SILESIA 1 (15) 2008 Magazyn Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice Katowice International Airport Magazine Siedmiu wspaniałych The Fantastic Seven Zmieniamy jutro polskiego przemysłu Transforming the Tomorrow of Polish Industry www.katowice-airport.com
Słowo od Zarządu Foreword by the Management Board wstęp 1 introduction Szanowni Państwo! W roku 2007 odprawiliśmy najwięcej pasażerów w historii Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice, było ich prawie 2 miliony. Ten wynik umocnił pyrzowickie lotnisko na trzeciej pozycji wśród wszystkich 11. polskich portów lotniczych. Plany na rok 2008 są ambitne. Chcemy nadal rozbudowywać infrastrukturę portu, zarówno tę związaną z kwestiami operacyjnymi, jak i ochroną środowiska naturalnego, do której przywiązujemy szczególnie duże znaczenie. Większość z tych inwestycji finansowanych będzie ze źródeł pochodzących z unijnego Funduszu Spójności. Dołożymy starań, aby maksymalnie wykorzystać te środki, i aby MPL Katowice ciągle było postrzegane jako lotnisko przyjazne pasażerom i liniom lotniczym oraz środowisku naturalnemu. Z poważaniem Artur Tomasik Prezes Zarządu GTL S.A. Dear Passengers and Guests! In 2007, we checked in almost 2 million passengers - more than at any other time in the history of Katowice International Airport. This result reinforced the Airport's position as third out of all Polish airports. Our plans for 2008 are ambitious. Our aim is to continue to develop the Airport's infrastructure in terms of both operations and, more importantly, environmental protection. Most of these investments will be financed by the European Cohesion Fund. We hope to maximise the utilisation of these funds so that Katowice International Airport will continue to be perceived as a passenger, airline and, above all, environmentallyfriendly airport. Yours Sincerely Artur Tomasik President of the Board of GTL S.A. Słowo od redaktora naczelnego Foreword by the Editor-in-Chief Szanowni Czytelnicy! Zapraszam Państwa serdecznie do zapoznania się z pierwszym w roku 2008 numerem Silesia Airport. Początek Nowego Roku to dobry czas na zmiany, doszło do nich także w naszym magazynie. Miło mi poinformować, że od tego numeru patronat nad działem Pomysł na Śląsk objął ArcelorMittal Poland - lider w branży hutnictwa stali w Polsce. Zachęcam do zapoznania się z artykułem z serii Lotnisko od zaplecza. Tym razem opisujemy ciężką i odpowiedzialną pracę Marszałków i Dyżurnych Ruchu. Polecam również teksty o Londynie i Maladze, do której w tym roku będą mogli Państwo polecieć z MPL Katowice. Życzę miłej lektury! Z poważaniem Piotr Adamczyk redaktor naczelny Dear Readers! I would like to invite you to the first issue of 'Silesia Airport for 2008. The beginning of a new year is always a good time for changes and we have, indeed, made several to our Magazine. It gives me great pleasure to announce that from this issue, ArcelorMittal Poland, the leading steel producer in Poland becomes the patron of the 'A Concept for Silesia' section of our Magazine. I'd like to encourage you to take a look at the new article in our series 'The Airport - Behind the Scenes'. In this issue we look at the difficult and highly responsible jobs of the Marshallers and Dispatchers. The articles on London and Malaga, where, from this year, you'll be able to fly to from Katowice International Airport, are equally fascinating. I hope you enjoy this issue. Kindest Regards Piotr Adamczyk Editor-in-Chief
spis treści 2 table of contents News 3 Strefa Schengen / The Schengen Area 6 Stolica różnorodności / The capital of diversity 8 Hiszpańskie klimaty / The Spanish ambiance 11 Kolebka flamenco i Picassa / Picasso and the cradle of Flamenco 12 SILESIA REDAKTOR NACZELNY EDITOR-IN-CHIEF Piotr Adamczyk RADA PROGRAMOWA PROGRAMME BOARD Artur Tomasik Monika Krzykawska Monika Olszewska Paweł Wojda WYDAWCA EDITOR Magazyn Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice Katowice International Airport Magazine PRZEKŁAD TRANSLATION Eva Piotrowska STALI WSPÓŁPRACOWNICY REGULAR CONTRIBUTORS Teresa Semik Jacek Cwetler Cezary Orzech Bartłomiej Płucienniczak DRUK, SKŁAD I OPRACOWANIE GRAFICZNE PRINTING, TYPESETTING AND GRAPHICS Siedmiu wspaniałych / The fantastic seven 16 W trosce o bezpieczeństwo / Out of concern for safety 18 Sudoku 20 Szusowanie i jazzowanie / Skiing and jazz 22 Orzech w niebie / Orzech in heaven 24 Inwestuj w Dąbrowie Górniczej / Invest in Dąbrowa Górnicza 26 Pomysł na Śląsk / A concept for Silesia 30 Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze S.A. Upper Silesian Aviation Group www.gtl.com.pl PATRONAT PATRON Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Marshal Office of the Silesian Voivodeship www.silesia-region.pl Śląska Organizacja Turystyczna Silesian Tourist Organisation www.silesia-sot.pl Agencja Reklamowa S-print 2 Sp. z o.o. Advertising Agency S-print 2 Ltd. www.s-print.com.pl REDAKCJA TECHNICZNA TECHNICAL EDITOR Dorota Mańka REKLAMA ADVERTISING S-print 2 Sp. z o.o. Beata Darmolińska e-mail: beata@s-print.com.pl tel. +48 32 256 62 14 www.s-print.com.pl OKŁADKA COVER Jacek Birnbach KONTAKT CONTACT redakcja@gtl.com.pl reklama
3 Złoty Laur dla GTL S.A. W sobotę 19 stycznia br. w Górnośląskim Centrum Kultury w Katowicach odbyła się uroczystość wręczenia Laurów Umiejętności i Kompetencji 2007. Wśród licznych nagrodzonych osób i firm, których wpływ na rozwój regionu jest niepodważalny, znalazło się Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze S.A. firma zarządzająca Między narodowym Portem Lotniczym Katowice w Pyrzowicach. Kapituła Laurów wyróżniła GTL S.A. Złotym Laurem Umiejętności i Kompetencji za oddanie do użytku w roku 2007 Terminalu Pasażerskiego B oraz ciągłą rozbudowę infrastruktury pyrzowickiego lotniska. Golden Laurel for GTL The prize-giving ceremony for the Laurels of Aptitude and Expertise 2007, was held on Saturday 19th January, 2008, at the Upper Silesian Cultural Centre in Katowice. Amongst the many prize-winners, whose influence on the development of the region is unparallelled, was the Upper Silesian Aviation Group (GTL), under whose management is Katowice International Airport in Pyrzowice. The Group was awarded the Golden Laurel of Aptitude and Expertise for the opening of Terminal B and the continued expansion of the infrastructure at Katowice International Airport. news Nowa trasa Katowice Bydgoszcz W dniu 8 stycznia br. linia lotnicza Jet Air uruchomiła bezpośrednie połączenie z Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach do portu lotniczego Bydgoszcz. Loty odbywać się będą w każdy wtorek i środę. Wylot z Portu Lotniczego Bydgoszcz o godzinie 7.00, przylot do Katowic o 8.20. W drogę powrotną, trwającą 1,20 h, samolot startuje z MPL Katowice o godzinie 8.50. Loty realizowane są 18 miejscowymi samolotami Jetstream 32. Cena biletu kształtuje się w kwocie od 199 zł do 399 zł. New Route: Katowice Bydgoszcz On 8th January, 2008, Jet Air launched a direct connection between Katowice International and Bydgoszcz Airports. These connections are scheduled for Tuesdays and Wednesdays. Flights will depart from Bydgoszcz Airport at 7:00am and land in Katowice at 8:20am. The return journey, lasting 1hr 20 mins, will take off from Katowice at 8:50am. All flights will be operated by the 18- seater Jetstream 32 aircraft. Tickets will cost between 199PLN and 399PLN. Germanwings w MPL Katowice Od 1 kwietnia br., wraz z wejściem nowego rozkładu lotów wiosna/lato 2008, niemiecka niskokosztowa linia lotnicza Germanwings zadebiutuje na pyrzowickim lotnisku. Linia uruchomi dwa połączenia: do Kolonii/Bonn (CGN) i na lotnisko w Stuttgarcie (STR). Loty na tej pierwszej trasie odbywać się będą 3 razy w tygodniu (wtorek, czwartek, sobota), a w okresie wakacyjnym od 14 lipca do 11 sierpnia także w poniedziałki. Połączenia do Stuttgartu także będą realizowane 3 razy w tygodniu (wtorek, czwartek, sobota). Germanwings (4U) będzie czwartym niskokosztowym przewoźnikiem operującym z pyrzowickiego lotniska. Linia należy do grupy Lufthansy. Na rynku przewozów lotniczych działa od 27 października 2002 roku. Aktualnie dysponuje flotą 27. samolotów Airbus A320/A319. Jej siatka połączeń w Europie obejmuje 66 kierunków. Germanwings at Katowice International Airport From 1st April, 2008, together with the launch of the Spring/Summer 2008 timetable, the German low-cost airline, Germanwings, will make its debut on the tarmac at Pyrzowice. The airline is opening two connections: Cologne/Bonn (CGN) and Stuttgart (STR). On the Cologne/Bonn route, flights will depart 3 times a week (Tuesdays, Thursdays and Saturdays) and during the holiday season, from 14th July to 11th August, also on Mondays. Connections to Stuttgart are also scheduled for 3, weekly flights (Tuesdays, Thursdays and Saturdays). Germanwings (4U) will be the 4th low-cost airline operating from Katowice