Rozdział 4 Rodzaje drukarek i ich krótka charakterystyka pracy 41 Drukarki atramentowe Drukarki atramentowe to istne kopciuszki komputerowego składu Początkowe odrzucone przez grafików i projektantów, zostały redelegowane na dalszy plan biurowej sceny Pierwsze czarno-białe wersje tych drukarek nie dawały tak ostrych i wyraźnych wydruków jak drukarki laserowe, a wydruki z kolorowych drukarek atramentowych były wyblakłe i mało szczegółowe Istnieje kilka typów drukarek atramentowych Elementem wyróżniającym poszczególne typy może być zastosowana technika uwalniania atramentu z dysz, jednak we wszystkich przypadkach ogólna zasada działania jest taka sama: drukarki te pokrywają papier małymi kropkami atramentu Rozdzielczość drukarek atramentowych rozciąga się od 300 do1 440 dpi Niektóre drukarki atramentowe umożliwiają zwiększenie rozdzielczości lub wymuszają jej zmniejszenie w zależność i od rodzaju użytego papieru Dość specyficznym rodzajem drukarek atramentowych są drukarki monochromatyczne co oznacza jednokolorowe Są to drukarki atramentowe, które drukują tylko czarnym atramentem Jest to starszy rodzaj drukarek nie będący już w powszechnym użyciu Najbardziej nam znane i rozpowszechnione dla domowego użytku to kolorowe drukarki atramentowe Drukarki te mieszają kolory na kilka sposobów, nie które są lepsze, inne gorsze odnośnie sposobów mieszania kolorów Jedną z metod jest tworzenie koloru z trzech kolorów podstawowych - cyjanu (niebieskawy), magenty (purpurowy) i żółtego - umieszczonych w jednym naboju, w osobnych przedziałach W celu uzyskania różnych barw atramenty rozpylane są z naboju w różnych kombinacjach ilościowych W tej metodzie kolor czarny uzyskiwany jest przez odpowiednie zmieszanie wszystkich atramentów Niestety, taki czarny nie jest doskonale czarny, częściej wychodzi zbyt zielony lub brązowy Do niektórych starszych drukarek opartych o trójkolorowe naboje z atramentem dostarczany był również nabój z czarnym atramentem, który można było zainstalować 11
zamiast naboju kolorowego w celu wykonania czarno-białego wydruku Nowsze kolorowe drukarki atramentowe wyposażone były jednak w dwa naboje: trójkolorowy, który wykorzystywany był do uzyskiwania wszelkich kolorów i czarny, służący tylko do drukowania czarnych fragmentów obrazu Przykładem tutaj może być seria pierwszych drukarek atramentowych Thinkjet o 12 dyszach firmy Hawlett Packard z 1984 roku, dające wydruki czarno-białe o rozdzielczościach 96 dpi Istnieją również drukarki wyposażone w cztery oddzielne pojemniczki z atramentem w kolorach cyjanu, magenty, żółtym i czarnym W ten sposób rozwiązany został nie tylko problem czarnego koloru, lecz również łatwiej i taniej wymienić tylko jeden pojemniczek z danym kolorem Stanowi to użyteczną właściwość, jeżeli w drukowanych dokumentach niektóre kolory występują częściej niż inne Pewna grupa drukarek atramentowych wykorzystuje nawet więcej niż cztery naboje z atramentem: poza cyjanem, magenta, żółtym i czarnym drukarki te wykorzystują również jasny cyjan i jasną magentę W ten sposób drukarka może odwzorowywać kolory bardziej subtelnie i płynnie, szczególnie na obszarach przejść tonalnych miedzy dwoma kolorami Zaletą drukarek atramentowych jest to, że stały się bardzo zaawansowanymi urządzeniami, oraz że ich cena jest stosunkowo niska Na zwykłym papierze można za ich pomocą uzyskać bardzo bogate i nasycone kolory, przy ich użyciu można także utworzyć wspaniałe prezentacje zawierającą tekst, wykresy, ilustracje i zdjęcia Niektóre drukarki atramentowe mogą drukować na specjalnym błyszczącym papierze, na którym wydrukowane zdjęcia wyglądają prawie jak fotografie na papierze fotograficznym Drukarki atramentowe są również bardzo lekkie i posiadają niewielkie rozmiary Dostępne są też modele tak małe i lekkie, że można je przenosić w aktówce i wykorzystywać do tworzenia wydruków z przenośnego komputera typu notebook Ułatwia to w znaczący sposób tworzenie prezentacji i dodrukowywanie kopii w czasie podróży służbowej Wadą natomiast drukarek atramentowych jest to że są dość wolne Wydruk niektórych zdjęć w najwyższej jakości może zająć pięć lub więcej minut Pewne drukarki atramentowe sprawują się; świetnie podczas drukowania w fotograficznej jakości zdjęć i obrazów, natomiast gorzej radzą sobie z tekstem To może sprawiać, że drukarka atramentowa nie będzie najlepszym wyborem, jeśli mamy zamiar drukować 12
