Najbardziej opiniotwórcze polskie media w listopadzie 2005 r.

Najbardziej opiniotwórcze polskie media w listopadzie 2005 r. Analiza częstotliwości cytowania poszczególnych mediów przez inne media na podstawie przekazów prasowych, telewizyjnych i radiowych z okresu od 1 do 30 listopada 2005 roku Warszawa, grudzień 2005

Spis treści WYNIKI BADANIA...3 PRZEDMIOT BADANIA...4 ANALIZA...6 METODOLOGIA BADANIA...21 Wstęp Raport obejmuje okres od 1 do 30 listopada 2005 roku. Przeanalizowano materiały z prasy ogólnopolskiej i regionalnej oraz radia i telewizji. W pierwszej części raportu zostały przedstawione ogólne dane z 4946 publikacji zakwalifikowanych do raportu. 2

Wyniki badania Badanie przeprowadzono na podstawie 4946 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1-30 listopada 2005 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 6013 razy (2950 razy w prasie, 2143 w telewizji i 920 w radiu). Na ich podstawie wyciągnięto następujące wnioski: 1. Zdecydowana większość cytowanych przekazów to artykuły prasowe. Najwięcej publikacji pochodzi z dzienników (84,09 proc.) oraz tygodników (13,37 proc.). 2. W listopadzie pierwsze miejsce utrzymała z 1303 powołaniami. Drugą pozycję zajęła, którą cytowano 1066 razy. Na trzeciej pozycji pozostaje bez zmian. W rankingu najczęściej cytowanych rozgłośni radiowych zwyciężyło Radio ZET; na drugim miejscu niespodziewanie znalazło się Radio Maryja. TVP1 i TVN okazały się najczęstszym źródłem informacji spośród stacji telewizyjnych. W zestawieniu stron internetowych prowadzi Onet.pl, wyprzedzając Interia.pl. 3. W rankingu tytułów najczęściej cytowanych poza przeglądami prasy również zwyciężyła. Kolejne miejsca zajmują:, i Wprost. 4. 83 proc. powołań dotyczyło mediów ogólnopolskich, a pozostałe 17 proc. - lokalnych. Najwięcej cytatów z mediów lokalnych pochodziło z województwa mazowieckiego, gdzie liderem ponownie zostało. 5. Wśród gazet najczęściej powołujących się na doniesienia innych środków masowego przekazu pierwsze miejsce przypada Gazecie Wyborczej, a drugie Trybunie. Najczęściej cytującymi rozgłośniami radiowymi były Radio PiN i TOK FM, a stacjami telewizyjnymi TVN 24 oraz TVP 3. 6. lider wśród najchętniej cytowanych mediów najczęściej powoływała się na informacje z Rzeczpospolitej i Radia ZET. W listopadzie warto zwrócić uwagę na: utrzymanie przez Gazetę Wyborczą pierwszego miejsca w rankingu cytowań. Drugie miejsce nadal należy do Rzeczpospolitej, ale dzienniki dzieli większa niż w październiku różnica cytowań 237 materiałów. zajęcie przez Puls Biznesu czwartego miejsca w rankingu w dużej mierze dziennik zawdzięcza to szeroko komentowanemu wywiadowi z Andrzejem Lepperem na temat polskiej gospodarki, systemu podatkowego i wypowiedzi na temat Leszka Balcerowicza. Piąte miejsce w ścisłej czołówce zajął (234), który wyprzedził zajmujący od dwóch miesięcy czwartą lokatę Fakt (174). Super Express był często przywoływany w kontekście przeglądów prasy, domniemanych związków Zbigniewa Wassermana z aferą paliwową oraz polskiej polityki. utrzymanie pierwszego miejsca przez Radio ZET wśród stacji radiowych oraz przez Onet.pl pośród najchętniej cytowanych portali internetowych. W rankingu najczęściej przywoływanych stacji telewizyjnych nastąpiła zmiana na szczycie pierwsze miejsce zajęła TVP1, na drugie spadł TVN. drugie miejsce Radia Maryja wśród najchętniej cytowanych stacji radiowych. To debiut tego radia w pierwszej piętnastce rankingu. Na Radio Maryja powoływano się najczęściej w związku z wypowiedziami polityków, a zwłaszcza członków rządu na antenie radia. nowe aktualne tematy podejmowane przez media. W listopadzie odnotowano sześć szerzej opisywanych afer: m.in. sprawę związków Zbigniewa Wassermana z aferą paliwową, sprawę więzień CIA w Polsce oraz fałszywych pieniędzy w sklepach Biedronka. Najczęstszym tematem powołań były tradycyjnie wzmianki w przeglądach prasy w listopadzie odnotowano ich znaczną liczbę: 2126. zachowanie przez Wprost pozycji najczęściej cytowanego tygodnika ogólnopolskiego (179 publikacji). Kolejne miejsca zajęły Polityka (119) oraz Newsweek (102). Tygodnik Ozon cytowany był w październiku 39 razy. Dziennik Nowy Dzień zadebiutował w zestawieniu cytowań z 68 powołaniami. 3