International Airport. The airline, a subsidiary of the Lufthansa Group which has been operating since 27th October 2002, has a fleet of 27 Airbus A320/A319 planes. Germanwings has a network of 66 destinations. Wizz Air: piąty samolot nowe trasy Na konferencji prasowej, która odbyła się w dniu 19 grudnia 2007 r. w Katowicach, Natasa Kázmér - Dyrektor Komunikacji i Public Affairs niskokosztowej węgierskiej linii lotniczej Wizz Air zapowiedziała, że od 14 czerwca 2008 r. przewoźnik zwiększy liczbę samolotów bazujących w Międzynarodowym Porcie Lotniczym Katowice z czterech do pięciu. Dodatkowy samolot umożliwi zwiększenie częstotliwości lotów na trasach z Katowic o 40%. Utrzymane zostaną także letnie połączenia do Bourgas, Heraklionu i Barcelony Girony oraz otwarta zostanie nowa trasa do Warny. Natasa Kázmér zapowiedziała również, że w najbliższym czasie linia ogłosi kolejne nowe połączenia z MPL Katowice. fot. Piotr Adamczyk Wizz Air: 5th Aircraft New Routes At a press conference held on 19th December, 2007, in Katowice, Natasa Kázmér, Director of Communications and Public Affairs of the Hungarian low-cost airline Wizz Air, announced that from 14th June, 2008, the airline will increase its fleet based at Katowice International Airport in Pyrzowice from four to 5. This additional aircraft will allow for a 40% increase in the frequency of flights from Katowice. Apart from Bourgas, Heraklion and Barcelona Girona, a new route to Varna will also be added to Wizz Air s existing summer timetable. Natasa Kázmér announced that in the near future, Wizz Air will reveal additional new routes from Katowice International Airport.
4 news Podsumowanie 2007 r. i plany na rok 2008 A Summary of 2007 and Plans for 2008 W roku 2007 w Międzynarodowym Porcie Lotniczym Katowice w Pyrzowicach odprawiono 1 995 914 pasażerów, czyli o 37% więcej niż w roku 2006. W porównaniu z minionym rokiem zanotowano znaczący wzrost ruchu regularnego oraz czarterowego. W ruchu regularnym odprawiono 1 529 734 pasażerów, o 35,5% więcej niż w roku poprzednim. Ruch czarterowy wzrósł o 47%, dzięki czemu z 432 830. pasażerami czarterowymi pyrzowickie lotnisko potwierdziło silną pozycję Centrum Czarterowego Polski Południowej i drugiego w kraju, po Porcie Lotniczym Warszawa, pod względem obsługi tego rodzaju ruchu. Wzrost liczby pasażerów naturalnie przełożył się na większą liczbę operacji lotniczych, których odbyło się 24 489, o 16% więcej niż w roku 2006. Najwięcej pasażerów w minionym roku, tj. 249 142, odprawiono w sierpniu. Był to także najlepszy miesiąc w liczbie odprawionych pasażerów czarterowych (83 366). W ubiegłym roku 76,5% pasażerów odprawiono w ruchu regularnym, a 21,5% w czarterowym. W roku 2007 siatka połączeń lotniczych w MPL Katowice została znacznie poszerzona. Liderem jest tutaj niskokosztowa węgierska linia lotnicza Wizz Air. Przewoźnik otworzył dziesięć nowych połączeń: Londyn Stansted, Belfast, Eindhoven, Bourgas, Kreta Heraklion, Bournemouth, Malmö Sturup, Coventry, Glasgow Prestwick i Bruksela Charleroi. PLL LOT oraz Centralwings otworzyły po jednym nowym połączeniu, odpowiednio do Turynu oraz irlandzkiego Shannon. Debiutująca w listopadzie minionego roku na pyrzowickim lotnisku największa niskokosztowa linia lotnicza w Europie Ryanair otworzyła dwa nowe połączenia do Bristolu oraz Dublina. W minionym roku Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze S.A., spółka zarządzająca MPL Katowice, otrzymała prestiżowe nagrody. GTL S.A. zostało uhonorowane nagrodą miesięcznika Forbes Quality International Forum Jakości 2007 oraz Medalem Europejskim, przyznanym przez Business Center Club. W roku 2008 GTL S.A. rozpoczęło przygotowania do pozyskania środków unijnych na rozwój infrastruktury portu w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Dodatkowo, w ramach rocznego programu prac na współfinansowanie projektów w dziedzinie Transeuropejskiej Sieci Transportowej w 2007 r., Komisja Europejska podjęła decyzję o dofinansowaniu części planowanych przez Spółkę projektów studyjnych w wysokości 800 tys. euro, co stanowi około 40% wnioskowanej kwoty. Tę formę dofinansowania pyrzowickie lotnisko otrzymało jako jedyne w Polsce i jedno z czterech w Unii Europejskiej. Trwają prace nad Planem Generalnym MPL Katowice, który nakreśli kierunki rozwoju pyrzowickiego lotniska na najbliższe kilkanaście lat. GTL S.A. było także jednym ze współinicjatorów uruchomienia Centrum Kształcenia Kadr Lotnictwa, które ma funkcjonować przy Politechnice Śląskiej. Prognozujemy, że w 2008 r. w MPL Katowice odprawionych zostanie 2,6 mln pasażerów, m.in. dzięki nowym kierunkom do Londynu Gatwick i Bydgoszczy (Jet Air) oraz zwiększeniu o 40% częstotliwości operacji na dotychczasowo obsługiwanych kierunkach przez największego przewoźnika w MPL Katowice linię lotniczą Wizz Air. Ruch będzie wzrastał także dzięki nowym liniom lotniczym, które w roku 2008 zaczną operować z MPL Katowice. Pierwszą z nich będzie niemiecki niskokosztowy przewoźnik Germanwings. W tym roku GTL S.A. skupi się nad przygotowaniami nowych projektów inwestycyjnych, finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Planujemy także rozpocząć wdrażanie Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001: 2001, a także kontynuować prace związane z rozbudową infrastruktury odpowiedzialnej za ochronę środowiska i bezpieczeństwo. In 2007, the Katowice International Airport (KIA) in Pyrzowice cleared 1 995 914 passengers 37% more than in 2006. In comparison to 2006, a significant increase in passenger volume was noted in both scheduled services and charter traffic. In terms of scheduled services, the airport cleared 1 592 743 passengers 35.5% more than in the previous year. Charter traffic increased by 47%, thus with its 432 830 charter passengers, the airport in Pyrzowice cemented its position as the Charter Centre of Southern Poland and the largest after Warsaw Airport, in terms of charter traffic. The increase in passenger volume naturally resulted in a significant (24 489-16%) increase in aircraft operations than in the corresponding period in the previous year. The largest number of passengers were cleared in August (249 142), which was also the busiest month for charter traffic with 83 366 passengers being cleared. In 2007, scheduled services accounted for 76.5% of the passenger volume, with 21.5% and the remaining 2% accounting for charter flights and General Aviation respectively. 2007 saw a considerable increase in the number of network connections to and from Katowice Airport. The outright leader in the number of connections was the low-cost airline Wizz Air, which opened 10 new connections: London-Stanstead, Belfast, Eindhovem, Bourgas, Crete-Herkalion, Bournemouth, Malmo- Sturup, Coventry, Glasgow-Prestwich, Brussels-Charleroi. Polish Airlines LOT together with Centralwings each opened one new connection to Turin and Shannon in Ireland respectively. The largest low-cost airline in Europe, Ryannair, debuted in Katowice in November last year with 2 connections: Bristol and Dublin. In the past year, the Upper Silesian Aviation Group (GTL), under whose management is the Katowice International Airport, received several prestigious awards Forbes Magazine's Quality International 2007 and the European Medal awarded by the Business Centre Club. In 2008 GTL has already initiated preparations towards obtaining European Union funds to develop the airport's infrastructure as part of the Infrastructure and Environment Operational Program. Additionally, as part of the cofinanced 'Trans-European Transport Network' programme, the European Commission chose to award the Group a subsidy of 800 Euro, or approximately 40%, of the planned research projects. KIA was the only airport in Poland, and only one of four in Europe to be awarded this grant. Work is also underway on the development of the KIA General Plan, which will sketch the expansion of the Airport for the next 15 years. GTL was also one of the co-initiators of the Aviation Personnel Education and Training Centre, which will function as part of the Silesian University of Technology. It is forecast that the Airport will clear 2.6 million passengers in 2008, owing to new routes being opened: London-Gatwick, Warna (Wizz Air), Bydgoszcz (Jet Air) as well as a 40% increase in the frequency of flights on current routes operated by the leading carrier at Katowice International Airport - Wizz Air. Air traffic will also increase due to the airlines which will be starting operations from KIA in 2008, the first of which will be the German low-cost airlines, Germanwings. This year, GTL will focus on the development of new investment projects funded by the European Union as well as the implementation of the Quality Management System ISO 9001:2001 and continuing the expansion of infrastructure responsible for environmental protection and security.