długie dokumenty zawierające dużo tekstu Czasami jakość odwzorowania kolorów na zwykłym papierze jest nie satysfakcjonująca i może zaistnieć potrzeba użycia papieru błyszczącego w celu poprawienia jakości wydruku Rozdzielczość drukarek atramentowych jest pojęciem zwodniczym Nawet obrazy wydrukowane w rozdzielczości l440 dpi mogą nie być tak ostre i wyraźne jak te same obrazy wydrukowane na drukarce laserowej Ma to miejsce szczególnie w przypadku tekstu i grafiki złożonej z linii Wyróżnimy także, wysokiej klasy drukarki atramentowe które to nie są małymi, niedrogimi urządzeniami Ta sama technologia druku atramentowego wykorzystywana jest w zaawansowanych technicznie drukarkach wysokiej klasy Dla małego biura zakup jednej z tych wysokiej klasy, drogich drukarek nie jest ekonomiczny - bardziej ekonomiczne wydaje się zlecenie wykonania takich wydruków w poligraficznych punktach usługowych lub drukarniach 42 Drukarki laserowe Pierwszą drukarkę laserową wyprodukowano w 1977 roku była nią Xerox 9700 firmy Xerox, jej cena wynosiła niebagatelna 350 000 $ Dziś drukarki laserowe są prawdziwym motorem komputerowego składu Trudno znaleźć biuro z komputerem, w którym nie stoi przynajmniej jedna drukarka laserowa Jakość wydruku z drukarki laserowej jest doskonała, a jej wydajność sprawia, że może obsługiwać wielu użytkowników Drukarki laserowe, podobnie jak drukarki atramentowe, stają się coraz bardzie zaawansowane Można spotkać drukarki laserowe, które wyglądają i działają jak zaawansowane kserokopiarki: nie wystarczy, że drukują, lecz również czynią to na obu stronach kartki jednocześnie (co nazywa się drukiem dupleksowym) oraz segregują i zszywają kopie Technologia druku laserowego jest zbliżona do technologii wykorzystywanej w kserokopiarkach (w rzeczy samej, niektóre drukarki laserowe wykorzystują ten sam toner, jakiego używają kserokopiarki) Drukarka laserowa naświetla specjalny światłoczuły bęben za pomocą lasera, na skutek czego miejsca naświetlone, odpowiadające białym fragmentom obrazu, uzyskują ujemny ładunek elektryczny Toner drukarki laserowej, czyli bardzo drobny proszek, przykleja się tylko 13
do miejsc naładowanych dodatnio, odpowiadających czarnym fragmentom obrazu W miarę przesuwania papieru toner z bębna przenoszony jest na papier Następnie na skutek podgrzewania toner jest rozpuszczany i wtapiany w papier Z tego powodu wydruki z drukarek laserowych są ciepłe po wyjściu z maszyny Starsze modele drukarek drukowały z rozdzielczością jedynie 300 dpi Natomiast teraz większość biurowych drukarek laserowych obecnie charakteryzuje się rozdzielczością 600 dpi Są też modele drukarek laserowych osiągających rozdzielczość l 200 lub więcej dpi Im wyższa rozdzielczość, tym gładsze i ostrzejsze wydają się drukowane teksty i rysunki W monochromatycznych drukarkach laserowych kolor tonera jest kolorem wydruku W przeważającej liczbie przypadków oznacza to kolor czarny, jednak można nabyć toner w innych kolorach np gdy potrzebujemy czerwonych wydruków, należy zainstalować w drukarce czerwony toner Kolorowa drukarka laserowa do odwzorowywania barw wykorzystuje cztery tonery o różnych kolorach (cyjan, magenta, żółty i czarny) W niektórych drukarkach laserowych papier przechodzi przez urządzenia nakładające toner cztery razy, za każdym razem na papier nakładany jest toner innego koloru Pewne drukarki przyspieszają ten proces, nakładając wszystkie tonery jednocześnie