Ceremoniał REGULAMIN CEREMONIAŁU AKADEMICKIEGO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO WPROWADZENIE Niniejszy regulamin jest zbiorem reguł i przepisów, określających obowiązujące formy i tryb postępowania przedstawicieli społeczności akademickiej w oficjalnych uroczystościach w Uniwersytecie Rzeszowskim. Regulamin ma na celu utrwalenie tradycyjnego ceremoniału akademickiego, kształtowanego w Uniwersytecie poprzez kultywowanie tradycji uniwersyteckiej i poszanowanie znaków oraz symboli w nim stosowanych. Rozdział I SYMBOLE AKADEMICKIE 1 Godłem Uniwersytetu jest wizerunek orła króla Kazimierza Wielkiego wpisanego w okrąg z napisem wokół: Universitas Ressoviensis. Wzór godła, przyjęty uchwałą Senatu UR, przedstawia załącznik nr 1. 2 Pieczęć uroczysta Uniwersytetu Rzeszowskiego - tradycyjnie tłoczona, wykonana w metalu - wyobraża godło Uniwersytetu oraz nosi otokowy napis: Universitas Ressoviensis. Używana jest przez Rektora w uroczystych aktach. Pieczęć przechowywana jest Biurze Rektora. 3 1. Sztandar Uniwersytetu prawą stronę ma barwy czerwonej, a na niej orzeł srebrny w złotej koronie według pieczęci majestatowej króla Kazimierza Wielkiego z 1336 r. Wokół orła srebrny napis minuskułą gotycką - Universitas Ressoviensis. Lewa strona sztandaru ma kolor niebieski, a na niej w kolorze srebrnym postać króla Kazimierza Strona 1/14
Wielkiego siedzącego na tronie także według pieczęci majestatowej. Wokół wizerunku króla napis srebrny - Uniwersytet Rzeszowski (wzór sztandaru przedstawia załącznik nr 2). 2. Sztandar Uniwersytetu jest noszony przez poczet sztandarowy, składający się z dwóch studentek i jednego studenta, występujących w czapkach akademickich, szarfach biało-czerwonych, białych rękawiczkach. Studentki ubrane są w białe bluzki i czarne lub granatowe spódnice, natomiast student ubrany jest w białą koszulę, czarny lub granatowy garnitur i krawat w kolorze garnituru. 3. Poczet sztandarowy występuje w czasie uroczystości uniwersyteckich, takich jak: inauguracja, promocja doktorów i doktorów habilitowanych, nadanie godności doktora honoris causa i profesora honorowego, przekazanie władzy rektorskiej oraz innych uroczystości. 4. Na podstawie decyzji Rektora, sztandar Uniwersytetu może występować w czasie uroczystości państwowych odbywanych poza terenem Uniwersytetu, pogrzebów zasłużonych pracowników Uniwersytetu oraz w innych uzasadnionych okolicznościach. 5. Sztandar przechowywany jest w Sali Senatu. Logo Uniwersytetu stanowią białe stylizowane litery UR na ciemnogranatowym tle, ułożone na planie krzyża kawalerskiego (wzór przedstawia załącznik nr 3). 4 Używanie logo uregulowane jest oddzielnymi przepisami. Flaga ma kolor biały z logo Uniwersytetu i pionowym napisem - Uniwersytet Rzeszowski. 5 6 Barwami poszczególnych Wydziałów są: Biologiczno-Rolniczego - niebieski; Ekonomii -jasny fioletowy; Filologicznego - zielony; Matematyczno-Przyrodniczego - jasny niebieski; Medycznego - złoty; Pedagogiczno-Artystycznego - bordowy; Prawa i Administracji - czarny; Socjologiczno-Historycznego - ciemnoczerwony; Sztuki - szary; Wychowania Fizycznego - ciemny fioletowy; Pozawydziałowego Zamiejscowego Instytutu Biotechnologii Stosowanej i Nauk Podstawowych - ciemny zielony; W razie powołania nowego wydziału jego barwę na wniosek Rady Wydziału ustala Senat. Wszystkie ważniejsze wydarzenia w historii Uniwersytetu Rzeszowskiego odnotowane są w Kronice Uniwersyteckiej, której prowadzeniem zajmuje się pracownik Muzeum Uniwersytetu Rzeszowskiego. Kronika Uniwersytetu przechowywana jest w Muzeum Uniwersytetu Rzeszowskiego. 7 8 Strona 2/14