6 strefa Schengen Schengen area Decyzją unijnych ministrów spraw wewnętrznych, w nocy z 20 na 21 grudnia 2007 r., Polska weszła do strefy Schengen w zakresie lądowych przejść granicznych. Natomiast zastosowanie dorobku Schengen do transportu lotniczego nastąpi z końcem marca 2008 r. Oznacza to, że ruch pasażerski na lotniskach zostanie podzielony na pasażerów odlatujących do strefy Schengen i odlatujących poza strefę Schengen, co do których obowiązywać będą dotychczasowe zasady kontroli Strefa Schengen The Schengen Area na granicach. MPL Katowice w Pyrzowicach jest w pełni przygotowany na tę zmianę. W oddanym do użytku w lipcu 2007 r. Terminalu B będą obsługiwani pasażerowie podróżujący w ramach strefy Schengen, do której należą następujące państwa: Belgia, Francja, Holandia, Niemcy, Luksemburg, Hiszpania, Portugalia, Włochy, Austria, Grecja, Dania, Finlandia, Szwecja, Islandia oraz Norwegia, a także od grudnia 2007 r. Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia i Węgry. Podróżni udający się do państw spoza strefy Schengen, a więc także do Wielkiej Brytanii i Irlandii państw cieszących się największą popularnością wśród podróżnych, odprawiani będą w Terminalu A. Ruch Schengen oznacza dla pasażerów brak kontroli dokumentów, jednak każdy podróżny będzie musiał poddać się tak jak dotychczas przeprowadzanej przez Straż Graniczną kontroli bezpieczeństwa, czyli oddać bagaż do prześwietlenia i przejść przez bramki bezpieczeństwa. Brak kontroli dokumentów nie oznacza, że można podróżować bez dowodu tożsamości w praktyce uprawniony organ w państwie strefy Schengen ma prawo poprosić o okazanie dowodu tożsamości. Ponadto kontrole na granicach mogą zostać w sytuacjach wyjątkowych przywrócone, tak jak np. w wypadku zagrożenia terrorystycznego, epidemii, niepokojów społecznych. Dlatego też podróżować na- Poland s land borders with other countries of the European Union were abolished on 21st December 2007 when, upon a decision made by the European Council of December 2006, Poland entered the Schengen Area. However, in terms of air transport, this abolition of state borders will not be finalised until the end of March, 2008. Effectively this will mean a division of passenger traffic into two groups passengers departing to countries within the Schengen Area, and those travelling beyond the Schengen Area. The latter will continue to be subject to existing border controls. Katowice International Airport is already fully prepared to implement the necessary organisational changes. Terminal B, which was opened in July 2007, will handle passengers travelling within the Schengen Area: Belgium, France, Germany, Holland, Luxemburg, Spain, Portugal, Italy, Austria, Greece, Denmark, Finland, Sweden, Iceland, Norway. As of December 2007, the Czech Republic, Estonia, Latvia, Lithuania, Malta, Slovakia, Slovenia and Hungary also became part of the Schengen Agreement. Passengers travelling to countries outside the Schengen Area, including those on route to Great Britain and Ireland the most popular destinations, will need to check in and go through customs in Terminal A. Although the Schengen Agreement involves the abolition of border identity checks, it does not allow for the elimination of border security checks all together. Thus, all passengers, irrespective of travel destination, will still need to go through the same security procedures that are currently in place - baggage screening and security gates. The lack of document checks is not an indication that passengers may travel without personal identification of any sort. In fact, passengers may be asked to provide photo identification by authorised personnel within the Schengen Area. It is, therefore, imperative that passengers travel with a valid document verifying their identity. Also, border controls may be reinstated in exceptional circumstances such as threats of terrorist attacks, epidemics or periods of civil unrest. This is why valid photo identification confirming nationality (passport or personal ID card) must continue to be carried at all times by all passengers, including children. It must be stressed that a driver s licence,
7 strefa Schengen Schengen area fot. Igor Popławski leży z ważnym dokumentem potwierdzającym obywatelstwo i tożsamość (dowodem osobistym lub paszportem). Ta zasada dotyczy również dzieci. Należy także pamiętać, że prawo jazdy, legitymacja szkolna, czy też zaświadczenie o złożeniu wniosku o wydanie paszportu czy dowodu osobistego nie są dokumentami potwierdzającymi tożsamość. Polska po wejściu do strefy Schengen objęta została działaniem Systemu Informacyjnego Schengen (SIS), który jest bazą danych, zawierającą informacje o obywatelach UE i przedmiotach. Podczas wyrywkowej kontroli dokumentów, która może zostać przeprowadzona na lotniczym przejściu granicznym, funkcjonariusz ma prawo sprawdzić czy dany podróżny lub przedmiot, który przewozi, jest odnotowany w bazie. Warto wiedzieć, że wpis do SIS ma charakter stały i nawet drobne wykroczenie może zostać wprowadzone do bazy danych. Nie można zapominać, że choć granice zostaną otwarte, to w rzeczywistości nie znikną. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia przepisów celnych. I choć od wejścia Polski do Unii Europejskiej kontrola celna przeprowadzana jest tylko wyrywkowo, podróżowanie w obrębie strefy Schengen nie oznacza dowolności w ilości przewożonych towarów, zwłaszcza akcyzowych, które mogą służyć wyłącznie do użytku osobistego i nie mogą podlegać odsprzedaży. A to oznacza, że limity w przewozie powyższych towarów nie ulegną zmianie. Nie będziemy mogli mieć przy sobie więcej niż 800 sztuk papierosów, a w przypadku wjazdu m.in. do Austrii, Danii, Finlandii, RFN, Szwecji, Wielkiej Brytanii tylko 200 sztuk. Podobnie w przypadku przedmiotów zabytkowych: należy posiadać odpowiednie zezwolenie na wywóz. Należy pamiętać, że granice Unii Europejskiej nie są tożsame z granicami strefy Schengen i dlatego brak kontroli dokumentów nie musi oznaczać braku kontroli celnej i odwrotnie, bo np. Norwegia i Islandia nie są członkami Unii Europejskiej, ale należą do strefy Schengen. Ponadto zasada swobodnego przepływu osób obowiązuje niezależnie od narodowości, czyli obejmuje również obywateli państw trzecich, osób starających się o azyl i legalnych imigrantów już obecnych na terenie UE. student card or passport/personal ID-application lodgement verification are not acceptable for identity verification. Upon entering the Schengen Agreement, Poland also became part of the SIS (Schengen Information System), a database containing information about undesired or wanted people, stolen passports, and other items of interest to border officials. During random spot-checks at both air and land borders, officials will be able to check if a person features on the SIS. It is important to be aware of the fact that entries into the SIS database are permanent - even mild offenses may be noted. Another matter of significance is the fact that although the borders may be open, they do not disappear entirely. This is vital information in terms of customs requirements. Since Poland s ascension into the European Union, only random customs checks have been undertaken and entry into the Schengen Area does not change the existing allowances on goods transferred from country to country. This is particularly true in terms of excise on goods which are for personal use only and not for further sale eg. The limit of 800 cigarettes per person (or 200 cigarettes when entering Austria, Denmark, Finland, Germany, Sweden and Great Britain) remains. Likewise, documentation allowing antiques to be taken out of the country will still need to be produced on demand. Similarly, it s important to note that European Union borders are not synonymous with borders of the Schengen Area, which is why a lack of document checks does not automatically discount customs checks and vice versa. Norway and Iceland, for example, are members of the European Union but do not belong to the Schengen Area. Also, the freedom of movement within the Area is valid for people of all nationalities for those outside the Schengen Area, assylum seekers and legal immigrants already living in the European Union. Sylwia Kaczyńska Doktorantka na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Phd Student of the Faculty of Law and Administration of the Silesian University, Katowice
