, zepchnięci do warstwy pariasów. Nie tylko sowieci byli sprawcami ich gehenny. Mają w tym udział również władze powojennej Polski. Świadczenie substytucyjne dla Sybiraków, a więc zastępujące tymczasowo i częściowo należne od byłego ZSRR, jeżeli będzie uznane przez Sejm, ma uzasadnienie w faktach. Z poważaniem 17

Warszawa, 12.11.2010 892/10 Pani dr Irmina Poważyńska-Cwyl Szanowna Pani Doktor, Zarząd Główny Związku Sybiraków składa Pani serdeczne podziękowanie za przekazanie, w formie darowizny, 10 krzeseł dla naszego biura. Wyrażamy Pani szacunek jako Córce Sybiraka, wieloletniego działacza naszego Związku. Sekretarz Generalny Zarządu Głównego Związku Sybiraków Stanisław Sikorski Z poważaniem Biuro Rzecznika Praw Pacjenta Rzecznik Praw Pacjenta: Krystyna Barbara Kozłowska Aleja Zjednoczenia 25, 01-829 Warszawa sekretariat: tel.: (22) 532 82 50 fax: (22) 833 08 86 połączenia z tel. komórkowych: (płatne wg stawek operatora) (22) 833 08 85 (22) 635 59 96 sekretariat@bpp.gov.pl Oficjalna strona Rzecznika Praw pacjenta: www.bpp.gov.pl Bezpłatna infolinia: 0-800-190-590 (pn. pt. w godz. 9.00 21.00) Biuro czynne: pn. pt. w godz. 9.00 15.00 Prawnik biura przyjmuje: pn. pt. w godz. 8.15 16.15 Konsultanci medyczni Biura Praw Pacjenta: od wtorku do piątku w godz. 15.00 21.00 18

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków (Dz. U. z dnia 22 stycznia 2002 r.) Rozdział 2 Przyjmowanie skarg i wniosków 5. Skargi i wnioski mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokołu. 6.1. W razie zgłoszenia skargi lub wniosku ustnie, przyjmujący zgłoszenie sporządza protokół, który podpisują wnoszący skargę lub wniosek i przyjmujący zgłoszenie. 2. W protokole zamieszcza się datę przyjęcia skargi lub wniosku, imię, nazwisko (nazwę) i adres zgłaszającego oraz zwięzły opis treści sprawy. 7. Przyjmujący skargi i wnioski potwierdza złożenie skargi lub wniosku, jeżeli zażąda tego wnoszący. Konkurs Co zyskaliśmy dzięki utworzeniu Związku Sybiraków rozstrzygnięty Na ogłoszony konkurs na temat Co zyskaliśmy dzięki utworzeniu Związku Sybiraków, którego inicjatorką i fundatorką nagród jest Irena Głowacka, wpłynęło sześć prac. Jury konkursu w składzie: Irena Głowacka, Franciszka Miedziak, Barbara Dubik-Piotrowska, Zofia Prusakowska i Kazimierz Klenczon przyznała I miejsce Janinie Brzozowskiej z Gorlic (godło Brzózka ), II miejsce Henrykowi Skirgajło z Dęblina (godło Guga ), III miejsce Janinie Szestakowskiej z Warszawy (godło Sybiraczka ). Laureatom gratulujemy i życzymy, by ich prace zostały opublikowane w wydawnictwach wydawanych przez nasze środowisko. Redakcja 19

Protokół z posiedzenia Komisji Konkursowej KONKURSU Co zyskaliśmy dzięki utworzeniu Związku Sybiraków Komisja Konkursowa w składzie: Irena Głowacka inicjatorka i sponsorka oraz jury: Franciszka Miedziak, Barbara Dubik-Piotrowska, Zofia Prusakowska, Kazimierz Klenczon po zapoznaniu się z pracami i naradzie w dniu 2 września 2010 roku postanowiła przyznać nagrody następującym osobom, których prace oznaczone zostały godłami: I miejsce Brzózka II miejsce Guga III miejsce Sybiraczka Oprócz tego wpłynęło jeszcze kilka prac, z których jury dwie oceniło, że są to prace nie na temat, o godłach: Granat i Piotr Wołyński, oraz Wodnik. Mimo tego wymienione prace przedstawiają jednak pewną wartość poznawczą i emocjonalną. Ogółem wpłynęło 6 prac. Podpisy członków konkursu 1. Irena Głowacka 2. Franciszka Miedziak 3. Barbara Dubik-Piotrowska 4. Zofia Prusakowska 5. Kazimierz Klenczon W drugiej części posiedzenia po wyborze najlepszych prac zostały komisyjnie otwarte koperty z nazwiskami laureatów. Są to: Brzózka 2.000,00 złotych Pani Janina Brzozowska, ul. Łokietka 62, 38-300 Gorlice Guga 1.500,00 złotych Pan Henryk Skirgajło, Oś. Wiślana Nr 9/6, 08-530 Dęblin Sybiraczka 1.000,00 złotych Pani Janina Szestakowska, ul. Osowska Nr 73/79 m. 46, 04-351 Warszawa Proponujemy, żeby wszystkie nagrodzone prace zostały opublikowane. Podpisy członków konkursu. Warszawa, dnia 2.09.2010 r. 20