Przedmiot badania Badanie przeprowadzono na podstawie 4946 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1-30 listopada 2005 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 6013 razy (2950 razy w prasie, 2143 w telewizji i 920 w radiu) (Wyk. 1). Wykres 1. Procentowy podział mediów powołujących się na doniesienia z innych źródeł 15% 49% 36% Prasa Telewizja Radio Najczęściej powoływano się na doniesienia prasowe (5159) następnie radiowe (516), telewizyjne (194), oraz internetowe (144) (Wyk. 2). Wykres 2. Procentowy podział cytowanych mediów 3% 2% 9% 86% prasa radio telewizja internet 4

W listopadzie najczęściej powoływano się na informacje ukazujące się w dziennikach; na drugiej pozycji uplasowały się tygodniki, dalej zaś miesięczniki, dwutygodniki i dwumiesięczniki. (Wyk. 3). Wykres 3. Procentowy podział cytowanych przekazów ze względu na częstotliwość ich ukazywania się 13,37% 0,43% 2,07% 0,04% 84,09% dziennik ty godnik miesięcznik dwuty godnik dwumiesięcznik 5

Analiza W listopadowym rankingu najczęściej cytowanych mediów pierwsze miejsce zajęła Gazeta Wyborcza, na drugiej pozycji znajduje się. Trzecia lokata należy do Życia Warszawy. Wśród rozgłośni radiowych najwyżej w rankingu znalazło się Radio ZET. Do pierwszej 15-tki cytowanych mediów nie zakwalifikował się żaden portal internetowy ani żadna ze stacji telewizyjnych. (Wyk. 4). Wykres 4. Najczęściej cytowane media 538 Puls Biznesu 245 234 Wprost 179 Fakt 174 Gazeta Prawna 156 1066 1303 Radio ZET Polityka Trybuna Radio Maryja Newsweek RMF FM Nasz Dziennik 132 119 115 115 102 100 70 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 W rankingu mediów cytowanych poza przeglądami prasy również zwyciężyła (Wyk. 5). Wykres 5. Najczęściej cytowane media poza przeglądami prasy Gazeta Wy borcza 794 575 Ży cie Warszawy 257 Wprost Radio ZET 149 132 Puls Biznesu Radio Mary ja RMF FM Fakt 131 130 115 100 94 0 150 300 450 600 750 900 6

Wykres 6. zawiera zestawienie najczęściej cytowanych mediów w ostatnich czterech miesiącach. Wykres 6. Analiza najczęściej cytowanych mediów w okresie lipiec październik 2005 1066 925 1182 1129 1303 1089 1166 1078 538 443 472 351 102 Newsweek 86 95 149 115 Trybuna 137 136 156 174 Fakt 243 331 155 132 Radio ZET 109 166 68 234 119 176 129 179 Wprost 220 266 154 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 sierpień 05 wrzesień 05 październik 05 listopad 05 7

Najczęściej cytowano media ogólnopolskie 5007, zaś media lokalne - 1006 razy (Wyk. 7). Wykres 7. Zasięg cytowanych mediów 17% 83% ogólnopolski lokalny W listopadzie najwięcej cytatów z mediów lokalnych pochodziło z województwa mazowieckiego (Wyk. 8). Wykres 8. Województwa, z których media lokalne były najczęściej cytowane 1,39% 1,19% 0,70% 0,60% 0,50% 1,39% 0,89% 0,30% 2,19% 0,20% 2,39% 4,08% 4,47% 5,07% 6,26% 68,39% mazowieckie pomorskie wielkopolskie zachodniopomorskie warmińsko- mazurskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie śląskie łódzkie małopolskie dolnośląskie podlaskie opolskie świętokrzyskie podkarpackie 8