8 Lataj z Katowic! liniami tradycyjnymi Fly from Katowice! with traditional airlines stolica różnorodności LONDON the Capital of Diversity LONDYN TO JEDEN Z NAJPOPULARNIEJ- SZYCH KIERUNKÓW REGULARNYCH Z MPL KATOWICE. DO TRZECH LONDYŃ- SKICH LOTNISK, TJ. LUTON, STANSTED I OD 31 STYCZNIA BR. DO GATWICK, MOŻNA DOLECIEĆ LINIAMI LOTNICZYMI WIZZ AIR. SZCZEGÓŁOWY ROZKŁAD LOTÓW NA WWW.KATOWICE-AIRPORT.COM LONDON IS ONE OF THE MOST POPULAR ROUTES FROM KATOWICE INTERNATIONAL AIRPORT. WIZZ AIR FLIES TO THREE LON- DON AIRPORTS LUTON, STANSTED AND, FROM 31ST JANUARY, 2008, GATWICK. FOR MORE INFORMATION REGARDING FLIGHT TIMETABLES VISIT: WWW.KATOWICE-AIRPORT.COM Pałac Westminsterski i Big Ben / The Palace of Westminster with Big Ben
9 Londyn, liczący ponad 7 mln mieszkańców, jest tętniącą życiem metropolią różnych kultur i wielu narodowości. Centrum Londynu należy do wszystkich, gdyż stolica Anglii zawsze była atrakcyjnym miastem wśród turystów, których do Londynu przyjeżdża 20 mln rocznie. Wysiadając na jednym z najruchliwszych międzynarodowych portów lotniczych w Londynie - lotnisku Gatwick - i chcąc jak najszybciej dostać się do centrum miasta, warto wybrać podróż pociągiem Gatwick Express, który gwarantuje bezpośrednie połączenie. Bardzo popularnym środkiem komunikacji miejskiej jest metro, potocznie zwane przez londyńczyków the tube (rura). Alternatywnym sposobem poruszania się są wolne i często niepunktualne, ale zarazem kultowe czerwone piętrusy. Londyn to przede wszystkim miasto o wielkiej różnorodności ofert spędzania wolnego czasu. Miłośników sztuki zachwyci imponująca galeria sztuki współczesnej - Tate Modern. Podziwiać w niej można największe prace czołowych dwudziestowiecznych artystów, takich jak np. Picasso, Warhol czy Dali. Należy ona do najbardziej lubianych atrakcji turystycznych Londynu. Charakterystycznym elementem tej starej elektrowni, która została odnowiona przez szwajcarskich architektów, jest neon The Swiss Light (światło szwajcarskie). Dwuwarstwowy snop światła wygląda niczym latarnia morska, która być może wskaże nam kierunek do udania się w kolejne miejsce przesiąknięte duchem artystów. Mowa tu o National Gallery, gdzie wśród ponad 2300. dzieł sztuki znajdują się płótna takich sław, jak Vincent van Gogh, Velazquez, Rembrandt czy Leonardo da Vinci. Chcąc podziwiać Tamizę z przeszło 40. metrów nad górnym poziomem rzeki, warto wybrać się na Tower Bridge most wybudowany w stylu wiktoriańskim z kamienia i stali. Wyjątkowe jest to, że podnosi się, by umożliwić wysokim statkom wpłynąć do centrum Londynu. Te bliźniacze wieże, połączone dwoma pomostami kładkami dla pieszych, są jedną z najpopularniejszych atrakcji miasta. Gdy największy zegar w Wielkiej Brytanii - Big Ben, znajdujący się na jednej z dwóch wież Parlamentu wybije godzinę 15.30, oznacza to dla londyńczyków jedno: czas na herbatę. Lataj z Katowic! liniami tradycyjnymi Fly from Katowice! with traditional airlines London, with its 7 million inhabitants, is a thriving multinational and multicultural metropolis. Central London seems to belong to everyone as England s capital city has been, and continues to be, a must see for the 20 million tourists who visit it annually. When alighting at one of the busiest international airports in London, Gatwick, and wanting to transfer to the London City as quickly as possible, it s worth choosing the Gatwick Express train which guarantees direct connections with the centre of London. One of the most popular forms of public transport is London s underground system, known as The Tube. Alternatively, you can try the slow, often late, but with their own cult following red double-deckers. Above all, London is a city with a gamut of ways in which to spend your free time. For art-lovers there s the Tate Modern Most - Tower Bridge / Tower Bridge art gallery which exhibits international modern art featuring the likes of top 20th Century artists such as Picasso, Warhol and Dali. The Tate Modern is one of the most often visited tourist attractions in London. One of the characteristics of this former power plant, which was given a second lease on life by Swiss architects, is The Swiss Light neon a double-layered shaft of light, which looks like a beacon or lighthouse illuminating the way towards yet another building saturated with art - the National Gallery, where amongst the 2300 works of art are those by Vincent Van Gogh, Velazquez, Rembrandt and Leonardo da Vinci. If you d like to admire the River Thames from over 40m above water level, it s worth climbing the Victorian structure of stone and steel the Tower Bridge. What is unique about this bridge
10 Lataj z Katowic! liniami tradycyjnymi Fly from Katowice! with traditional airlines Zgodnie z tradycją jest to moment na wypicie świeżo zaparzonej, popołudniowej herbaty. Znawcy najbardziej cenią herbatę z określonych regionów. Darjeeling, herbata o owocowym aromacie, najlepiej smakuje z drobnymi ciasteczkami. Cejlońską pija się na śniadanie, natomiast bardziej aromatyczną jest herbata Earl Grey. Starannie przygotowywany napój, który często podaje się z mlekiem lub cytryną i cukrem, ma wyśmienity smak i aromat. Po wspaniałym podwieczorku, z rozpieszczonym podniebieniem, możemy udać się na zakupy. Zwykło się mówić, że jeśli czegoś nie da się kupić w Londynie, najprawdopodobniej to nie istnieje. Należy wiedzieć gdzie szukać wśród 30 000 londyńskich sklepów. Można także stanąć w gigantycznej kolejce, niekoniecznie do kasy sklepowej, i czekać cierpliwie na wejście do słynnego muzeum figur woskowych Madame Tussaud s. Codziennie tysiące ludzi w londyńskim smogu wyczekuje, aby móc wejść do środka i sfotografować się z ulubionym aktorem czy politykiem. Pełni wrażeń i zmęczeni zgiełkiem szukamy restauracji, których w Londynie jest ponad 12 000. Zła sława londyńskiej kuchni już dawno minęła, więc bez obaw można próbować nachos i klusek, pizzy z japońskimi dodatkami, tajskich specjałów, a także od niedawna posiłków angielskich. Londyn oferuje też niezliczone warianty spędzania wieczoru. Można wybrać się do tętniących życiem zatłoczonych klubów tanecznych lub też w przyjemnej, kameralnej atmosferze skosztować piwa w tradycyjnych londyńskich pubach. Londyn, miasto o wyjątkowo kosmopolitycznym charakterze, wydaje się być zatem miejscem dla zwolenników miejskiego zgiełku, lecz i o oazę spokoju tutaj nietrudno. is the fact that it opens, allowing tall ships to sail into the centre of London. The twin towers are joined at the top by two catwalks, or walkways, for pedestrians. These walkways are amongst the City s most popular attractions. When the largest clock in Great Britain, Big Ben, on one of the two towers of the Houses of Parliament, chimes 3:30pm, this for Londoners means only one thing - it s time for afternoon tea. Traditionally, this is the time to have a freshly-brewed afternoon tea. Tea connoisseurs most value the teas from very specific regions. Darjeeling, with its fruity aroma, tastes best with delicate biscuits, Ceylon tea is taken with breakfast, whereas the most fragrant is Earl Grey. This carefully brewed beverage, which is often served with milk or with slices of lemon has an