Na obecną chwilę drukarki laserowe stały się urządzeniami tak zaawansowanymi, że mogą drukować po obu stronach papieru, jak również segregować i zszywać kopie Oznacza to, że drukarki laserowe mogą być wykorzystywane zamiast kserokopiarek Firma Hewlett Packard wymyśliła nawet specjalna nazwę dla tego typu urządzeń mopiarki Normalnie w pewnych sytuacjach drukowaliśmy jedna kopię jakiegoś dokumentu na drukarce laserowej, potem powielaliśmy go za pomocą kserokopiarki w większych ilościach, a następnie segregowaliśmy i zszywaliśmy Poprzez mopiowanie" możemy od razu wykonywać duża liczbę kopii bezpośrednio za pomocą drukarki, która następnie posegreguje i zszyje wydrukowane strony Oznacza to, że każda kopia dokumentu w rzeczywistości jest oryginałem Niektóre drukarki laserowe dysponują też jeszcze innymi funkcjami: istnieją drukarki wyposażone w funkcję skanera, faksu lub kserokopiarki, drukarki te są urządzeniami wielo-funkcjonalnymi, co jeszcze bardziej podkreśla ich zaletę oraz wszechstronne zastosowanie Do nieodzownych zalet tych drukarek należy to że są szybkie Gdy najszybsze drukarki atramentowe osiągają wydajność 7 lub 8 stron na 14
minutę, niektóre drukarki laserowe mogą popisać się wydajnością rzędu 40 stron na minutę Od prędkości drukarki laserowej zależy to, jak dużo osób będzie mogło zlecać jej zadania druku Przykładowo: 12 stron na minutę to wydajność odpowiednia dla małych grup roboczych, 18 stron na minutę wystarczy do obsługi większych grup roboczych 24 strony na minutę w zupełności zaspokoi cały dział 40 strony na minutę to za dużo nawet na cała organizacje Monochromatyczne drukarki laserowe kosztują około l 500 złotych, natomiast kolorowe drukarki laserowe są bardzo drogie Kolorowa drukarka laserowa może kosztować nawet dziesięć razy więcej Ponadto drukarki atramentowe sprawują się lepiej podczas drukowania fotografii, zwłaszcza na specjalnym błyszczącym papierze do drukarek atramentowych Pole zastosowania drukarek laserowych warto zatem ograniczyć do druku materiałów prezentacyjnych, natomiast do innych celów wykorzystywać drukarki atramentowe 43 Inne drukarki Naświetlarka jest drogim urządzeniem wyjściowym, kosztującym kilkaset tysięcy złotych i charakteryzującym się imponująco wysoką rozdzielczością druku Przypomina bardzo ulepszoną wersją biurowej drukarki laserowej Zamiast drukować na zwykłym papierze, tak jak w przypadku zwykłej drukarki laserowej, naświetlarka naświetla białe lub przeźroczyste klisze albo specjalną, cienką blachę W wysokiej rozdzielczości jaką ma do swojej dyspozycji naświetlarka malutkie punkty np na filmie nie tracą ostrości Na zwykłym papierze cząsteczki tonera nieznacznie rozsypują się wokół zdefiniowanych punktów Naświetlanie klisz lub blach za pomocą naświetlarki to standardowa metoda tworzenia najbardziej ostrych i wyraźnych oryginałów, które następnie wysyłane są do maszyny offsetowej w celu końcowego powielenia Niektórzy do tworzenia oryginałów wykorzystują zamiast naświetlarek jeszcze biurowe drukarki laserowe 15
Wydruków z drukarki laserowej nic uważa się za tak profesjonalne, jak naświetleń pochodzących z naświetlarki, ponieważ najwyższa rozdzielczość uzyskiwana przez drukarki laserowe to zwykle l 200 dpi Typowy zakres rozdzielczości uzyskiwany przez naświetlarki zaczyna się od l 200 dpi, zawiera wartości 2400 i 3600 a kończy na 4800 dpi Przy takich rozdzielczościach można odwzorować delikatne i tonalne przejścia, których nie mogą odwzorować drukarki laserowe o niższej rozdzielczości i wykorzystujące toner Naświetlarki wykorzystują specjalne klisze, papiery fotograficzne lub blachy, na których można uzyskać równomierne, czarne powierzchnie Chociaż profesjonaliści to odradzają, drukarki laserowej można nadal używać w roli naświetlarki do tworzenia oryginału dzieła Trzeba tylko postępować według poniższych reguł Musimy upewnić się, że nasza drukarka, której używamy, może drukować