Zwycięzcy w regionach najczęściej cytowane media lokalne z danego województwa (Tab. 1). Tabela 1. Najczęściej cytowane media lokalne z danego województwa Województwo Medium Liczba cytatów mazowieckie 538 śląskie Dziennik Zachodni 38 pomorskie Dziennik Bałtycki 27 łódzkie Dziennik Łódzki 27 zachodniopomorskie Głos Szczeciński 18 wielkopolskie Gazeta Poznańska 14 małopolskie Gazeta Krakowska 13 warmińsko- mazurskie Gazeta Olsztyńska 11 dolnośląskie Słowo Polskie - Gazeta Wrocławska 7 podlaskie Kurier Poranny 7 kujawsko-pomorskie Radio PiK 4 lubelskie Kurier Lubelski 4 świętokrzyskie Słowo Ludu 3 lubuskie Gazeta Lubuska 3 opolskie kilka gazet 2 podkarpackie Super Nowości 2 Cytowane materiały podzielono ze względu na poruszaną w nich tematykę. Wśród tematów aktualnych można wyróżnić następujące: afera - fałszywe pieniądze w Biedronce afera - Młodzież Wszechpolska afera - poseł Misztal w dyskotece afera - więzienia CIA w Polsce afera paliwowa - Wasserman sprawa Kwaśniewski - Wprost sprawa Rywina Przekazy dotyczące afer zostały przyporządkowane do sześciu kategorii: afera - fałszywe pieniądze w Biedronce afera - Młodzież Wszechpolska afera - poseł Misztal w dyskotece afera - więzienia CIA w Polsce afera paliwowa Wasserman afery pozostałe 9

Zdecydowana większość przekazów, to przeglądy prasy. Na drugiej pozycji uplasowały się przekazy dotyczące polityki polskiej (Wyk. 9). Wykres 9. Tematyka przekazów, w których powoływano się na doniesienia innych mediów przegląd prasy 2126 polityka (Polska) 1067 ekonomia, finanse, rynek 549 życie społeczne 349 ciekawostki 222 rankingi, sondaże 180 sądownictwo, sprawy sądowe 153 przestępczość 134 sport 127 wojsko 126 komunikacja, infrastruktura 111 ustawodawstwo 81 zdrowie, służba zdrowia 76 rynek mediów 73 afery pozostałe 72 afera paliwowa - Wasserman 65 sprawy lokalne 60 kultura i sztuka 60 życie towarzyskie 58 wydarzenia na świecie 58 badania, raporty 37 pozostałe 229 0 500 1000 1500 2000 2500 10

Wśród najczęściej cytowanych przekazów prasowych na pierwszej pozycji znalazły się przekazy publikowane w Gazecie Wyborczej. Informacje te wielokrotnie komentowano w radiowych i telewizyjnych przeglądach prasowych (Wyk. 10, 11). Wykres 10. Ranking najczęściej cytowanych tytułów prasowych 1066 538 1303 Puls Biznesu 245 234 Wprost 179 Fakt 174 Gazeta Prawna 156 Polityka 119 Trybuna 115 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 Wykres 11. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Gazetę Wyborczą przegląd prasy 509 polityka (Polska) 250 ekonomia, finanse, rynek 95 wojsko 64 życie spoleczne 61 komunikacja, infrastruktura 48 afery pozostałe 34 ciekawostki 27 sądownictwo, sprawy sądowe 27 sport 25 0 100 200 300 400 500 600 11

Rzeczpospolitą, i Puls Biznesu również uwzględniano najczęściej w przeglądach prasy (Wyk. 12 14). Wykres 12. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Rzeczpospolitą przegląd prasy ekonomia, f inanse, ry nek 163 491 polity ka (Polska) 99 przestępczość 56 rankingi, sondaże 49 ży cie społeczne 36 0 100 200 300 400 500 600 Wykres 13. Kontekst, w którym najczęściej cytowano przegląd prasy 281 polity ka (Polska) 106 ekonomia, f inanse, ry nek 19 przestępczość 19 ży cie spoleczne 16 komunikacja, inf rastruktura 16 0 50 100 150 200 250 300 Wykres 14. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Puls Biznesu przegląd prasy 115 ekonomia, f inanse, ry nek 81 polity ka (Polska) 34 rankingi, sondaże 5 ustawodawstwo 5 0 20 40 60 80 100 120 140 12