exquisite taste and aroma. With the afternoon tea still fresh in our minds, it s time to go shopping. It has become a fact universally acknowledged that if you can t buy it in London, there s a high possibility it doesn t exist. Of course, this does assume that you know where to look in London s 30 000 shops. If shopping s not your style, Panorama wzdłuż Tamizy / Panoramic view over the River Thames perhaps you d like to join the gigantic queue waiting patiently to enter Madame Tussaud s famous waxworks museum. Daily, thousands of people wait uncomplainingly in London s smog for the chance to take a photo with their favourite actor or politician. Tired but full of new experiences it's time to look for a restaurant, of which there are over 12 000 to choose from in London. The notorious days of bad English food are long gone, so it s without hesitation that you can try nachos with dumplings, pizza with Japanese toppings or Thai food - as well traditional English food that has recently returned to restaurant menus. London offers an unbelievable choice in nightlife. You can dance the night away at one of the many crowded thumping dance clubs or talk over a beer in one of the quaint London pubs. London has a uniquely cosmopolitan character which suits all walks of life from those looking for an abundant nightlife to those in search of a peaceful oasis. Bartłomiej Płucienniczak fot. www.sxc.hu
11 Hiszpańskie klimaty w Gaudi Café The Spanish ambiance of Gaudi Café Sernik tiramisu jedno całe jajo, jedno żółtko cukier puder - 100 gram ser mascarpone - 250 gram śmietana 36% - 1 pudełko Amaretto - 50 gram kawa - 3 łyżeczki na ¾ szklanki wody biszkopty - 200 gram Jaja ubijamy z cukrem pudrem w kąpieli wodnej. W osobnym naczyniu ubijamy śmietanę i ser marscarpone. Łączymy obie masy. Z kawy i likieru sporządzamy napar, w którym moczymy biszkopty. Całość układamy w formach: biszkopty, masa, biszkopty, masa i wstawiamy do lodówki. Przed podaniem posypujemy kakao i cukrem pudrem. kuchnia cuisine W samym sercu Katowic, o krok od rynku, dworca kolejowego i miejskich urzędów, odnaleźć można klimaty hiszpańskiej Katalonii z jej niepowtarzalnym, architektonicznym urokiem. Kawiarnia Gaudi Café ujmuje gości gustownie urządzonym wnętrzem, którego inspiracją była twórczość Katalończyka Antonio Gaudiego. Faliste linie, nieregularne, poskręcane kształty, dziwaczne, a przez to intrygujące detale znakomicie harmonizują z secesyjnymi kamienicami wokół. Samo nawiązanie do najwybitniejszych osiągnięć architektury początku XX wieku to tylko połowa sukcesu. Gaudi Café należy do tych wyjątkowych miejsc, w których nie zdarza się zła kawa. Tort łasucha, sernik tiramisu z listkiem mięty czy czekolada na gorąco z bitą śmietaną smakują tutaj zawsze tak samo - wybornie! Dla wielu gości, w tym dla katowickiej bohemy, Gaudi Café jest kawiarnią na specjalne okazje. Tutaj uświetnia się ważne wydarzenia, przeżywa sukcesy zawodowe czy osobiste. To miejsce, pełne niespodzianek, warte jest czasu i pieniędzy. Tiramisu 1 whole egg, 1 yolk 100g icing sugar 250g mascarpone cheese 1 container full cream (36%) 50g Amaretto 3 tsp coffee dissolved in ¾ glass of water 200g ladyfingers Whip eggs with icing sugar over a bain marie. In a separate bowl, whisk cream and mascarpone. Add mascarpone mixture to the eggs. Combine coffee with Amaretto. Dip ladyfingers in the prepared brew and, in an alternating pattern, place the ladyfingers and the mixture into dessert dishes: ladyfingers, mixture, ladyfingers, mixture. Place the dishes in the fridge to set. Serve cooled, sprinkled with cocoa and icing sugar. reklama In the very heart of Katowice within walking distance to the main square, railway station and town hall is a hint of Catalonia, with its unique, Spanish charm. Inspired by the works of a Catalonian Antonio Gaudi, Gaudi Café captivates guests with its stylish interior. Fluid lines and irregular, twisted shapes the bizarre, nevertheless intriguing, details perfectly match the nearby Art Nouveau buildings. However, this reference to one of the most architectural achievements of the early 20th century is only a fraction of its success. Gaudi Cafe is one of those unusual places where there's no such thing as a bad coffee. Gourmet cakes, tiramisu served with a mint leaf, or hot chocolate with whipped cream, always taste delicious. For many, including Katowice's artisans, Gaudi Cafe is the perfect place to celebrate special occasions both personal and professional triumphs. It is a place full of surprises, which is worth coming back to! Gaudi Café, ul. Wawelska 2, Katowice Teresa Semik fot. www.cyberstudio.pl
12 Lataj z Katowic! liniami czarterowymi Fly from Katowice! with charter airlines Kolebka flamenco i Picassa Picasso and the cradle of Flamenco REGIONEM, W KTÓRYM MOŻNA SPOTKAĆ WSZYSTKO TO, CO KOJARZY SIĘ ZHISZPANIĄ, JEST ANDALUZJA. MOWA TU O PIASZCZYSTYCH PLAŻACH, KORRIDZIE, FIESTACH, PROCESJACH ORAZ O CHARAKTERYSTYCZNYCH BIAŁYCH WIOSKACH. ANDALUZJĘ WYRÓŻNIA PONADTO WIELKIE BOGACTWO ZABYTKÓW ARCHITEKTURY ORAZ SZTUKI. ANDALUCIA, THE REGION WHERE YOU WILL FIND EVERY- THING THAT YOU ASSOCIATE WITH SPAIN SANDY BEACHES, BULL FIGHTS, FESTIVALS, PROCESSIONS, AS WELL AS THE CHARACTERISTIC WHITE VILLAGES. ANDALUCIA IS ALSOAVERYDISTINCTIVE AREA FOR ITS RICHNESS OF ART AND ARCHITECTURE. WYLOTY NA WAKACJE Z MPL KATOWICE OFERUJE BIURO PODRÓŻY RAINBOW TOURS. RAINBOW TOURS OFFERS HOLIDAYS DEPARTING FROM KA- TOWICE INTERNATIONAL AIRPORT. El Gastor - późne popołudnie w Andaluzji / El Gastor - late afternoon in Andalusia
Jednym z ważniejszych miejsc, wpisanych w turystyczną mapę tego regionu, jest tętniąca życiem Malaga. Miasto, położone w środkowej części Costa del Sol, założone zostało przez Fenicjan. Za czasów panowania Rzymian było ono ważnym portem handlowym Półwyspu Iberyjskiego. Turystyczny boom, który rozpoczął się w Hiszpanii w latach sześćdziesiątych XX wieku, zmienił znacząco oblicze Malagi, która do dziś jest centrum kulturalnych wydarzeń oraz jakże popularnych fiest. Malaga uznawana jest za piąte co do ważności miasto Hiszpanii, a tym samym za jedną z nowoczesnych europejskich stolic, wzbogaconych przez międzynarodową różnorodność kultur. Pomimo ogromnego napływu zagranicznej turystyki, miasto nie utraciło swojego wrodzonego, hiszpańskiego charakteru. Z uwagi na dużą liczbę turystów przybywających z Północnej Europy, lotnisko w Maladze, położone 8 km na północny-zachód od centrum, jest jednym z ważniejszych portów lotniczych Hiszpanii. Dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze drogowej, można bez większych problemów dostać się z lotniska do miasta, wybierając podróż autobusem lub taksówką. Istnieje również możliwość przejazdu pociągiem, który odjeżdża do centrum co 30 minut. Chcąc wybrać się na wycieczkę po Maladze, najlepszym środkiem komunikacji będzie autobus turystyczny (Bus Turistico Malaga Tour). Kursuje on codziennie i umożliwia dogodne zwiedzanie miasta. Gdy gorący klimat, panujący w mieście, zacznie powoli doskwierać - warto wstąpić do Katedry, która osłoni od palącego słońca, a zarazem zachwyci swą monumentalnością. Jej budowę rozpoczęto w XVI wieku, ale zakończono dopiero w wieku XVIII. Dzięki temu charakteryzuje ją wielka różnorodność stylów architektonicznych, począwszy od go- One of the key places featuring on the tourist map of this region is the vibrant city of Malaga on the Costa del Sol. The city was founded by the Phoenicians and under Roman rule, was one of the main commercial ports on the Iberian Peninsula. The tourist boom that hit Spain in the 1960s dramatically changed Malaga and today, the city is a centre of cultural events and the incredibly popular fiestas. Malaga is the 5th city in Spain, in order of importance, but at the same time, one of the most modern European cities enriched by an international multicultural diversity. Despite the surge in international tourism, the city has managed to maintain its innate Hispanic character. Due to the large number of tourists from Northern Europe, the airport in Malaga, situated 8km from the city centre, is one of the key airports in Spain. Taking into account the well-developed road infrastructure, there are no problems with taking buses or taxis to and from the airport. Trains for the city centre depart every 30 minutes. To visit Malaga, take the Bus Touristico Malaga Tour, which operates daily and gives visitors a comprehensive look at what there is to see in Malaga. When you need a break from the hot summer sun the cathedral is worth a visit. It will not only provide respite from the sun s rays but will also soothe the soul with its monumental glory. Interestingly, although the building of the cathedral was begun in the 16th century, it wasn t completed until the 18th century. As a result, the cathedral is a fascinating mix of architectual styles from the Gothic in the lower section through Renaissance and the late Baroque periods. Amongst