w wysokiej rozdzielczości Rozdzielczość l 200 dpi to najniższa wartość, którą powinniśmy ustawić Prace powinny być drukowane na najgładszym, dostępnym papierze, używanie zwykłego papieru typu ksero jest raczej nie wskazane Im gładszy papier, tym bardziej równomierne rozłożenie i mniejszy rozrzut cząsteczek tonera W miarę, możliwości w projektach nie powinniśmy używajmy zdjęć Zdjęcia nie wyglądają zbyt dobrze w końcowej wersji publikacji, jeśli użyto oryginału matki pochodzącego z drukarki laserowej W miarę możliwości unikajmy bardzo małych stopni pisma i drobnych rysunków Ze względu na charakterystykę tonera i drukarki laserowej małe litery i rysunki mogą wyjść zbyt grubo Oryginał pochodzący z drukarki laserowej wykorzystujmy jedynie jako wersję matkę do drukowania na papierze gazetowym lub nie powlekanym W taki papier wsiąka więcej farby, dlatego nierówne krawędzie na wydruku laserowym będą mniej zauważalne Wydruk z drukarki laserowej przytwierdźmy do sztywnej i gładkiej powierzchni (na przykład białej tablicy magnetycznej) i przykryjmy arkuszem bibułki W ten sposób możemy zapobiec odpadaniu tonera od papieru Możemy także w sklepie z artykułami papierniczymi i drukarskimi nabyć specjalny lakier utrwalający w aerozolu i pokryć nim wydruk, "tak zabezpieczony wydruk będzie odporny na rozmazywanie, ale może się wydać ciemniejszy Nazwa drukarek termosublimacyjnych pochodzi od nazwy procesu fizycznego polegającego na bezpośrednim przejściu ciała ze stanu stałego w stan gazowy Drukarki termosublimacyjne to absolutne mistrzynie w dziedzinie kolorowego druku Jeśli 16
fotografię ze skanujemy do komputera, dokonamy jej retuszu i korekcji barwnej, a następnie wydrukujemy za pomocą drukarki termosublimacyjnej, wydruk z takiej drukarki będzie wyglądał równie dobrze jak oryginał, a tak naprawdę nawet lepiej, ponieważ dokonaliśmy np retuszu lub korekcji barwnej tej fotografii Drukarka termosublimacyjna zamienia stałe pigmenty w postać płynną, które są następnie nakładane na papier Zasada działania drukarek termosublimacyjnych bardzo różni się od zasady działania drukarek laserowych lub atramentowych, które tworzą wzory z malutkich różnokolorowych kropek atramentu (cyjan, magenta, żółty i czarny) Wzór utworzony z kropek koloru cyjan i żółtego odwzorowywuje kolor zielony, a wzór złożony z kropek barwy żółtej i magenty wydaje się nam pomarańczowy W drukarkach termosublimacyjnych natomiast podgrzewane są stale pigmenty, na skutek czego przechodzą w stan gazowy i mieszają się Następnie tak przygotowane pigmenty są osadzane na papierze w postaci ciągłych, jednolitych fragmentów obrazu, a nie kropek Zamiast wzoru utworzonego z kropek o barwie cyjan i żółtej, oddającego zielony kolor, zielone obszary uzyskane za pomocą drukarki termosublimacyjnej są rzeczywiście zielone tak jakby papier pokryty był zieloną farbą Drukarki termosublimacyjne dokonują cudów przy niewiarygodnie niskiej rozdzielczości Ponieważ zadruk odbywa się przez nakładanie ciągłych fragmentów odcieni i kolorów, większość drukarek termosublimacyjnych charakteryzuje się rozdzielczością około 300 dpi W drukarkach termosublimacyjnych wyższa rozdzielczość, czyli większa liczba punktów na cal, nie jest wymagana, ponieważ drukarki te nie tworzą wzoru punktów obraz powstaje jak fotografia Wydruki z drukarek termosublimacyjnych są najbardziej zbliżone do fotografii Żadne inne drukarki domowe lub biurowe nie dadzą podobnych zaskakujących wyników Takich rezultatów nie uzyskamy nawet z drukarek atramentowych w parze ze specjalnym błyszczącym papierem fotograficznym, dlatego drukarek termosublimacyjnych używa się tam, gdzie opracowywane są fotografie Niestety, drukarki termosublimacyjne niezbyt dobrze drukują tekst, więc nie są zbyt użyteczne do powielania np broszur Do dużych wad opisywanych drukarek należy to że są drogie o wiele droższe niż drukarki atramentowe Koszty eksploatacyjne też są wyższe i dotyczy to zarówno pigmentów, jak i papieru 17