Spośród stacji telewizyjnych, najczęściej powoływano się na informacje podawane w TVP1 (Wyk. 15-17). Wykres 15. Ranking najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych TVP 1 67 TVN 64 TVN 24 28 Polsat 8 TVP 2 7 TV Trw am 7 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Wykres 16. Kontekst, w którym najczęściej cytowano TVP1 polity ka (Polska) 23 sądownictwo, sprawy sądowe 19 ży cie spoleczne 14 ekonomia, f inanse, ry nek 3 0 5 10 15 20 25 Wykres 17. Kontekst, w którym najczęściej cytowano TVN polity ka (Polska) 21 sądownictwo, sprawy sądowe 11 wojsko 10 ży cie spoleczne 8 ciekawostki 5 0 5 10 15 20 25 13

Spośród rozgłośni radiowych, najczęściej powoływano się na informacje podawane w Radiu ZET (Wyk. 18-20). Wykres 18. Ranking najczęściej cytowanych stacji radiowych Radio ZET 132 Radio Maryja 115 RMF FM 100 PR 3 62 TOK FM 41 PR 1 38 Radio PiN 9 0 20 40 60 80 100 120 140 Wykres 19. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Radio ZET polity ka (Polska) 60 ekonomia, f inanse, ry nek 18 sądownictwo, sprawy sądowe 11 ży cie spoleczne 10 wojsko 7 0 10 20 30 40 50 60 70 Wykres 20. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Radio Maryja polityka (Polska) 62 ekonomia, finanse, rynek 14 sądownictwo, sprawy sądowe 9 ustawodawstwo 7 życie spoleczne 5 rynek mediów 5 0 10 20 30 40 50 60 70 14

Dziennikarze powoływali się również na przekazy internetowe. Wśród najczęściej cytowanych stron internetowych na pierwszym miejscu uplasował się Onet.pl, drugą pozycję zajęła Interia.pl (Wyk. 21 23). Wykres 21. Ranking najczęściej cytowanych portali internetowych Onet.pl 58 interia.pl 44 wp.pl 14 Presserwis 9 Gazeta.pl 4 0 10 20 30 40 50 60 70 Wykres 22. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Onet.pl ży cie towarzy skie 11 sport 10 ciekawostki 10 wy darzenia na świecie 9 ży cie spoleczne 6 0 2 4 6 8 10 12 Wykres 23. Kontekst, w którym najczęściej cytowano Interia.pl ciekawostki 7 ekonomia, f inanse, ry nek 6 polity ka (Polska) 5 zdrowie, służba zdrowia 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 15

Wśród mediów, które z największą częstotliwością korzystały z doniesień innych środków masowego przekazu, na pierwszej pozycji uplasował się TVN 24, na drugiej zaś TVP3 (Wyk. 24). Wykres 24. Media najczęściej powołujące się na doniesienia innych środków przekazu w podziale na temat TVN24 276 841 TVP3 57 334 TVP1 55 242 Radio PiN 76 190 Gazeta Wy borcza 246 TOK FM 95 102 Try buna 173 PR1 37 135 PR3 88 72 Super Nowości 136 TV Biznes 23 97 112 TVP2 21 82 Nie 102 Polity ka 93 0 200 400 600 800 1000 pozostałe przegląd prasy 16

Na poniższych wykresach przedstawiono cytowane media w podziale na środek przekazu, w którym dany cytat został umieszczony. W prasie, telewizji i w radiu najczęściej cytowano Gazetę Wyborczą (Wyk. 25-27). Wykres 25. Media najczęściej cytowane w prasie 185 Radio ZET 121 357 500 Wprost 119 RMF FM Puls Biznesu Radio Maryja Polityka 95 90 78 76 68 0 100 200 300 400 500 600 Wykres 26. Media najczęściej cytowane w radiu 293 231 109 Puls Biznesu Gazeta Prawna Wprost Newsweek Trybuna Fakt 40 32 29 28 20 18 15 0 50 100 150 200 250 300 350 Wykres 27. Media najczęściej cytowane w telewizji 510 478 244 Puls Biznesu Fakt Gazeta Prawna 127 107 101 90 Trybuna Nowy Dzień Polityka 47 43 60 0 100 200 300 400 500 600 17

Na poniższych wykresach przedstawiono listę mediów powołujących się na inne media w podziale na środek przekazu, w którym został umieszczony dany cytat (Wyk. 28-30). Wykres 28. Gazety najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów Trybuna Super Nowości 112 136 173 246 Nie Polityka 93 102 Przegląd Kurier Lubelski Gazeta Polska 83 75 72 67 0 50 100 150 200 250 300 Wykres 29. Stacje radiowe najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów Radio PiN 266 TOK FM 197 PR1 172 PR3 160 Radio Zet 69 Radio RMF 30 Radio RDC 23 0 50 100 150 200 250 300 Wykres 30. Stacje telewizyjne najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów TVN24 1117 TVP3 391 TVP1 297 TV Biznes TVP2 120 103 Polsat TVN 42 65 0 200 400 600 800 1000 1200 18