14 Lataj z Katowic! liniami czarterowymi Fly from Katowice! with charter airlines Katedra w Maladze / Malaga Cathedral tyku w dolnej części, poprzez renesans, aż do późnego baroku. Wyjątkową częścią Katedry jest chór, gdzie 40 z 58. drewnianych figur zostało wykonanych przez słynnego rzeźbiarza - Pedro de Mena. Katedra znana jest także pod nazwą La Manquita, co w wolnym tłumaczeniu oznacza jednoręką kobietę. Nazwana została tak z powodu nieukończenia budowy drugiej wieży. Nad miastem góruje La Alcazaba - mauretańska twierdza z IX wieku. Ta forteca jest jedną z najpotężniejszych muzułmańskich budowli militarnych zachowanych w Hiszpanii. W jej wnętrzach znajduje się Muzeum Archeologiczne, posiadające wiele prehistorycznych eksponatów, a także rzymskie rzeźby i arabską ceramikę. Alcazaba wznosi się ponad miasto podwójnym murem obronnym z czworokątnymi wieżami, z którego rozciąga się wspaniały widok. Jeszcze wyżej, na samym szczycie wzgórza, znajduje się zamek Castillo de Gibralfaro, datowany na początek XIV wieku. Z kolei u podnóży Alcazaby, w drugiej połowie ubiegłego stulecia, odkryto rzymski amfiteatr. Pomimo swoich niewielkich rozmiarów jest jednym z najstarszych w całej Hiszpanii. Inną, chętnie odwiedzaną atrakcją turystyczną jest szesnastowieczny, renesansowy pałac Palacio de los Condes de Buenavista, zamieniony w prawdziwą świątynię sztuki Muzeum Picassa. Miłośnicy tego wielkiego XX wiecznego artysty, który urodził się 25 października 1881 r. właśnie w Maladze, znajdą tu w pełni udokumentowane jego życie i twórczość. Stałą ekspozycję stanowią dzieła podarowane przez wnuka malarza. Niezwykłe w osobie Picassa jest to, że nie było nikogo takiego jak on ani przed nim, ani po nim. Możliwość zobaczenia w tym miejscu wielu artystycznych dokonań Picassa spowoduje, że nawet najbardziej zachowawczy w stosunku do tego artysty zwiedzający uzna go za jedną z największych postaci XX wieku. Pozostając w kręgu sztuki można udać się do Muzeum Sztuk Pięknych (Museo de Bellas Artes), gdzie do woli podziwiać można obrazy Murilla, Ribery, Moralesa, szkice z dziecięcych lat Pabla Picassa i zobaczyć dom rodzinny artysty - Casa Natal de Picasso, obecnie siedziba zarządu Fundacji Picassa. Malaga to także jeden z ważniejszych hiszpańskich portów rybackich, dlatego tutejsza kuchnia oferuje przede wszystkim dania rybne i owoce morza. Mimo tego nie brak w potrawach świeżych warzyw i owoców. Tutejsi mieszkańcy wprost uwielbiają swoją kuchnię oraz bary i restauracje, gdzie koncentruje się całe życie towarzyskie. Jedną z najpopularniejszych restauracji w Maladze jest Adolfo, urządzony w stylu regionalnym i oferujący świetne wina oraz inne spethe cathedral s unique features are the choir stalls which are adorned with 40 wooden figures carved by the famous sculptor, Pedro de Mena. Because the second tower was never completed, the cathedral is also known as La Manquita or the one-armed lady. La Alcazaba, a fortress dating back to the 9th century, towers over the city. It is one of Spain s largest existing Muslim military structures and houses the Archeological Museum containing many prehistoric items, as well as Roman sculptures and Arabic ceramics. Acazaba overlooks the city with its double-walled defenses and quadrangular towers which provide a stunning view of the city. At the very top of the hill is the Castillo de Gibralfaro, dating back to the beginning of the 14th century. At the base of Alcazaba, however, is the Roman amphitheatre, which was only discovered in the second half of the 20th century. Despite its rather small size, it is one of the oldest in all of Spain. One of the city s most popular tourist spots is the Renaissance Palace dating back to the 16th century. The Palacio de los Condes de Buenavista has been transformed into a temple of art the Picasso Museum. Admirers of this great 20th century artist, who was born in Malaga on 25th October, 1881, can examine his life and work, which is documented here - including a permanent exhibition donated to the museum by his grandson. Picasso s uniqueness rests in the fact that there has been noone like him since then, or before him, for that matter. Having the opportunity to see so many of Picasso s works in the one place will make visitors with even the most conservative tastes in art, leave regarding him as one of the 20th century s greatest and most distinctive personalities. In keeping with the artistic flow, you can also visit the Museo de Bellas Artes, where you can peruse the works of Murilla, Ribery, Morales as well as Picasso s childhood sketches or you can visit his family home, the Casa Natal de Picasso, which is now the headquarters of the Picasso Foundation. Malaga, being one of Spain s most important fishing ports, is Charakterystyczna wąska uliczka z kwiatami / Typical narrow street with flowers
15 cjały. Koniecznie należy spróbować wyśmienitych andaluzyjskich Tapas - małych porcji różnorodnych kanapek, popijając je tradycyjnym winem z Malagi. Do czasu inwazji filoksery Malaga była największym ośrodkiem winiarskim w Hiszpanii. Uprawiano tu wówczas winorośl na około 113 000 hektarach. Dziś jest to zaledwie 900 hektarów, co pokazuje, że przemysł turystyczny znacząco zdominował przemysł winiarski. Turystów, ceniących relaks i odpoczynek, zadowolą parki rozrywki, parki wodne, gokarty, parki safari i wiele przepięknych publicznych ogrodów. Atrakcją jest także jedno z największych na świecie skupisk szkółek golfowych. Jest ich tu tak wiele, że Malaga często nazywana jest wybrzeżem golfowym. Zwolenników plażowania zachwyci piękny, naturalny krajobraz wybrzeża, czysta woda i zaciszne zatoczki. Powiewające charakterystyczne błękitne flagi, przyznawane przez Unię Europejską, gwarantują wysoką jakość malagijskich plaż. Nocne życie w mieście także jest pełne atrakcji: poczynając od spędzania czasu w cichej i spokojnej winiarni, odwiedzania modnych lokali i nowoczesnych pubów, zapełniających się dopiero po północy, a kończąc na szalonych zabawach w rytmie flamenco, którego kolebką jest Andaluzja. Malaga ze swym nadzwyczajnym urokiem, tradycją, kulturą, gastronomią oraz sympatycznymi i gościnnymi mieszkańcami, powinna stać się obowiązkowym punktem w kalendarium każdego turysty. Jeszcze jedna, najważniejsza zaleta, której nic i nikt nie jest w stanie odebrać wybrzeżu: osiem miesięcy wiosny i cztery miesiące lata każdego roku. To wszystko tworzy wizerunek Rajskiego Miasta. also renowned for its fish and seafood dishes not to mention all the fresh fruit and vegetables! The city s inhabitants adore their local cuisine and focus their entire social lives around the