Uroczystości i spotkania Uroczystość 10 lutego we Wrocławiu 10 lutego w 71. rocznicę pierwszej masowej deportacji ludności polskiej z Kresów Wschodnich do ZSRR, w Klubie Śląskiego Okręgu Wojskowego odbyła się sybiracka uroczystość, którą zaszczycili swą obecnością wojewoda wrocławski Aleksander Marek Skorupa oraz przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP Waldemar Strzałkowski. Ponadto na uroczystość przybyli przedstawiciele prezydenta Wrocławia, Rady Miejskiej, marszałka dolnośląskiego, Kuratorium Oświaty, Wojska i Policji, organizacji kombatanckich, szkół, harcerstwa oraz liczni sybiracy. Po wysłuchaniu Hymnu Sybiraków i uczczeniu minutą ciszy tych, którzy już odeszli do Pana, kapelan wrocławskich sybiraków ks. prałat dr Franciszek Głód skierował do zebranych kilka ciepłych zdań i odmówił modlitwę. Po modlitwie przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP Waldemar Strzałkowski dokonał dekoracji odznaczeniami państwowymi. Danuta Zawko oraz Lucyna Zgłobicka-Węcławska odznaczone zostały Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Elżbieta Kusztal Złotym Krzyżem Zasługi. Następnie wojewoda wrocławski wręczył siedmiu sybirakom Krzyże Zesłańców Sybiru, a wiceprezes Zarządu Gównego Związku Sybiraków Włodzimierz Kowalczyk udekorował Odznaką Honorową Sybiraka sześć osób zaangażowanych w propagowanie idei Związku Sybiraków. Prezes Niezależnego Stowarzyszenia Kombatantów Polskich Juliusz Krawacki udekorował dziesięciu sybiraków Krzyżem Obrońcy Kresów Wschodnich. Waldemar Strzałkowski odczytał piękne posłanie skierowane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego do uczestników uroczystości. Głos zabrał również wojewoda dolnośląski, przedstawiciel Śląskiego Okręgu Wojskowego oraz przedstawicielka Kuratorium Oświaty. Zofia Helwing, Honorowy Prezes Zarządu Oddziału Związku Sybiraków, wygłosiła piękny opis historyczny naszego Związku i naszej Golgoty Wschodu. Na zakończenie uroczystości dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 73 im. gen. Władysława Andersa przedstawiły przegląd polskich kolęd w układzie historycznym. Pod pomnikiem Zesłańcom Sybiru przy Skwerze Sybiraka ks. prałat Wojciech Tokarz poprowadził modlitwę. Na zakończenie złożono pod pomnikiem wieńce i wiązanki kwiatów. Włodzimierz Kowalczyk 21