1. Znamienici goście odwiedzający Uniwersytet mogą dokonywać wpisu w Księdze Pamiątkowej, znajdującej się w gabinecie Rektora. 2. Pieczę nad Księgą Pamiątkową sprawuje Biuro Rektora. Rozdział II STRÓJ I INSYGNIA AKADEMICKIE 9 1. Strój rektorski składa się z togi rektorskiej koloru czerwonego z peleryną gronostajową i ciemnoczerwonymi aksamitnymi obszyciami rękawów, czerwonego biretu i czerwonych rękawiczek. Na pelerynie Rektor nosi łańcuch rektorski, w ręce berło rektorskie, a na palcu pierścień. 2. Były rektor ma prawo do używania togi w kolorze czerwonym i czerwonego biretu. 3. Strój prorektorów stanowią togi czarne z czerwonymi pelerynami, obszytymi futrem gronostajowym i ciemnoczerwonymi aksamitnymi obszyciami rękawów oraz ciemnoczerwone birety i rękawiczki. Na pelerynie prorektorzy noszą odpowiednie do stanowiska łańcuchy. 4. Dziekani używają tóg barwy czarnej z aksamitnymi pelerynami w barwach wydziału i aksamitnymi mankietami w barwach wydziału, czarnych sukiennych biretów i czarnych rękawiczek. Dziekani noszą na pelerynie łańcuch dziekański. 5. Prodziekani używają tóg barwy czarnej z czarnymi pelerynami z aksamitnymi obszyciami w barwach wydziału i aksamitnymi mankietami w barwach wydziału, czarnych sukiennych biretów i czarnych rękawiczek. 10 1. Profesorowie, profesorowie honorowi Uniwersytetu Rzeszowskiego i doktorzy habilitowani używają podczas uroczystości uniwersyteckich określonych w 13 Statutu czarnej togi z czarną, aksamitną pelerynką, czarnego biretu i czarnych rękawiczek. 2. Doktorzy podczas uroczystości uniwersyteckich używają czarnej togi, czarnego biretu i czarnych rękawiczek. 3. Osoby uhonorowane tytułem doktora honoris causa używają podczas uroczystości uniwersyteckich togi w kolorze granatowym z granatową pelerynką z jaśniejszymi obszyciami, granatowych rękawiczek i granatowego biretu. 4. Do uroczystego stroju akademickiego w czasie uroczystości uczelnianych mogą być przypięte posiadane ordery i odznaczenia. 11 1. Insygniami Rektora są łańcuch, berło i pierścień. 2. Insygniami prorektorów i dziekanów są odpowiednie łańcuchy. Strona 3/14
3. Rektorowi przysługuje honorowy tytuł: Magnificencja (Rector Magnificus). 4. Senatowi przysługuje honorowy tytuł: Prześwietny (Perspectabilis). 5. Dziekanowi Wydziału przysługuje honorowy tytuł: Świetny (Spectabilis). 6. Radzie Wydziału przysługuje honorowy tytuł: Wysoka (Honorabilis). Rozdział III MIEJSCA TRADYCJI 12 1. Dla zachowania pamięci o szczególnych wydarzeniach oraz osobach zasłużonych dla Uniwersytetu Senat może nazwać ich imieniem określone obiekty lub ich części, które stają się miejscami tradycji Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2. Szczególnymi miejscami tradycji Uniwersytetu Rzeszowskiego są: a. Sala Senatu ze sztandarem i portretami rektorów Uniwersytetu Rzeszowskiego b. tablice pamiątkowe 3. Miejscom tradycji należy się szczególny szacunek ze strony członków społeczności akademickiej. Rozdział IV POCHÓD REKTORSKI 13 Pochód rektorski jest częścią galowych uroczystości akademickich i biorą w nim udział Rektor, prorektorzy, Senat oraz inni przedstawiciele społeczności akademickiej, stosownie do uroczystości, w strojach akademickich. Pochód poprzedza poczet sztandarowy. 14 Uporządkowanie pochodu jest następujące: 15 Strona 4/14