city s many bars and restaurants. One of the most popular restaurants in Malaga is Adolfo whose regional-styled interior offers fantastic wines and other house specials, particularly the Andalucian Tapas, little bite-sized sandwiches which are, naturally, to be taken with the local wine. Until the infestation of the Phylloxera plant lice, Malaga was the largest wine-producing region in Spain. Today, only 900 hectares remain, further illustrating to what extent tourism has taken over from wine production. Visitors can enjoy the many entertainment centres, aqua parks, go-carting centres, safari park and the many beautiful public gardens. Similarly attractive for golf-enthusiasts is the largest concentration of golfing schools in the world. There are so many golfing schools that Malaga is often called Costa del Golf. Beach-lovers will adore the stunning natural coastline, clear water and peaceful coves. The characteristic blue flags granted by the European Union are a guarantee of the exceptional quality of Malaga s beaches. Malaga s nightlife offers many attractions - from quiet and peaceful wine cellars, to vibrant pubs and clubs - not forgetting Flamenco! Malaga, with its unique charm, traditions, culture and cuisine, together with its friendly people, is a compulsory destination for every tourist. What s more, the Costa del Sol has 8 months of spring and 4 months of summer each and every year. One word Paradise! Lataj z Katowic! liniami czarterowymi Fly from Katowice! with charter airlines Bartłomiej Płucienniczak fot. www.sxc.hu reklama
16 lotnisko od zaplecza - część 2 the Airport - Behind the Scenes - Part 2 Siedmiu wspaniałych The Fantastic Seven Niewiele jest armii na świecie, które mają chociażby jednego marszałka. Nie ma natomiast lotniska komunikacyjnego, na którym nie byłoby ich przynajmniej kilku. To oni nadzorują to, co się dzieje z samolotami od chwili ich lądowania do startu. Poznać ich można po ubiorze, gdyż obowiązkowo muszą mieć na sobie jaskrawo-żółte kurtki oraz trzymane w rękach długie latarki sygnalizacyjne, które swoim kształtem przypominają buławy - stąd nazwa marszałek. W MPL Katowice jest ich siedmiu, pracujących w systemie zmianowym, chociaż w ankiecie personalnej, w rubryce stanowisko, mają wpisane koordynator naziemnego ruchu lotniczego. W przeszklonym pomieszczeniu, skąd widać doskonale całe lotnisko, panuje cisza, przerywana co chwila komunikatami dobiegającymi z głośnika radiostacji. Są krótkie i rzeczowe, informujące precyzyjnie o której godzinie wyląduje samolot i skąd. Na monitorach aktualna sytuacja meteo: podstawa chmur, widzialność, prędkość i kierunek wiatru, temperatura. W zasilaczach ładują się akumulatory kilku latarek, na biurku leży lornetka. To centrum dowodzenia wszystkim, co się dzieje na płycie lotniska. A jest to obszar ogromny - kilkaset hektarów. Po odebraniu z wieży kontroli lotów informacji o lądującym samolocie, pada komenda do wszystkich służb przy którym stanowisku się zatrzyma. W głośniku słychać po kolei potwierdzenie zrozumienia informacji. Krótko: pierwszy przyjął, trzeci przyjął, i tak dalej. Za numerem kryje się dana służba. Polecenie wydaje dyżurny portu, który bezpośrednio współpracuje z marszałkami. To on tak naprawdę, gdy pełni dyżur, ma lotnisko na głowie. Dyżurnych operacyjnych w katowickim porcie jest czterech. Od tego momentu rusza cała machina. Nikt nikogo o nic nie pyta. Wszyscy wiedzą co mają robić. Pracują według opracowanych, sprawdzonych procedur. To postawa bezpieczeństwa. Tu na kombinowanie po swojemu nie ma miejsca. Samolot przyziemił, skręca w drogę kołowania. Pilot przed wskazanym stanowiskiem widzi marszałka, który ruchami rąk pokazuje jakie manewry ma wykonać. Znaki, jak w kodzie marynarskim, są na całym świecie ściśle ustalone. There are only very few armies in the world which can boast having a Marshal in their ranks. However, all airports have several. Marshallers are in charge of aircraft from the moment they land till their departure. Marshallers, also known as Ground Control, are very easy to spot at an airport by their bright yellow jackets and the signalling torches, or wands, which bear a resemblance to the batons presented to army marshalls hence the similarity in titles. At Katowice International Airport (KIA), there are 7 marshallers working in shifts. The air-marshalling control centre is a glassed office with a view over the entire airport. The office is quiet with frequent bursts of information broadcast over the radio. These short and precise bursts of information broadcast the time of arrival of an aircraft and its port of origin. The monitors in the office display meteorological information such as the cloud base, visibility, wind-speed and direction and ground temperature. This is the control centre of everything that happens at ground level at the Airport involving an awareness of what is happening over several-hundred hectares. When the information of a landing aircraft has been received from the air-traffic control tower, the command is released as to which bay the aircraft will be directed. Over the radio, one by one, the ground control team and ground crew confirm receiving the information. The messages are short and succinct number 1, affirmative, number 2, affirmative etc. The numbers denote each individual airport service for which this information is necessary. The command is given by the dispatcher on duty who is in charge of coordinating the whole airport. There are four dispatchers at KIA. From the moment a command is given, the chain of procedures sets into motion. Everybody knows exactly what to do and works within a very precise set of guidelines which have been trialled, tested and are fundamental for the security and safety of both aircraft and airport. Once the aircraft is on the ground and turns onto the taxiway, the pilot sees the marshaller standing at the parking bay. Marshallers use hand signals to give directions to help manoeuvre the aircraft into the correct position. The signals, like those used at sea, are identical worldwide. When marshallers stand with their hands straight up in the air, palms facing inwards, the pilot knows that that is the aircraft s parking bay. When marshallers cross their hands above their heads, the plane Za bezpieczeństwo naziemnego ruchu lotniczego w katowickim porcie są odpowiedzialni: Kierownik Działu Służby Dyżurnej: Karina Gołąb Dyżurni Ruchu: Marek Furgacz, Tomasz Jastrząb, Paweł Semrał i Robert Ruszkowski Marszałkowie: Grzegorz Domarecki, Krzysztof Cembrzyński, Wojciech Nowak, Marcin Reinisz, Przemysław Czapla, Piotr Cichoń i Łukasz Ruchlewicz Responsible for the ground control safety at Katowice International Airport are: Airport Operation Manager: Karina Gołąb Dispatchers: Marek Furgacz, Tomasz Jastrząb, Paweł Semrał, Robert Ruszkowski Marshallers: Grzegorz Domarecki, Krzysztof Cembrzyński, Wojciech Nowak, Marcin Reinisz, Przemysław Czapla, Piotr Cichoń, Łukasz Ruchlewicz