10 lutego w Białymstoku Rocznica I masowej deportacji 10. lutego 1940 r. była obchodzona w Białymstoku bardzo uroczyście i z wielką powagą. Uczestnicy uroczystości zebrali się wokół pomnika Grobu Nieznanego Sybiraka w Białymstoku w dniu 10.02.2011. Teren otaczający pomnik został udekorowany flagami państwowymi, zapłonął znicz. Ceremonia rozpoczęła się odmówieniem modlitwy za zmarłych sybiraków, za tych, którzy zostali bez krzyża na nieludzkiej ziemi i za tych, którzy zmarli już po powrocie do kraju. Następnie miało miejsce uroczyste złożenie wieńców i kwiatów przy pomniku Sybiraka przez przedstawicieli Prezydenta Miasta Białegostoku, marszałka województwa podlaskiego, Białostocki Oddział IPN, Wojewódzką Radę Kombatantów, Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych, służby mundurowe, Związek Sybiraków oraz osoby indywidualne. Duża grupa młodzieży ze Szkoły Podstawowej nr 19 i Szkoły im. Sybiraków złożyła kwiaty i zapaliła znicze. Przy uroczystości obecna była duża grupa sybiraków po zakończeniu spotkania reporterzy przeprowadzili z nimi wywiady; byli to przeważnie ci, którzy byli deportowani wraz z rodzinami w lutym 1940 roku. Były również wspomnienia, rozmowy z uczniami, którym trudno było zrozumieć naszą syberyjską gehennę. Jolanta Hryniewicka 22

Odsłonięcie i poświęcenie Symbolicznej Mogiły Zesłańców Syberyjskich W dniu 24 września 2010 r. odbyła się uroczystość symbolicznego odsłonięcia, a potem poświęcenia Symbolicznej Mogiły Zesłańców Syberyjskich na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. W Katedrze Polowej WP przy ul. Długiej odprawiona została msza św. przez kapelana wojskowego, płk. Sławomira Żarskiego. W mszy św. uczestniczyły poczty sztandarowe. Po mszy św., o godz. 11.15 na Cmentarzu Wojskowym przy Symbolicznej Mogile Zesłańców Syberyjskich w kwaterze C-15 ustawiono poczty sztandarowe i wartę honorową WP. W uroczystości uczestniczyło 11 pocztów sztandarowych: poczet sztandarowy Zarządu Głównego ZS w składzie: Maria Markiewicz i Zygmunt Boczkowski (z Koła Warszawa Ochota), poczet sztandarowy Oddziału Warszawskiego ZS, cztery poczty sztandarowe kół terenowych Oddziału Warszawskiego, poczet sztandarowy Związku Harcerstwa Polskiego. Tę część uroczystości prowadził Mieczysław Pogodziński, wiceprezes Oddziału Warszawskiego ZS i równocześnie Koła Warszawa Ochota. Po odtworzeniu hymnu państwowego z płyty i Hymnu Sybiraków prezes Zarządu Głównego ZS Tadeusz Chwiedź, Danuta Kominiak, Janina Szestakowska oraz Honorowy Prezes Oddziału Warszawskiego Ryszard Piotrowski przecięli wstęgę. Kapelan wojskowy ks. komandor Leon Szota poświęcił Mogiłę. Przemówienie okolicznościowe wygłosił prezes Zarządu Głównego ZS Tadeusz Chwiedź, który poruszył sprawę deportacji do Rosji carskiej i Rosji Sowieckiej, liczby deportowanych, celu deportacji, którym była eksterminacja ludności polskiej na zagrabionych terenach, a kończąc wezwał do wyciągnięcia ręki do zgody i pojednania z Rosją i podziękował tym wszystkim, którzy przyczynili się do budowy Symbolicznej Mogiły. Głos zabrali przedstawiciele zaproszonych gości: p. Julita Kacik odczytała list marszałka Sejmu RP Grzegorza Schetyny, p. Tomasz Waźbiński odczytał list marszałka województwa mazowieckiego Adama Struzika. Ryszard Piotrowski, który w ubiegłych latach był prezesem Oddziału Warszawskiego ZS przedstawił historię powstania Związku Sybiraków, historię powstania na Cmentarzu Wojskowym obok grobów powstańców styczniowych kwatery sybirackiej oraz przebieg budowy pomnika, którego bezinteresownym autorem był prof. Bogusław Smyrski. Uroczystość zakończyło składanie wieńców, między innymi w imieniu Zarządu Głównego ZS, Oddziału Warszawskiego ZS, marszałka Sejmu RP, ministra Obrony Narodowej, prezydenta Warszawy, marszałka województwa mazowieckiego, Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Dziękując zebranym za przybycie na uroczystość Henryk Majewski, prezes Oddziału Warszawskiego ZS powiedział, że Symboliczna Mogiła z pomnikiem w postaci trzech krzyży upamiętnia zarówno tych, którzy zginęli na wygnaniu, jak i tych, którym udało się przeżyć i wrócić do kraju. W uroczystości uczestniczyło około 200 osób, w tym uczniowie szkół i harcerze. I. Piotrowski 23