1. Po poczcie sztandarowym idą doktorzy według starszeństwa promocji, od najmłodszych do najstarszych. 2. Po doktorach zajmują miejsce według starszeństwa, od najmłodszych do najstarszych, doktorzy habilitowani i profesorowie. 3. Następnie zajmują miejsce goście niemający prawa do używania togi, jeśli biorą udział w pochodzie, od najniższej do najwyższej rangi. 4. Goście mający prawo używania togi zajmują kolejne miejsca w pochodzie, według takiego samego porządku, jaki został ustalony w ust. 1 i 2. 5. Senat poprzedzają pedle z laskami rektorskimi, ubrani w togi, berety i rękawiczki w kolorze ciemnoniebieskim. 6. Następnie idą członkowie Senatu, dziekani, prorektorzy. Pochód zamyka Rektor. 16 Jeśli w pochodzie biorą udział prorektorzy lub rektorzy innych uczelni w strojach akademickich, zajmują miejsca przed prorektorami lub Rektorem, według przyjętego w Uniwersytecie porządku, od najmłodszych do najstarszych. 17 Jeśli w pochodzie biorą udział dostojnicy państwowi szczebla centralnego (np. minister), zajmują miejsca obok Rektora lub przed nim. 18 1. Z okazji promocji doktora habilitowanego lub doktora pochód rektorski może być zmniejszony do promowanych, promotorów, dziekanów, prorektorów i Rektora. 2. Z okazji uroczystości nadania tytułu doktora honoris causa lub profesora honorowego Uniwersytetu Rzeszowskiego pochód rektorski może zostać zmniejszony do: promowanych, recenzentów, laudatorów, dziekanów, prorektorów, Rektora. Rozdział V INAUGURACJA ROKU AKADEMICKIEGO I IMMATRYKULACJA STUDENTÓW, PROMOCJA ABSOLWENTÓW 19 Pochód rektorski wkracza do sali, po czym Rektor i Senat zajmują miejsca twarzą do zgromadzonych na Strona 5/14
uroczystości. Poczet sztandarowy zajmuje miejsce po prawej stronie Senatu. Rektor kładzie berło rektorskie przed sobą. Uroczystość rozpoczyna hymn państwowy. 20 21 Rektor wita gości, wymieniając najpierw przedstawicieli centralnych władz państwowych, władz uczelni, a następnie zgodnie z hierarchią przedstawicieli lokalnych władz państwowych, samorządowych, organizacji politycznych i innych zaproszonych gości. Rektor wygłasza okolicznościowe przemówienie. 22 Po wystąpieniu Rektora następują przemówienia zaproszonych gości i przedstawiciela samorządu studentów. 23 24 1. W czasie inauguracji dokonuje się symbolicznej immatrykulacji, w której uczestniczą przedstawiciele studentów pierwszego roku. 2. Immatrykulacja jest to uroczyste przyjęcie w poczet studentów Uniwersytetu, połączone ze złożeniem ślubowania. Tekst ślubowania zawarty jest w 80 Statutu UR. 3. Immatrykulacji można także dokonać podczas specjalnej uroczystości wydziałowej lub kierunkowej. 4. Immatrykulacji podczas inauguracji roku akademickiego dokonuje Rektor w obecności Senatu, a podczas specjalnej uroczystości wydziałowej w obecności Rady Wydziału. Rektora może zastąpić jeden z prorektorów. 25 Część uroczystości inauguracyjnej, w czasie której odbywa się immatrykulacja, prowadzi Prorektor ds. Studenckich i Kształcenia. 1. Nowo przyjęci studenci składają ślubowanie, powtarzając za prorektorem jego tekst. Strona 6/14