Poniższe wykresy obrazują częstotliwość powoływania się na inne media przez tytuły prasowe oraz stacje telewizyjne i radiowe (Wyk. 31-36). Wykres 31. Media najczęściej cytowane przez Gazetę Wyborczą Radio ZET 19 Wprost 15 38 Radio Maryja 14 Polityka TVP 1 11 11 Nasz Dziennik Newsweek TOK FM 8 8 8 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Wykres 32. Media najczęściej cytowane przez Trybunę 43 21 14 TVP 1 PR 3 TVN RMF FM Przegląd Sportowy 6 6 6 6 6 6 0 10 20 30 40 50 Wykres 33. Media najczęściej cytowane przez TVN24 286 263 134 Puls Biznesu 76 Gazeta Prawna Fakt Trybuna 64 53 44 43 Polityka Nasz Dziennik 16 26 0 50 100 150 200 250 300 350 19

Wykres 34. Media najczęściej cytowane przez TVP3 87 80 69 Nowy Dzień 20 20 Fakt 12 Twoje Imperium Wprost Życie na gorąco 7 8 9 0 20 40 60 80 100 Wykres 35. Media najczęściej cytowane przez Radio PiN 69 62 35 Puls Biznesu 28 Gazeta Prawna 21 Wprost Newsweek 11 10 Polityka 5 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Wykres 36. Media najczęściej cytowane przez TOK FM 69 34 17 19 Fakt Nasz Dziennik Trybuna Nowy Dzień 7 7 6 5 0 10 20 30 40 50 60 70 80 20

Metodologia badania Analiza obejmuje wszystkie przekazy prasowe, telewizyjne i radiowe, w których cytuje się lub powołuje na doniesienia, które pierwotnie pojawiły się w innych środkach przekazu. Zakwalifikowane publikacje są w większości wypadków rozpoznawalne za pomocą następujących środków: stwierdzenie jest umieszczone w cudzysłowie oraz podane jest jego źródło, przed artykułem (lub po) jest wyraźnie zaznaczone, że jest to przedruk oraz jest podane jego źródło, pojawiają się sformułowania typu: o czwartkowa napisała, że, o dziennikarze Rzeczpospolitej zauważyli, że, o Nasz Dziennik poinformował o, o w wywiadzie dla Życia Warszawy X stwierdził, że, o według badań przeprowadzonych przez tygodnik Wprost ; Raport nie uwzględnia materiałów, które: omawiają profil działalności danego środka przekazu, bądź umieszczają wypowiedzi dziennikarzy na tematy niezwiązane z treścią pisanych przez nich artykułów, powołują się na prasę zagraniczną, zostały opublikowane w gazecie, na strukturę której składają się wyłącznie przedruki z innych gazet (Angora, Forum). w badaniu nie są uwzględniane przekazy, których źródłem są agencje informacyjne. Analiza obejmuje całą prasę (ok. 500 tytułów gazet i czasopism) oraz stacje telewizyjnych (TVP 1, TVP 2, TVP 3 Warszawa, TVN, tvn24, Polsat, TV4, TV Biznes) i wybrane programy w rozgłośniach radiowych monitorowanych przez IMM (PR1, PR3, radio PiN, RMF FM, Radio ZET, TOK FM, radio WAWA, radio 94, RDC). Szczegółowe informacje dotyczące zakresu monitoringu można znaleźć na stronie http://www.instytut.com.pl. Głównym kryterium decydującym o zakwalifikowaniu danego wycinka jest jednak bezpośrednie odwołanie się do konkretnego artykułu, stwierdzenia, wypowiedzi opublikowanej na łamach gazety lub wyemitowanej w programie telewizyjnym/radiowym. W przypadku, kiedy gazeta bądź stacja telewizyjna/radiowa powołuje się na własne doniesienia, materiały te nie są brane pod uwagę. Jeżeli w jednym przekazie kilkakrotnie powoływano się na tę samą gazetę, stację telewizyjną/radiową, Internet, ale w różnych kontekstach, to w końcowych zestawieniach brano pod uwagę wielokrotność cytowania, a nie wielokrotność odniesienia do innego medium. 21