17 Marszałek stoi z ramionami uniesionymi pionowo nad głową i z dłońmi zwróconymi do środka. Pilot widząc taki znak wie, że to jest dla niego wyznaczone stanowisko. Marszałek krzyżuje ręce nad głową, samolot staje. Podstawki blokujące koła zostają podłożone, agent handlingowy otwiera klapkę w nosie kadłuba, podłącza się do wewnętrznego telefonu i wita z kapitanem. Pyta co potrzeba: może paliwo, może dodatkowy catering, a może potrzebna jest inna usługa. Pasażerowie wysiadają, bagaż znika w terminalu, na pokład wchodzi ekipa sprzątająca. Za chwilę rozpocznie się procedura odwrotna: załadunek bagażu, autobus podwiezie pod trap pasażerów. Jeszcze tylko wyważenie samolotu i marszałek opuści ramiona, a buławami skierowanymi na zewnątrz da znak, że podstawki spod kół zostały usunięte. Rozpoczyna się procedura startu. Gdy drgną koła, zostaje zapisana godzina startu. Jeśli wg rozkładu lotów nastąpi to nie później niż w ciągu minuty, oznacza to, że samolot wystartował o czasie. Chwilę potem oznacza to już opóźnienie. Teraz w dobie tzw. linii niskokosztowych czas obsługi nabrał zawrotnego tempa. Od zatrzymania do startu wszystkie czynności muszą być wykonane do pół godziny. Gdy samoloty w godzinach szczytu, to jest wcześnie rano i wieczorem, lądują i startują co chwilę, trzeba się uwijać jak w ukropie. Ale jeśli np. ze względu na złe warunki atmosferyczne na innym lotnisku lądują dodatkowe samoloty, to dyżurny z marszałkami nie mają ani chwili wytchnienia. Wszystko musi się nadal odbywać według procedur, nic na skróty. Londyn na stanowisko 9 - zrozumiałem, push back na siódemkę - zrozumiałem, Paryż na apron 3 - zrozumiałem, odladzanie dla Rzymu - zrozumiałem. Tak krzyżują się w eterze zrozumiałe tylko dla fachowców komendy. To nie wszystkie obowiązki dyżurnych i marszałków, jest ich znacznie więcej. Zakres prac to spora broszura, ale ich z okna samolotu nie widać. Czarek Orzech fot. Igor Popławski stops. Chocks are inserted, and the handling agent connects the plane with the ground power grid and greets the pilot. The handling agent then establishes communication via interphone and enquires as to any immediate needs such as fuel or additional catering. Passengers alight, luggage disappears into the terminal and the airport maintenance team moves in. Soon, the procedure will be reenacted in reverse. Baggage will be loaded, buses will deliver passengers to the plane, pilots will check the plane s weight and balance and the marshaller will drop his arms and use the wands facing inwards to signal the removal of the chocks thus activating the start procedure. The moment the wheels start to move, the flight start time is recorded. If the start takes place within a minute of its scheduled timetable departure, the flight is on time. A moment later and the flight is deemed to be late. Now, with the large number of low-cost airlines, turnaround times have dropped to record lows. From the moment these flights land, it should take no more than 30 minutes for the plane to be ready for boarding. Particularly during peak hours in the early mornings and evenings, the marshallers and airport maintenance teams are rushed off their feet. If, however, due to inclement weather conditions at other airports, there are more aircraft landing at KIA, the dispatcher and marshallers don t even have a moment s break. Most importantly, everything still needs to function according to procedures. No short cuts. London Bay 9, affirmative, push back at 7, affirmative, Paris at apron 3, affirmative, deicing for Rome, affirmative, the commands crisscrossing in the ether are only fully understood by the initiated. These aren t the only responsibilities of the dispatcher and marshallers, there are many, many more. Their job-description is a whole booklet of responsibilities, but they re not to be seen from the windows of the plane. lotnisko od zaplecza - część 2 the Airport - Behind the Scenes - Part 2 To stanowisko (tu) Identify gate Zakręt w lewo Turn left Zatrzymaj się Stop
18 ludzie MPL Katowice the people of Katowice International Airport W trosce o bezpieczeństwo Out of concern for safety fot. Piotr Adamczyk ZPIOTREM UCHROŃSKIM, KIEROWNIKIEM DZIAŁU BEZPIECZEŃSTWA W GÓRNOŚLĄSKIM TOWARZYSTWIE LOTNICZYM S.A. - FIRMIE ZARZĄDZAJĄCEJ MIĘDZYNARODOWYM POR- TEM LOTNICZYM KATOWICE W PYRZOWICACH - ROZMAWIA PIOTR ADAMCZYK. PIOTR ADAMCZYK TALKS WITH PIOTR UCHROŃSKI, THE MANAGER OF THE DEPART- MENT OF AIRPORT SECURITY FOR THE UPPER SILESIAN AVIATION GROUP, WHICH MANAGES KATOWICE INTERNATIONAL AIRPORT (KIA) IN PYRZOWICE. Piotr Adamczyk: Jakie są najważniejsze zadania kierownika Działu Bezpieczeństwa GTL S.A.? Piotr Uchroński: Kierownik Działu Bezpieczeństwa GTL S.A. odpowiedzialny jest za to, aby pasażerowie korzystający z usług naszego portu czuli się bezpiecznie. Moim obowiązkiem jest stać na straży regulacji prawnych, które dotyczą bezpieczeństwa na lotnisku. Poza tym monitoruję pracę podległych mi służb. Odpowiedzialny jestem także za systematyczną realizację programu szkoleń i ćwiczeń. PA: Jakie służby podlegają Panu bezpośrednio? PU: Bezpośrednio podlega mi Służba Ochrony Lotniska, Administrator Systemu Przepustkowego oraz Specjalista ds. Szkoleń. Ponadto ściśle współpracuję z pozostałymi służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo, tj. ze Strażą Graniczną oraz Policją. PA: Czy podział kompetencji pomiędzy tymi służbami jest jasno określony? PU: Tak, oczywiście. Służba Ochrony Lotniska (SOL) odpowiedzialna jest za bezpieczeństwo na lotnisku zarówno w części ogólnodostępnej, jak i zastrzeżonej. Straż Graniczna odpowiada za bezpieczeństwo w obrębie przejścia granicznego. Policja wspiera SOL w zapewnieniu bezpieczeństwa w strefie ogólnodostępnej lotniska oraz odpowiada za bezpieczeństwo w jego pobliżu. PA: W zeszłym roku na pyrzowickim lotnisku Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) przeprowadził obowiązkową certyfikację portu. Czy w trakcie certyfikacji brane są pod uwagę także kwestie związane z bezpieczeństwem? PU: Przy przeprowadzaniu certyfikacji naszego portu, kontrolerzy z Departamentu Ochrony i Ułatwień ULC zwracali baczną uwagę na kwestie związane z bezpieczeństwem na lotnisku. Głębokiej analizie i inspekcji zostało poddane zarówno formalne, jak i realne realizowanie przez Dział Bezpieczeństwa przepisów prawnych, dotyczących kwestii Piotr Adamczyk: What are the most important tasks assigned to the manager of the Department of Airport Security? Piotr Uchroński: One of the main responsibilities of the manager of the Department of Airport Security is to make sure that passengers feel safe at our airport. It s my duty to ensure that all airport personnel abide by the laws and regulations of airport security. Apart from that, I m also in charge of monitoring my staff and of implementing the professional development and training programme to keep all my staff up to date on new developments in security and safety. PA: Which airport services come under your authority? PU: The Airport Security Service reports directly to me, as do the Airport Identification Administrator and Training and Professional Development Coordinator. Also, we work very closely with other airport services responsible for security, such as border guards and the police. PA: Do each of the security authorities have clearly defined roles and responsibilities? PU: Yes, of course. The Airport Security Service is in charge of security in both public access areas and secure zones. Border guards are responsible for security at the border crossings themselves and the police act as support for the Airport Security Service in terms of safety in the public access areas and in the immediate vicinity of the airport. PA: Last year the Civil Aviation Authority (CAA) carried out compulsory documentation and certifications at KIA. Were issues such as security also closely scrutinised? PU: One of the most important aspects of the CAA s certification procedures was checking airport security. The Security Service went through a very thorough analysis and inspection in terms of both formal documentation and the extent to which the Airport Security Service carried out these procedures. In fact, the Airport Security Service passed the CAA certification with flying colours. PA: Does the airport often face critical situations? PU: Unattended luggage, which is deemed to be a threat to airport security and therefore automatically triggering a whole string of security procedures is, unfortunately, quite a common occurrence at the Airport. The worst thing about this is the fact that these procedures