2. Immatrykulowani studenci podchodzą do Rektora, który berłem dotyka studenta w lewe ramię i wygłasza formułę: Przyjmuję cię w poczet studentów Uniwersytetu, po czym Prorektor ds. Studenckich i Kształcenia wręcza studentowi indeks. 3. Po zakończeniu immatrykulacji wykonuje się pieśń akademicką Gaudeamus igitur. 4. Immatrykulacji podczas uroczystości wydziałowej dokonuje się analogicznie jak podczas inauguracji roku akademickiego, z tym, że rolę Prorektora ds. Studenckich i Kształcenia pełni dziekan lub prodziekan wydziału. 26 W trakcie inauguracji mogą być wręczane: odznaczenia państwowe i resortowe oraz inne wyróżnienia. 27 Rektor wygłasza formułę otwarcia nowego roku akademickiego po polsku: Rok akademicki 20../20.. w Uniwersytecie Rzeszowskim ogła szam za otwarty i kończy ją zwrotem: Quod felix faustum fortunatumque sit - uderzając trzykrotnie trzymanym pionowo berłem rektorskim. 28 Wyznaczony profesor lub doktor habilitowany wygłasza wykład inauguracyjny. 29 Na zakończenie wykonuje się pieśń Gaude Mater Polonia. Pochód rektorski opuszcza salę, zebrani w niej stoją. 30 1. Promocji absolwentów można dokonać podczas specjalnej uroczystości wydziałowej lub kierunkowej. 2. Decyzja w tej sprawie należy do władz wydziału. 3. Promocji absolwentów dokonuje dziekan w obecności Rady Wydziału. Na zaproszenie władz wydziału w uroczystości może wziąć udział Rektor lub jeden z prorektorów. 4. Przebieg promocji absolwentów określa uchwała Rady Wydziału. Rozdział VI Strona 7/14
PROMOCJA DOKTORA HABILITOWANEGO LUB DOKTORA 31 Promocje habilitacyjne i doktorskie odbywają się w dniu święta Uniwersytetu. 32 Doktorzy habilitowani są ubrani w zwykły strój profesorski, doktorzy w togi doktorskie. 33 Uroczystość promocji rozpoczyna pieśń Gaude Mater Polonia. 34 1. Uroczystość otwiera Rektor. 2. Prorektor ds. Nauki prezentuje krótko sylwetkę naukową doktora habilitowanego. 3. Po prezentacji doktor habilitowany podchodzi do Rektora, który wręcza mu dyplom i gratuluje. Promocja doktorów ma następujący przebieg: 35 1. Rektor lub Prorektor ds. Nauki czyta ślubowanie doktorskie - wszyscy obecni stoją. 2. Po słowach: Haec vos ex animabus vestris sententia spondebitis ac pollicebimini -doktoranci podchodzą kolejno do sztandaru, kładą dwa palce prawej ręki na sztandarze i ślubują: Spondeo ac polliceor. 3. Następnie dziekani wydziałów w ustalonej kolejności wywołują promotora i doktoranta. Promotor wraz z dziekanem stają naprzeciw doktoranta. 4. Dziekan odczytuje uchwałę Rady Wydziału o nadaniu stopnia naukowego doktora, a następnie promotor nakłada doktorowi biret doktorski i wręcza dyplom. Teksty ślubowania w języku polskim i łacińskim zawiera załącznik nr 4. 36 W przypadku nieobecności promotora zastępuje go dziekan wydziału. Strona 8/14