Termiczne drukarki woskowe rozpuszczają kolorowy wosk i umieszczają go na stronie Podobnie jak drukarki termosublimacyjne, termiczne drukarki woskowe musza charakteryzować się bardzo wysoka rozdzielczością, aby ich wydruki wyglądały dobrze Rozdzielczość od 300 do 600 dpi zapewnia doskonale wyniki Termiczne drukarki woskowe doskonale nadają się do druku na kliszach i foliach, a uzyskiwane wydruki mają bardzo nasycone barwy Są drogie sama drukarka nie jest stosunkowo droga, natomiast bardzo wysokie są koszty eksploatacji 44 Drukarki do zadań specjalnych Istnieją jeszcze inne typy drukarek np drukarki do naświetlania filmów, które odwzorowują obrazy bezpośrednio na kliszach Możesz zamienić bardzo szybko prezentacje w postaci elektronicznej na zestaw slajdów 35 mm, które następnie można wyświetlać za pomocą rzutnika Innym rodzajem specyficznych drukarek są plotery, które drukują na wielkich formatach papieru lub folii i wykorzystywane są do tworzenia rysunków technicznych, architektonicznych, plakatów oraz plansz Także dobrze nam znany faks jest specyficzną drukarką biurową Jedyna zauważalna różnica to fakt, że początek procesu drukowania rozpoczyna się w naszym biurze lub domu, a końcowa faza przebiega w innym biurze lub domu Oznacza to, że tak naprawdę mamy niewielki wpływ na wynikową postać przesyłanego faksu Faks skanuje obraz i przekształca go na punkty, następnie wzór złożony z punktów przekształcany jest na sygnały dźwiękowe przesyłane za pośrednictwem linii telefonicznej do drugiego faksu Faks odbierający przesyłkę przekształca sygnały dźwiękowe z powrotem na wzór złożony z punktów i drukuje go To właśnie faks odbierający ma wpływ na jakość końcowego wydruku Tak jak istnieje wiele rodzajów drukarek biurowych, tak istnieje wiele typów drukarek w faksach Starsze modele faksów wyposażone są w drukarki termiczne, których zasada działania polega na tworzeniu punktów za pomocą elementu grzejnego podgrzewającego papier termo-czuły Inne faksy wykorzystują technologie druku atramentowego i drukują na zwykłym papierze ksero Istnieje też pewna grupa faksów wyposażonych w drukarki laserowe Są nawet typy faksów umożliwiające faksowanie obrazów kolorowych, jednak większość z nich wymaga obecności faksu takiego samego 18
typu po drugiej stronie linii Jako faks można wykorzystać połączenie odpowiedniego oprogramowania i faksmodemu komputerowego Można tym sposobem wysyłać (faksować) dokumenty bezpośrednio z komputera bez potrzeby ich uprzedniego drukowania Kiedy otrzymamy faks, również nie musimy go drukować, ponieważ staje on się plikiem graficznym zapisanym w naszym komputerze Oczywiście, tak zapisany faks możemy odczytać z ekranu lub wydrukować w dowolnym czasie na drukarce Rozdział 5 Technologie druku atramentowego firmy Hewlett Packard 51 Technologia Photoret Pierwsze technologie PhotoRet (Photo Resolution Enhancement technology) zastosowane zostały w 1996 w produkowanym modelu drukarki HP DeskJet 690C Jak na tamte czasy technologia ta była doskonałym rozwiązaniem pozwalała bowiem na uzyskanie fotograficznej jakości przy zastosowaniu specjalnej kasety HP Photo Cartridge współpracującej z tuszem trójkolorowym W bardzo szybkim tempie bo już rok później powstała unowocześniona technologia Photoret II która, pozwoliła uzyskać fotograficzną jakość na dowolnym papierze Ponad to technologia drugiej generacji pozwoliła uzyskać krople atramentu o wymiarach o 70% mniejsze rozmiarowo niż w poprzednich modelach tej klasy Zmniejszona została objętość pojedynczej kropli i wynosiła ona 10 piktolitrów, na jeden punkt wydruku Następny rok 1998 to dalsze udoskonalanie technologii warstwowego nakładania kolorów Efektem prac była możliwość drukowania barw już w 13 stopniowej skali intensywności kolorów lub odcieni Dotyczyło to każdego podstawowego koloru w drukarkach z serii HP DeskJet 895C 19