37 Uroczystość promocji kończy pieśń Gaudeamus igitur. Rozdział VII PROMOCJA DOKTORA HONORIS CAUSA 38 W pochodzie rektorskim promowany doktor honoris causa w odpowiedniej todze wraz z recenzentami i laudatorem w togach profesorskich zajmuje miejsce przed Senatem. Rektor wraz z Senatem zasiadają w zwyczajowym porządku, zaś doktor honoris causa wraz z recenzentami i laudatorem zasiadają obok Senatu. 39 Uroczystość rozpoczyna pieśń Gaude Mater Polonia. 40 41 Rektor otwiera uroczystość. Następnie przedstawia się sylwetkę promowanego doktora honoris causa oraz przebieg prac nad przewodem doktorskim wraz z uchwałą Senatu o nadaniu tytułu doktora honoris causa. Laudator wygłasza laudację. 42 43 1. Rektor i Senat wstają, Rektor ujmuje berło rektorskie. 2. Do Rektora zbliżają się doktor honoris causa, laudator i recenzenci. Strona 9/14
3. Rektor lub prorektor odczytuje treść dyplomu doktora honoris causa. 4. Do Rektora podchodzi dziekan wydziału, który wystąpił z wnioskiem o nadanie tytułu doktora honoris causa. Rektor i dziekan wręczają doktorowi dyplom i nakładają na głowę biret doktorski. Doktor honoris causa wygłasza krótki wykład. 44 Uroczystość kończy pieśń Gaudeamus igitur. 45 46 Przepisy dotyczące nadania godności doktora honoris causa stosuje się odpowiednio do nadania tytułu profesora honorowego Uniwersytetu Rzeszowskiego. Rozdział VIII PRZEKAZANIE WŁADZY REKTORSKIEJ (DZIEKAŃSKIEJ) 47 Uroczystość przekazania władzy rektorskiej odbywa się na nadzwyczajnym posiedzeniu Senatu nowej kadencji zwołanym tylko w tym celu. 48 1. Rektorzy ustępujący i obejmujący urząd są ubrani w togi rektorskie. 2. Rektor ustępujący ubrany jest ponadto w biret, ma założony łańcuch rektorski, pierścień, w ręku trzyma berło rektorskie. 49 1. Obaj Rektorzy poprzedzeni przez senatora seniora w todze profesorskiej wchodzą do sali Strona 10/14
posiedzeń Senatu i siadają obok siebie. 2. Rektor ustępujący wygłasza mowę. 3. Rektor ustępujący zdejmuje biret, łańcuch rektorski, pierścień oraz odkłada berło rektorskie. 4. Senator senior nakłada biret i łańcuch nowemu Rektorowi oraz wręcza mu berło i pierścień. 5. Rektor obejmujący urząd wygłasza mowę inauguracyjną. 50 W przypadku, gdy Rektor poprzedniej kadencji nie może być obecny przy przekazaniu władzy rektorskiej, zastępuje go senator senior, który wręcza Rektorowi obejmującemu urząd insygnia władzy rektorskiej. 51 Uroczystość kończy pieśń Gaudeamus igitur, po czym obaj Rektorzy oraz senator senior opuszczają salę posiedzeń Senatu. 52 Uroczystość przekazania władzy dziekańskiej odbywa się poprzez przekazanie łańcucha dziekańskiego. Ustępujący dziekan oraz dziekan obejmujący urząd wygłaszają stosowne przemówienia. Rozdział IX POGRZEB PRACOWNIKA I PRACOWNIKA EMERYTOWANEGO 53 1. l. Na wiadomość o śmierci pracownika Uniwersytetu lub osoby szczególnie zasłużonej (doktora honoris causa, profesora honorowego itd.) ogłaszana jest żałoba przez wywieszenie flag żałobnych na budynku Rektoratu i budynku, w którym zmarły pracował. 2. Rektor zarządza opublikowanie stosownego nekrologu, który ukazuje się w miejscowej prasie. 3. Na uroczystość pogrzebową przygotowuje się wieniec od Rektora i Senatu. 4. W przypadku śmierci samodzielnego pracownika nauki zawiadamia się inne uniwersytety w kraju. Na życzenie rodziny można także zawiadomić uniwersytety zagraniczne, z którymi zmarły utrzymywał kontakty naukowe. 54 Strona 11/14
W przypadku śmierci profesora lub doktora honoris causa, właściwy wydział organizuje uroczystość akademicką upamiętniającą zmarłego. Odbywa się ona w obecności Rektora lub jego przedstawiciela. W trakcie uroczystości przedstawiany jest życiorys oraz charakterystyka zasług i osiągnięć zmarłego. 55 1. W pogrzebie pracownika Uniwersytetu uczestniczy Rektor lub jego przedstawiciel, dziekan odpowiedniego wydziału lub kierownik odpowiedniej komórki administracyjnej, żegnając zmarłego w imieniu Uczelni. 2. W pogrzebach profesorów, doktorów honoris causa i innych osób szczególnie dla Uniwersytetu zasłużonych bierze udział oficjalna delegacja Uniwersytetu oraz poczet sztandarowy. 3. W przypadku wyraźnej woli zmarłego lub jego rodziny Uniwersytet odstępuje od uroczystego pożegnania oraz udziału oficjalnej delegacji Uniwersytetu w pogrzebie. 4. Okres żałoby trwa najdłużej do zakończenia uroczystości pogrzebowych. Zał. nr 4. Ślubowanie doktorskie w języku polskim i łacińskim PRZEŚWIETNI DOKTORANCI Po chlubnym zdaniu egzaminów, które przepisowo zostały ustanowione dla zbadania wiedzy tych, którzy w dziedzinie nauki pragną uzyskać tytuł i godność doktora, zwróciliście się do nas, abyśmy zaszczycili Was tą godnością, do której dążyliście. Lecz najpierw należy złożyć zapewnienie, że zawsze będziecie takimi, jakimi nakazuje Wam być godność, którą otrzymacie. Przysięgnijcie więc: Najpierw: że zachowacie na zawsze pełną czci pamięć o tym Uniwersytecie, na którym osiągnęliście wysoki stopień naukowy i że będziecie wspierali jego idee i dążenia naukowe w miarę swych sił. Następnie: że zachowacie w całości i nieskazitelności godność, którą na Was przelewam i nigdy nie Strona 12/14
splamicie jej złymi obyczajami albo niesławnym życiem. Wreszcie: że nie dla nieczystego zysku, ani dla próżnej chwały będziecie pilnie uprawiali badania naukowe i naprzód posuwali naukę, lecz aby szerzyć prawdę i aby jej światło, niosące dobro ludzkości, tym jaśniej błyszczało. Na to z całego serca uroczyście przysięgnijcie. Doktorzy: Obiecuję i przysięgam Nic zatem już nie stoi na przeszkodzie temu, byśmy nadali Wam godność, którą pragniecie uzyskać. DOCTORANDI CLARISSIMI Examinibus quae ad eorum, qui in scientiis doctoris nomen et honores consequi student, doctrinam explorandam lege constituta sunt, cum laude superatis, nos adistis, ut Vos eo honore, quem appetistis in hoc sollemni consessu ornaremus. Sed prius fides est danda, Vos tales semper futuros, quales Vos esse iubebit dignitas, quam obtinebitis, et nos quales Vos fore speramus. Spondebitis igitur: Primum: Vos huius Universitatis, in qua summum in scientiis gradum ascenderitis, piam perpetuo memoriam habituros, eiusque res ac rationes, quoad poteritis, adiuturos. Deinde: Honorem eum, quem in Vos collaturus sum, integrum incolumemque servaturos, neque umquam pravis moribus aut vitae infamia commaculaturos. Postremo: Studia scientiarum impigro labore culturos ac provecturos non sordidi lucri causa nec ad Strona 13/14
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Uniwersytet Rzeszowski vanam captandam gloriam, sed quo magis veritas propagetur et lux eius, qua salus humani generis continetur, clarius effulgeat. Haec Vos ex animi vestri sententis spondebitis ac pollicebimini. (Haec tu ex animi tui sentential spondebis ac policebere - w przypadku ślubowania jednego doktora) Doctorandi: Spondeo ac polliceor Itaque iam nihil impedit quominus honores, quos obtinere cupitis, Vobis impertiamus. Strona 14/14